Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
UicipeidAn Leabhar Mòr-eòlais Saor
Lorg

An Iapan

O Uicipeid
日本国
Nippon-koku / Nihon-koku
An Iapan/An t-Seapan

Bratach

Seula ìmpireil
Laoidh Nàiseanta
Kimi ga Yo
Rìoghachadh Ìmpireil
Cànan(an) oifigeilIapanais
Prìomh-bhaileTokyo
Baile as mothaTokyo
RiaghaltasMonarcachd bun-reachdail pàrlamaideach
ÌompaireHIM Ìompaire Naruhito (徳仁)
Prìomh-mhinistearFumio Kishida (岸田 文雄)
Stèidheachadh
Latha Bun-stèidheachaidh Nàiseanta11 an Gearran660 RC
Bonn-stèidh Meiji1890
Bonn-stèidh Làithreach1947
Cumhnant Shan Francisco1952
Farsaingeachd
Iomlan377,975 km² (61)
Uisge1.4 %
Àireamh-shluaigh (2020)
Iomlan126,226,568(11)
Dlùths334/km²(48mh)
Roinn tìdeJST (UTC+9)
Ruith-airgidYen
Prìomhàrainn-lìn.jp
Còd Àireamh fòn81

'S e dùthaich eileanach a th' ann anIapan[1][2] (Iapanais: 日本Nihon noNippon, 日本国Nihon-koku noNippon-koku gu h-oifigeil; uaireannanan t-Seapan[3] sa Ghàidhlig) suidhichte far oirthirÀisia an Ear. Tha na prìomh eileanan -Hokkaidō,Honshū,Shikoku,Kyūshū agusOkinawa - am measg tuilleadh air 6,800 eileanan eile, ach tha 97% defharsaingeachd na talmhainn gu lèir gan cumail dhaibh fhèin. Tha a' chuid as motha dhiubhbeanntach, agus mòran dhiubhbholcànach; m.e, 's ebeinn-theine a th' anns a' mhullach as àirde,Beinn Fuji. Tha an Iapan an ear airSìona,Coirea 'san Ruis anns a'Chuan Sèimh, a' sìneadh bhoMuir Okhotsk san taobh a tuath guAm Muir Sìneach an Ear san taobh a deas. A thaobhàireamh-shluaigh, 's i an deicheamh dhùthaich as motha anns a' chruinne, le mu 128 millean daoine. 'S eSgìre Mhòr Tokyoan sgìre àrd-bhailteach as motha air an t-saoghail le tuilleadh air 30 millean luchd-còmhnaidh ann, agus tha seo a' gabhail a-steachprìomh-bhaileThokyo agus cuid de na sgìrean mun chuairt air.

Cultar

[deasaich |deasaich an tùs]

'S e "tùs-grèine" brìgh nan litrichean ann an ainm na dùthcha, 's mar sin dheth, dh'aithnichear an t-Seapan mar "Tìr Èirigh na Grèine". Tha 日 a' ciallachadh Grian, agus 's e Tùs no Freumh a' bhrìgh a th' air 本。

Bhon a tha an Iapan fada gu leòr bho thìr-mòrÀisia, gun a bhith ro fhada air falbh, fhuair i buannachdan àscultar antìr-mòr, ach cha deach amaladh ann am buaireasan a' mhòr-thìr cho tric rè nan linntean. Bha e an comas dhith buaidhean chultarach à tìrean cèin a dhèanamh freagarrach dhan chultar aice fhèin 's an uairsin gan aonadh ri a leasachaidh. Gheibhear eisimpleirean dhen seo a thaobhbiadh na dùthcha, leithidTempura, le buinteanas risa' Phortagail. A thaobhlitreachais, chaidh anlàmh-sgrìobhaidh Iapanach,Kana, a chruthachadh às nalitrichean iol-fhillteSìonach. A thaobhchreideimh, 's ann a bhaBuddhachd air atharrachadh nuair a chaidh a thoirt a-steach san t-siathamh linn. Cha do sgaoil e measg an t-sluaigh gus an do nochdHōnen agusShinran, an fheadhainn a stèidhich andreamJōdo 's an dreamJōdo Shin.[4]

