Oallo é unhahortaliza que posúe un bulbo moi empregado na cociña. É de sabor forte, especialmente en cru e lixeiramente picante. Avariedade máis común é aAllium sativum.
A localidade española daprovincia de Cuenca,Las Pedroñeras, é coñecida como acapital mundial do allo ao celebrar aFeira internacional do allo (FIDA)[1]
É unha planta perenne da familia dacebola. Asfollas son planas e delgadas, de até 30 cm de lonxitude. Asraíces atinxen facilmente profundidades de 50 cm ou máis. Obulbo, de pel branca, forma unhacabeza dividida en partes comunmente chamadosdentes. Cada cabeza pode conter de 6 a 12 dentes, envoltos nunha delgada película de cor branca ou rosácea. Cada un dos dentes pode dar orixe a unha nova planta de allo, xa que posúen na súa base unha xema terminal que é capaz de xermolar incluso sen necesidade de plantarse previamente. Este gromo comeza a aparecer despois dos tres meses de ser colleitado, dependendo da variedade e condicións de conservación. As flores son brancas, e nalgunhas especies o talo tamén produce pequenos bulbos ou fillos.
Unha característica particular do bulbo é o forte olor que bota ao ser cortado. Isto débese a dúas substancias altamente volátiles, denominadasaliina edisulfuro de alilo.
Allo de colo duro: o talo posúe floración e bota fillos.
Allo de colo mol: debido a que non produce fillos, teñen mellor rendemento, xa que só utilizan a enerxía para a produción do bulbo. Tamén resisten períodos de almacenamento máis prolongados en comparación co allo de colo duro.
Aínda que posúe unha orixe incerta, considérase oriúndo deAsia, desde onde se estendeu a todaEuropa, e desde alí caraAmérica, por medio dos conquistadores españois.
EnExipto consumíano os escravos que traballaban na construción das pirámides, xa que se lle atribuían propiedades fortificantes e revigorizantes.
Durante os tempos daGrecia eRoma antigas, era consumido principalmente por soldados, navegantes e campesiños.
NaIdade Media xa se empregaba con fins terapéuticos, xeralmente para combater enfermidades bacterianas.
Durante aprimeira guerra mundial empregouse comoantiséptico externo para desinfectar feridas cando non se dispuña dos antisépticos habituais.
Na actualidade cultívase e consómese en todo o mundo, e tamén se usa como compoñente de moitas receitas farmacéuticas.
Os requirimentos ambientais para o seu cultivo son:
solos con boa drenaxe, preferentemente francos ou algo arxilosos, ricos enmateria orgánica e conhumidade. Adáptanse con facilidade en solos cultivados previamente concereais.
rega permanente até o período anterior á colleita.
fertilización superior a outras hortalizas.
terra sen herbas, principalmente durante o primeiro período de xermolación.
temperaturas inferiores aos 17 °C.
Aplantación realízase noinverno ou principios daprimavera, cando o dente xa abrollou e o novo talo atinxe un 50% da lonxitude do dente. É importante seleccionar os dentes destinados a plantarse, debendo escollerse os máis sans e representativos da variedade para conservar as súas cualidades.
Asementeira pode realizarse manualmente ou con maquinaria, depositando o dente no chan a unha profundidade entre os 3 e 6 cm (unha ou dúas veces o tamaño do dente). Debe poñerse coa punta cara a arriba, para evitar deformacións na nova planta. Outro aspecto a ter en conta para obter unha produción considerábel é o distanciamento axeitado entre filas e entre unha planta e outra. Aínda que non é un cultivo que requira de grandes superficies, a separación é importante para o bo desenvolvemento dos bulbos.
O allo cultivado en climas fríos adquire un gusto máis picante.
O momento axeitado para arecolección está determinado polo uso posterior que se lle dará aos bulbos. Se o obxectivo é obter sementes para unha sementeira posterior, deben recollerse cando as follas comezan a murchar. En cambio, se van destinarse para consumir, hai que esperar a que asfollas sequen completamente. O ciclo completo, desde a xerminación até a recolección dos novos bulbos tarda aproximadamente oito meses.
Unha vez finalizada acolleita, os bulbos deben depositarse nun lugar morno, soleado e con boa ventilación durante dous ou tres semanas, para quesequen oucuren.
Os cultivos de allo deben rotarse despois de tres anos como máximo, para evitar o esgotamento dosolo.
Osgromos tenros das follas acostuman estar incluídos nalgúns pratos. Estes gromos poden prepararse como se fosenespárragos, aínda que o consumo do bulbo é moito máis habitual. Xeralmente aprovéitanse secos ou semisecos.
Tamén se relaciona coa prevención de certos tipos decancro e na reversión doestrés e adepresión.
De acordo aos efectos medicinais buscados, varía a forma en que deben ser inxeridos, xa que o allo posúe diferentes propiedades se é consumido en cru ou cocido. Cando o allo cru se corta ou esmaga, prodúcese a combinación daaliina coaalinasa, o que produce unha substancia denominadaalicina. Esta ten varios efectos benéficos, mais se o allo se cociña, este composto destrúese. No proceso de cocción libéranse compostos diferentes, como aadenosina e oalloeno, que posúen cualidades anticoagulantes e reducen o nivel de colesterol.
