گلوکاگون (بهانگلیسی:Glucagon) هورمونی است که هنگام افت غلظت گلوکز در خون از سلولهای آلفایجزایر لانگرهانسلوزالمعده (پانکراس) ترشح میشود. عملکرد گلوکاگون برعکسانسولین موجب افزایش قند خون میشود.گلوکاگون یکپلیپپتید بزرگ میباشد.وزن مولکولی آن ۳۴۸۵ و طول رشته آن ۲۹اسید آمینه میباشد.
اینهورمون هم مانندانسولین به صورتپیشساز ساخته شده و پس از تغییر و تحولاتی به هورمون بالغ تبدیل میشود. ترشح آن به وسیلهٔهیپوگلیسمی (کاهش قند خون)، بعضی از اسیدهای آمینه، کاتکولامینها تحریک شده و به وسیلهٔهایپرگلیسمی (افزایش قند خون)، اسیدهای چرب، اجسام کتونی،سکرتین وسوماتواستاتین مهار میشود.
بیشتر اثرات گلوکاگون تنها زمانی ایجاد میشود که غلظت آن به اندازه کافی از غلظت طبیعی آن بیشتر باشد. مهمترین اثر این هورمون تحریکلیپاز سلولهای چربی میباشد که به این وسیله مقداراسیدهای چرب در دسترس سیستمهای انرژی بدن را افزایش میدهد.غلظت بسیار بالای این هورمون افزایش ضربانقلب، افزایش جریان خون بافتها، افزایش ترشحصفرا، مهار ترشحاسید معده میباشد.
افزایش گلوگز خون ترشح آن را مهار میکند. کاهش گلوگز خون باعث افزایش هورمون گلوکاگون میشود. افزایش اسیدهای آمینه به ویژهآلانین وآرژنین ترشح این هورمون را تحریک میکند.ورزش ترشح گلوکاگون را تحریک میکند.
در موارد هیپوگلیسمی شدید در بالغین و کودکان بالای 20 کیلوگرم یک میلی گرمآمپول گلوکاگون به صورت زیر جلدی یا وریدی تزریق میشود. تزریق دارو 15 دقیقه بعد مجددا تکرار میشود. در صورت ایجاد پاسخ درمانی از مکمل هایگلوکز با رعایت احتیاط و چک مرتبقند خون تجویز میشود.