Eu-coltach ri mòrandùthchannan eile, thathas ag ràdh gur edùthaich gu ìre mhòraon-ghnèitheach a th' san Iapan. Leis a' sin, thathar a' cumail a-mach nach eil mòran caochladh ann an cultar na dùthcha bhosgìre gu sgìre. Chan e a-mhàin gur e àireamh mhòr de dhaoine, a' fuireach gu dlùth air farsaingeachd bheag dethalamh is adhbhar dha sin, ach gu robh an sluagh riamh beò fad linntean foriaghladh meadhanaichte, a bhiodh a' stiùireadh a h-uile roinn de bheatha an t-sluaigh gu mionaideach mìn.[4]

A dh'aindeoin sin, cha ghabh fhàgail air nach e cultar mòr saoibhir a th' ann an cultar na h-Iapain. Tha e ioma-fhillteach, air a dhèanamh air sean is ùr, le deagh mheasgachadh de nithean cèin is dùthchasach an cois. 'S e coimeasgachadh eileamaideanIapanach agusSiarach a th' anns na trìrudan riatanach -biadh,aodach agusfasgadh. Tha na h-Iapanaich a' cleachdadh deas-ghnàthan àBuddhachd 'sShintō còmhla, agus tha tuilleadh air dàrna leth na h-Iapanais air a dhèanamh àfaclan freumhaichSìonach. Thathar am beachd gur e an ùidh a th' aig an sluagh Iapanach ann an cultaran eile agus an seòl a bh' aca rè naneachdraidh eileamaidean cultarach cèin a thoirt a-steach, gun an cùl a chur air cleachdaidhean is traidiseanandùthchasach as adhbhar don ghnè ioma-fhillteach seo.

Eòlas-sluaigh

[deasaich |deasaich an tùs]

Tha an àireamh-shluaigh aig mu 127,700,000 daoine, agus tha mu 98.2% a' bruidhinn Iapanais mar chainnt mhàthaireil. Tha an còrr a' buntainn do dh'iomadh dhùthaich, an cuid as motha doChoirèa (700,000) agus doShìona (350,000). Gheibhear cuideachd sluaghan àBhiet-Nam, àBraisil ,na Stàitean Aonaichte (85,000),an Roinn-Eòrpa (45,000) agus ammion-shluagh dùthchasail a bhuineas doHokkaidō, agusHonshū a Tuath, na h-Ainu (mu 30,000).

Tha mu 70% dhen t-sluaigh a' fuireach anns a' cheàrn eadarTōkyo agus Kitakyūshū, ann an eilean Honshū. 'S eA' Bheilg agusNa Tìrean Ìsle far a gheibhear an dlùths àireamh-shluaigh as àirde gu lèir, ach 's e an Iapan far am faighear an dlùths as àirde a-rèir farsaingeachd talmhainn air an gabh còmhnaidh.[4]

Sgìrean na h-Iapain

[deasaich |deasaich an tùs]
Sgìrean Iapain

Sgrìobhaidhean mu a dèidhinn sa Ghàidhlig

[deasaich |deasaich an tùs]

Iomraidhean

[deasaich |deasaich an tùs]
Commons
Commons
Tha dealbhan ann anWikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo:
  1. Atlas Sgoile Oxford le Stòrlann Nàiseanta, Oxford University Press (2010)
  2. Gaelic Orthographic Conventions 2005 dt. 8
  3. Colin Mark: Am Faclair Gàidhlig-Beurla (2004)
  4. 4.04.14.2Japan As It Is/日本タテヨコ;Ceathramh Eagran Dà-chànanach,foillsichte le Gakken


Smachd ùghdarrais
Air a tharraing à "https://gd.wikipedia.org/w/index.php?title=An_Iapan&oldid=573130"
Roinnean-seòrsa:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp