| کاشمر | |
|---|---|
        | |
  نشان‌وارهشهرداری کاشمر | |
| کشور |  ایران |
| استان | خراسان رضوی |
| شهرستان | کاشمر |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | شهرزرتشت، شهر زیارت و سیاحت، شربت‌خانه خراسان |
| نام(های) پیشین | کِشمَر،ترشیز،طرثیث، سلطان‌آباد |
| سال شهرشدن | دیرینگی بلدیه و شهرداری ۱۳۰۸ خورشیدی[۱] و همچنین بنا شده در زمانگشتاسپ پسرلهراسپ[۲] یابهمن پسراسفندیار[۳] |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۰۲٬۲۸۲ نفر (۱۳۹۵)[۴] |
| رشد جمعیت | ۱۳٪+ (۵ سال) |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۱۵ کیلومتر مربع (تا مرداد ۱۴۰۳ خورشیدی)[۵] |
| ارتفاع | ۱۰۶۳ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۶٬۰۵ |
| میانگین بارش سالانه | ۲۳۷ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | اصغر کوهسرخی[۶] |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۰۸ خورشیدی |
| ره‌آورد | انگور،انار،کشمش،عرق کشمش،زعفران،گردو،بادام،پسته،خشکبار،قالی،پنبه |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۵۵۲۰۵۱ |
| وبگاه | |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۳۲ م ایران ۳۶ ق |
| کد آماری | ۱۳۸۱ |
کاشْمَر (تلفظⓘ) با نام باستانیکِشْمَر (تلفظⓘ؛ به‌معنای: آغوش مادر؛ احتمالاً بیانگر زادگاهزرتشت)[۷] و نام تاریخیتُرشیز (تلفظⓘ؛ به‌معنای: شهر نیرومند)[۸] و همچنین با نام شناخته‌شدهسلطان‌آباد (تلفظⓘ؛ به‌معنای: شهری که سلطان آن را آباد کرد)[۷] مرکزشهرستان کاشمر درشمال‌شرقی ایران و جنوب‌غربیاستان خراسان رضوی، نزدیک ۲۲۰ کیلومتری شهرمشهد است. کاشمر با جمعیتی معادل ۱۰۲٬۲۸۲ نفر (۳۱٬۷۷۵ خانوار) پنجمینشهر بزرگ استان است.[۴] مردم کاشمر بهزبان فارسی و بهگویش کاشمری سخن می‌گویند.[۹] کاشمر در سال ۱۴۰۰ خورشیدی با میزانفرونشست تجمعی بیش از ۳۰ سانتی‌متر رکورددارفرونشست زمین در ایران است.[۱۰]
کاشمر از شهرهای باستانیایران و خاستگاه تمدن‌های پنج هزار سالهٔنای‌تپه و هزار و هشتصد سالهٔمجموعهٔ باستانی آتشگاه است.[۱۱] کاشمر دومین شهرزیارتی استان و چهارمین شهر زیارتیایران است.[۱۲][۱۳]قالی‌بافی،زیلوبافی،گلیم‌بافی،گیوه‌بافی،چادرشب‌بافی (به‌ویژه از گونهٔ ابریشمی) وفرت‌بافی مهم‌ترینصنایع دستی این شهر را تشکیل می‌دهند.[۷]قالی کاشمر چه از دید کمیت و چه از دید کیفیت دارای محبوبیت می‌باشد.[۱۴] این شهر در دامنه‌های جنوبیرشته‌کوه کوهسرخ و در شمال رشته‌کوه فغان (پیرکوه) قرار دارد.[۱۵][۱۶] از فرآورده‌های مهم این شهر می‌توان بهزعفران،انگور،کشمش،عرق کشمش،عرقیجات،پنبه،سوهان ورقه‌ای وباقلوا اشاره نمود. کاشمر دارای پنج مرکز آموزش عالی شامل دانشگاه پیام نور واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر، مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی کاشمر، مرکز آموزش عالی کاشمر ودانشکده علوم پزشکی کاشمر است.[۷]
کاشمر در دوران‌های متفاوت دچار دگرگونی و تغییر نام‌های بسیاری شده است. در بررسی نام این شهر به بیش از بیست نام برخورد شده است که با یک جمع‌بندی می‌توان تمامی آن‌ها را در واژگان «کشمر»، «ترشیز»، «بشت» و «سلطان‌آباد» خلاصه نمود. به این ترتیب واژهٔ کشمر که به معنای آغوشمادر است و احتمالاً بیانگر زادگاهزرتشت می‌باشد، سرانجام به گونهٔ کاشمر درآمده و در همین صورت باقی‌مانده است. از سوی دیگر فرهنگ‌نگاران، کاشمر را گونهٔ کامل‌شده «کاخجر»، «کاشخر» و «کاشغر» دانسته‌اند و بر این باورند که «کاش» برگردانیده شده «کاج» است و «کاخجر» یادآور سرو بزرگ و سرشناس این سرزمین یعنیسرو کشمر است.[۷] به‌طور کلی نام‌های این شهر در منابع تاریخی مختلف عبارتند از «کشمر»، «کشمیر»، «کشمار»، «کاشمر»، «بُست»، «بُشت»، «پشت»، «بوشت»، «پوشت»، «بشت‌العرب»، «پشت نیشابور»، «تُرسیز»، «طُرُشیز»، «تُرشیز»، «تُرتسیز»، «ترشیش»، «ترشش»، «تُرشاش»، «ترسیس»، «طُرثیث»، «طُرَیثیث»، «سلطان‌آباد» و «سلطانیه».[۱۷]
برخی گذشته‌نگاران پیشینهٔ کاشمر را بهگشتاسپ پسرلهراسپ یا بهبهمن پسراسفندیار نسبت داده‌اند و جغرافی‌نویسان اسلامی نام کاشمر را در دوران‌های گوناگون به گونه‌های مختلف مانند طرثیث، ترشیش، بوشت،بست وترشیز نوشته‌اند.[۲][۳]
بنا بر داستانی در محلی که اکنون کاشمر خوانده می‌شود، میانگشتاسپ کیانی وزرتشت دیداری روی می‌دهد. چون گشتاسپ دین او را می‌پذیردزرتشت نیز نخستینآتشکده خود را در قلمرویپادشاهی کیانی بنا می‌کند و در جلوی در این آتشکده،سرو کشمر که تبار بهشتی داشت را با دست خودش می‌کارد تا همین سرو بر ایمان شاه گواه بگیرد. در هر برگ این سرو نام گشتاسپ نوشته شده بود و چون درخت بالا گرفت؛ شاه نیز بر گرد سرو بهشتی، کاخ بزرگی ساخت تا نگهدار ارجمندی سرو باشد.[۱۸]
آتشکدهٔ کشمر یا آتشکدهٔ زرتشت یا آتشکده آذر برزین‌مهر نام نخستینآتشکدهٔ زرتشتیان بود که توسطگستاسپ به‌درخواستزرتشت در کِشمر (کاشمر) بنا گردید. در بخشی ازشاهنامه فردوسی، داستان پیدا شدن زرتشت و پذیرفتن دین او توسط گشتاسپ را به نظم درآمده که گشتاسپ پس از پذیرفتندین زرتشت، موبدان را به سرتاسر گیتی روانه می‌کند و آذر به آتشکده‌ها (گنبدان) می‌نهد و نخستین آنانآذر برزین‌مهر است که به کشمر بنیان کرد و در جلوی آتشکدهسرو کشمر را کاشت و آن را نماد پذیرفتن دین زرتشتی نهاد و موبدان را به سرتاسر جهان فرستاد و فرمان داد همه نامداران و بزرگان به سوی آن پرستشکده روی آورند.[۱۹][۲۰]
سرو کشمر یا سرو مقدس زرتشت درختی بود که بر برپایهٔ باورزرتشتیان به‌دستزرتشت کاشته‌شده بود. این درخت بسیار شکوهمند و بزرگ بود و شهرت آن بهمتوکل (خلیفهٔ عباسی) رسید. متوکل فرمان بریدن آن را داد و پیشنهاد زرتشتیان آن شهر که ۵۰٬۰۰۰سکه طلا برای نبریدن آن درخت بود، مورد پذیرش واقع نشد و آن را بریدند و برای خلیفه بهبغداد بردند. یک روز پیش از رسیدن درخت بهبغداد،متوکل به قتل رسید و این با پیش‌گوییزرتشت یکسان بود که گفته بود هر که این درخت را ببرد؛ کشته خواهد شد. این سرو در زمان بریده شدن بیش از ۱٬۴۰۰ سال زندگانی داشت.[۱۸]
