Alemaña é unharepública parlamentariafederal constituída pordezaseis estados (enalemán:Bundesländer). A capital e principal cidade do país éBerlín. É membro dasNacións Unidas, aOTAN, oG8 e oG4, e tamén asinou oprotocolo de Kyoto. O país constitúe aquinta maior economía porPIB e o principal país exportador no ano2007. En termos absolutos, é o segundo país do mundo cunha maior dotación orzamentaria para a cooperación co desenvolvemento,[2] e o sexto en gasto militar.[3] O país desenvolveu unalto nivel de vida e estableceu un complexo sistema de seguridade social. Posúe unha posición chave nos asuntos exterioreseuropeos e mantén diversos acordos de colaboración internacionalmente. Alemaña está recoñecida como un lídercientífico etecnolóxico en diversos eidos.[4][5]
O termo "Alemaña" deriva dofrancésAllemagne (terra dosalamáns), en referencia ao pobo xermánico de mesmo nome que vivía na actual rexión fronteiriza entreFrancia e Alemaña, e que durante oséculo V cruzou oRío Rin e invadiu aGalia.[6] O país tamén é coñecido porXermania, que deriva dolatínGermania (terra dosxermanos).[7]
Debido á súa situación xeográfica nocentro de Europa e á súa longa historia coma rexión formada por variados tribos e estados, hai unha gran variedade de nomes do país, probablemente máis que calquera outra rexión europea. Así, en xeral, os nomes de Alemaña pódense clasificar en seis grupos diferentes:
No ano723 o territorio daXermania central foi obxecto da predicación do apóstoloinglésWynfrith, que adoptou o nome latino co que foi canonizado de Bonifacio. A conversión dossaxóns do norte deuse só durante o imperiocarolinxio (comezos doséculo IX), coa súa conversiónCarlomagno ao final puido civilizar a súa rexión, unificando culturalmente a Alemaña, como os romanos fixeran naGalia.
O25 de decembro de800 foi fundado oImperio Carolínxio, o cal foi dividido en843. O imperio medieval xurdiu coa porción oriental deste, existindo en diversas formas dende962 até1806. Estendíase dende oRío Eider, ao norte do país, até oMediterráneo, no litoral sur. Moitas veces referido coma oSacro Imperio Romano (ou o Antigo Imperio), foi oficialmente chamado Sacro Imperio Romano da Nación Alemá (enlatín: "Sacro Romanum Imperium Nationis Germanicæ") a partir de1448, para axustar o nome para o seu territorio de entón.
Co colapso do poder imperial en1250, debido ao constante batallar coaIgrexa católica, fíxose necesario a creación dun novo sistema de escolla do emperador. Creouse así, o consello dos sete príncipes-electores, que tiñan o poder de escoller o comandante do Sacro Imperio. Durante ese período, as cidades comerciais uníronse para protexer os seus intereses comúns; sendo a máis coñecida delas aLiga Hanseática, que reunía poderosas cidades do norte alemán comoHamburgo eBremen. A partir doséculo XV, os emperadores foron elixidos case exclusivamente a partir da dinastíaHabsburgo deAustria.
O monxeMartiño Lutero publicou as súas95 Teses en1517, desafiando as prácticas daIgrexa católica, e dando inicio áReforma protestante. Oluteranismo tornouse a relixión oficial de moitos estados alemáns tras1530 o que levou a conflitos relixiosos resultantes da división relixiosa no imperio, que xeraron aguerra dos Trinta Anos (1618-1648) que devastou os territorios alemáns. APaz de Westfalia (1648) acabou coa guerra relixiosa entre os estados alemáns, mais o imperio estabade facto dividido en moitos principados independentes. De1740 en diante, o dualismo entre a Monarquía austríaca dosHabsburgo e oReino de Prusia dominou a historia alemá. En1806, oImperium foi disolto como resultado dasguerras napoleónicas.
Desentendementos coa restauración política proposta poloCongreso de Viena, parcialmente levou ao xurdir de movementosliberais, esixindo unidade e a liberdade. Estes, porén, foron reprimidos con novas medidas de represión por parte do estadista austríacoMetternich. AZollverein, unha unión aduaneira, procuraba unha unión económica dos estados alemáns. Durante esta época, moitos alemáns foran axitados cos ideais daRevolución Francesa, e onacionalismo pasou a ser unha forza máis significativa, especialmente entre os mozos intelectuais. Por primeira vez, o negro, o vermello e o dourado foron escollidos para representar o movemento, os cales máis tarde se tornaron as cores dabandeira de Alemaña.
O estado coñecido comoAlemaña foiunificado como un moderno Estado-nación en1871, cando oimperio alemán foi creado coReino de Prusia, o seu principal constituínte. Trala derrota francesa naguerra franco-prusiana, o Imperio alemán foi proclamado enVersalles o18 de xaneiro de1871. ACasa de Hohenzollern de Prusia declarou o novo imperio, con capital enBerlín. O imperio, coñecido comoSegundo Reich era unha unificación de tódalas partes de Alemaña, agásAustria, aKleindeutschland ("Pequena Alemaña"). A partir de1884, o país comezou a estabelecercolonias fóra deEuropa, primeiro por iniciativa privada e despois co aval estatal. Durante ese período experimentou un gran crecemento económico, cunha forte industrialización, especialmente das industriasmineira emetalúrxica, e das derivadas dasenxeñarías eléctrica,mecánica equímica.
