Voltaire [vɔltɛːʀ] (bäärenFrançois-Marie Arouet [fʀɑ̃swa maʀi aʀwɛ], * 21.Nofember1694 uunPariis; † 30.Mei1778 uk diar) wiar en fraansöösk filosoof an skriiwer. Hi as een faan dön miastleesen an iinflöödrikst autooren faan'tApkleering. Hi skreew satiiren, romoonen, draamen, histoorisk werken an briaw. Troch sin publisistisk an poliitisk engagement ded hi tu't toochtergud faan't Apkleering grat wirking.
Uun sin filosofii naam hi elementen faan det ingels geistesleewent auer: uun dönIngels Briaw (üübFraansöösk:Lettres anglaises, 1733) spruch hi det ingels politiik an filosofii ap. Hi fuligt starkJohn Locke anIsaac Newton hör toochter. Hi naam a stridj jin dogmatismus an för't freihaid faan a lidj ap. Mä sin ingels föörbiljen bekempet hi fööruurdialen, fööraal dön faan det ratschunaalistisk filosofii. Fööraal skarep greeb hi det dogmatisk faan areligiuunen uun: heer siig hi a rut faan intolerans, ferfuligung an üngerochtighaid tjüüget. At gratdial faan a religiuunen siig Voltaire üüs auergluuwen uun. Efter sin meening san jo faan en fernünftig religiuun, wat at moraal fördert, beeder tu maagin. Voltaire roket iin uun't naite faan en deistisk positschuun. Efter detheer tüpisk apkleererisk godföörsteling asGod skeper faan det natüürelk order, man grapt hi ei muar iin uun detheer order iin[1].
_-001.jpg)