فردوسی در مورد آن می‌گوید:[۲۰]
| پس، آزاده گشتاسب برشد به گاه | فرستاد، هر سو به کشور، سپاه | |
| پراگند، گرد جهان، موبدان | به آیین، نهاد آذرِ گنبدان | |
| نخست آذر مهر برزین نهاد | به کشور، نگر تا چه آیین نهاد! | |
| یکی سرو آزاد بود، از بهشت | به پیش در آذر اندر، بکشت | |
| نسبتش بر آن زاد سرو سهی | که پذرفت گشتاسب دین بهی | |
| فرستاد هر سو به کشور پیام | که چون سرو کشمر به گیتی کدام | |
| زمینو فرستاد زی من خدای | مرا گفت از اینجا به مینو برآی | |
| کنون هر که این پند من بشنوید | پیاده سوی سرو کشمر روید |
در کتاب دانشنامهمزدیسنا نوشته انوشه روان دکتر موبد جهانگیر اشیدری آمده:
گوینداشو زرتشت، دو درخت سرو به طالع سعد در دو محل به دست خود کاشت، یکی در دهکده کشمر و دیگری در دهکدهفریومد از روستاهایتوس (طوس) خراسان. به مرور این درخت بلند و ستبر و پرشاخ شده و دیدن آن موجب شگفتی بینندگان می‌شد. چون وصف این سروها در مجلسمتوکل عباسی، خلیفه عهد، بیان شد، او که مشغول به عمارت در جعفریه سرمن رای، مشهور بهسامره بود به خاطرش افتاد که آن سرو را قطع کرده، بهبغداد بیاورند.
در دورانشاهنشاهی هخامنشی به‌دلیل پذیرفتندین مزدیسنا توسطشاهنشاهان هخامنشی و وجودآتشکده وسرو کشمر؛ این شهر دارای رونق بسیاری شد و به یکی از مراکز دینیایران تبدیل شده بود.[۲۱]
منطقهٔ کاشمر در دورانشاهنشاهی اشکانی از نواحی حاصل‌خیزایران به‌شمار می‌رفته و از آنجا که شاهان و شاهنشاهاناشکانی نسبت به فرمانروایان پیش از خود یعنیسلوکیان اهمیت به‌مراتب فراتری برایدین مزدیسنا قائل بودند؛آتشکده وسرو کشمر که از یادگارزرتشت شناخته می‌شد را مورد نگرش بسیاری قرار دادند.[۲۲]
به گواهسنگ‌نبشته پایکولی در دورانشاهنشاهی ساسانی کشمر (کاشمر) جزئی از گسترهخراسان بزرگ به‌شمار می‌رفته وساسانیان برای زنده‌کردن آیین باستانی تلاش بسیاری کردند و چون در آن زمان؛ دیگر ازآتشکدهٔ کشمر چیزی برجای نمانده بود،شاهنشاهان ساسانی به ایجادآتشکدهٔ دیگری دست می‌زنند که همچنان در چند کیلومتر بالاتر از «شهر باستانی کشمر» درمجموعهٔ باستانی آتشگاه باقی مانده است و خرابه‌های قلعه آن هم‌اکنون در ۱۲ کیلومتری شمال‌غربی شهر کاشمر قرار دارد و از یادگارهای دوران ساسانی به‌شمار می‌رود.[۲۲]
کاشمر در دوران‌های گذشته و به‌ویژه درسده‌های نخستین اسلامی از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. کاشمر گردنهٔ رسیدن مهاجمان جنوبی و غربی بهنیشابور محسوب می‌شده و نقش ضربه‌گیر و پیش‌مرگ نیشابور را بر دوش داشته است که موجب شد بسیاری به این شهر هجوم برده یا در آن، جا خوش‌کرده و ماندگار شوند.[۲۲]
از تاریخ دگرگونی‌های کاشمر در سده‌های نخستین اسلامی، اسناد چشمگیری در دست نیست، بااین‌حال پس از کم‌رنگ‌شدنحملهٔ اعراب به ایران برخراسان و پیدایش خاندان‌هایآریایی همچونطاهریان،صفاریان وسامانیان این شهر رفته‌رفته اهمیت گذشته خود را یافته و با توجه به موقعیت ویژهٔترشیز که در دوران‌هایی همچون طاهریان (۲۵۹–۲۰۵ قمری) کهنیشابور را به مرکزیت فرمانروایی خود برگزیده بودند، این شهر از رونق و آبادانی بسیاری برخوردار شده بود.[۲۲]
باآنکه برپایهٔ گزارش اسناد تاریخی،یعقوب لیث صفاری که سودای بدست آوردنفرمانروایی طاهریان را در سر می‌پروراند، در سر راه خود ازسیستان بهنیشابور ازترشیز رد شد اما گزارشی از بروز برخوردهای پرخاشگرانه در این شهر در دست نیست.[۲۲]
با این‌رو از جستجویتاریخ‌نگاران سده‌های نخستین اسلامی چنان بر می‌آید که در میانهٔسدهٔ چهارم قمری کاشمر اهمیت و موقعیت بلندپایه‌ای در میانشهرهای ایران داشته است.ابن حوقل در این زمینه می‌نویسد: «ترشیز شهری زیبا، پربرکت و پرجمعیت است».[۲۲]
شمس‌الدین مقدسی نیز بیانی از این شهر در نخستین سال‌هایسدهٔ پنجم قمری نمایش می‌دهد: «گویند روزیبوفضل بلعمی و بوفضل بن یعقوب در مجلس میرسعید بودند. بلعمی در ستایشمرو پرچانگی نمود، ابن یعقوب گفت: منکر ستودگیمرو نیستم که همچنان است که گفتی، ولینیشابور دوازده روستا دارد که یکی از آن‌هابُست است که درآمد سه منبر آن به اندازه درآمد همهمرو است. این روستاغلات وانگور نیکو را با هم دارد. شنیده‌امزیتون وانجیر هم دارد و نوبرها از آنجا می‌برند؛ زیرا هوایی ملایم دارد. نام شهر آنطرثیث (ترشیز) است که خوب آباد است ومسجد جامعی دارد که پس ازجامع دمشق، ثروتمندتر از آن نیست. زیبا و پاکیزه است. غیر از دکان‌های کهن، بازاری نوساز و گرم دارد… درگاهفارس واصفهان و انبارخراسان به‌شمار می‌رود».[۲۲]
در قرن هشتم هجری؛خواجه علی مؤید، واپسین امیر سربداری (حکومت: ۷۶۶–۷۸۳)، ناحیه ترشیز را به قلمرو حکومتی خود درآورد اما در سال ۷۷۹ق،درویش رکن‌الدین وجلال‌الدین شاه‌شجاع همداستان شده و بر حکومت سربداران تاختند و ترشیز یکی از مناطقی بود که به آن دست یافتند. پس از آن، خواجه‌علی به کمک امیرولی استرآبادی (حاکماسترآباد)، دوباره بر ترشیز مسلط شد. او در این گیرودار، یک بار نیز از خواجه سدید که از سدیدیان ترشیز بود کمک گرفت. خواجه‌علی، بار دیگر در سال ۷۷۲ق به کمک جلال‌الدین شاه‌شجاع که قبلاً به درویش رکن‌الدین کمک کرده بود، ترشیز را تسخیر نمود. سرانجام، با تسلیم خواجه‌علی مؤید سربداری بهامیر تیمور گورکانی در حدود سال ۷۸۲ ه. ق، حکومت محلی سربداری‌ها از خراسان و ناحیه ترشیز برچیده شد. گفتنی است برخی منابع، پس از خواجه‌علی و در فاصله سال‌های ۷۸۲ تا ۷۸۴ق از حکومت امیرولی استرآبادی و پس از وی، امیرلی سدیدی بر ناحیه ترشیز گزارش داده‌اند.[۲۳]
