IscànanGearmailteach a tha ann amBeurla (English) mar a thaDuitsis,Gearmailtis agus cànananLochlainn msa. 'S i a' Bheurla tè dhe na cànanan as motha air an t-saoghal; a thaobh àireamh luchd-labhairt dùthchasach, tomhaisear gur i an treasamh cànan sachruinne an dèidhSìonais (1mh) agusHindi (2na); ach canar le cuid eile gum bheil i aig a' chòigeamh àite an dèidh naSpàinntis. Measar gur i a' Bheurla an cànan as motha a tha ga labhairt agus ga ionnsachadh mar dàrna cànan air feadh an t-saoghal mhòr. 'S ise aon de shia cànanan oifigeil, agus dà chànan obrach, nanDùthchannan Aonaichte, còmhla riFraingis.
Ged is iSasainn a'Gàidhlig air andùthaich, agusSasannach air nithean a bhuineas do Shasainn, thàinig gur iBeurla a ghabhas air a' chànan. Tha Beurla a' buntainn doBélre san t-seann Ghàidhlig, a' tighinn bho "beul" agus "re".[2] Mar seo, tha i cuideachd a' ciallachadhcainnt, noteangasan fharsaingeachd a bharrachd air a brìgh san latha a th' ann. Tha a' Ghàidhlig, a-rèiste, a' cur dealachadh eadar a' Bheurla Shasannach, mar a labhras ann an Sasainn i, agus Beurla Albannach, Beurla leathann, no mar as fheàrr a dh' aithnichear an-diugh i,Beurla Ghallda air an cuireadh Beurla Ghallda bho chionn goirid air sgrìobhainnean oifigeil na h-Alba. 'S ann a tha cùisean a' tighinn nas toinnte buileach nuair a bheachdaicheas gur i Beurla na Fèinne a chanas ris an t-seann Ghàidhlig a bh' air a bruidhinn measg muinntir na Fèinne san t-seann aimsir.[3]
Thachair gur e facal ceangailte ri ainm aon de na treubhan Gearmailteach – na h-Anglaich – a chuireadh air Sasainn agus air a' Bheurla Shasannach sa chànan fhèin;England,English. Mar an ceudna, anns a' chuid as motha de chànanan an t-saoghail ma-tà, tha am facal a thathas a' cur air Beurla, a' buntainn don fhacail a thathas a' cleachdadh mar ainm Shasainn (m.e. Angleterre, anglais; Inglaterra, ingles) ach ann an cànanan marShìonais noIapanais, chan eilear a' cur dealachadh eadar Sasainn, Beurla Shasainn noBreatainn, a dh' aindeoin 's gum bheil faclan eile aca airAlba,a' Chuimrigh ag]usÈirinn a Tuath. Mar eisimpleir, ann an Iapanais, canar 英語 (eigo) ri Beurla Shasainn, agus 英国(eikoku) riBreatainn,Sasainn no anRìoghachd Aonaichte am bitheantas ach, 's e a th' ann am barail mòr-shluagh na dùthcha sin an da-rìreabh, ach Sasainn a-mhàin, oir chan eil eadar-dhealachadh ann eadar Breatainn (英国）, agus an R.A（イギリス no Sasainn（英国、イギリス、イングランド）naneanchainnean, do bhrìgh 's gum bheil dlùth-cheangail sa chainnt mhàthaireil aca eadar ancànan fhèin (Beurla Shasannach) agus na h-ainmean Breatainn, an R.A agus Sasainn uile. Thathar a-nis a' cur dealachadh eadar イングランドingurando (Sasainn),スコットランドsukottorando (Alba), ウエールズueeruzu (A' Chuimrigh), 北アイルランドkitaairurando (Èirinn a Tuath) agus イギリスigirisu (Sasainn, An Rìoghachd Aonaichte), gu h-àraid bhon a bha Sgioba Ball-coise Shasainn a' cluich ann anCuach na Cruinne ann anIapan an 2002. Gidheadh, 's e facal a bhuineas don fhacailPhortagailis –ingles – a th' ann an イギリス.
N.B (Ged a tha abairt ann mar 連合王国 (Rengououkoku – An Rìoghachd Aonaichte), chan eil e air a cleachdadh gu tric. Cleachdaidh Seirbhis Puist Nàiseanta Iapain イギリス(igirisu) mar ainm airson An Rìoghachd Aonaichte).
An dèidh doUilleam Diùc Normandaidh naSasannaich a cheannsachadh, chuir e fhèin agus na h-uaislean aige dìmeas air a' Bheurla agus gach ni Sasannach. Cha robh cànan sam bith air a theagasg ann an sgoiltean no oilthighean achFraingis noLaideann rè mòran linntean an dèidh sin. Is mòr an t-atharrachadh a thàinig air a' Bheurla bho na làithean ud.
Cha robh a' Bheurla gu deireadh linn an treasamhÌomhair, Rìgh Shasainn, idir coltach ris a' Bheurla a tha air a labhairt san latha an-diugh. Air an adhbhar sin, chan eil seann leabhraichean sgrìobhte rim faighinn anns a' Bheurla mar a gheibhtear ann anGàidhlig, Laideann no seann chànanan eile.[4]
An dèidhBuaidh nan Normanach, chaidh Seann Bheurla naBeurla Mheadhanach, a' gabhail a-steach an t-uabhas fhaclan-iasaid agus gnàthsan litreachaidh bho chainnt nanNormanach (Sasannach-Fhrangach). Thàinig Beurla an latha an-diugh gu bith bhon uairsin, agus san latha a th' ann, 's ann a tha i a' leantainn oirre faclan-iasaid cèin a thoirt a-steach bho chaochladh chànanan, a thuilleadh air a briathrachais fhèin a chruthachadh.
Thug an Impireachd Bhreatannach a' Bheurla còmhla riutha oir a bha i an cànan riaghlachais anns a' h-uile tuineachas. Tha dualchainntean eadar-dhealaichte na Beurla anns anAlba,a' Chuimrigh is anÈirinn, anns naStàitean Aonaichte, annsna h-Innsean, ann an dùthchannan na h-Afraga agus dùthchannan eile.
Tha cuideachd crìtheolan a thàrmaich às a' Bheurla, mar eisimpleir PatoisDiameugach, Crìtheol naBheilìs, Gullah (ann an t-Saoghal Ùr), "Hinglish", "Singlish" is eile (ann anÀisia), agus Crìtheol nanEileanan Hawai'i anns a'Chuan Sèimh. Tha crìtheolan eadar-dhealaichte ann an mòran eilean ann an Roinn Charaibeach.
.svg)
