Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Springe nei ynhâld
Wikipedy
Sykje

Balstien

Ut Wikipedy
Balstien fan 30 ton yn Alteveer, Grinslân
Debalstien fan Rottum, oant no ta de grutste ea yn Nederlân fûn is
Grutte balstien as betinkingsmonumintslach by Warns
Depoppestien fanBurgum, begjin 20e iuw

Inbalstien (ekswerfstien oferratysk blok neamd) is instien dy't troch ingletsjer ofiiskape meifierd is. Lytse eksimplaren wurde yn it Nederlânskkinderkopjes en ynGrinslân enDrinteflint (ofvlint) neamd. Sy komme oeral yn de wrâld foar op plakken dy't mei lâniis oerdutsen west hawwe.

Oarsprong en fersprieding yn Nederlân

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

Nederlân wurde balstiennen fûn dy't troch itlâniis efterlitten binne yn it op ien nei lêsteglasiaal, itSaalien. Balstiennen komme yn Noard-Nederlân, dat eartiids mei lâniis bedutsen wie, in protte foar. De meast súdlike grins fan it lâniis wie oan de lineHaarlim,Utert,Nymwegen ta. Besuden dy line komme gjin balstiennen yn de natuer mear foar. De grutste balstien dy't ea ynNederlân fûn waard is op it stuit deSwerfstien fan Rottum.

De Nederlânske balstiennen komme oarpronklik útSkandinaavje en itEastseegebiet. Dat kin neigien wurde troch depetrologyske skaaimerken te fergelykjen mei dy fan it stientme yn dy kontreien. Sa is yn prinsipe frijwat sekuer te sizzen hokker stien wêr wei komt.

Swerfstiennen wurde faak fûn ynbalstienliem, in tige tichte liemige grûnsoarte dy't foarme waard ûnder it gewicht fan de iiskappen yn Noard-Nederlân. Balstienliem komt foar yn de ûndergrûn fanGaasterlân, de Havelterberch,Skoklân enUrk yn deNoardeastpolder en opWieringen enTeksel.

Tapassingen

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

Swerfstiennen binne de iuwen troch brûkt yn konstruksjes sa ashunebêden,megaliten, wegen endykbeklaaiïng. By de bou fanpleatsen waarden grutte stiennen wol brûkt asfûnemint foar itbynt. By poarten en gebouwen op strjithoeken waarden se wol brûkt asskampstien om foar te kommen datkoetsen enweinen tsjin de muorre ride soenen. Fierders waarden sy tapast asgrinsmarkearring dy net maklik fan it plak te krijen wie (troch kweawilligen).

Folksleauwe en -ferhalen

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

Ynfolksleauwe enfolksferhalen spylje swerfkeien soms in rol. It wie de hjitting dat sy goed wiene foarfruchtberens en dat it in plak wie dêr't de bern weikamen.[1]Yn Skandinaavje waarden opfallende punten yn it lânskip, sa as rotsen en swerfstiennen, wol taskreaun oan trollen.[2]

Ferneamde balstiennen

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

Sjoch ek

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. Waldnet,Poppestien wordt opgegraven, 17 juli 2007; J.R.W. Sinninghe, 1938 (werprintinge 1978),Utrechtsch sagenboek, Thieme & Cie, Sutfen, s. 161,ISBN 9003912602
  2. Kvedelund, Sehsmdorf (2010:301—313).
Commons
Wikimedia Commons
Wikimedia Commons
 Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategoryGlacial erratics fanWikimedia Commons.
Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Balstien&oldid=974434"
Kategoryen:
Ferburgen kategory:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp