BRCA1, breast cancer 1, early onset, BRCAI, BRCC1, BROVCA1, IRIS, PNCA4, PPP1R53, PSCP, RNF53, FANCS, breast cancer 1, DNA repair associated, BRCA1 DNA repair associated, Genes
پروتئین ۱ مستعدکننده به سرطان پستان (انگلیسی:Breast cancer type 1 susceptibility protein) که بیشتر با نام اختصاریBRCA1 شناخته میشود (بخوانید: بِـرَکا وان؛ /ˌbrækəˈwʌn/) یکپروتئین وژن است.[۴] اُرتولوگهای این پروتئین در سایرگونههایمهرهداران وجود دارد، اماژنومبیمهرگان، پروتئینهای دیگری با شباهت کمتر به BRCA1 را کدگذاری میکند.[۵] این ژن در انسان، یکژن سرکوبگر تومور است[۶][۷] (که به آن «ژن محافظ» هم میگویند) و کارش ترمیمدیانای است.[۸]
BRCA1 وBRCA2 پروتئینهایی مستقل و نامرتبط با هم هستند،[۹] اما هر دو در بافتپستان و برخی بافتهای دیگربیان میشوند به ترمیمدیانای یا تخریب سلول در صورت عدم ترمیمپذیری دیانای کمک میکنند. این دو در ترمیم آسیبهایکروموزومی دخالت داشته و نقش مهمی دربازسازیهایِ عاری از خطایِ شکستگیهای دورشتهایدیانای دارند.[۱۰][۱۱] اگر این دو ژن خودشان در اثر جهش آسیب ببینند، دیانای آسیبدیده دیگر ترمیم نخواهد شد و این موضوع احتمال بروزسرطان پستان را افزایش میدهد.[۱۲][۱۳] بههمین دلیل به این دو، «پروتئینهای مستعدکننده به سرطان پستان» یا «ژنهای مستعدکننده به سرطان پستان» میگویند.الل غالب ژن، عملکرد سرکوبگر تومور دارد، حال آنکه جهشهای تخریبزای ژن، سبب از دست رفتن این عملکردِ مهم آنها شده و در نتیجه، احتمال سرطان پستان افزایش مییابد.[۱۴]
BRCA1 در کنارِ سایرِ سرکوبگرهای تومور، حسگرهای آسیب دیانای و هدایتگرهای پیام سلولی، یک پروتئین بزرگ چندبخشی را به نام BASC میسازند (کمپلکس پایش و مراقبت از ژنوم مرتبط با BRCA1).[۱۵] پروتئین BRCA1 باآرانای پلیمراز II و از طریق ریشهٔ کربوکسیل خود با کمپلکسهایهیستون داستیلاز در ارتباط است. در نتیجه این پروتئین دررونویسی ژن وبازسازی دیانای دو رشتهای،[۱۳]یوبیکوتیندار شدن، تنظیم رونویسی ژنی و چند عمل دیگر نقش دارد.[۱۶]
حق امتیاز روشهای تشخیص احتمال جهش در BRCA1 و BRCA2 افراد در اختیارمیریاد جنتیکس است.[۱۷][۱۸]مدل کسبوکار این شرکت و نحوهٔ ارائه انحصاری این روشهای تشخیصی که از یکشرکت نوپا در سال ۱۹۹۴ آغاز و به یکشرکت سهامی عام با ۱۲۰۰ کارمند و ۵۰۰ میلیون دلاردرآمد در سال ۲۰۱۲ انجامید،[۱۹] سبب بروز اختلاف نظرها و مناقشاتی دربارهٔ قیمت زیاد این تستهای آزمایشگاهی و عدم توانایی درگرفتن نظرهای ثانویه از سایر آزمایشگاههای تشخیصی شد و سرانجام به شکایت و طرح دعوی حقوقی در دادگاه منجر شد.[۲۰]
در انسان، ژن BRCA1 بر روی بازوی بلندکروموزوم ۱۷ در منطقهٔ ۲، نوار ۱، ازجفتباز شمارهٔ ۴۱٬۱۹۶٬۳۱۲ تاجفتباز شمارهٔ ۴۱٬۲۷۷٬۵۰۰ قرار گرفتهاست.(نقشهٔ ژنی).[۲۴] اُرتولوگهای این ژن درمهرهداران نیز شناسایی شده و نقشه کامل ژنی آن در دسترس است.[۵]
پروتئین BRCA1 انسان، دارای ۴دومین پروتئین است:دومین انگشت رینگ نوع C3HC4، دومِـینسرین BRCA1 و ۲دومین بیآرسیتی. این دومِـینها در حدود ۲۷٪ پروتئین BRCA1 را کدگذاری میکنند. ۶ نوع ایزوفرم شناختهشدهٔ BRCA1 هم تا کنون یافت شدهاست.[۲۷]
پروتئینهای BRCA1 و BRCA2 هیچ ارتباطی به هم نداردند و هومولوگ یا پارالوگ یکدیگر نیستند.[۹]
نقشهٔ دومِـین BRCA1؛دومین انگشت رینگ، دومین حاویسرین ودومین انگشت رینگ در این تصویر نشان داده شدهاند. خطوی افقی مشکی رنگ، نشاندهندهٔ دومینهای متصلشونده به پروتئین برای مولکولهای همیار ذکرشده هستند. دایرههای قرمز محلهای فسفرگیری را نشان میدهد.[۲۸]
دومین انگشت رینگ، نوعیانگشت روی است که درپپتیدهاییوکاریوتها یافت شده و در حدود ۴۰ تا ۶۰ اسید آمینه، درازا دارد و دارای ۸ ریشهٔ حفاظتشدهٔ اتصال به فلز، ۲ گروه چهارتایی از ریشههایسیستئین وهیستیدین است که با ۲ اتمرویپیوند کوردیناسیونی برقرار میکنند.[۲۹] این موتیف دارای یکصفحه بتا موازیِ متضادِ کوتاه، دو حلقهٔ متصلشونده بهروی و یکمارپیچ آلفای مرکزی است. دومِـین انگشت رینگ با پروتئینهای دیگر ازBARD1 (که آن هم دارایدومین انگشت رینگ است)تعامل پروتئین-پروتئین دارد و یک هترودیمر ایجاد میکند. در دو طرفدومین انگشت رینگ،مارپیچهای آلفایی قرار میگیرند که از ریشههای ۸ تا ۳۳ و ۸۱ تا ۹۶ پروتئین BRCA1 تشکیل شدهاند. این قسمت، با بخش هومولوگ خود در BARD1تعامل برقرار میکند که این هم دارای دومین انگشت رینگ دارد و در دوطرفشمارپیچهای آلفایی قرار میگیرند که از ریشههای ۳۸ تا ۴۸ و ۱۰۱ تا ۱۱۶ پروتئین تشکیل شدهاند. سرانجام این چهار حلقه به هم پیوسته و یک رابط هترودیمریزاسیون را ایجاد میکنند و موجب ثبات بیشتر کمپلکس شیمیایی BRCA1-BARD1 میشوند. استحکام بیشتر این کمپلکس از طریق تعامل ریشههای جانبی و تعاملهای شیمیایی هیدروفوبیک صورت میپذیرد. تعامل میان BRCA1-BARD1 در اثر جابجاییهای آمینواسیدی تومورزا بههم میخورد و همین موضوع نشان میدهد که استحکام و ثبات این پیوندها در خاصیت سرکوبگری تومور این پروتئین اهمیت دارد.[۲۹]