NoGründerzeit, período posterior áunificación, a política externa deGuillerme I garantiu a posición doImperio Alemán mediante alianzas comerciais e políticas con outros países europeos. Deste xeito, foi illando aFrancia por medios diplomáticos, a través de acordos secretos. A unificación foi consolidada conRusia como principal aliada.
Con todo, o káiserGuillerme II, comooutras potencias europeas, tomou un cursoimperialista debido á fricción cos países veciños. A maior parte das alianzas que Alemaña tiña non foron renovadas, e as novas alianzas excluían o país. Especificamente, Francia estabeleceu novas relacións coa sinatura daentente cordiale coReino Unido e garantiu os lazos coImperio Ruso. Alén dos contactos conAustria-Hungría, Alemaña tornouse cada vez máis illada. Tivo inicio o período armamentista, aPaz Armada.
O27 de febreiro de1933 produciuse oincendio do Reichstag. Como consecuencia, algúns dereitos democráticos fundamentais foron rapidamente revogados por un decreto de emerxencia. Unha Lei de plenos poderes deulle a Hitler o poder lexislativo absoluto. Só oPartido Socialdemócrata votou en contra. OPartido Comunista de Alemaña non foi quen de presentar oposición, pois os seus membros foran asasinados ou presos. A centralizacióntotalitaria estatal foi estabelecida por unha serie de decretos políticos, e Alemaña tornouse nunEstado de partido único.
Houbo queimas de libros de autores considerados "inimigos da nación" e persecucións a artistas e científicos, polo que moitos emigraron, principalmente cara aosEstados Unidos de América. A industria foi fortemente regulamentada con cotas e requirimentos, para mudar a economía a unha base produtiva de guerra. En1936 as tropas alemás entraron na desmilitarizadaRenania, e as políticas de acougo doprimeiro ministro do Reino UnidoNeville Chamberlain resultaron insuficientes. Entusiasmado, Hitler seguiu adiante dende1938 co seu plan de crear aGroßdeutschland, a Grande Alemaña. En marzo deste ano comezou coaAnschluss, a anexión deAustria. Para evitar unha guerra de dúas frontes, Hitler concluíu oPacto Molotov-Ribbentrop coaUnión Soviética, un pacto que el mesmo rompería máis tarde.
En1939, as tensións de nacionalismo, militarismo, e cuestións territoriais levaron ao Terceiro Reich áblitzkrieg, a "guerra lóstrego", o1 de setembro contraPolonia. Dous días despois, oReino Unido eFrancia fixeron cadansúa declaración de guerra, o que supuxo o inicio daSegunda guerra mundial. Alemaña rapidamente logrou control directo ou indirecto da maioría deEuropa.
No que foi coñecido posteriormente como oHolocausto, oTerceiro Reich elaborou políticas que subxugaban directamente moitos colectivos, entre eles a comunidadexudía, opobo xitano, persoashomosexuais, membros da disidenciapolítica ou persoas condiscapacidade. Durante este período, calcúlase que preto de once millóns de persoas foron asasinadas, incluídas as vítimas doscampos de concentración e exterminio. No total, a segunda guerra mundial e o xenocidio nazi foron responsábeis duns 35 millóns de vítimas mortais enEuropa.
A guerra supuxo, entre outros, a morte de case dez millóns de soldados alemáns e civís, a expulsión duns 15 millóns de alemáns dosterritorios orientais e doutros países e a destrución de varias cidades. O resto do territorio nacional foi dividido coa ocupación militar daspotencias aliadas.Berlín, así mesmo, ficou dividida en catro zonas.
Pola súa parte, aAlemaña Oriental foi un estado dobloque do leste baixo control político e militar daUnión Soviética a través doPacto de Varsovia. O poder político foi executado exclusivamente poloPolitburo, os principais membros doPartido Socialista Unificado de Alemaña. O seu poder foi asegurado poloStasi, unservizo secreto, e unha variedade de sub-organizacións que controlaban tódolos aspectos da sociedade. Á súa vez, as necesidades básicas da poboación foron cubertas por custos baixos polo Estado. A economía planificada foi implantada, e máis tarde a RDA pasou a ser un estado doCOMECON. OMuro de Berlín, construído en1961 para impedir a fuga para Alemaña Occidental, tornouse nun símbolo da coñecida comoguerra fría.
Por mor dunha crecente migración do Leste para Alemaña Occidental a través deHungría e de manifestacións en masa durante o verán de1989, as autoridades do Leste alemán facilitaron as condicións fronteirizas en novembro, e permitiron o tránsito do Leste cara ao Occidente. A medida foi orixinalmente concibida como un método de presión para manter a Alemaña Oriental como un estado. Porén, a abertura da fronteira acelerou o proceso de reforma na Alemaña Oriental. Este finalmente concluíu coTratado Dous Máis Catro o12 de setembro de1990 e areunificación alemá ocorreu en3 de outubro de1990. Segundo os termos do tratado, as catro potencias ocupantes renunciaban aos seus dereitos, e Alemaña recuperaba a plenasoberanía do territorio.
Con base na Lei Bonn-Berlín, aprobada polo parlamento o10 de marzo de1994, a capital do Estado unificado pasou a serBerlín.Bonn obtiña ostatus único deBundesstadt (cidade federal) e retivo algúns ministerios federais. A mudanza do goberno foi concluída en1999.