برپایهٔسرشماری عمومی نفوس و مسکن درسال ۱۳۹۵ خورشیدی جمعیت این شهر ۱۰۲٬۲۸۲ نفر (۳۱٬۷۷۵ خانوار) بوده است.[۴]
| سال | جمعیت | رشد سالیانه |
|---|---|---|
| ۱۳۴۵ | ۱۷٬۰۶۵ | - |
| ۱۳۵۵ | ۲۶٬۸۸۳ | ۵۷٬۵٪ |
| ۱۳۶۵ | ۴۹٬۲۵۹ | ۸۳٬۲٪ |
| ۱۳۷۰ | ۵۸٬۵۲۲ | ۱۸٬۸٪ |
| ۱۳۷۵ | ۶۹٬۱۷۷ | ۱۸٬۲٪ |
| ۱۳۸۵ | ۸۱٬۵۲۷ | ۱۷٬۹٪ |
| ۱۳۹۰ | ۹۰٬۲۰۰ | ۱۰٬۶٪ |
| ۱۳۹۵ | ۱۰۲٬۲۸۲ | ۱۳٬۴٪ |
| مردان | سن | زنان |
|---|---|---|
| ۲٬۷۹۰ | بالای ۶۵ | ۲٬۶۹۲ |
| ۱٬۴۵۹ | ۶۰–۶۴ | ۱٬۵۰۳ |
| ۲٬۳۰۶ | ۵۵–۵۹ | ۲٬۲۲۷ |
| ۲٬۵۸۶ | ۵۰–۵۴ | ۲٬۴۵۴ |
| ۳٬۱۵۰ | ۴۵–۴۹ | ۳٬۰۲۹ |
| ۳٬۸۳۹ | ۴۰–۴۴ | ۳٬۸۵۰ |
| ۴٬۶۶۵ | ۳۵–۳۹ | ۴٬۶۹۹ |
| ۵٬۳۳۹ | ۳۰–۳۴ | ۵٬۳۱۹ |
| ۴٬۸۵۸ | ۲۵–۲۹ | ۴٬۸۲۲ |
| ۳٬۴۹۹ | ۲۰–۲۴ | ۳٬۵۰۳ |
| ۳٬۳۷۶ | ۱۵–۱۹ | ۳٬۳۲۲ |
| ۴٬۰۵۱ | ۱۰–۱۴ | ۳٬۷۴۹ |
| ۴٬۴۸۶ | ۵–۹ | ۴٬۳۵۹ |
| ۵٬۲۱۲ | ۰–۴ | ۵٬۱۳۸ |
بیشتر مردم کاشمرفارسی‌زبان هستند. همچنین در حومهٔ شهر ایل‌بلوچ (گرگ زائی، اسماعیل زائی و زائی) سکونت دارند.[۲۵]
در سال ۱۳۹۹ خورشیدی کاشمر و شهرستان آن ۱۳۳ مؤسسه و آموزشگاه فرهنگی–هنری و همچنین مراکز مهارت‌آموزی داشته است که نزدیک به ۲ هزار نفر در زمینهٔ فرهنگ و هنر فعال بوده‌اند.[۲۶]
مردم این شهر و حومهٔ آن بهزبان فارسی و بهگویش کاشمری سخن می‌گویند.[۲۷]
نان محلی از برجسته‌ترین خوراک‌های کاشمر است که این نان‌ها با آرد سبوس‌دار درست می‌شود.اشکنه قروتی یا اشکنه کشک در کاشمر و دیگر شهرهایخراسان به‌عنوان خوراک محلی نیز شناخته‌شده است و ترکیبات آن شاملآب،کشک (قروت)،پیاز،نعنا،آویشن،گردو می‌باشد. اشکنه گوجه نیز یکی دیگر از خوراک‌های محلی کاشمر و شهرهای همجوار است که ترکیبات آن شاملگوجه‌فرنگی،پیاز،ادویه،آب،سیب‌زمینی،عدس می‌باشد.[۲۸] به دیگر خوراک‌های محلی کاشمر می‌توان به اشکنه بنه، اشکنه قورمه، اشکنه دانه، اشکنه بلغور، اشکنه قاقرو، روغن شیره،کمه‌جوش،کله‌جوش، آش کمای، گرماست (گرماس)، مسکه، توگی، لیچار، کف، اشکنه تخم‌مرغ (اشکنه اوجز) و آرد بریو (بریان) اشاره نمود.[۲۹]
از آداب و رسوم بنیادین کاشمر می‌توان از جشن‌ها و آیین‌هاینوروز،[۳۰]سده،[۳۱]چهارشنبه سوری وعزاداری‌هایتاسوعا وعاشورا اشاره نمود. برگزاری مراسمتعزیه‌خوانی، قنبرخوانی،نخل‌گردانی،نقالی وپرده‌خوانی در عاشورا از دیگر آداب و رسوم‌های مذهبی این شهر است. همچنین چوله قزک، جشن خرمن، مراسم آیینی چندنفره، نمایش دونفره، شوخنی (مناجات)، باران‌خواهی وچشم‌زخم از دیگر آداب و رسوم‌های این شهر است.[۳۲]
از مراسم آیینی ابداع‌شده توسطجمهوری اسلامی ایران می‌توان ازپیاده‌روی جاماندگان اربعین نام برد که در کاشمر ازامامزاده سید حمزه تاامامزاده سید مرتضی پیاده‌روی می‌گردد.[۳۳]
تاریخموسیقی محلی این شهر فراتر از ۲۰۰ سال پیشینه دارد و موسیقی کاشمر در کنار زبان و گویش یکی از بخش‌های هویت فرهنگی آن محسوب می‌شود. موسیقی منطقهٔ کاشمر وتربت جام از ساختار مشترکی برخوردار است اما در چندی از آواها دارای ویژگی‌های گوناگون و برجسته‌ای می‌باشد که بیشتر آن‌ها چهاربیتی هستند و با سازهای مرسوم این شهر از جملهٔ آن‌هادوتار، دوسازه (قوشمه، بهگویش کاشمری: دوسَزَ)،سرنا،دهل ودایره خوانده می‌گردند. برپایهٔ پژوهش‌ها در نزدیکدهه‌های ۱۳۲۰ و۱۳۳۰ خورشیدی فرد کم‌سن و سالی به‌نام «ذوالفقار عسگریان» از اساتید نامدار موسیقیخراسان که زاده منطقهٔ کاشمر (خلیل‌آباد) بود باالاغ به روستاهای این منطقه می‌رفت تا دوتار و موسیقی محلی را ترویج دهد. همچنین «حسن عابدینی» از دیگر اساتید نامدار این شهر است.[۳۴][۳۵] «گروه بیداد» نیز از برجسته‌ترین گروه‌های موسیقی منطقهٔ کاشمر است و با سرپرستی «هادی قاسمی» اداره می‌گردد که از سال ۱۳۷۵ خورشیدی فعالیت می‌کند. بیشتر تمرکز قاسمی جهت جذب نوجوانان و جوانان به‌کار گرفته می‌شود.[۳۶]
خوشنویسی کاشمر جایگاه ویژه‌ای در سطح کشوری دارد به‌گونه‌ای که در سال ۱۳۹۹ خورشیدی دارندهٔ دو «استاد برجستهٔ خوشنویس» و هفت «عضو فوق‌ممتاز» بوده است که دو نفر از آن‌ها «فوق‌ممتازشکسته‌نستعلیق» و پنج نفر دیگر «فوق‌ممتازنستعلیق» می‌باشند. همچنین نزدیک به ۷۰ «عضو ممتاز» و ۶۰ «عضو عالی» مشغول برای دستیابی به درجات بالاتر در حوزهٔ خوشنویسی قرار داشته‌اند.[۳۷] از دستاوردهای خوشنویسی کاشمر می‌توان به چاپ کتاب «صلح و سلام» نوشته‌شده توسط «هادی دربان حسینی» در سال ۱۳۹۴ خورشیدی اشاره نمود که مورد استقبال قرار گرفت.[۳۸][۳۹] دربان حسینی که متولد ۱۳۵۰ خورشیدی است در سال ۱۳۹۳ خورشیدی توانست «مدرک استادی» از «شورای ارزشیابی انجمن خوشنویسان ایران» را بگیرد و همچنین در جایگاهٔ شاگردی برای اساتیدی همچونرسول مرادی وغلامحسین امیرخانی قرار داشته است.[۴۰] از دیگر اساتید خوشنویسی کاشمر می‌توان به استاد «مهدی فانی» اشاره نمود.[۴۱] افزون بر این «محمدجواد پورحسن» متولد ۱۳۴۴ خورشیدی نیز نخستین کسی بود که در کاشمر توانست «مدرک ممتازی» را ازشورای ارزشیابی انجمن خوشنویسان ایران کسب کند. پورحسن با مرگ زودهنگام بر اثربیماری کلیوی در تاریخ ۱ آذر ۱۳۹۳ درگذشت.[۴۲]
از ۱۵ بازی بومی محلی کاشمر تنها پنج بازی دارای تیم است و بقیه آن‌ها منسوخ یا درحال منسوخ‌شدن هستند.هفت‌سنگ،یک قل دو قل،لی‌لی،وسطی (دژبال)،بجول‌بازی،کبدی (زو)،الک دولک،قایم‌باشک (قایم‌پیدا)، سه‌پایه (سه‌پایه نیشابوری)،دال پلو (دال پلان) و خروس جنگی (الختر) از بازی‌های بومی محلی رایج در کاشمر می‌باشند.[۴۳]
اقتصاد کاشمر برپایهٔ سه موضوع یعنیکشاورزی،صنعت وگردشگری می‌چرخد.[۴۴] هنرهای سنتی، صنایع دستی و ره‌آورد نیز از دیگر موضوع‌های اقتصادی این شهر است.[۴۵] کاشمر و شهرستان آن تا اسفند ۱۳۹۹ خورشیدی، نزدیک ۹ هزار واحد صنفی، ۷۲ واحد صنعتی و ۳۰ واحد معدنی داشته است.[۴۶]