دومین انگشت رینگ یکی از اجزای مهمیوبیکوتین لیگاز E3 است که فرایند یوبیکوتیندار شدن را کاتالیزه میکند.یوبیکوتین یک پروتئین تنظیمی کوچک است که در تمامی بافتهای بدن یافت میشود و کارش هدایت پروتئینها به بخشهای مختلف سلول است.پلیپپتیدهای BRCA1 و بهویژه «لیزین-۴۸ متصل بهپلییوبیکوتین» در هستهٔ سلول در حال استراحت، پخششدهاست، اما به محض شروعهمانندسازی دیانای در گروههای تحت کنترل، که مشتمل بر BRCA2 و BARD1 هم هست، تجمع مییابند. احتمال دارد پروتئین BARD1 در تشخیص و اتصال اهداف پروتئینی برای فرایند یوبیکوتیندار شدن مؤثر باشد.[۳۰] این ملکول با اتصال به پروتئینها و نشاندار کردنشان، آنها را برای تخریب علامتگذاری میکند. فرایند یوبیکوتیندار شدن با اتصال BRCA1 آغاز و باشلاتهشدنروی خاتمه مییابد.[۲۹]
دومِـین خوشهٔ سرینی BRCA1 که با نام اختصاری SCD هم شناخته میشود، مابین اسیدهای آمینهٔ ۱۲۸۰ تا ۱۵۲۴ قرار دارد. بخشی از این دومِـین، دراگزونهای ۱۱ تا ۱۳ واقع شدهاست. نرخ جهش در اگزونهای ۱۱ تا ۱۳ بسیار زیاد است. جایگاههای گزارششده فسفریلاسیون BRCA1 بیشتر در منطقهٔ SCD بودهاست که بهصورتدرونکشتگاهی ودرونجانداری توسطایتیام سریان/ترئونین کیناز فسفریله میشود. مادهٔ اخیر، آنزیم کینازی است که در اثر آسیب به دیانای فعال میشود. جهش در ریشههای سرینی سبب میگردد که BRCA1 نتواند محلهال آسیبدیده را شناسایی کند و فرایندبازسازی دیانای دچار اختلال شود.[۲۸]
دومین بیآرسیتی دوگانهٔ پروتئین BRCA1، ساختاری طویل، به درازای حدود ۷۰ آنگستروم و پهنای ۳۰ تا ۳۵ آنگستروم است.[۳۱] دومینهای ۸۵ تا ۹۵ آمینواسیدی در BRCT ممکن است به صورت ماژولهای منفرد یا تکرارهای متوالی حاوی دو دومِـین یافت شوند.[۳۲] هر دوی این ترکیببندیها را میتوان در یک پروتئین واحد در جریانصورتبندیهای گوناگون مولکول دید.[۳۱] حضور ریشهٔ کربوکسیل BRCT در پروتئین BRCT جهتبازسازی دیانای، تنظیم رونویسی و سرکوب تومور ضروری است.[۳۳] در مولکول BRCA1، توالی تکرارشوندهٔ دومینهای بیآرسیتی دوگانه، یک آرایش سهبعدی و از سر-تا-دُم دارند که یک رابط همکنشگر ۱۶۰۰ آنگسترومی هیدروفوبیک با قابلیت اتصال به حلالها را پنهان میکند و شکل دکمه-در-سوراخ جمعوجوری به این رابط میدهد. این دومِـینهای هومولوگ در کنترل فرایندبازسازی دیانای نقش دارند. وقوع جهشجهش بدمعنی در این رابط هر یک از این دو پروتئین ممکن است سبب آشفتگی و بههمخوردنچرخه سلول و افزایش احتمال بروز سرطان گردد.
پروتئین BRCA1 بخشی از یک مولکول ترکیبی پیچیدهاست که کارشبازسازی دیانای است. رشتههای دوتایی دیانای بهطور مداوم در معرض آسیب و شکستگی هستند. برخی اوقات تنها یک رشته میشکند و گاهی هر دو رشته، بهطور همزمان آسیب میبیند. عوامل پیونددهنده متقاطع دیانای یکی از علل مهم آسیبهای کروموزومی و دیانای هستند. شکستگیهای دورشتهای یک رویداد میانمرحلهای است که پس از برداشتهشدن پیوند متقاطع رخ میدهد و در حقیقت، نوع خاصی ازآنمی فانکونی به نام «گروه مکمل اس» در اثر جهش دو آللی ژنBRCA1 رخ میدهد.[۳۴] همانطور که اشاره شد پروتئین BRCA1 بخشی از یک مولکول ترکیبی پیچیدهاست که کارشبازسازی دیانای پس از آسیب به هر دو رشتهاست. وقتی چنین اتفاقی میافتد، مکانیسمهای ترمیم نمیدانند دقیقاً بهشکل باید توالی صحیح دیانای را مرمت کنند و برای این منظور چندین راهکار را پیش میگیرند. یکی از مکانیسمهایی که پروتئین BRCA1 از آن استفاده میکند، «ترمیم با استفاده از رشته همسان» نام دارد که طی آن، پروتئینهای ترمیمکننده ازکروماتید خواهر سالم، بهعنوان الگویی برای چینش صحیح توالیهای دیانای بهره میگیرد.[۳۵]
در هستهٔ بسیاری از سلولهای سالم طبیعی، پروتئین BRCA1 در حین فرایند ترمیم شکستگیهای دیانای، با مولکولRAD51تعامل پروتئین-پروتئین دارد.[۳۶] چنین آسیبهایی در اثر قرار گرفتن در معرض تابش اشعههای یونیزان طبیعی یا در هنگام تبادل مواد ژنتیکی در حین تقسیم میتوز (مثلاً درکراسینگاور) رخ میدهد. پروتئین BRCA2 هم که عملکردی مشابه پروتئین BRCA1 دارد، با مولکول RAD51 تعامل دارد.
پروتئین BRCA1 در نوع دیگری از ترمیم دیانای موسوم به «ترمیم جفتشدن ناجور رشتهها» هم نقش دارد. BRCA1 با مولکولهایMSH2تعامل پروتئین-پروتئین دارد.[۳۷] پروتئین اخیر به همراهMSH6،PARP و چند پروتئین دیگر که در ترمیم تکرشتهای دیانای نقش دارند و سطحشان در تومورهای پستانداران که دچار نقص BRCA1 هستند، بالا میرود.[۳۸]
پروتئین حاوی والوسین (یا VCP که با نام p97 هم شناخته میشود) در جذب BRCA1 به مکانهای DNA آسیبدیده نقش دارد. پس از تابش اشعههای یونیزان، VCP به محلهای آسیب دیانای میآید و با همکاریآنزیمRNF8، سبب تجمع مولکولهای ترکیبی پیامرسان و آغاز فرایند ترمیم مؤثر دیانای دورشتهای آسیبدیده میگردد.[۳۹] BRCA1 با VCPتعامل پروتئین-پروتئین دارد.[۴۰] BRCA1 همچنین با مولکولc-Myc و چند پروتئین دیگر جهت حفظ ثبات ژنها تعامل و همکاری دارد.[۴۱]
پروتئین BRCA1 مستقیماً به دیانای میچسبد و میل ترکیبیاش به رشتههای شاخهدار دیانای بیشتر است. توانایی این پروتئین در اتصال به دیانای این امکان را به آن میدهد تا جلوی فعالیت نوکلئازی «کمپلکس امآران» و همچنین فعالیت آنزیمMRE11A را بگیرد.[۴۲] شاید بههمین دلیل است که BRCA1 فرایندترمیم اتصال انتهاهای غیر همولوگ را ترمیم چندان دقیقی نیست، ارتقا داده و بهبود میبخشد.[۴۳] پروتئین BRCA1 همچنین به مولکول γ-H2AX (کهH2AFX فسفردارشده درسِـرین شماره ۱۳۹ است) در محل ترمیم دیانای میپیوندد که این موضوع نشاندهنده نقش احتمالی آن در فراخوانی عوامل ترمیمکننده دیگر است.[۱۶][۴۴]
فرمالدهید واستالدهید عوامل طبیعی پیوندهای متقاطع دیانای است که ترمیمشان نیازمند مداخلهٔ مسیرهای BRCA1 است.[۴۵]
چنین عملکردی در ترمیم دیانای بسیار مهم است. موشهایی که دارای جهشهای کارکردزُدا در هر دو آلل BRCA1 باشند، زنده نمیمانند و تا سال ۲۰۱۵، دو انسان که دچار چنین جهشی بودند، شناسایی شده بودند که هر دو دچار اختلالات مادرزادی و تکاملی و همچنین سرطان بودند. یکی از اینها، تنها به این دلیل به سن بزرگسالی رسید که یکی از جهشهای ژن BRCA1 در او، از نوعهایپومورفیک بود.[۴۶]
به نظر میرسید که طی فرایند خالصسازی، پروتئین BRCA1 به همراه «هولوآنزیم آرانای پلیمراز II» در عصارهٔ سلولهای سرطانی HeLa، در کنار هم بهدست میآیند و تصور میشد که شاید بخشی از این هولوآنزیم باشد.[۴۷] پژوهشهای بعدی، نتایجی کاملاً متضاد به این فرضیه را مطرح کرد و نشان داد کهترکیب شیمیایی اصلی دارای BRCA1 در سلولهای HeLa، در واقع یک ترکیب پیچیده شیمیایی حاویSWI/SNF است.[۴۸] این مولکول اخیر یک ترکیب ترمیمکننده کروماتین است. پیوند مصنوعی پروتئین BRCA1 به کروماتین در آزمایشگاه، نشان داد که این عمل، هتروکروماتین را تجزیه میکند و برای چنین کاری، نیازی بهدومِـین تعاملکننده با SWI/SNF نیست.[۴۴] پروتئین BRCA1 با بخش NELF-B (COBRA1) از مولکول ترکیبیNELF نیزتعامل دارد.[۴۴]
تغییرات خاصی در ژنBRCA1 منجر به افزایش خطر ابتلا بهسرطان پستان بهعنوان بخشی از سندرم سرطان پستان-تخمدان ارثی میشود. محققان صدها جهش در ژنBRCA1 را شناسایی کردهاند که بسیاری از آنها با افزایش خطر ابتلا به سرطان در ارتباط هستند. زنان با ژن غیرطبیعیBRCA1 یاBRCA2، تا سن ۸۰ سالگی، رد حدود ۸۰٪ در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند. افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان در زنان با جهشBRCA1، حدود ۵۵٪ و در زنان با جهشBRCA2 در حدود ۲۵٪ است.[۴۹]
این جهشها میتوانند تغییراتی در یک یا تعداد کمی ازجفتبازهای دیانای (عناصر سازنده دیانای) باشند که با انجام آزمایشپیسیآر و تعیین توالی زنجیرهٔ دیانای قابل شناسایی هستند.
در بعضی موارد، بخشهای زیادی از دیانای بازآرایی میشوند. این بخشهای بزرگ، که به آنها «بازآراییهای کلان» نیز گفته میشوند، میتوانندحذف یامضاعف شدن یک یا چنداگزون در ژن باشند. روشهای رایج برای تشخیص جهشهای ژنی (تعیین توالی) قادر به آشکار کردن این نوع جهش نیستند.[۵۰] روشهای دیگری نیز پیشنهاد شدهاست:پیسیآر کَمی سنتی،[۵۱] روش MLPA،[۵۲] وپیسیآر کَمی چندگانه از قطعات کوتاه فلورسنت.[۵۳] راهکارهای جدیدتر دیگری نیز اخیراً در دسترس است: تجزیه و تحلیل هترودوپلکس توسط الکتروفورز چند مویرگی یا آرایه اختصاصی الیگونوکلئوتیدها بر پایهٔ «هیبریداسیون مقایسهای ژنومی».[۵۴]
نتایج برخی از پژوهشها حاکی از آن است کهمتیلدار کردنپروموتر ژنBRCA1، که در برخی سرطانها گزارش شدهاست، میتواند به عنوان راهکاری برای غیرفعال کردنبیان ژنBRCA1 در نظر گرفته شود.[۵۵]
یک ژن جهش یافتهBRCA1 معمولاً پروتئینی میسازد که به درستی کار نمیکند. پژوهشگران بر این باورند که پروتئین معیوب BRCA1 نمیتواند در رفع آسیب دیانای کمک کند که منجر به جهش در ژنهای دیگر نیز خواهد شد. تجمیع این جهشها ممکن است به سلولها اجازه رشد و تقسیم غیرقابل کنترل برای تشکیل تومور را بدهند؛ بنابراین، جهشهای غیرفعالکنندهٔ ژنBRCA1 احتمالاً منجر به افزایش خطر بروز سرطان میشود.