Dende a reunificación, Alemaña vén tendo un rol de liderado naUnión Europea e naOTAN. Participou no exército que garantiu a estabilidade nosBalcáns durante as guerras neses territorios. Así mesmo, enviou tropas aAfganistán como parte daOTAN, co obxectivo de "proporcionar seguranza neste país". Estes desprazamentos foron controvertidos, debido a que trala guerra, Alemaña estaba obrigada por lei a manter unicamente tropas de defensa. Estas incursións foron entendidas como alleas á lei de defensa. Porén, a votación parlamentaria sobre a cuestión legalizou a acción nun contexto de "mantemento da paz".
O territorio de Alemaña cobre 357.021 km², sendo 349.223 km² de terra e 7.798 km² de auga. É o sétimo maior país por área deEuropa e o 63° maior do mundo. Esténdese dende as altas montañas dosAlpes (o punto máis elevado é oZugspitze con 2.962 m) no sur ata as costas domar do Norte (Nordsee) e domar Báltico (Otsee) no norte. Entre os dous está presente un bosque que liga as terras altas do centro ás terras baixas do norte, sendo o punto máis baixo o Neuendorfer/Wilstermarsch a 3,54 m baixo o nivel do mar, atravesadas por algúns dos maioresríos deEuropa como oRin, oDanubio e oElba.
En Alemaña distínguense tres grandes rexións fisiográficas: unha chaira de terras baixas ao norte que forma parte dachaira noreuropea, unha área de mesetas no centro denominada aAlemaña Media, e unha rexión montañosa ao sur. As terras baixas, que conforman a chaira de Alemaña do Norte, teñen un relevo variado que engloba diversos vales fluviais e un gran terreo poboado debreixos.
A rexión central, cuxos límites aproximados están entre a cidade deHannover ao norte e orío Main ao sur, abrangue un territorio composto de suaves montañas, vales fluviais, ríos e concas ben definidas.
En microescala, a superficie alemá está a sufrir cambios de altitude, en particular na cunca do Ruhr, baixando o nivel da súa superficie nesa zona ata 5 mm/ano.[8]
A continuación enuméranse os maiores ríos de Alemaña, coa súa lonxitude total, a lonxitude do tramo que atravesa Alemaña, e a cidade maior que atravesa a súaconca fluvial.
Gran parte de Alemaña ten unclima temperado no cal predominan os ventos húmidos occidentais. O clima é moderado pola Corrente Norte-Atlántica, a extensión norte daCorrente do Golfo. As augas quentes traídas por esa corrente afectan as áreas litorais doMar do Norte incluíndo a península daXutlandia e a área ao longo doRin, que corre en dirección ao Mar do Norte.
Consecuentemente no noroeste e no norte, o clima éoceánico; aschoivas sucédense durante todo o ano tendo o seu punto culminante no verán. Os invernos son suaves e os veráns frescos, aínda que as temperaturas poden exceder os 30°C por períodos prolongados. No leste, o clima é máiscontinental; os invernos poden ser moi rigorosos, os veráns moi quentes, e teñen sido rexistrados longos períodos de seca. O centro e o sur de Alemaña son rexións de transición que varían entre os climas oceánico moderado e o continental. A temperatura máxima tamén pode exceder os 30 °C no verán.
Fitoxeograficamente, Alemaña está dividida entre as provincias do Atlántico Europeo e Centro Europeo da Rexión Circumboreal dentro do Reino boreal. O seu territorio pode ser subdividido en catro rexións bioxeográficas: os remanentes forestais doAtlántico, os bosques mixtos doBáltico, os bosques mixtos daEuropa Central e os bosques de anxiospermas daEuropa Occidental. A maior parte de Alemaña está cuberta por terras arables (33%) oubosques efragas (31%). Só o 15% do territorio está cuberto por pastos permanentes.
Alemaña é coñecida polos seus moitos xardíns zoolóxicos,parques nacionais, parques de animais salvaxes,acuarios e parques de aves. Máis de 400 zoolóxicos e parques de animais rexistrados operan en territorio xermano.
O maiorparque eólico do mundo está instalado en Alemaña.
A Alemaña é coñecida pola súa consciencia ambiental. Os alemáns consideran que o home é unha das principais causas doquecemento global. O país está comprometido coProtocolo de Kyoto e varios outros tratados para promover a biodiversidade, os baixos padróns de emisións, a reciclaxe, a utilización de enerxías renovábeis e apoia odesenvolvemento sustentábel a nivel global.
As emisións a partir de produción de enerxía proveniente da queima de carbón e as industrias contribúen para a polución do ar. Achoiva ácida, resultante das emisións de óxidos denitróxeno exofre, é prexudicial para osbosques. A polución noMar Báltico a partir de refugallo bruto e efluentes industriais nos ríos na antigaAlemaña Oriental foron reducidas. O goberno doex-chancelerSchröder anunciou a intención de acabar co uso da produción de electricidade a partir deenerxía nuclear. Alemaña está traballando para cumprir o compromiso daUnión Europea de identificar áreas de preservación natural de acordo coa directiva de Flora, Fauna e Hábitats da UE. Os perigos naturais son as enchentes fluviais na primavera e os fortes ventos que ocorren en tódalas rexións.
Alemaña é unharepública federal,democrática, representativa eparlamentaria. O sistema político alemán opera baixo un marco establecido nodocumento constitucional de1949 coñecido como aGrundgesetz (Lei Fundamental). Ao chamar o documentoGrundgesetz, no canto deVerfassung (constitución), os autores expresaron a intención de que sería substituído por unha constitución axeitada unha vez que Alemaña fosereunificada como un só estado. As emendas áGrundgesetz xeralmente requiren unha maioría de dous terzos de ámbalas dúas cámaras doparlamento; os artigos que garanten os dereitos fundamentais, a separación de poderes, a estrutura federal, e o dereito de resistir aos intentos de derrocar a constitución son válidos en perpetuidade e non poden ser modificados. Malia a intención inicial, aGrundgesetz segue en vigor logo da reunificación alemá en1990, aínda que con algunhas modificacións.
Frank-Walter Steinmeier, presidente federal dende 2017
Oxefe de Estado alemán é oBundespräsident (presidente) elixido polaBundesversammlung (convención federal), unhainstitución integrada polos membros doBundestag e un número igual de delegados estatais enviados polos parlamentos doLänder (Landtage).Frank-Walter Steinmeier é o actual presidente dende 2017, cando sucedeu aJoachim Gauck. O segundofuncionario alemán máis alto na orde de precedencia é oBundestagspräsident (presidente doBundestag), que é elixido poloBundestag, sendo responsable de supervisar as sesións do corpo. O terceiro, e máis alto oficial da Xefatura do goberno é ochanceler, que é designado poloBundespräsident logo de ser elixido poloBundestag. O chanceler pódese mudar de xeito construtivo a través dunha moción de non confianza por parte doBundestag, onde simultaneamente se elixe un sucesor. O brazoxudicial inclúe o Tribunal Constitucional, chamadoBundesverfassungsgericht, que pode bloquear calquera acto de lexislación ou administración se estes foren considerados inconstitucionais.
OTribunal de Xustiza é independente dopoder executivo e olexislativo. Ten unestatuto civil que se basea nodereito romano con algunhas referencias ao dereito xermánico. OBundesverfassungsgericht (Tribunal Constitucional Federal), con sede enKarlsruhe, é o Tribunal Supremo alemán responsable de asuntosconstitucionais, co poder de realizar procesos de revisión xudicial. Actúa como a máis alta autoridade xurídica e asegúrase de que as prácticas dos poderes lexislativo e xudicial axústanse á práctica a Lei Fundamental para a República Federal de Alemaña (Lei Fundamental). Actúa con independencia dos outros órganos do Estado, pero non pode actuar no seu propio nome.
O sistema do tribunal supremo, chamadoOberste Gerichtshöfe des Bundes, conta con dependencias especializadas. Para as causas civís e penais, o máis alto tribunal de apelación é o Tribunal Federal de Xustiza, con sede enKarlsruhe eLeipzig. A sala é de estilo inquisitorial. Outros tribunais federais son o Tribunal Federal do Traballo enÉrfurt, o Tribunal Social Federal deKassel, o Tribunal Federal de Facenda enMúnic e o Tribunal Administrativo Federal en Leipzig.
O dereito penal e dereito privado están codificados no plano nacional noStrafgesetzbuch e oBürgerliches Gesetzbuch, respectivamente. O sistema penal diríxese cara á rehabilitación docriminal, o seu obxectivo secundario é a protección do público en xeral. Para lograr este último, o condenado penal pode ser posto en prisión preventiva (Sicherheitsverwahrung), ademais de regular a pena se se lle considera unha ameaza para o público en xeral. OVölkerstrafgesetzbuch regula as consecuencias doscrimes de lesa humanidade,xenocidio e crimes de guerra.
Opoder lexislativo está dividido entre a federación e os estados. A lei fundamental estipula que os estados deben seguir as disposicións do poder lexislativo a nivel estatal, agás casos designados pola propia lei fundamental. A lei federal prevalece sobre a lei de cada estado, xa que o poder lexislativo reside no nivel federal. OBundesrat é o órgano federal a través do cal os estados participan na lexislación nacional. Cada estado ten os seus propios tribunais constitucionais.
En materia dedereitos humanos, respecto á pertenza nos sete organismos da Carta Internacional de Dereitos Humanos, que inclúen oComité de Dereitos Humanos (HRC), Alemaña firmou ou ratificou:
Firmado e ratificado, firmado pero non ratificado, nin firmado nin ratificado, sen información, accedeu a firmar e ratificar o órgano en cuestión, pero tamén recoñece a competencia de recibir e procesar comunicacións individuais por parte dos órganos competentes.
Francia é o máis importante socio comercial de Alemaña e viceversa. En2005, Francia cun 10,2%, volveu ser o principal destino das exportacións alemás e a orixe do 8,7% das importacións. En2006, máis do 14 % das exportacións francesas tiveron como destino a Alemaña e preto do 17 % do total das importacións francesas proveu de Alemaña. Os países daUnión Europea son os principais compradores dos produtos alemáns (Reino Unido o 7,8% eItalia o 6,9% en 2005). O principal socio comercial de Alemaña fóra de Europa son osEstados Unidos, país ao que en2005 realizou o 8,8% das súas exportacións e do que recibiu o 6,6% das súas importacións. ODeutsche Bundesbank e oBanco Central Europeo (BCE) teñen a súa sede central na cidade deFrankfurt.
Porén, acrise económica exerce tamén a súa influencia sobre Alemaña, afectándoa en dous modos diferentes. Por un lado, a crise de débeda que afecta fundamentalmente os países mediterráneos ten permitido ao país teutón conseguir financiamento nos mercados internacionais a un interese practicamente nulo, ao preferir os especuladores mercar débeda alemá escasamente rendible a expoñerse a unha perda de capital mediante a adquisición de débeda soberana de países insolventes.[14]. Pero por outro lado, a dependencia do comercio alemán con respecto aos outros países daUnión Europea provocou unha desaceleración na evolución do seu PIB en 2012[15] e unha caída dos pedidos industriais.[16] En conxunto, durante a actual crise económica o PIB alemán recuou un 4,7 %, como consecuencia do descenso das súas exportacións, aínda que este dato non se reflectiu nun aumento do desemprego, grazas principalmente a un mercado de traballo fortemente regulado, coa participación dos traballadores nos equipos de dirección das empresas, con escasa marxe para a flexibilidade laboral.[17]
Dende que nosanos 1930 aAlemaña nazi iniciase a construción da primeira rede deautoestradas en grande escala no mundo, o país dispón de vías de comunicación rápidas (Autobahnen) que suman preto de 12.000 km cubrindo a totalidade do territorio. Ademais conta con máis de 40.000 km de estradas, o que o converte no país con maior densidade de vías para vehículos. A totalidade de autoestradas do país son gratuítas para vehículos particulares; dende2005, os camións de carga deben pagar unha peaxe que se desconta automaticamentevía satélite, unha vez que o camión deixa a ruta, e que é porcentual ao número de quilómetros percorridos.
Alemaña é líder mundial tamén na construción decanles. Esta clase de construción milenaria tomou renovado impulso a partir doséculo XIX. A Canle de Kiel, que une omar do Norte comar Báltico, é unha das máis impoñentes. Numerosas canles fluviais, como a Rin-Main-Danubio, o Dortmund-Ems ou o Elba-Seitenkanal, dotan ao país dunha completa rede de canles.
Por outra banda, asenerxías renovables representan un papel crecente no desenvolvemento do país, especialmente dende que o partido políticoAlianza 90 - Os Verdes formou parte do goberno central. Cidades comoFriburgo dispoñen de modernas instalacións para o aproveitamento daenerxía solar. As grandes rexións industriais, como as conca do Ruhr, rexiónRin-Main ouColonia, desenvolveron un dinamismo económico que mantén a súa base industrial e que ademais soubo implementarse na área dos servizos.
Con 82 millóns de habitantes é o primeiro país daUnión Europea e o segundo deEuropa en poboación, superado tan só porRusia. A afluencia á zona occidental de alemáns doutros puntos do país e de inmigrantes de diferentes nacionalidades, así como a tendencia ao estancamento do crecemento vexetativo, teñen sido as principais características da evolución demográfica.
A maior parte da poboación descende de diversos gruposxermánicos que se estabeleceran na rexióncentroeuropea no primeiro milenio antes da era cristiá. Eses grupos compartían a mesma lingua, aínda expresada en moitos dialectos, mais presentaban características étnicas heteroxéneas que se acentuaron ao longo da historia como consecuencia da fusión con outros pobos, como osceltas e oseslavos. Na moderna Alemaña, as diferenzas humanas e lingüísticas das distintas rexións téñense atenuado, aínda que a prolongada división política teña xerado certas peculiaridades culturais que distinguen ós alemáns do leste daqueles do oeste.
A chegada de inmigrantes áAlemaña occidental na segunda metade doséculo XX compensou as perdas humanas ocasionadas polasegunda guerra mundial, estimadas en cerca de tres millóns de persoas, na maioría xente nova do sexo masculino. Ademais da poboación de orixe xermánica, conviven na antiga Alemaña occidental diversas minorías étnicas de nacionalidade alemá, comoxudeus,eslavos edinamarqueses, así comofranceses descendentes doshugonotes fuxidos do seu país a finais doséculo XVII.
NaAlemaña Oriental, que constituíu un país autónomo entre1949 a1990, as perdas humanas provocadas pola guerra foron compensadas co ingreso de varios millóns dealemáns expulsados dePolonia, deChecoslovaquia e deHungría. Con todo, as dificultades económicas derivadas do pagamento das indemnizacións de guerra e da política de coletivización estimularon o movemento migratorio para a Alemaña Occidental, calculado en 1,7 millóns de persoas.
A interrupción do crecemento da poboación e mesmo a redución desta inclúense entre as características máis notábeis da evolución do país nas últimas décadas doséculo XX, tanto na zona occidental como na oriental. Iso tradúcese nun envellecemento da poboación, isto é, no aumento dos grupos de idade máis alta en relación á poboación nova, como consecuencia dos baixos niveis de natalidade e do prolongamento da expectativa de vida.
Cunha taxa de fertilidade de 1,41 (2008) por muller, Alemaña posúe unha das taxas máis baixas do mundo,[19] aínda que esta cifra constitúe unha mellora fronte aos 1,39 fillos do ano2006. As estatísticas federais estiman que a poboación do país diminuirá ata estancarse entre os 69 e 74 millóns no ano 2050 (69 millóns asumindo unha inmigración neta de +100.000 por ano; 74 asumindo unha inmigración de +200.000 por ano).[20]
No censo do ano2004, Alemaña contaba con sete millóns de cidadáns estranxeiros rexistrados, así mesmo, o 19% da poboación tiña a súa orixe total ou parcialmente nun país estranxeiro. O maior grupo de estranxeiros, con 2,3 millóns, provén deTurquía, o resto provén na súa maioría docontinente europeo, sendo os países que máis estranxeiros acheganItalia,Serbia,Grecia,Polonia eCroacia. Como consecuencia das restricións das antigas leis de inmigración e petición de asilo, o número de inmigrantes que buscan asilo ou reclaman a nacionalidade alemá (a maioría da antigaUnión Soviética) está sufrindo un retroceso dende o ano2000.