بخش مهمی از اقتصاد کاشمر برپایهٔکشاورزی است که قسمت بزرگی از آن به شیوهٔ سنتی و غرقابی اجرا می‌گردد که میزان زیرکشتگلخانه‌های این شهر و حومهٔ آن تنها ۶ هکتار است و همچنین کاشمر دراقلیم نیمه‌خشک قرار گرفته و تابستان‌هایی با گرمای شدید و کم باران را با خود همراه دارد. کاشمر و شهرستان آن تا سال ۱۴۰۲ خورشیدی دارای ۹٬۳۸۱ هکتار میزان زیرکشت باغات و ۲٬۰۲۰ هکتار میزان زیرکشت فرآورده‌های زراعی بوده که ۳٬۳۰۰ هکتار از باغات زیرکشتانگور بوده است. در همان سال این شهر از دیدگاه میزان زیرکشت انگور در استان دارای جایگاه سوم است، همچنین با نزدیک به ۶۰۰ هکتار از فرآورده‌های زراعی زیرکشتطالبی؛ جایگاه نخست این فرآورده در استان را دارا بود.[۴۷] کاشمر و شهرستان آن در سال ۱۴۰۱ خورشیدی با نزدیک به ۶۵۰ هکتار سطح زیرکشت گونه‌های گوناگونانار جایگاه سوم استان را داراست.[۴۸]
کم‌توجهی بهشهرک صنعتی کاشمر در دهه‌های گذشته اقتصاد صنعتی این شهر را با رکود و تعطیلی همراه ساخته بود که بسیاری از واحدهای تولیدی تک‌محصولی از جملهٔ آنقند که زمانی تولید مناسبی داشت در سال ۱۳۹۵ خورشیدی نیمی از آن‌ها به تعطیلی رسیده بود و اقتصاد صنعتی کاشمر با کم‌ترین گنجایش تولیدی فعالیت داشت و مشکلات مالی و سرمایه‌ای دلیل اصلی تعطیلی این واحدها بود.[۴۴][۴۹] شهرک صنعتی کاشمر در سال ۱۴۰۰ خورشیدی ۶۹ واحد ثبت‌شده داشته است که ۴۲ واحد آن فعال، ۸ واحد تعطیل و مابقی درحال‌احداث بوده‌اند. همچنین در همان سال ۹۰ درصد زمین‌های این شهرک صنعتی واگذار شده بود و اقدامات زیرساختی طرح گسترش شهرک نیز درحال انجام است.[۵۰] در سال ۱۳۹۹ خورشیدی ۳۰۹ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری ثابت در این شهرک انجام شد که نسبت به سال قبل ۹۰۰ درصد افزایش یافته است.[۵۱] شهرک صنعتی کاشمر دارای واحدهای تولیدی گونه‌های فرآورده‌های کشاورزی و غیرهم است.[۵۲] کارخانهٔ کاشی و سرامیک زهره بزرگ‌ترین مجموعهٔ صنعتی در منطقهٔ کاشمر است[۵۳] و همچنین بزرگ‌ترین واحد تولید کاشی و سرامیک درشرق ایران شناخته می‌گردد که در زمینی به مساحت ۵/۴۸ هکتار ساخته شد. تولید نخستین این مجموعه در سال ۱۳۹۱ خورشیدی با گشایش فاز نخست و تولید سالیانه نزدیک به سه و نیم میلیون مترمربع و کارآفرینی مستقیم بیش از ۳۰۰ نفر انجام گرفت. کارخانهٔ کاشی و سرامیک زهره دارای بیش از ۶۵ هزار مترمربع سالن تولید است و طراحی آن برای ۶ خط تولید کاشی گرانیت و لعاب‌دار در سه فاز ای (A)، بی (B) و سی (C) صورت گرفت که در سال ۱۳۹۶ خورشیدی فاز ای (A) اجرایی شد و تولید آن به بیش از هفت و نیم میلیون مترمربع رسید که کارگماری مستقیم حدود ۵۵۰ نفر را به‌همراه داشت.[۵۴] همچنین در سال ۱۳۹۸ خورشیدی «شرکت کاشی و گرانیت و لعاب زهره» به‌عنوان واحد نمونه و صنعتی در استان خراسان رضوی انتخاب شد.