Hugues est nommé "le Brun" parGuillaume de Tyr[5],[6]. Ce surnom n'apparait pas dans les chartes, ou dans d'autres documents, laissant la place aupatronyme "Lusignan".
Afin d'apaiser la noblesse poitevine,Henri II place à la tête de l’Aquitaine son épouse, la duchesse-reineAliénor. Pour assurer la sécurité de la reine et la continuité de sa propre autorité, il assigne auprès d'Aliénor l'un de ses proches,Patrick,comte de Salisbury[30].
D'une union contractée, vers 1168 enTerre sainte[51], avec Douce Milon (av. 1150-ap. 1168)[52], sœur de Bertrand Milon (♰ 1168) propriétaire de plusieurs maisons àMont-Pèlerin, à l'est deTripoli ; il a :
Almodis de Lusignan (ap. 1163-ap. 1168) née dans lecomté de Tripoli[25]. Nous ne savons rien sur sa destiné.
« Advenerant illa tempestate quidam nobiles, de partibus Aquitanicis, Gaufridus videlicet, qui cognominatus est Martel, domini comitis Engolismensis frater, et Hugo de Liniziaco senior, qui cognominatus est Brunus, orationis gratia. »
↑Guillaume de Tyr (éd.Jacques-Paul Migne),« Guillelmus Tyrensis Archiepiscopus : Incipit liber nonus decimus », dansPatrologiæ cursus completus (Patrologie latine),t. CCI, Paris,(lire en ligne), CaputIX :Noradinus in partibus Antiochenis castrum Harenc obsidet ; princeps Antiochenus, comes Tripolitanus, Calamannus Ciliciæ procurator, capiuntur,col. 755-756 :
« Collectis igitur immensis copiis et innumeris millibus conglobatis, oppidum quoddam nostrum in finibus obsidet Antiochenis, Harenc nomine; et ordinatis per gyrum, ut mos est, machinis, oppidanos coepit acriter, nullaque data requie incessanter urgere. Quod factum, postquam principibus nostris innotuit, dominus Boamundus tertius, Raymundi filius, Antiochenus princeps; dominus quoque Raimundus junior, comes Tripolitanus, Raimundi comitis filius; Calamannus etiam praeses Ciliciae, domini imperatoris consanguineus, et imperialium in illa provincia procurator negotiorum; Toros quoque Armeniorum princeps potentissimus, sociatis sibi quae undecunque potuerunt peditum equitumque suffragiis, ordinatis agminibus et in aciem dispositis, obviam ire festinant, et obsidionem solvere invitis hostibus aggrediuntur. Sane Noradinus, et qui cum eo erant Parthorum principes, communicato consilio, tutius opinantes, obsidione sponte soluta discedere, quam cum hostibus pene jam instantibus incaute congredi, compositis sarcinis, recedere moliebantur: nostri vero nihilominus eis instantes, dato successu et prosperis abutentes, dum eis non sufficit, quod oppidanos obsidione tantorum principum expedierant, dum incautius insequuntur, dissolutisque agminibus, et contra militarem disciplinam passim discurrentibus evagantur, recurrentibus subito, animumque et vires resumentibus Turcis, quibusdam locorum palustrium angustiis comprehensi, primo franguntur impetu; quibusque prius fuerant formidini, ludibrio satis miserabiliter exponuntur. Profligati enim et fracti, turpiter hostium gladiis, victimarum more, caeduntur. Non est qui vigoris meminerit praeteriti, qui paternae memor virtutis, aut propriae, propulsare studeat injuriam, aut pro merenda libertate et honore patrio gloriosus decertare; praecipites ergo, et suae dignitatis immemores, armis depositis, vitam indigna supplicatione merentur, quam pro patria viriliter decertando, excellentius fuerat impendisse, et exempli ad posteros favorabilis. Porro Toros Armenius videns hostium praevalere cuneos, nostrorum vero e converso acies corruisse, fuga saluti consulens, bellicis se exemit tumultibus. Displicuerat sane ab initio sibi, quod hostes ab obsidione discedentes, fuerant insecuti; et dissuadere adorsus fuerat, sed praevaluit inutilior aliorum sententia. Dominus autem Boamundus princeps Antiochenus, dominus quoque Raimundus comes Tripolitanus, Calamanus etiam Ciliciae procurator, Hugo quoque de Liniziaco, de quo superius fecimus mentionem; Joscelinus etiam tertius, comitis Edessani secundi Joscelini filius, et multi alii nobiles, ut vitae cum probro et ignominia consulerent, hostibus se tradentes, vinculis tanquam vilia mancipia, miserabiliter alligantur; et Halapiam traducti, spectaculum facti sunt populis infidelibus et carceribus mancipati. »
« Retentus est Princeps, retentus est Comes Tripolis, quidam Græcus etiam Calamannus, magni nominis Dux Mamistiensis, Hugo de Lesiniaco, fratres Templi et Hospitalis aliqui, qui de terra Tripolis cum Comite venerant. »
« Pictavi et Aquitani ex majori parte, id est comes de Marcha, comes Engolismensium, Haimericus de Lizennioio, Robertus et Hugo frater ejus de Silleio, et alii multi, voluerunt rebellare contra regem ; et incendiis et rapinis pauperum incumbentes, circumquaque grassabantur. »
« Quod Rex audiens, impiger advolat, et eorum insaniæ obsistens, Lizennoium castrum munitissimum cepit, captum munivit, et villas eorum et municipia destruxit. »
« Gwido de Lezinan, frater Gaufridi de Lezinan, qui Patricium comitem Salesbiriensem, tempore hostilitatis quæ erat inter regem Angliæ et suos in Pictavia, occiderat. »
« Eodem anno Gwido de Leszinnam interfecit Patricium comitem Saresbiriensem, redeuntem in peregrinatione a sancto Jacobo. Unde Henricus rex Angliæ plurimum iratus expulit eum de Pictavia. Qui, accepta cruce, peregre profectus est Jerosolimam »
« contraxerat nuptias cum homine peregrino Guidone scilicet quodam Pictavensi, qui a facie regis Anglorum Henrici secundi de Aquitania fugaverat, et regi Ierosolymorum egregie militabat »
1152-1162 : Hugues de Lusignan renonce en présence de sa femme Bourgogne et de ses fils Hugues, Robert, Geoffroy et Pierre à tout ce dont il s'est emparé injustement dans la terre de Jouarenne et la restitue à l'abbaye de Nouaillé.