DendeMartiño Lutero, e aReforma protestante, Alemaña foi escenario de conflitos relixiosos entre os seguidores de Lutero, posteriormente chamadosluteranos, xeralmente máis numerosos no norte, e oscatólicos, por regra xeral máis fortes no sur. No entanto, a distribución das relixións está lonxe de ser homoxénea. Zonas cunha poboación predominantemente católica sonBaviera (onde precisamente naceu o papaBieito XVI) eRenania. Zonas cunha poboación predominantemente luterana son os estados do leste e do norte. No norte, ao longo da fronteira cosPaíses Baixos, hai tamén presenza decalvinistas. En canto aos non relixiosos, incluíndoateos eagnósticos, son crecentes en número e proporción, unha tendencia constatada tanto en Alemaña canto noutros países europeos. En Alemaña concéntranse principalmente na antigaAlemaña Oriental e nas áreas metropolitanas.
Até 2012, as principais confesións relixiosas en Alemaña eran oluteranismo e ocatolicismo, respectivamente, con 32,9% e 32,3% de fieis[22] e preto do 24,9% de alemáns se declararon non relixiosos ouateos. Seguen como minorías, oislamismo (4%), seguido poloxudaísmo e obudismo (ambos con 0,25%). O hinduísmo ten só 90.000 seguidores (0,1%), mentres outras relixións corresponden a 50 mil persoas ou o 0,05% da poboación alemá.
En 2024, o panorama mudou substancialmente. A confesión máis importante é acatólica romana con 20.400.000 de fieis (malia perder 537.590 respecto 2023),[23] seguida polo conxuntos de igrexasevanxélicas, con 18.600.000 millóns de fieis (con 552.827 menos respecto 2022) e, das cales, a máis numerosa é aigrexa luterana con 10.814.631 de fieis.[24] Tamén é moi significativo o número demusulmáns de diferentes correntes e que se estiman entre 5.300.000 e 5.600.000.[25] Tamén é significativo o número de persoas que non declaran ter unha adscrición relixiosa e que vai en aumento. A derradeira referencia é de 2017 con 27, 1 millóns de persoas, que son 400.000 máis que no ano anterior.[26]
A Técnica deMúnic, segunda mellor universidade alemá segundo QS World University Rankings.
A responsabilidade da supervisión educativa recae principalmente nos estados federais a título individual, mentres que o goberno só ten un papel secundario. O xardín de infancia é de carácter opcional, e imparte educación para todos os nenos entre tres e seis anos, despois, a escolarización é obrigatoria polo menos durante dez anos. Aeducación primaria adoita durar catro anos e asescolas públicas non están estratificados nesta etapa. En contraste, aeducación secundaria inclúe catro tipos de escolas sobre a base da capacidade do alumno segundo o determinado polas recomendacións doprofesorado: oGymnasium, que inclúe a maioría de nenos considerados máis aptos para o estudo, prepara aos estudantes para os estudosuniversitarios e a asistencia dura oito ou nove anos, dependendo do estado; oRealschule ten unha gama máis ampla de especial interese para estudantes intermedios e dura seis anos; oHauptschule prepara alumnos para o ensino profesional, e oGesamtschule combina o tres enfoques.
A Universidade deHeidelberg é a máis antiga de Alemaña.
OInforme PISA, avalía as habilidades dos estudantes de 15 anos de idade nos países daOrganización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico e unha serie de países socios. En2006, os escolares alemáns melloraron a súa posición con respecto a anos anteriores, clasificándose (estatisticamente) nun nivel superior de forma significativa á media (rango 13) nasciencias, e non de modo significativo por encima ou por baixo da media enmatemáticas (rango 20) e habilidades delectura (rango 18). As diferenzas socio-económicas son elevadas, e o rendemento dos alumnos é máis dependente deste factor que na maioría doutros países.
Neste sentido, e sobre todo tras os malos resultados dos informes PISA 2000 e 2003, existen elementos do sistema educativo alemán fortemente criticados. A Comisión de Dereitos Humanos daONU criticou a falta dunha igualdade real de oportunidades por mor da selección excesivamente temperá dos escolares, que desaproveitaría o potencial do 44% dos escolares.[27] A integración dos alumnos estranxeiros, o papel daHauptschule como escola das capas inferiores, a falta de creatividade e a escaseza de horas lectivas son outros puntos polémicos.[28]
Para entrar nunha universidade, os estudantes desecundaria necesitan aprobar o exameAbitur, aínda que tamén é posible entrar na universidade cunFachabitur, o cal é un Abitur especializado, por exemplo, eneconomía. Os estudantes que posúan undiploma dunha escola deformación profesional poden entrar nunha Universidade de Ciencias Aplicadas. A maioría das universidades alemás son de propiedadeestatal. En todas as universidades hai que pagar osimpostos administrativos, os cales son entre 50 e 200 euros. Nalgúns Estados ademais hai que pagar por dereitos de matrícula que ascenden até os 500 euros por semestre.As universidades son recoñecidas a escala internacional. Na clasificaciónTHES 2006, dez universidades alemás foron clasificadas entre as primeiras duascentas do mundo.
Alemaña realizou en2006 a campaña demercadotecnia «Terra das ideas» co fin de promoverse durante a fase final daCopa Mundial de Fútbol. En2008 retomouse o proxecto. «Terra das ideas» céntrase nas innovacións recentes nas institucións públicas e privadas, nasuniversidades einstitutos de investigación, nas empresas e inclusive enproxectossociais eculturais. Dende a celebracións doMundial de fútbol de 2006, a percepción interna e externa da imaxe do país cambiou. Nasenquisas realizadas a nivel mundial coñecidas comoÍndice de GMI Anholt, o país ocupou a segunda posición. Tomáronse en conta criterios económicos, a reputación do país en termos de cultura, política, os seus cidadáns e o seu atractivo turístico.
Alemaña é tanto legalmente como culturalmente un paístolerante cos homosexuais. As unións de homosexuais permitíronse dende o ano2001, aínda que estas non teñen todos os dereitos dun matrimonio heterosexual perante a lei.Gays elesbianas poden adoptar legalmente aos fillos da súa parella.
Durante a última década doséculo XX, Alemaña cambiou considerablemente a súa actitude en relación aos inmigrantes. A pesar de que aproximadamente o 10% da poboación era estranxeira, até mediados dos anos noventa, a opinión pública era que Alemaña non era un país de inmigración. Con todo, as leis de asilo endurecéronse considerablemente nesa década para evitar o seu abuso.O actual contexto de crise económica nos países do sur de Europa converte o país alemán nun atractivo foco de destino de xente nova cualificada procedente de España, Portugal, Italia e Grecia, o que ten sido considerado por algúns sectores do país de xeito positivo.[29] Porén, algunha medidas do goberno alemán, como a limitación imposta aos estranxeiros á hora de cobrar axudas non contributivas, teñen sido interpretadas como un freo á inmigración da Europa meridional.[30].
Segundo datos de 2011,Turquía, con 1 607 161 persoas censadas, é a orixe maioritaria dos inmigrantes establecidos en Alemaña. SéguenlleItalia (520 159 persoas),Polonia (468 481 persoas), os antigos estados integrantes daex-Iugoslavia,Serbia eMontenegro (404.690 persoas) eGrecia (283.684 persoas).
Os alemáns investiron 58 000 millóns de euros en viaxes internacionais en2005, o cal os converte en campións mundiais en viaxar. Os destinos máis populares foronAustria,España,Italia eFrancia.
Dende oséculo XIV, aescrita gótica foi substituída durante oRenacemento en todaEuropa; con todo, en Alemaña, a letra gótica continuou vixente até ser finalmente abolida en1945, trala fin dasegunda guerra mundial. Por este motivo ás veces a letra é chamada estilo gótico alemán. Hoxe, o alemán escríbese empregando oalfabeto latino. Xunto ás vinte e seis letras estándar, ten tres vogais máis con diérese ouUmlaut (ä, ö e ü), ademais da letraEszett ou (SZ/ese-zeta): ß, ás veces representada comoss.
Os dialectos do alemán varían en diferentes graos do alemánestándar. Estes dialectos proveñen das diferentes variedades locais das antigas tribos alemás. Moitos deles son dificilmente inintelixibles para os falantes dalingua estándar, xa que moitos se diferencian nasintaxe,fonoloxía eléxico. Un exemplo disto é obávaro, arredor da cal existe un debate lingüístico arredor da súa entidade. Hai quen a clasifica como un dos diversos dialectos do alemán e hai quen a considera propiamente unha lingua.
En todo o mundo, o alemán é falado por 100 millóns de falantes nativos (na súa maioría enEuropa) e 80 millóns de non nativos. A lingua alemá e a lingua nai de 90 millóns de persoas (18%) naUnión Europea. Canto ao coñecemento de linguas estranxeiras, o 67% dos alemáns son quen de falar unha lingua estranxeira, mentres que o 27% di poder falar dúas.[32]
Alemaña é a miúdo chamadoDas Land der Dichter und Denker (a terra dos poetas e dos pensadores).[33] A cultura alemá comezou moito antes do xurdimento de Alemaña como nación-estado e abranguiu toda a zona defala alemá. Dende os seus alicerces, a cultura en Alemaña formouse polas principais correntes intelectuais e populares en Europa, tanto relixiosas como laicas. Como resultado, é difícil identificar unha determinada tradición alemá separada do marco máis amplo da cultura europea. Outra consecuencia destas circunstancias é o feito de que algunhas figuras históricas, tales comoWolfgang Amadeus Mozart eNicolás Copérnico, entre outras, aínda que non foron cidadáns de Alemaña no sentido moderno, deben ser considerados no contexto do eido cultural alemán para comprender o seu traballo.
Importantes institucións de investigación son aSociedade Max Planck,[42] oHelmholtz-Gemeinschaft e aSociedade Fraunhofer. Estas traballan de xeito independente ou vencelladas externamente ao sistema universitario contribuíndo nunha medida considerable á produción científica. O prestixiosopremio Gottfried Wilhelm Leibniz concédese a 10 científicos e académicos cada ano. Cunha adxudicación máxima de 2,5 millóns deeuros, é un dos premios de investigación máis altamente dotados no mundo.
Alemaña é o mercado detelevisión maior de Europa, cuns 34 millóns de fogares que dispón de televisión. As numerosas cadeas públicas rexionais e nacionais organízanse de acordo coa estrutura política federal. Ao redor do 90% dos fogares alemáns teñen cable ou televisión por satélite, e os telespectadores poden elixir de entre unha variedade de libre acceso pública e as canles comerciais.
O país é o fogar dalgúns dos maiores conglomerados de medios de comunicación, incluíndoBertelsmann e a editorialAxel Springer.