منطقهٔ 3' UTR درآرانای پیامرسان در این ژن، ممکن است توسط نوعیریزآرانای احاطه و متصل شود که به آن «ریزآرانای میر-۱۷» میگویند. پژوهشگران معتقدند که تغییرات در ریزآرانای در کنار تغییرات «ریزآرانای میر-۳۰» ممکن است خطر سرطان پستان را افزایش دهد.[۵۶]
علاوه بر سرطان پستان، جهش در ژنBRCA1 خطرسرطان تخمدان وسرطان پروستات را افزایش میدهد. همچنین، ضایعات پیش سرطانی (که به آندیسپلازی میگویند) در درونلوله رحم با جهشهای ژنیBRCA1 در ارتباط دارد. جهشهای بیماریزا در هر نقطه از یک مسیرهای ژنی که بهنحوی دربرگیرندهٔBRCA1 وBRCA2 باشند، بهشدت خطر ابتلا به از سرطانهای خون و لنفوم را افزایش میدهد.[۱۳]
زنانی که ژن معیوبBRCA1 یاBRCA2 را به ارث بردهاند، در معرض خطر بسیار بالایی برای ابتلا به سرطان پستان و تخمدان قرار دارند. خطر ابتلا به سرطان پستان و / یا تخمدان آنچنان بالاست که برخی از این افراد ترجیح میدهند عملهای جراحی پیشگیری (برداشتن پستان و تخمدان) انجام دهند. حدس و گمان زیادی برای توضیح چنین اختصاصیت بافتی برای این ژنها وجود داشتهاست. عوامل اصلی تعیینکننده مکان بروز سرطانهای ارثی مرتبط با این دو ژن، با ویژگی بافتی پاتوژنهای سرطانزا، عوامل ایجادکنندهٔ التهاب مزمن یا مواد خاص سرطانزا در ارتباط است. بافت هدف ممکن است گیرندههایی برای پاتوژن داشته باشد، یا آنکه ممکن است بهطور انتخابی در معرض یک فرایند التهابی یا یک مادهٔ خاص سرطانزا قرار گیرد. نقص ذاتی ژنومی در یک ژن سرکوبگر تومور، پاسخهای ترمیمی-دفاعی طبیعی بدن را مختل کرده و حساسیت به بیماری را در اندام هدف تشدید میکند. این فرضیه همچنین متناسب با دادههای بهدست آمده دربارهٔ چندین سرکوبگر دیگر تومور، بهغیر از ژنهایBRCA1 یاBRCA2 است. یک مزیت عمده این فرضیه آن است که مطابق دادههای موجود، علاوه بر جراحیهای پیشگیری، گزینههای درمانی دیگری را نیز پیشنهاد میکند.[۵۷]
بیان ژنBRCA1 در اکثر موارد سرطانهای مجاری پستان با درجهٔ بدخیمی زیاد، کاهش یافته یا غیرقابل ردیابی است.[۵۸] مدتهاست پژوهشگران متوجه شدهاند که از دست رفتن فعالیتBRCA1، چه در اثر جهش در رگهٔ زایشی (مسیر تشکیل سلولهای زایا یا گامت) یا در اثر کاهشبیان ژن، منجر به تشکیل تومور در بافتهای خاص هدف میشود. بهطور خاص، کاهش بیان ژنBRCA1 به پیشرفت تومور پستان موردی یا ارثی کمک میکند.[۵۹] کاهش بیان این ژن، تومورزا است زیرا نقش مهمی در ترمیم آسیبهای DNA، به ویژه شکستگیهای دو رشتهای از مسیرهای ترمیمیِ عاری از خطا، نظیر «نوترکیبی همساخت» دارد.[۶۰] از آنجایی که سلولهایی که فاقد پروتئینBRCA1 هستند مجبورند از روشهای دیگری که خطای بیشتری دارد، استفاده کنند، کاهش یا غیرفعال شدن این پروتئین، سبب ایجاد جهش و بازآرایی کروموزومی فاحش میشود که ممکن است منجر به پیشرفت سرطان پستان گردد.[۶۰]
به همین ترتیب،بیان ژنBRCA1 در اکثر موارد (۵۵٪)سرطانهای تخمدان اپیتلیال غیر ارثی (EOC) کم است که رایجترین نوع سرطان تخمدان هستند و بیش از ۹۰٪ موارد سرطان تخمدان را تشکیل میدهند.[۶۱] در سرطان تخمدان سِـروزی که ۲/۳ موارد سرطانهای تخمدان اپیتلیالی را تشکیل میدهند، در نیمی از بیماران کاهش بیان ژنBRCA1 یافت میشود.[۶۲] پژوهشگری به نام بوتِـل،[۶۳] تمامی مقالات و پژوهشهایی را که به نقص ترمیم «نوترکیبی همساخت» و اثرش بر سرطانزایی اشاره داشتند، بررسی کرد. آنچه بیش از همه مورد توجه او واقع شد آن است که این نقص ژنی باعث ایجاد مجموعهای از وقایع سلولی-مولکولی میشود که ایجاد سرطان تخمدان سروزی با بدخیمی زیاد را در پی دارد و حتی میزان پاسخ آن را به درمان تعیین میکند. بهخصوص اشاره شد که کمبود پروتئین BRCA1 ممکن است دلیل بروز سرطان باشد؛ چه به دلیل جهش ژنBRCA1، یا هر گونه رویداد دیگری که موجب نقص یا کاهشبیان این ژن گردد.
فقط حدود ۳٪ تا ۸٪ از کل زنان مبتلا به سرطان پستان دارای جهش درBRCA1 یاBRCA2 هستند.[۶۴] همچنین، جهشهایBRCA1 فقط در حدود ۱۸٪ از سرطانهای تخمدان دیده میشود [۱۳٪ جهش در رگهٔ زایشی (سلولهای جنسی) و ۵٪ جهش در سلولهای سوماتیک].[۶۵]
بنابراین، در حالی کهبیان ژنBRCA1 در اکثر این سرطانها کم است، جهشBRCA1 بهتنهایی دلیل اصلی کاهش بیان ژنی نیست. برخی ویروسهای نهفته که به دفعات در تومورهای سرطان پستان شناسایی میشوند، میتوانند سبب کاهش بیان ژنBRCA1 و بروز تومورهای پستان شوند.[۶۶]
متیلدار شدن بیش از حدِپروموتر BRCA1 در سرطان پستان و تخمدان
متیلدار شدن بیش از حدِ (هیپرمتیلاسیون)پروموترBRCA1 فقط در ۱۳٪ از کارسینوماهای اولیه پستان تصادفاً انتخابشده وجود داشت.[۶۷] همچنین این پدیده فقط در ۵٪ تا ۱۵٪ مواردسرطانهای تخمدان اپیتلیال غیر ارثی یافت شد.[۶۱]
بنابراین، در حالی که بیان ژنBRCA1 در این سرطانها کم است،متیلاسیون پروموتر BRCA1 دلیل بسیار جزئی کاهش بیان است. (نه دلیل مهم و اصلی).
برخیریزآرانای در صورت بیان بیش از حد، ساخت پروتئینهای ترمیمکننده دیانای خاصی را کاهش میدهند. در مورد سرطان پستان، «ریزآرانای-۱۸۲» (میر-۱۸۲) بهطور خاص ژنBRCA1 را هدف قرار میدهد.[۶۸] سرطانهای پستان را میتوان براساس وضعیت گیرنده یا بافتشناسی به ۴ دسته طبقهبندی کرد:سرطان پستان سهگانه-منفی (۱۵٪ - ۲۵٪ موارد)، سرطان پستانHER2+ (۱۵٪ - ۳۰٪ موارد)، سرطانهایER+/PR+ (حدود ۷۰٪ موارد) سرطان) و کارسینوم لوبولار تهاجمی (حدود ۵٪ -۱۰٪ موارد سرطانهای مهاجم پستان). مشخص شدهاست که در هر چهار نوع سرطان پستان در مقایسه با بافت نرمال و طبیعی آن، سطح «ریزآرانای-۱۸۲» بهطور میانگین در حدود ۱۰۰ برابر افزایش دارد.[۶۹] در ردههای سلولی سرطان پستان، ارتباط معکوسی میان سطح پروتئین BRCA1 با بیان ژنی «ریزآرانای-۱۸۲» وجود دارد.[۶۸] بنابراین به نظر میرسد که دلیل اصلی کاهش یا فقدان پروتئین BRCA1 در سرطانهای مجاری پستان شدیداً بدخیم، ممکن استبیان بیش از حدِ «ریزآرانای-۱۸۲» باشد.
علاوه بر «ریزآرانای-۱۸۲»، یک جفت ریزآرانای تقریباً یکسان با نامهای «ریزآرانای-۱۴۶ای» و «ریزآرانای-۱۴۶بی-۱۵پی»، سبب کاهشبیانBRCA1 میشوند. این دو ریزآرانای درسرطان پستان سهگانه-منفی بیش از حدبیان میشوند که این واقعه، سبب غیرفعال شدنBRCA1 میشود..[۷۰] بنابراین، «ریزآرانای-۱۴۶ای» و/یا «ریزآرانای-۱۴۶بی-۱۵پی» نیز ممکن است به کاهش بیانBRCA1 در اینسرطانهای سهگانه-منفی کمک کنند.
در هر دو کارسینوم داخل اپیتلیالی لولهای سروزی [ضایعهٔ پیشسازسرطان تخمدان سروزی با بدخیمی زیاد(HG-SOC)] و در خودِسرطان تخمدان سروزی با بدخیمی زیاد،بیان «ریزآرانای-۱۸۲» در حدود ۷۰٪ موارد افزایش قابل توجه دارد.[۷۱] در چنین سلولهایی که سطح «ریزآرانای-۱۸۲» در آنها بالاست، سطح پروتئین BRCA1 حتی پس از قرار گرفتن در معرض تابش اشعههای یونیزان کم میماند (واقعهای که بهطور طبیعی سبب افزایش بیانBRCA1 میشود).[۷۱] بنابراین ممکن است علت اصلی کاهش پروتئین BRCA1 یا فقدان آن، بیانِ بیش از حدِ «ریزآرانای-۱۸۲» باشد.
ریزآرانای دیگری که سبب کاهش بیانBRCA1 در سلولهای سرطانی تخمدان میشود، «ریزآرانای-۹» است.[۶۱] در میان ۵۸ بافت توموری بدستآمده از بیماران مبتلا به مرحله ۳ و ۴ سرطان تخمدان سروزی مهاجم (HG-SOG)، یک رابطه معکوس میان بیان «ریزآرانای-۹» وBRCA1 یافت شد؛ در نتیجه شاید افزایش «ریزآرانای-۹» در کاهش بیان ژنBRCA1 در این سرطانهای تخمدان دخیل باشد.
به نظر میرسد آسیبدیدگی دیانای علت اصلی سرطان باشد[۷۲] و نقص در ترمیم این آسیبها، زمینهساز بسیاری از انواع سرطان است.[۷۳] اگر ترمیم دیانای دچار نقص باشد، آسیبدیدگیها کمکم تجمیع مییابند. جمع شدن و افزایش تدریجی این آسیبها ممکن است خطاهای جهشزا را در هنگامهمانندسازی دیانای به سبببازسازی دیانای - که مستعد خطاست - افزایش دهد. آسیب بیش از حد به دیانای همچنین ممکن است تغییراتاپیژنتیکی را به دلیل خطاهای حین ترمیم دیانای افزایش دهد.[۷۴][۷۵] تمامی این وقایع، در نهایت احتمال ایجاد سرطان را افزایش میدهد. نقصهای مکرر در BRCA1 ناشی از ریزآرانای در سرطانهای پستان و تخمدان، احتمالاً به پیشرفت این سرطانها کمک میکند.
تمام جهشهایBRCA1 در رگههای زایشی (سلولهای جنسی) که تا به امروز شناسایی شدهاند، از نوع ارثی بودند که این موضوع ممکن است بهدلیلاثر بنیانگذار باشد که طی آن، جهش خاصی در یک گروه جمعیتی کاملاً مشخص، مشترک است و از نظر تئوری و ژنتیکی، میتوان آن را تا رسیدن به یک جد مشترک دنبال کرد. با توجه به پیچیدگیهای غربالگری جهش ژنBRCA1، این جهشهای رایج در یک جمعیت خاص، ممکن است روشهای مورد نیاز برای غربالگری جهشها را سادهتر کند. تجزیه و تحلیل جهشهایی که با احتمال و توالی بالا رخ میدهد، بررسی و مطالعه تظاهر بالینی آنها را نیز ممکن میسازد.[۷۶] نمونههایی از جلوههایاثر بنیانگذار در میان یهودیاناشکنازی دیده میشود. گزارش شدهاست که سه نوع جهش خاص در ژنBRCA1 در اغلب بیماران یهودیاشکنازی مبتلا به سرطان پستان یا تخمدان مرتبط با این ژن، دیده میشود: جهشهای 185delAG، 188del11 و 5382insC در ژنBRCA1.[۷۷][۷۸] در حقیقت، ثابت شدهاست که اگر یک زن یهودی جهشبنیانگذار 185delAG و 5382insC را نداشته باشد، بسیار بعید است که جهشBRCA1 متفاوت دیگری پیدا کند.[۷۹] مثالهای دیگری از جهشهایبنیانگذار در BRCA1 در جدول ۱ آورده شدهاست (که عمدتاً از این منبع[۷۶] است).
این فهرست ممکن است ناکامل باشد و هرگز نتوان آن را کامل کرد. باگسترش آن با استفاده ازمنابع معتبر، به ویکیپدیا کمک کنید.
با افزایش سن در زنان، عملکرد باروری کاهش یافته و در نهایت به یائسگی میانجامد. این افت عملکردی با کاهش تعداد فولیکولهای تخمدان مرتبط است. اگرچه حدود ۱ میلیوناووسیت در بدو تولد در تخمدان انسان وجود دارد، اما تنها حدود ۵۰۰ (حدود ۰٫۰۵٪) از اینها به تخمکگذاری میرسند. به نظر میرسد کاهش ذخایر تخمدان با افزایش سن، با نرخی ثابت و مداوم در حال افزایش است[۱۱۱] و حوالی سن ۵۲ سالگی تقریباً تمامی ذخایراووسیت مصرف شدهاند. با کاهش ذخیره تخمدانی و افت میزان باروری با افزایش سن، بهطور همگام، نارسایی بارداری و خطاهای تقسیم سلولیمیوز افزایش مییابد که منجر به باروریهای دچار نقص کروموزومی میگردد.[۱۱۲]
به نظر میرسد زنانی که دچار جهشBRCA1 در سطح سلولهای رگههای زایشی هستند، نسبت به زنان دیگر دارای ذخیره کماووسیتی و افت میزان باروری هستند.[۱۱۳] علاوه بر این، زنان با جهش BRCA1 ارثی دچار یائسگی زودرس میشوند.[۱۱۴] از آنجا که BRCA1 یک پروتئین اصلی و مهم ترمیمکننده دیانای است، این یافتهها نشان میدهد که آسیبهای دیانای طبیعی دراووسیتها در زنان دچار نقصBRCA1 با بازدهی کمتری ترمیم میشوند و این عدم کارایی ترمیم منجر به نارسایی زودرس باروری میگردد.[۱۱۳]
همانطور که پیشتر ذکر شد، پروتئین BRCA1 نقشی مهمی در ترمیم از نوع «نوترکیبی همساخت» ایفا میکند. این تنها فرایند ترمیمی شناخته شدهاست که میتواند شکافهای دو رشته دی انای را با دقت زیاد ترمیم کند. در انسان و موش، شکستگیهای دو رشتهای دیانای با افزایش سن در فولیکولهای بدوی تجمیع میشود.[۱۱۵] فولیکولهای بدوی، حاوی شاملاووسیتهایی هستند که در مرحله میانی (پروفاز ۱)میوز قرار دارند. میوز یک روندتقسیم سلولی در جاندارانیوکاریوتی است که طی آن، سلولهای زایا تشکیل میشوند و احتمالاً نوعی تطابق تکاملی برای زدودن آسیبهای دیانای، به ویژه شکستگیهای دو رشتهای، از مسیر رگههای زایشی است. روش ترمیمی «نوترکیبی همساخت» با استفاده از BRCA1 خصوصاً در حینمیوز افزایش مییابد. ثابت شدهاست که بیان چهار ژن اصلی ضروری برای روش ترمیمی «نوترکیبی همساخت» در شکستگیهای دو رشته دیانای (یعنی ژنهایBRCA1 وMRE11A وRAD51 وایتیام سرین/ترئونین کیناز) با افزایش سن دراووسیتهای انسان و موش کاهش مییابد.[۱۱۵] در نتیجه این فرضیه مطرح میشود که ترمیم شکستگیهای دو رشتهای دیانای برای حفظ ذخیرهٔاووسیتها ضروری است و کاهش کارایی ترمیم با افزایش سن، در پیری تخمدان نقش دارد.
سرطان ریه از نوع غیر سلولِ کوچک (NSCLC) مهمترین علت مرگومیر ناشی از سرطان در سراسر جهان است. در هنگام تشخیص، تقریباً ۷۰٪ از افراد مبتلا به NSCLC دارای گسترش موضعی یا متاستاز هستند. این افراد اغلب با ترکیبات شیمیدرمانی پلاتیندار (به عنوان مثالسیسپلاتین،کربوپلاتین یااکسالیپلاتین) درمان میشوند که باعث ایجاد اتصالات متقاطع بین رشتههای دیانای میشوند. در میان افراد مبتلا به این نوع سرطان ریه،بیان کم ژنBRCA1 در تومور اولیه، با بهبود بقا پس ازشیمی درمانی پلاتیندار در ارتباط است.[۱۱۶][۱۱۷] اینهمبستگی آماری نشان میدهد که میزان کمBRCA1 در سرطان که به کاهش ترمیم دیانای منجر میشود، باعث آسیبپذیری سلولهای سرطانی به داروها (از طریق عوامل اتصالدهنده متقاطع دیانای) میشود. برعکس اگر سطح BRCA1 بالا باشد، ممکن است از طریق افزایش ترمیم دیانای، سلولهای سرطانی را در برابر داروهای شیمیدرمانی پلاتیندار محافظت کند؛ بنابراین میزان بیانBRCA1 ابزاری بالقوه مهمی برای طراحی و متناسبسازی نوع شیمیدرمانی و مدیریت درمان سرطان ریه است.[۱۱۶][۱۱۷]
سطح بیانBRCA1 همچنین در درمانسرطان تخمدان نقش دارد. بیمارانی که سرطان تخمدان غیر ارثی دارند و با داروهای پلاتیندار تحت درمان هستند، در صورت کمبود بیانBRCA1 در مقایسه با بیمارانی که بیان BRCA1 بالاتری دارند، میانگینطول عمر بیشتری دارند (۴۶ ماه در مقایسه با ۳۳ ماه).[۱۱۸]
یک تقاضانامهحق امتیاز برای جداسازی ژنBRCA1 و جهشهای تقویتکننده سرطان که پیشتر اشاره شد، و همچنین روشهایی برای تشخیص احتمال ابتلا به سرطان پستان، توسطدانشگاه یوتا،مؤسسه ملی علوم بهداشت محیط ومیریاد جنتیکس در سال ۱۹۹۴ ثبت شد.[۱۷] یک سال بعد، شرکت میریاد (با همکاری پژوهشگران در «شرکت تحقیقاتی آندو»، «شرکتتحقیق و توسعه اچاس سی با مشارکت محدود» ودانشگاه پنسیلوانیا) ژنBRCA2 را جداسازی و توالیخوانی کرده و جهشهای کلیدی آن را شناسایی کرد و اولینحق امتیاز برای ژن BRCA2 را در سال ۱۹۹۵ ثبت کردند.[۱۸] شرکت میریاد دارای حق انحصاری این امتیاز ثبتشدهاست و آن را بهشدت از لحاظ قانونی درایالات متحده آمریکا در برابر آزمایشگاههای تشخیص بالینی پیگیری و اعمال میکند.[۲۰] این مدل کسب و کار باعث شد که میریاد که در سال ۱۹۹۴ یکشرکت نوپا بود، به یکشرکت سهامی عام با ۱۲۰۰ کارمند و حدود ۵۰۰ میلیون دلار درآمد سالانه در سال ۲۰۱۲ تبدیل شود.[۱۹] علاوه بر این، اختلاف نظرها و بحثهایی دربارهٔ قیمتهای بالای این شرکت و ناتوانی درگرفتن نظر دوم از آزمایشگاههای تشخیصی دیگر پیش آمد، که به نوبه خود منجر به دعوای حقوقی انجمن برجسته آسیبشناسی مولکولی علیه شرکت میریاد شد.[۲۰][۱۱۹] اینحق امتیاز انحصاری در سال ۲۰۱۴ به پایان رسید.
مطابق مقاله منتشرشده درژورنال علمی «ژنتیک پزشکی» در سال ۲۰۱۰، «قضیهٔ ثبت اختراع در خارج از ایالات متحده پیچیدهتر است… به عنوان مثال، با آنکه این حق امتیاز ثبت شدهاست، اما سیستمهای بهداشت استانی درکانادا این حق امتیاز را نادیده میگیرند. در استرالیا و انگلیس، شرکت میریاد اجازه استفاده از روشهایش را به سیستمهای بهداشتی داد اما از تغییر برنامههایش در اوت ۲۰۰۸ خبر داد. تنها یک جهش به عنوان حق انحصاری شرکت میریاد در سراسر اروپا ثبت شدهاست و سایر ثبت اختراعها به دنبال اعتراضهای شرکتهای رقیب، تحت بررسی هستند. در واقع، ایالات متحده آمریکا تنهاحوزه قضایی است که در آن، شرکت میریاد از لحاظ پیگیری قانونی حق امتیاز خود موقعیت قوی دارد و آن را به شرکتی انحصاری در استفاده از این روشها مبدل ساختهاست.»[۱۲۰][۱۲۱] پیتر ملدروم، مدیر عامل شرکتمیریاد جنتیکس، اذعان کردهاست که شرکتش «مزایای رقابتی دیگری نیز دارد که ممکن است چنین پیگیریهای قانونی برای حق امتیازهایش را در اروپا غیرضروری کند».[۱۲۲]
مانند هر ژنی، یافتن تنوع و گوناگونی ژنی درBRCA1 کار چندان دشواری نیست. ارزش واقعی این کار در آن است که بدانیم عواقب بالینی این تنوع ژنی چیست. شرکت میریاد دارای یک پایگاه دادهٔ بزرگ و اختصاصی از چنین ارتباطاتی میانژنوتیپ-فنوتیپ است. در پاسخ، پایگاههای دادهایمنبع-باز دیگری در حال شکلگیری و توسعه هستند.