Bélisaire Ledain avait établi un intervalle de datation entre 1146 et 1164 mais la présence de Geoffroy de Rancon qui disparaît de la documentation à partir de 1154 amène à le diminuer.
« Agnoscant presentes et futuri quod Ugo de Leziniaco et uxor sua Burgundia dederunt Deo et beate Marie et sancti monialibus Montis azesii pro salute animarum suorum parentumque suorum in manu Petri Ademari prioris et Amelie priorisse supradicti loci omnes consuetudines tocius terre sue scilicet venditiones et pedagium ut habeant libertatem rerum suarum vendendi et emendi, ducendi et reducendi per omnem terram eorum in perpetuum, audientibus et videntibus Gaufrido de Ranconio in cujus manu hoc donum fuit factum, et Johanne Audoini et Butenbau et Arnaudo Maumarchet. »
↑chartularium monasterii Nobiliacensis, ordinis sancti Benedicti, in diœcesi Pictaviensi ; quod confecit idem Rogerius de Gaignieres ex chartis ad idem monasterium pertinentibus, quas potuit comperire et describere : præmittitur catalogus Abbatum monasterii Nobiliacensis (manuscrit latin, copie duXVIIe siècle, par Roger de Gaignières, d'après original), Paris,BnF,coll. « Latin / 5450 »,xviiie siècle(lire en ligne),fo 121 ro–122 vo :
« Hugo Bruni, comes Marchie, dominus Lezigniaci, et Hugo de Lezigniaco, filius ejus, universis tam presentibus quam futuris ad quos presens scriptura pervenerit, perpetuam in Domino salutem. Ad universorum noticiam presentis scripture testimonio volumus pervenire quod, cum nemus quod dicitur Brolium de Borno usurpatione dampnabili aliquandiu detinuissemus, tandem certificati per homines nostros et alios, fideli facta inquisitione, nec non et per cartulas super hoc diligenter inspectas, ad Nobiliacensis monasterium pleno jure nullo medio pertinere. Nemus idem in manu Raerii, venerabilis dicti monasterii abbatis, modis omnibus quiptavimus, libere semper et pacifice ab eodem monasterio possidendum. Hanc autem quiptationem, ut rata perpetuis temporibus et inconcussa permaneat, sigillorum nostrorum testimonio fecimus roborari, presentibus et videntibus Philippo Pictavensis subdecano, Willelmo Montismaurilii, archipresbitero, Gaufrido Bernardi preceptore de Rupibus, Gauterio Morandi, archipresbitero de Chonay, magistro P. de Chistre, canonico beate Radegundis Pictavis, Oliverio, priore Lezigniaci, A. de Lavergna, priore de Clothai, Guidone infirmario Nobiliacensis, P. Caquerea, monacho, Constantino capellano beate Marie Lezigniaci, Willelmo de Valanz, sacerdote, Willelmo Rossea, clerico, Kalone de Rupeforti, Willelmo de Maire, Helia do Bois, militibus, Saboron preposito Lezigniaci, Hugone Arbordea, preposito Castri Achardi, P. Anche, Willelmo de Maugue, Martineto, P. de Lescluse et multis aliis. Actum est autem hoc, anno ab incarnatione Domini M° CC° XVI°, in domo nostra de Lezigniaco, Philippo rege Francorum, Willelmo prepositi episcopo Pictavi Johanne rege Anglorum. »
Nikita Elisséeff,Nur ad-Din, un grand prince musulman de Syrie au temps des croisades (511-569H./1118-1174), Études arabes, médiévales et modernes,t. II :Le règne de Nūr Ad-Dīn : origines et événements politiques, Damas, Presses de l’Ifpo, 1967.[lire en ligne]