یٍهودی منوهین (زادهٔ ۲۲ آوریل ۱۹۱۶ – درگذشتهٔ ۱۲ مارس ۱۹۹۹) نوازندهٔ برجستهٔویولن[۱][۲] ورهبر ارکستر بود. از یهودی منوهین به عنوان بهترین نوازندهٔویولن درسدهٔ بیستم یاد میشود.[۳] وی در خانوادهایبلاروسی-یهودی درنیویورک متولد شد، اما بیشترِ عمر حرفهای خود را درانگلستان گذراند. وی در سال ۱۹۷۰ تبعهٔسوئیس شد و در سال ۱۹۸۵ تابعیتبریتانیا را پذیرفت و از تابعیت آمریکایی خود ترک تابعیت کرد.[۴]
یهودی منوهین در نوجوانی به همراهبرونو والتر در سال ۱۹۳۱
معنی نام او درزبان عبری «یَهودی» است. نام او را مادرش پس از اینکه توهینی نسبت به یهودیان شنید، مخصوصاً انتخاب کرد تا نشان دهد که از قومیت خود شرم ندارد.
او از سهسالگی به نواختن ویولن پرداخت و در هفت سالگی اولین کنسرت خود را با ارکستر سمفونیکسان فرانسیسکو اجرا کرد. در سالهای بعد، منوهین شاگرد ویولونیست و آهنگسازرومانیایی،ژرژ انسکو بود.
منوهین در ۱۰ سالگی در «کارنگی هالِ» نیویورک ساز میزد، و حتی ۱۳ سالش نشدهبود که بهعنوان تکنواز ویولن همراه با ارکسترفیلارمونیک برلین به رهبریبرونو والتر کنسرتوهایی از بتهوون، برامس و باخ را اجرا کرد.
در جریانجنگ جهانی دوم، منوهین بیشتر از ۵۰۰ کنسرت براینیروهای متفقین اجرا کرد. وی پس از آزادسازیاردوگاه مرگ برگن بلزن بههمراهبنجامین بریتن برای اسیران جان به در برده از آن اردوگاه، کنسرت خیریه اجرا کرد.[۲] در این زمان با مشکلات شدید جسمی و هنری مواجه شد که بهکمک دیسیپلینهای شدید، مدیتاسیون و یوگا توانست آنها را پشت سر بگذارد. پس از بهبود، با توجه و سلیقهٔ بسیار، به اجرای آثار کلاسیک پرداخت و بهخاطر اجراهای بسیار دقیق و پراحساس خود معروف شد.
پس از پایان جنگ در کنسرتی بهرهبریویلهلم فورتونگلر دربرلین شرکت کرد و بدینترتیب نخستین نوازندهٔ یهودی شد که پس ازهمهسوزی درآلمان کنسرت داد.
او که فردی بسیار پرانرژی بود و بهطور متوسط سالی ۱۲۰ کنسرت اجرا میکرد، در کنار فعالیت هنری هیچگاه از خدمات اجتماعی نیز بازنایستاد. دو جشنوارهٔ بزرگ موسیقیِ «گشتاد» درسوئیس و «بث» در انگلستان به دست او تأسیس شدهاست و آکادمی بینالمللی نوازندگان جوانسازهای زهی در گشتاد نیز در سال ۱۹۷۷ به دست او بنا نهاده شد.
با اینکه منوهین به نسل گذشتهٔ نوازندگان تعلق دارد، اما فعالیت او هیچگاه به عرصهٔموسیقی کلاسیک محدود نشد. او در کنار اجرای آثار سنگین و بزرگ موسیقی، همراه بااستفان گراپلی موسیقی جاز اجرا میکرد و در کنارراوی شانکار، آهنگهای عرفانیِ شرقی مینواخت.
یهودی منوهین در سال ۱۹۵۲ درهند باراوی شانکار آشنا شد. در دهه ۱۹۷۰و چهارده سال بعد از آن آشنایی، این دو با هم اثری منتشر کردند به نامدیدار غرب و شرق. این آلبوم برای آنهاجایزه گرمی را به ارمغان آورد.[۵]
حال میدانم که خدایی در آسمان وجود دارد. آلبرت اینشتین، پس از شنیدن یکی از اجراهای یهودی منوهین.[۳]
منوهین سالهای آخر عمر خود را بیش از هر چیز وقفِ آموزش و حمایت از کودکان و نوجوانان مستعد موسیقی کرد. او در سال ۱۹۶۳ مدرسهٔ شبانهروزی برای آموزش موسیقی در حومهٔ لندن تأسیس کرد که برخی از بزرگترین نوازندگان ارکسترهای بزرگ جهان را پرورش داد.
در سال ۱۹۸۰ منوهین کتاب راهنماهای موسیقی را نوشت که سریالی از نوشتههایی بود که خودش به رشته تحریر درآورد.میتوان گفت که در سال ۱۹۹۰ منوهین نخستین رهبر ارکستر آسیایی بود که در سراسر آسیا، از جمله ژاپن، تایوان، سنگاپور و هنگ کنگ، به همراه جولیان وبر به همراه نوازندگان با استعداد جوان به سراسر آسیا سفر کرد.یهودی منوهین از تعدادی ویلونهای معروف استفاده میکرد که مسلماً مشهورترین آنها لرد ویلتون گارنریسوس ساخت ۱۷۴۲ بود.
وی روز جمعه ۱۲ مارس ۱۹۹۹ (۲۱ اسفند ۱۳۷۷) در ۸۲ سالگی بر اثر حملهٔ قلبی در یکی از بیمارستانهای برلین درگذشت.
مرگ یهودی منوهین، بهعنوان یکی از بزرگترین چهرههای شاخص هنر و فرهنگ قرن بیستم جهان، حتی محافل سیاسی را تحت تأثیر قرار داد و رهبران جهان را نیز به اظهارنظر واداشت.