تصمیمات قانونی پیرامون حق انحصاری ثبت اختراع برای ژنهایBRCA1 وBRCA2 بهطور کلی بر آیندهٔ آزمایشهای ژنتیکی تشخیصی تأثیر میگذارد.[۱۲۳] مقاله ای در ژوئن ۲۰۱۳ دربارهٔ دعوای حقوقی انجمن برجسته آسیبشناسی مولکولی علیه شرکت میریاد (شماره ۱۲–۳۹۸)، حکم متفقالقولدیوان عالی ایالات متحده آمریکا را منتشر کرد: «یک بخش طبیعی از دیانای (یعنی ژنها)، محصولی از طبیعت است و مستحق اعطای حق انحصاری به یک شرکت نمیشود؛ فقط به این دلیل آن شرکت توانسته، آن بخش را جداسازی کند» و بدین ترتیب حق انحصاری شرکت میریاد برای ژنهایBRCA1 وBRCA2 باطل شد. با این حال، دادگاه همچنین اعلام کرد که دستکاریهای ژن برای ایجاد چیزی که در طبیعت یافت نمیشود، میتواند واجد شرایط اعطای حق ثبت اختراع باشد.[۱۲۴] دادگاه فدرال استرالیا نظری کاملاً متفاوت داشت و حق امتیاز انحصاری این شرکت برای ژنBRCA1 را دراسترالیا در فوریه ۲۰۱۳ تأیید کرد[۱۲۵] و درخواست تجدیدنظر در این حکم را نیز در سپتامبر ۲۰۱۴ رد کرد.[۱۲۶] سرانجام در ۷ اکتبر ۲۰۱۵، «ایوان دارسی» دادخواست خود را علیه شرکت بیوتکنولوژی آمریکاییمیریاد جنتیکس دردادگاه عالی استرالیا برنده شد. در حکمی متفقالقول این دادگاه، اظهار داشت که «دادگاه عالی دریافت کهاسید نوکلئیک منفرد که کُدکنندهٔ پروتئین BRCA1 و دارای تغییرات خاص از هنجاری طبیعی خود است که نشانگر افزایش احتمال ابتلا بهسرطان پستان وسرطان تخمدان است، واجد شرایط اعطای حق انحصاری و ثبت اختراع نیست».[۱۲۷]
↑۱۶٫۰۱۶٫۱Starita LM, Parvin JD (2003). "The multiple nuclear functions of BRCA1: transcription, ubiquitination and DNA repair".Current Opinion in Cell Biology.15 (3): 345–350.doi:10.1016/S0955-0674(03)00042-5.PMID12787778.
↑۱۸٫۰۱۸٫۱US patent 5837492, Tavtigian SV, Kamb A, Simard J, Couch F, Rommens JM, Weber BL, "Chromosome 13-linked breast cancer susceptibility gene", issued 1998-11-17, assigned to Myriad Genetics, Inc., Endo Recherche, Inc., HSC Research & Development Limited Partnership, Trustees of the University of Pennsylvania
↑Baer R (October 2001). "With the ends in sight: images from the BRCA1 tumor suppressor".Nature Structural & Molecular Biology.8 (10): 822–4.doi:10.1038/nsb1001-822.PMID11573079.S2CID20552445.
↑۳۱٫۰۳۱٫۱Williams RS, Green R, Glover JN (October 2001). "Crystal structure of the BRCT repeat region from the breast cancer-associated protein BRCA1".Nature Structural & Molecular Biology.8 (10): 838–42.doi:10.1038/nsb1001-838.PMID11573086.S2CID19275284.
↑Meerang M, Ritz D, Paliwal S, Garajova Z, Bosshard M, Mailand N, Janscak P, Hübscher U, Meyer H, Ramadan K (November 2011). "The ubiquitin-selective segregase VCP/p97 orchestrates the response to DNA double-strand breaks".Nat. Cell Biol.13 (11): 1376–82.doi:10.1038/ncb2367.PMID22020440.S2CID22109822.
↑Zhang H, Wang Q, Kajino K, Greene MI (2000). "VCP, a weak ATPase involved in multiple cellular events, interacts physically with BRCA1 in the nucleus of living cells".DNA Cell Biol.19 (5): 253–263.doi:10.1089/10445490050021168.PMID10855792.
↑Barrois M, Bièche I, Mazoyer S, Champème MH, Bressac-de Paillerets B, Lidereau R (February 2004). "Real-time PCR-based gene dosage assay for detecting BRCA1 rearrangements in breast-ovarian cancer families".Clin. Genet.65 (2): 131–6.doi:10.1111/j.0009-9163.2004.00200.x.PMID14984472.S2CID11583160.
↑Hogervorst FB, Nederlof PM, Gille JJ, McElgunn CJ, Grippeling M, Pruntel R, Regnerus R, van Welsem T, van Spaendonk R, Menko FH, Kluijt I, Dommering C, Verhoef S, Schouten JP, van't Veer LJ, Pals G (April 2003). "Large genomic deletions and duplications in the BRCA1 gene identified by a novel quantitative method".Cancer Res.63 (7): 1449–53.PMID12670888.
↑Casilli F, Di Rocco ZC, Gad S, Tournier I, Stoppa-Lyonnet D, Frebourg T, Tosi M (September 2002). "Rapid detection of novel BRCA1 rearrangements in high-risk breast-ovarian cancer families using multiplex PCR of short fluorescent fragments".Hum. Mutat.20 (3): 218–26.doi:10.1002/humu.10108.PMID12203994.S2CID24737909.
↑Rouleau E, Lefol C, Tozlu S, Andrieu C, Guy C, Copigny F, Nogues C, Bieche I, Lidereau R (September 2007). "High-resolution oligonucleotide array-CGH applied to the detection and characterization of large rearrangements in the hereditary breast cancer gene BRCA1".Clin. Genet.72 (3): 199–207.doi:10.1111/j.1399-0004.2007.00849.x.PMID17718857.S2CID2393567.
↑Wilson CA, Ramos L, Villaseñor MR, Anders KH, Press MF, Clarke K, Karlan B, Chen JJ, Scully R, Livingston D, Zuch RH, Kanter MH, Cohen S, Calzone FJ, Slamon DJ (1999). "Localization of human BRCA1 and its loss in high-grade, non-inherited breast carcinomas".Nat. Genet.21 (2): 236–40.doi:10.1038/6029.PMID9988281.S2CID7988460.
↑۷۷٫۰۷۷٫۱Struewing JP, Abeliovich D, Peretz T, Avishai N, Kaback MM, Collins FS, Brody LC (October 1995). "Isolation of two human tumor epithelial cell lines from solid breast carcinomas".Nat. Genet.11 (2): 198–200.doi:10.1038/ng1095-198.PMID7550349.S2CID21387351.
↑Verhoog LC, van den Ouweland AM, Berns E, van Veghel-Plandsoen MM, van Staveren IL, Wagner A, Bartels CC, Tilanus-Linthorst MM, Devilee P, Seynaeve C, Halley DJ, Niermeijer MF, Klijn JG, Meijers-Heijboer H (2001). "Large regional differences in the frequency of distinct BRCA1/BRCA2 mutations in 517 Dutch breast and/or ovarian cancer families".European Journal of Cancer.37 (16): 2082–2090.doi:10.1016/S0959-8049(01)00244-1.PMID11597388.
↑Pääkkönen K, Sauramo S, Sarantaus L, Vahteristo P, Hartikainen A, Vehmanen P, Ignatius J, Ollikainen V, Kääriäinen H, Vauramo E, Nevanlinna H, Krahe R, Holli K, Kere J (2001). "Involvement of BRCA1 and BRCA2 in breast cancer in a western Finnish sub-population".Genetic Epidemiology.20 (2): 239–246.doi:10.1002/1098-2272(200102)20:2<239::AID-GEPI6>3.0.CO;2-Y.PMID11180449.
↑Muller D, Bonaiti-Pellié C, Abecassis J, Stoppa-Lyonnet D, Fricker JP (2004). "BRCA1 testing in breast and/or ovarian cancer families from northeastern France identifies two common mutations with a founder effect".Familial Cancer.3 (1): 15–20.doi:10.1023/B:FAME.0000026819.44213.df.PMID15131401.S2CID24615109.
↑Tonin PN, Mes-Masson AM, Narod SA, Ghadirian P, Provencher D (1999). "Founder BRCA1 and BRCA2 mutations in French Canadian ovarian cancer cases unselected for family history".Clinical Genetics.55 (5): 318–324.doi:10.1034/j.1399-0004.1999.550504.x.PMID10422801.S2CID23931343.
↑Backe J, Hofferbert S, Skawran B, Dörk T, Stuhrmann M, Karstens JH, Untch M, Meindl A, Burgemeister R, Chang-Claude J, Weber BH (1999). "Frequency of BRCA1 mutation 5382insC in German breast cancer patients".Gynecologic Oncology.72 (3): 402–406.doi:10.1006/gyno.1998.5270.PMID10053113.
↑Ladopoulou A, Kroupis C, Konstantopoulou I, Ioannidou-Mouzaka L, Schofield AC, Pantazidis A, Armaou S, Tsiagas I, Lianidou E, Efstathiou E, Tsionou C, Panopoulos C, Mihalatos M, Nasioulas G, Skarlos D, Haites NE, Fountzilas G, Pandis N, Yannoukakos D (2002). "Germ line BRCA1 and BRCA2 mutations in Greek breast/ovarian cancer families: 5382insC is the most frequent mutation observed".Cancer Letters.185 (1): 61–70.doi:10.1016/S0304-3835(01)00845-X.PMID12142080.
↑Van Der Looij M, Szabo C, Besznyak I, Liszka G, Csokay B, Pulay T, Toth J, Devilee P, King MC, Olah E (2000). "Prevalence of founder BRCA1 and BRCA2 mutations among breast and ovarian cancer patients in Hungary".International Journal of Cancer.86 (5): 737–740.doi:10.1002/(SICI)1097-0215(20000601)86:5<737::AID-IJC21>3.0.CO;2-1.PMID10797299.
↑Sekine M, Nagata H, Tsuji S, Hirai Y, Fujimoto S, Hatae M, Kobayashi I, Fujii T, Nagata I, Ushijima K, Obata K, Suzuki M, Yoshinaga M, Umesaki N, Satoh S, Enomoto T, Motoyama S, Tanaka K (2001). "Mutational analysis of BRCA1 and BRCA2 and clinicopathologic analysis of ovarian cancer in 82 ovarian cancer families: two common founder mutations of BRCA1 in Japanese population".Clinical Cancer Research.7 (10): 3144–3150.PMID11595708.
↑Heimdal K, Maehle L, Apold J, Pedersen JC, Møller P (2003). "The Norwegian founder mutations in BRCA1: high penetrance confirmed in an incident cancer series and differences observed in the risk of ovarian cancer".European Journal of Cancer.39 (15): 2205–2213.doi:10.1016/S0959-8049(03)00548-3.PMID14522380.
↑Rzepka-Górska I, Tarnowski B, Chudecka-Głaz A, Górski B, Zielińska D, Tołoczko-Grabarek A (November 2006). "Premature menopause in patients with BRCA1 gene mutation".Breast Cancer Res. Treat.100 (1): 59–63.doi:10.1007/s10549-006-9220-1.PMID16773440.S2CID19572648.
↑۱۳۴٫۰۱۳۴٫۱Chen J (September 2000). "Ataxia telangiectasia-related protein is involved in the phosphorylation of BRCA1 following deoxyribonucleic acid damage".Cancer Res.60 (18): 5037–9.PMID11016625.
↑Gatei M, Scott SP, Filippovitch I, Soronika N, Lavin MF, Weber B, Khanna KK (June 2000). "Role for ATM in DNA damage-induced phosphorylation of BRCA1".Cancer Res.60 (12): 3299–304.PMID10866324.
↑Cortez D, Wang Y, Qin J, Elledge SJ (November 1999). "Requirement of ATM-dependent phosphorylation of brca1 in the DNA damage response to double-strand breaks".Science.286 (5442): 1162–6.doi:10.1126/science.286.5442.1162.PMID10550055.
↑۱۵۷٫۰۱۵۷٫۱۱۵۷٫۲Fan S, Ma YX, Wang C, Yuan RQ, Meng Q, Wang JA, Erdos M, Goldberg ID, Webb P, Kushner PJ, Pestell RG, Rosen EM (January 2002). "p300 Modulates the BRCA1 inhibition of estrogen receptor activity".Cancer Res.62 (1): 141–51.PMID11782371.
↑Chen Y, Farmer AA, Chen CF, Jones DC, Chen PL, Lee WH (July 1996). "BRCA1 is a 220-kDa nuclear phosphoprotein that is expressed and phosphorylated in a cell cycle-dependent manner".Cancer Res.56 (14): 3168–72.PMID8764100.
↑Anderson SF, Schlegel BP, Nakajima T, Wolpin ES, Parvin JD (July 1998). "BRCA1 protein is linked to the RNA polymerase II holoenzyme complex via RNA helicase A".Nat. Genet.19 (3): 254–6.doi:10.1038/930.PMID9662397.S2CID10953768.
↑Yan JH, Ye QN, Zhu JH, Zhong HJ, Zheng HY, Huang CF (December 2003). "[Isolation and characterization of a BRCA1-interacting protein]".Yi Chuan Xue Bao (به چینی).30 (12): 1161–6.PMID14986435.
↑۱۸۴٫۰۱۸۴٫۱۱۸۴٫۲Zhong Q, Chen CF, Li S, Chen Y, Wang CC, Xiao J, Chen PL, Sharp ZD, Lee WH (July 1999). "Association of BRCA1 with the hRad50-hMre11-p95 complex and the DNA damage response".Science.285 (5428): 747–50.doi:10.1126/science.285.5428.747.PMID10426999.
↑Zhou C, Liu J (March 2003). "Inhibition of human telomerase reverse transcriptase gene expression by BRCA1 in human ovarian cancer cells".Biochem. Biophys. Res. Commun.303 (1): 130–6.doi:10.1016/S0006-291X(03)00318-8.PMID12646176.
↑Abramovitch S, Werner H (2003). "Functional and physical interactions between BRCA1 and p53 in transcriptional regulation of the IGF-IR gene".Horm. Metab. Res.35 (11–12): 758–62.doi:10.1055/s-2004-814154.PMID14710355.
↑Liu Y, Virshup DM, White RL, Hsu LC (November 2002). "Regulation of BRCA1 phosphorylation by interaction with protein phosphatase 1alpha".Cancer Res.62 (22): 6357–61.PMID12438214.
↑Hill DA, de la Serna IL, Veal TM, Imbalzano AN (April 2004). "BRCA1 interacts with dominant negative SWI/SNF enzymes without affecting homologous recombination or radiation-induced gene activation of p21 or Mdm2".J. Cell. Biochem.91 (5): 987–98.doi:10.1002/jcb.20003.PMID15034933.S2CID40668596.
↑Zhang H, Wang Q, Kajino K, Greene MI (May 2000). "VCP, a weak ATPase involved in multiple cellular events, interacts physically with BRCA1 in the nucleus of living cells".DNA Cell Biol.19 (5): 253–63.doi:10.1089/10445490050021168.PMID10855792.