| یوکاریوت‌ها | پروکاریوت‌ها |
|---|
| دارایهسته مشخص و محصور درغشا | فاقد هسته |
| دارایاندامک‌های غشادار و مشخص ودستگاه غشایی درونی | فاقد اندامک‌ها |
| اندازه بسیار متنوعی دارند. | اندازه یک سلول پروکاریوت ۱ تا ۱۰ میکرومتر است. |
| ماده ژنتیکی یک سلول یوکاریوتی عمدتاً در هسته متمرکز است. | ماده ژنتیکی سلول در ناحیه شبه‌هسته‌ای موسوم بهنوکلئوئید متمرکز شده است. |
| سلول‌های یوکاریوتی دارای سه نوعRNAپلی مراز اصلی هستند. البتهکلروپلاست ومیتوکندری آن نیز RNA پلی مراز دارند. | سلول‌های دارای یک نوعRNA پلی مراز هستند. |
| ماده ژنتیکی یک سلول یوکاریوتی عمدتاً در هسته متمرکز است. بخش اندکی نیز درون اندامک‌های درون‌یاخته‌ای هم‌چونمیتوکندری،کلروپلاست وگلی‌اکسیزوم دیده می‌شود. | ماده ژنتیکی سلول پروکاریوتی از لحاظ کمیت ۷۰۰ مرتبه کم‌تر از ماده ژنتیکی نوع یوکاریوتی است. |
| تاژک سلول یوکاریوتی عمدتاً از جنسپروتئین استوانه‌ای شکلریزلوله است. | تاژک سلول پروکاریوتی از جنس پروتئینفلاژلین است. |
| تاژک در حال حرکت، دارای حرکت شلاقی است | تاژک در حال حرکت، دارای حرکت چرخشی است |
| فرایندهایاندوسیتوز واگزوسیتوز را فقط در انواع یوکاریوتی می‌توان یافت | فرایندهای اندوسیتوز و اگزوسیتوز را نمی‌توان یافت |
| حجم یک سلول یوکاریوتی هزاران بار بزرگتر از نوع پروکاریوتی است. | حجم یک سلول پروکاریوتی کم است. |
| فرمانروهایآغازیان -گیاهان-جانوران –قارچ‌ها در این گروه قرار دارند. | فرمانرویباکتری‌ها شاخص‌ترین نوع پروکاریوت‌ها هستند. |
| فرایندرونویسی در سلول‌های یوکاریوت کمی پیچیده‌تر از سلول‌های پروکاریوتی است. دارایاینترون واگزون | فرایند رونویسی در سلول‌های پروکاریوت‌ها کمی ساده‌تر از سلول‌های یوکاریوتی است؛ و فاقد اینترون و اگزون (البته درآرکی‌باکتری‌ها استثنا) |
| دارای پروتئین‌های متنوع است و دارای ۴ تا ۵ نوعهیستون که بهدی‌ان‌ای پیوسته‌اند. | دارای معدودی پروتئین (اکثراًآنزیم) است و فاقد هیستون |
| دارای پروتئین‌هایاکتین یامیوزین است. | فاقد پروتئین‌های اکتین یاشبه میوزین |
| دارایریزلوله است. | فاقد ریزلوله |
| کروموزوم‌هاینوکلئوپروتئین دارند. | کروموزوم‌های نوکلئوپروتئین ندارند. |
| میتوز ومیوز دارند. | میتوز ندارند. |
| ژنوم آن‌ها بیش از یکمولکولدی‌ان‌ای خطی است. | دارای یک مولکولدی‌ان‌ای حلقوی |
| ریبوزومS۸۰ دارند. بزرگتر و پیچیده‌تر البته درکلروپلاست ومیتوکندری خود از نوعS۷۰ دارند. | ریبوزوم S۷۰ دارند؛ کوچکتر و ساده‌تر |
| سانترومر یاکینه توکور دارند. | سانترومر یا کینه توکور ندارند. |
| یک یا چندهستک دارند | هستک ندارند. |
| دارای نسخه‌های متعدد از یکژن | از هر ژن یکی دارند. |
| همانندسازی در مواضع متعدد یا دارای چندین دوراهی همانندسازی | یک نقطه شروع همانندسازی دارند؛ و دوجهتی |
| سنتز همهزنجیره‌های پلی پپتیدی بامتیونینفرمیله نشده آغاز می‌شود. | سنتز همه زنجیره‌های پلی پپتیدی بامتیونین فرمیله آغاز می‌شود. |
| ردیفهاگنس (TATA)، راه‌انداز (پروموتور) RNA پلیمراز۲ است که بهردیف پرینبو در پروکاریوت‌ها شباهت دارد. | ردیفپرینبو (TATAATG) در نزدیکی نقطه آغاز راه‌انداز جای دارد. |
| معمولاً در انتهای ۵ پریمmRNAکلاهک وجود دارد. | کلاهک ندارد. |
| به دو انتهای mRNA پروتئین‌های پیوسته متفاوت متصل است. | فاقد پروتئین‌های پیوسته به انتهای mRNA است. |
| اکثراً ردیف پلی A بلندی در انتهای ۳پریم در mRNA داند. | وجود ردیف پلی A در انتهای ۳پریم در mRNA نادر است. |
| mRNA منحصراً (مونو سیسترونی) یاتک ژنی است. | mRNAچندژنی (پلی سیسترونی) در آن‌ها متداول است. |
