De Vichipedie, la enciclopedie libare dute in marilenghe.
Cavalîrs Templârs
Chel dai ' Pauperes commiltones Christi templique Salomonis ' ( puars compagns armâts di Jesu Christ e dal templi di Salomon ) pui cognossûs comecavalîrs templars o ancje nometemplârs fo un dai prins e pûi cognossûs ordins religjôs di cavalîrs cristians deEtât di Mieç
Le nascite dal ordin si coloche in te Tiiare sante, tal mieç des vueris jenfri lis fuarcis cristianis e islamichis sclopadis daspo la prime Crosade dal 1096 .In te epoche, lis stradis de Tiaresante jerin parcorudis dai pelerins che vignivin di dute Europe.Simpri pui frecuent al jere il pericul di laris e brigants.Par difindi i lûcs sants e i pelerins vegnin fondâts ordins religjôs di cavalîrs.
Atôr dal 1118 - 1119 , un puin di cavalîrs decît di fondâ l'Ordin Templâr , cun il compit di difindi i tancj pelerins europeans che levin aGjerusalem .L'Ordin al ven uficializât tal 1129, cjapant la regule monastiche e cul jutori di San Bernart di Clairvaux
Il fât di jessi religjôs e ancje vuerîrs , carateristiche che a simpri segnât chest Ordin , al fo simpri viodût cun une certe perplessitât tal ambient cristian.
L'Ordin Templâr, tal cors dal timp, si dediche ancje al lavôr tai cjamps , creant un gran sisteme di produzion , e ancje a la gjestion finanziarie dai bens dai pelerins, rivant a meti su il pui avanzât sisteme bancari dal timp.
Cul passa dai secui, la cressite finanziarie e dal podê dei Templârs, no ven viodude di bon voli de bande dal re di France Filip il Biel, che une volte decidût, al cîr cun dutis lis sôs fuarcis di meti fin al Ordin Templâr jenfri il 1312 e il 1314.Cun la Bole di Pape Clement V, l'Ordin ven scomunicât par no jessi pui ricostituît.
I Templârs vegnivin ricognossûs par vie de lôr veste, blancje o nere, parsore di cheste veste ven zontade la crôs rosse a çampe.Cheste crôs jere vonde piçule e no grande tal pet o daûr de schene, come sin usâs a viodile tai libris o al cine.