Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Springe nei ynhâld
Wikipedy
Sykje

Algerije

Ut Wikipedy
al-djoemhoeriyya al-djaza'iriyya al-dimoeqratiyya al-sa'biyya
ⵟⴰⴳⴷⵓⴷⴰ ⵜⴰⵎⴻⴳⴷⴰⵢⵜ ⵜⴰⵖⴻⵔⴼⴰⵏⵜ ⵜⴰⵣⵣⴰⵢⵔⵉⵜ
Flagge fan AlgerijeWapen fan Algerije
FlaggeWapen
Lokaasje fan Algerije
Offisjele taalArabysk,Berbersk
HaadstêdAlgiers
SteatsfoarmRepublyk
Gebiet
% wetter
2.381.740 km²
-­%
Ynwenners (2005)32,8 miljoen
MuntAlgerijnske dinar (DZD)
TiidsôneUTC +1
Nasjonale feestdei1 novimber (1954)dei fan de revolúsje
LânkoadeDZA
Ynternet.dz
Tillefoan213

Algerije (Arabysk: الجزائر;Berbersk: Lz̦ayer), folút deDemokratyske Folksrepublyk Algerije, is in lân yn it noarden fan it wrâlddielAfrika.

Geografy

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

It lân wurdt begrinzge troch:

It Ahaggar-berchtme yn Súd-Algerije.

Algerije bestiet foar 85% útwoastyn-gebieten, deSahara en foar it oare part út in fruchtbere kustflakte efter de 1300 km langeMiddellânske Seekust. Bylâns de kust wenne ek de measte Algerijnen.

Yn it kustgebiet hearsket in Mediteraansk klimaat yn de woastyngebieten in woastynklimaat.


Bestjoerlike yndieling

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

Algerije is diele yn 48 provinsjes. In oersjoch fan bestjoerlike yndieling nei provinsjes:

Kaart mei provinsjes fan Algerije
Kaart mei provinsjes fan Algerije

Skiednis

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

Mei de komst fanIslam kamen yn 'e8e iuw in protte feroaringen yn it lân.Arabysk waard de nije taal en deIslam it nije leauwen, der wienen doe al in grut tal minsken dyKristlik of Berberleauwen bleaun oanhingjen. Oant777 wie Algerije in part fan itArabyske Ryk ûnder de Omajjaden. Nei 777 krige it mear ûnôfhinklikens ûnder de Rustamidendynasty. Letter wienen de Fatimiden, de Almoraviden en de Almohaden oerhearskjend.

Yn1516 ferovere itOttomaanske Ryk Algerije, dat bleau sa oant healwei de19e iuw. DeFrânsen oermasteren Algerije healwei de19e iuw en fêstige hjir in Frânske koloanje.

ûnôfhinklikens

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

Yn Novimber1954 ferklearre itFront de Libération Nationale (FLN) de kriich oan de Frânsen. Mei in ûnôfhinklikenskriich mei folle blûd wie Algerije yn1962 ûnôfhinklik.

Tsjin de winsk fan 'e Frânsen yn Algerije, ferklearrePresidintCharles de Gaulle Algerije op3 july1962 ûnôfhinklik. Op25 septimber1962 waard offisjeel de nije republyk stift.

Ahmed Ben Bella, stifter fan it FLN, waard premier en in jier letter waard hy presidint fan Algerije.

Op19 juny1965 besocht kolonel Houari Boumédienne de macht oer te nimmen en ynstee fan in demokrasy in militêre diktatuer yn te fieren. Hawar, nei tsien jier regearen oer Algerije ferklearre Boumédienne dat it tiid wie foar ferkiezings. De nije grûnwet waard byreferindum oannaam yn novimber1976. Meidat allinnich FLN-leden it rjocht hiene op 'e ferkiezings list te stean, waard Boumédienne op 'e nij as presidint keazen.

De ferkiezings fan desimber1991 binne wûn troch it IslamityskeFront Islamique du Salut'. De oerwinning fan it Islamityske FIS kaam hurd oan ynFrankryk. It leger besocht de macht oer te nimme, tenei it FIS ferbean waard en presidint Bendjedid, dy herfoarmings tasein hat, waard ôfset. Syn plakferfanger waard de stive Liamine Zeroual, dy stipe hie fan it Frânske regear. Yn tsjinstelling oant wat folle minsken yn harren tinzen hienen. Kaam der dochs yn guerilja kriich en waard mei in terroristyske kriich tsjin de steat útein set. Likernôch 100.000 minsken binne yn de boargerkriich ferstoarn.

Yn2003 waard it noarden troch in swiere ierdskodding troffen.

Demografy

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

De haadstêd en grutstestêd fan itlân isAlgiers. De measte minsken, 70%, wenje yn de brede, bercheftige kuststreek, part fan deMagrib. It grutste part fan it lân, besuden itAtlasberchtme, is part fan de noardlikeSahara. Hjir wenje de minsken meast byoazen, al is der ek noch hieltyd in partnomaden yn it lân. De ynwenners fan Algerije binne yn it noarden lykwols allegearArabieren. Fierder nei it suden wenje deBerbers mei harren Berbertaal. Njonken itArabysk en itBerbersk is it Frânsk de sprektaal mar hat gjin offisjele status.

De oerhearskjendegodstsjinst is deIslam, en dêr bestiet gjin frijheid fan godstsjinst. Sa hawwe hja bygelyks straffen foar it bekearen nei in oar leauwen. Foar1962 wennen yn Algerije hûndert tûzenenKatoliken, yn2006 wienen der noch mar 11.000 fan oer.

Ekonomy

[bewurkje seksje |boarne bewurkje]

BYP per persoan is$6,700 (2007). Gearstalling fan BYP per sektor is 8,2% lânbou, 61,5% yndustry en 30,3% tsjinsten. Yn 2007 wie deFeriene Steaten de wichtichste eksportpartner enFrankryk de wichtichste ymportpartner. Algerije hat de acht-grutste gas reserve fan de wrâld en is de fjird-grutste gas eksporteur (2007).

Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Algerije&oldid=1205072"
Kategoryen:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp