Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
Vicipéid
Cuardaigh

An Astráil

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Geografaíocht PholaitiúilAn Astráil
Australia (en-au)Cuir in eagar ar Wikidata
BratachArmas
BratachArmas

Cuir in eagar ar Wikidata

AintiúnAdvance Australia Fair (19 Aibreán 1984)Cuir in eagar ar Wikidata

Mana«There's NOTHING like Australia» (2010)Cuir in eagar ar Wikidata
Siombail oifigiúilAcacia pycnantha agusópalCuir in eagar ar Wikidata
LeasainmThe Land Down Under,Oz,The Lucky Country agusStrayaCuir in eagar ar Wikidata
Ainmnithe in ómósTerra Australis IncognitaCuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 25° S, 133° E / 25°S,133°E /-25; 133

PríomhchathairCanberraCuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán27,309,396 (2024)Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús3.55hab./km²
Líon na dteaghlach10,852,208 (2021)Cuir in eagar ar Wikidata
DéamainmAstrálachCuir in eagar ar Wikidata
Teanga oifigiúilBéarla na hAstráile
teanga chomharthaíochta na hAstráileCuir in eagar ar Wikidata
Reiligiúnluach ar iarraidhCuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid deMIKTA
An Astraláise
Australia and New Zealand(en)Aistrigh
Comhlathas na NáisiúnCuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla7,692,024 km²Cuir in eagar ar Wikidata
• Uisce0.8 %Cuir in eagar ar Wikidata
Tomhas4,000 kmCuir in eagar ar Wikidata (Amplada) × 3,860 kmCuir in eagar ar Wikidata  (Llargada) default
Imeallbhord34,000 kmCuir in eagar ar Wikidata
Suite i nó in aice le limistéar uiscean tAigéan Indiach,South Pacific Ocean(en)Aistrigh,Great Australian Bight(en)Aistrigh,Caolas Bass,Muir Tasman,an Mhuir Choiréil,Muir Arafura agusMuir ThíomórCuir in eagar ar Wikidata
Pointe is airdeMawson Peak(en)Aistrigh (2,745 m)Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is ísleLoch Eyre (−15 m)Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síRíocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireannCuir in eagar ar Wikidata
Cruthú1 Eanáir 1901
Eachtra thábhachtach
Saoire phoiblí
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtaisrepresentative democracy(en)Aistrigh,monarcacht bhunreachtúil agusstát cónaidhmeCuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht feidhmiúcháinAustralian Government(en)AistrighCuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachParlaimint na hAstráileCuir in eagar ar Wikidata
• Monarc na hAstráileCuir in eagar ar WikidataWilliam McKell(1947–1953)Cuir in eagar ar Wikidata
• Príomh-Aire na hAstráileCuir in eagar ar WikidataAnthony Albanese(2022–)Cuir in eagar ar Wikidata
Údarás breithiúnach is airdeArd-Chúirt na hAstráileCuir in eagar ar Wikidata
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil1,675,418,665,067 $ (2022)Cuir in eagar ar Wikidata
OTI ainmniúil in aghaidh an duine54,348.23 $ (2019)Cuir in eagar ar Wikidata
Onnmhairí iomlána464,925,000,000 $ (2022)Cuir in eagar ar Wikidata
AirgeadraDollar na hAstráileCuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Fearann Idirlín barrleibhéil.auCuir in eagar ar Wikidata
Glaochód+61Cuir in eagar ar Wikidata
Uimhir theileafóin éigeandála000,112 agus106Cuir in eagar ar Wikidata
Cód tíreAUCuir in eagar ar Wikidata
Eile

Suíomh gréasáinaustralia.gov.auCuir in eagar ar Wikidata

Is tír í anAstráil atá le fáil idiran tAigéan Ciúin agusan tAigéan Indiach, agus í ar an oileán is mó ar domhan.

Tá an chathair is mó san Astráil, Sydney
Melbourne, an dara chathair is mó san Astráil.
Is é an caolach órga (Acacia pycnantha, "Golden Wattle" i mBéarla) bláth náisiúnta na hAstráile.

Tíreolaíocht

[cuir in eagar |athraigh foinse]

Tá beagnach leath na hAstráile ina fásach agus tá cuid mhaith den fhuílleach neamhthorthúil. Tír ársa shíonchaite atá i gceist, agus ní maith an fód atá ar an gcuid is mó di. Ní raibh ach 15% den talamh oiriúnach don fheirmeoireacht nuair a tháinig na hEorpaigh i ndeireadh an18ú haois, agus ní bheadh ach 10% insaothraithe anois. San Oirthear atá an talamh is méithe agus an méiduisce is mó, ach rinne na chéad fheirmeoirí díobháil mhór don timpeallacht. Anois, áfach, tá feirmeoirí na hAstráile an-oilte ar thairbhe a bhaint as a gcuid talaimh.

Bhíodh coillte móra in oirdheisceart na tíre, ach leagadh an chuid ba mhó díobh sa 19ú haois. Crainn eocalaipe (a dtugtar crainn ghuma orthu) an cineál is coitianta, agus iad ag cur go maith le tír thirim agus le tinte coille. In oirthuaisceart na tíre tá iarsmaí na gcoillte fearthainne. Meastar gur fhág modhanna cliste dóiteáin na mBundúchasach rian buan ar leagan amach agus ar nádúr na gcoillte.

Tá aird ag an bpobal agus ag na polaiteoirí araon ar chúrsaí comhshaoil anois, ach is cosúil go mbeidh an tír thíos go mór leis antéamh domhanda, agus a laghad sin uisce ann.

Daonra na hAstráile

[cuir in eagar |athraigh foinse]

An as an 27.2 milliún a bhí ina gcónaí san Astráil in 2024, is ón iasacht 8.6 milliún.[1] Sin beagnach duine as gach triúr, 31.5% den iomlán.

As Sasana, India, an tSín agus an Nua-Shéalainn tromlach na ndaoine gallda sa tír, ach dúirt Biúró na Staitisticí in 2025 go raibh daoine a rugadh i mbeagnach gach tír ar domhan ina gcónaí san Astráil.[2] De bhunadhShasanach agusÉireannach cuid mhór den daonra, ach pobal an-mheasctha atá ann anois, go háirithe sna cathracha, agus neart teangacha le cloisteáil, cé gurb é anBéarla an príomhtheanga.[3]

Stair na hAstráile

[cuir in eagar |athraigh foinse]

Tháinig daoine chun cónaithe sa tír timpeall 40,000 bliain ó shin ar a laghad, sinsir na mBundúchasach atá anois ann. Chruthaigh siad a lán cultúr casta, agus tá a gcuidteangacha ar na cinn is ársa ar domhan. De réir a chéile rinneadh fásach de chuid mhaith den tír, cé go raibh an t-oirthear torthúil go maith i gcónaí.

Ar éigean a bhí eolas agEorpaigh ar an Astráil go dtí anseachtú haois déag. Ghlac anCaptaen James Cook seilbh ar an tír in ainm na Breataine sa bhliain 1778, agus tugadhNew South Wales ar an limistéar thoir mar a raibh an chéad choilíneacht. De réir a chéile bunaíodh coilíneachtaí eile timpeall na tíre, agus rinneadh aon tír amháin díobh, Comhlathas na hAstráile, sa bhliain 1901.

Ba mhór an babhta ar na Bundúchasaigh teacht na nEorpach, agus fuair mórán acu bás de ghalracha agus den lámh láidir, ach tugtar aitheantas anois dá ndúchas.

Rialtas na hAstráile

[cuir in eagar |athraigh foinse]

Córas cónaidhme atá ann, sé stát agus dhá chríoch, agus cúpla oileán ina gcríocha spleácha.

Is í an monarc na Ríochta Aontaithe ceann an Stáit go fóill, cé nach bhfuil sa Choróin ach comhartha stairiúil anois, agus súil ag mórán daoine go ndéanfar poblacht den Astráil feasta.

Féach freisin

[cuir in eagar |athraigh foinse]

Stáit na hAstráile

[cuir in eagar |athraigh foinse]

Na Stáit

[cuir in eagar |athraigh foinse]
  1. New South Wales, príomhchathair:Sydney
  2. Queensland, príomhchathair:Brisbane
  3. An Astráil Theas, príomhchathair:Adelaide
  4. An Tasmáin, príomhchathair:Hobart
  5. Victoria, príomhchathair:Melbourne
  6. An Astráil Thiar, príomhchathair:Perth

Na Críocha Intíre

[cuir in eagar |athraigh foinse]
  1. Críocha an Tuaiscirt, príomhchathair:Darwin
  2. Críoch Phríomhchathair na hAstráile, príomhchathair:Canberra

Leabhair

[cuir in eagar |athraigh foinse]
  • Denoon, Donald, et al. (2000).A History of Australia, New Zealand, and the Pacific. Oxford: Blackwell.ISBN 0-631-17962-3
  • Macintyre, Stuart (2000).A Concise History of Australia. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press.ISBN 0-521-62359-6.

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar |athraigh foinse]

Tagairtí

[cuir in eagar |athraigh foinse]
  1. population.gov.au. "Population Statement".
  2. Nuacht RTÉ (2025-05-01). "100,000 a rugadh in Éirinn ina gcónaí anois san Astráil" (as ga-IE). 
  3. Níl Béarla bhfuil stádas dlíthiúil mar theanga oifigiúil sa Bunreacht.
NáisiúinG-20
Antigua agus Barbúda ·An Astráil ·Na Bahámaí ·An Bhanglaidéis ·Barbadós ·An Bheilís ·An Bhotsuáin ·Brúiné ·Camarún ·Ceanada ·An Chipir ·Doiminice ·Fidsí ·Esuaitíní ·Gána ·Grenada ·An Ghuáin ·India ·Iamáice ·An Chéinia ·Cireabaití ·Leosóta ·An Mhaláiv ·An Mhalaeisia ·Oileáin Mhaildíve ·Málta ·Oileán Mhuirís ·Mósaimbíc ·An Namaib ·Nárú ·Nua-Shéalainn ·An Nigéir ·An Phacastáin ·Nua-Ghuine Phapua ·Ruanda ·An tSaimbia ·San Críostóir-Nimheas ·San Lucia ·San Uinseann agus na Greanáidíní ·Samó ·Na Séiséil ·Siarra Leon ·Singeapór ·Oileáin Sholamón ·An Afraic Theas ·Srí Lanca ·An Tansáin ·Tonga ·Oileán na Tríonóide agus Tobága ·Tuvalu ·Uganda ·Vanuatú
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=An_Astráil&oldid=1280756"
Catagóirí:
Catagóirí folaithe:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp