کراوات (بهفرانسوی:Cravate) یادستمال گردن بلند پارچهای است با درازا و پهناهای مختلف که در جلویپیراهن بسته میشود و رویسینه قرار میگیرد و یکی از الحاقهای پوشش مردانه است. البته پسربچهها هم بهطور غیررسمی از آن استفاده میکنند. اشکال گوناگونی از کراوات زنانه هم طراحی و استفاده میشود.
در بسیاری از کشورها در مراتب نظامی،مدرسه و نیز شغلهای گوناگون حتی پیشخدمتی از کراوات به عنوان بخشی از لباس رسمی استفاده میکنند.
سربازهایرومی و ایرانی در نبردها ازگردنپوش هم به عنوان بخشی از یونیفرم و هم به عنوان نشان وابستگی به گروهی خاص استفاده میکردند.[نیازمند منبع]
واژهٔ کِراوات از واژهٔ کورووات به معنای اهلکرواسی برگرفته شدهاست.[۳] این پارچهٔ گردنبند ازاروپای شرقی در محدودهٔ کرواسی توسط تاجران کُرُوات و بوسنی (اسلاوهای جنوبی) به فرانسه بردهشد و مردم فرانسه آن را با نام کِراوات شناختند و مورد استفاده قرار دادند.[۴] این محصول که فرهنگی در بین شبهنظامیان جنگ نامنظم کرواسی بود، توسط تاجران برای کسب سود بهعنوان محصول کرواسی بهفرانسه صادر شد. این صادرات برای اولین بار در زمانلوئی چهاردهم دردهه ۱۶۶۰ (میلادی) انجام شد.
یکبازیگر تئاتر نقش مرد در سال ۱۳۹۳ درایران که از کراوات استفاده کردهاست
در مورد ریشه ایرانی بودن کراوات گفته شده که دراوستا ۱۲ چیز را نیاز مرد جنگی دانستهاند که هشتمین آنکوئرس از ریشهکوئرت بود که درزبان پارسی میانه به آن گریوپان میگفتند و به روی زره بسته میشد.
هم چنین درنقش رجباستان فارس نرسیده بهنقش رستم، که بنا بر نظر هرتسفلد مربوط بهبابک، پدراردشیر بابکان میشود کوئرت را میتوان آشکارا بر دور گردن بابک دید که به روی زره بستهاست.
اینپارچه پهن را بزرگان و سرداران سپاه به صورت پهن و پیشسینهای استفاده میکردند و نمونه پهن آن در نقوشطاقبستان دیده میشود.[۵]
پژوهشگربریتانیایی، نوئل مالکوم، نیز در کتاب خود به نامتاریخچه مختصر بوسنی بر این باور است که کراوات نخستینبار از ایران در زمانساسانیان به اروپا رفت. این ایرانیان پیروانمانی بودند[نیازمند منبع] و برای اینکه از دیگران، جدا نشان داده شوند از پارچهای در جلوی پیراهن خود استفاده میکردند؛ ولی در تاریخ معاصر توسط کرواتها بهفرانسه برده شد و به دلیل تفاوتهای زبانی، نام آن به کراوات تبدیل شد و به وسیله همسایهفرانسه یعنیانگلستان بیشتر مورد توجه قرارگرفت و بهجهانیان معرفی شد.[۶][۷][۸]