Durante o período 1970-1980 directores comoVolker Schlöndorff,Werner Herzog,Wim Wenders,Rainer Werner Fassbinder colocaron o cine alemán de volta na escena internacional coas súas películas a miúdo provocadoras. Máis recentemente, películas comoDas Boot (1981),Lola rennt (1998),Good Bye, Lenin! (2003),Gegen die Wand (2004),Der Untergang (2004) eDas Leben der Anderen (2007) gozaron de éxito internacional.
Recentemente, o austríaco nado en MúnicMichael Haneke tense perfilado coma un dos mellores cineastas do cine europeo. Obras comaDas Weiße Band (2009),Palma de Ouro noFestival de Cannes eGlobo de Ouro á mellor película estranxeira, eAmour (2012), que engadiu aos premios anteriores oÓscar á mellor película de fala non inglesa, foron mundialmente recoñecidas.
O Festival de Cine de Berlín, celebrado anualmente dende1951, é un dos festivais de cine máis prestixiosos. A cerimonia anual dos Premios do Cine Europeo celébrase cada dous anos na cidade deBerlín, onde se atopa a Academia do Cine Europeo. Os estudos Babelsberg, enPotsdam, son os máis antigos de grande escala no mundo e constitúen un centro internacional para a produción de películas.
A participación de Alemaña nosXogos Olímpicos é unha das máis destacadas dende que se realiza este evento. O país organizou osXogos Olímpicos de Verán en 1936 enBerlín, e en1972Alemaña Occidental fixo o propio enMúnic. A Federación Alemá de Deportes (DSB) conta con preto de 27 millóns de membros en ao redor de 91.000 clubs.[43] Segundo datos desta organización, aproximadamente a terceira parte da poboación do país realiza a práctica deportiva a través dun club ou asociación nalgunha das preto de 127.000 instalacións de carácter deportivo que existen no territorio.
A nivel de clubs destacan equipos como oBayern Múnic, o máis laureado do país e á súa vez, un dos clubs maiores de Europa. O seu maior fito foi o gañar tresCopas de Europa de xeito consecutivo (1974, 1975 e 1976. Posteriormente gañaría no ano 2001). Tamén están oHamburger SV, oBorussia Dortmund, clubs que tamén gañaron a Copa de Europa, en 1983 e 1997, respectivamente; á parte doutros campións europeos como oBayer Leverkusen,Borussia Mönchengladbach,Werder Bremen eSchalke 04.
En canto ao automobilismo, Alemaña é unha das nacións principais a nivel mundial. Con numerosos automóbiles gañadores de carreiras como condutores alemáns. Precisamente o condutor con máis éxito daFórmula 1 na historia é o alemánMichael Schumacher, sete veces Campión do Mundo e un dos deportistas mellor pagados da historia.[44]
Tamén ociclismo é un deporte popular en Alemaña e un dos mellores ciclistas dos tempos recentes,Jan Ullrich, gañou oTour de Francia en1997 e finalizou segundo en cinco ocasións. O país obtivo dúas medallas de ouro en Campionatos masculinos dehóckey herba en2002 e2006 e na categoría feminina ostenta dúas medallas de ouro nos torneos de1976 e1981. Outros deportes destacados a nivel de público son obalonmán (disciplina na que o país destaca tanto a nivel de clubs como de seleccións, proclamándose campioa do mundo, de Europa e olímpica en diversas ocasións, así como numerosos segundos e terceiros postos),tenis,baloncesto (destacando a figura deDirk Nowitzki),hóckey sobre xeo, así como obíatlon ou oesquí alpino.
A cociña alemá varía enormemente dunha rexión a outra. As rexións do sur deBaviera eSuabia, por exemplo, comparten unha cultura culinaria conSuíza eAustria. Carne de porco, carne de vacún, e aves de curral son as principais variedades da carne consumida en Alemaña, coa carne de porco como a máis popular. Ao longo de todas as rexións, a carne adoitase comer en forma desalchicha. Máis de 1.500 diferentes tipos de salchichas prodúcense en Alemaña. Os chamados alimentos orgánicos teñen unha cota de mercado no país de ao redor do 3,0% e estímase que sexa unha tendencia crecente.[45]
Un dito popular en Alemaña é: «Almorzar como un emperador, comer como un rei e cear como un esmoleiro». O almorzo é usualmente unha selección decereais emel oumarmelada conpan. Algúns alemáns comen embutidos ouqueixo con pan para o almorzo. Máis de 300 tipos de pans son coñecidos en todo o país.
Ao ser un país de inmigrantes, Alemaña adoptou moitos pratos internacionais. Pratositalianos como apizza e apasta, outurcos e árabes como okebab están ben establecidos, sobre todo nas cidades maiores. Os restaurantes chineses egregos están tamén considerablemente espallados ao longo do país.
Aínda que oviño é cada vez máis popular en moitas partes de Alemaña, a bebida nacional é acervexa. De feito o coñecido festivalOktoberfest está adicado a esta bebida. En Alemaña o consumo de cervexa por persoa está diminuíndo, pero con 116 litros por ano está aínda entre os máis altos do mundo. De 18 países occidentais enquisados, o consumo per cápita de refrescos resultou ser inferior á media (14ª na lista), mentres que o consumo de mollo defroitas é un dos máis altos (terceiro na lista).
↑Benigno Fernández Salgado, ed. (2004).Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1303.ISBN9788482887524.Alemaña