[۵۵] مجموعهٔ کارخانه‌های نوشیدنی‌های بیسمارک و قند غزنوی در زمینی به مساحت ۳۲ هزار مترمربع ساخته شده است که نخستین واحد آن دربرگیرندهٔ کارخانهٔ قند عسل در سال ۱۳۹۲ خورشیدی با کارگماری ۲۰۰ نفر برای تولیدقند وشکر با برند «غزنوی» و «سفیدبرفی» به بهره‌برداری رسید و دومین واحد تولیدی آن دربرگیرندهٔ کارخانهٔ تولیدنوشیدنی با گنجایش نزدیک به ۷۲ میلیون لیتر در سال ۱۳۹۹ خورشیدی نیز به بهره‌برداری رسید که گنجایش آن در سال ۱۴۰۰ خورشیدی نزدیک به ۳۰۰ میلیون لیتر افزایش یافت. همچنین در همان سال میزان سرمایه‌گذاری در این مجموعهٔ کارخانه‌ها نزدیک ۲ هزار میلیارد ریال بوده است.[۵۶]
گردشگری در کاشمر به‌همراه کشاورزی و صنعت بخش مهمی از اقتصاد در این شهر است به گونه‌ای که ۳٫۵ میلیون نفر در سال ۱۳۹۶ خورشیدی از این شهر و شهرستان آن بازدید کردند[۵۷] چنان‌که در سطح استان پس ازمشهد جایگاه دوم و جایگاه چهارم در ایران از دیدگاهگردشگری مذهبی را ثبت کرده است.[۱۲] وجود جاذبه‌های گردشگری، تاریخی و فرهنگی، منطقهٔ کاشمر را تبدیل به یکی از قطب‌های گردشگریاستان خراسان رضوی کرده و پیشینهٔ تاریخی آن نشان از تمدن کهنی دارد. وجود بافت سرسبز و آب‌وهوای مناسب یکی دیگر از فواید گردشگری در این شهر است.[۵۸]
.jpg)
تا سال ۱۳۹۷ خورشیدی، بیست و ششاثر ملی درشهرستان کاشمر ثبت شده‌اند که در میزاناستان خراسان رضوی که بالغ بر ۱۴۰۷ اثر تاریخی، بسیار ناچیز است.[۵۹]
در مناطق مختلفشهرستان کاشمر مشاغل سنتی و هنرهای دستی هنوز تا حدودی رواج دارد اما در میان آن‌ها بافت قالی به‌ویژه در روستاها از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.قالی کاشمر به واسطهٔ مرغوبیت در بافت، نقشه و رنگ یکی از قالی‌های مشهور منطقهٔخراسان می‌باشد. از جمله مشاغل سنتی درشهرستان کاشمر می‌توان بهمسگری،نجاری وآهنگری اشاره نمود.گلیم‌بافی،حصیربافی،گیوه دوزی و بافت قالیچه نیز از سایر صنایع دستی وهنرهای سنتی اینشهرستان به‌شمار می‌آید.[۴۵]
قالی کاشمر نوعیقالی ایرانی که به‌نام منطقهٔ کاشمر نامگذاری شده است و در سراسرشهرستان کاشمر تولید می‌شود. این قالی‌ها دست‌بافتند و اغلب با طرح‌های منظره وشکارگاه در دسترس هستند.[۸۸][۸۹][۹۰] تاریخچهٔ قالی‌بافی در کاشمر به ۱۵۰ سال و هنر معاصر فرش‌بافی به سال۱۹۲۰ میلادی (۱۲۹۸ یا۱۲۹۹ خورشیدی) باز برمی‌گردد. با این‌وجود، بین سال‌های ۱۲۶۰ تا ۱۲۸۰ تولید انبوهفرش توسط مورخان ثبت‌شده است. نخستین استاد بافنده در منطقهٔ کاشمر «محمد کرمانی» است که علی‌رغم نام خانوادگی‌اش اهلکرمان نبود. محمد کرمانی اهل روستایی به‌نامفروتقه در نزدیکی کاشمر بود و به‌گفتهٔ مورخان، دانش قالی‌بافی را ازاستان کرمان آورده‌شده است و احتمالاً نخستین کار وی به سفارش «سعید حسین سجادی» بومی و ساکن فروتقه و تولیدکننده معروففرش انجام شده است.[۱۴]
بخشی از فراورده‌هایصنایع دستی می‌توانند جزئی از سوغات کاشمر محسوب شوند که از میان آن‌ها می‌توان بهقالی کاشمر،گیوه‌های کاشمری، انواعحصیرها وگلیم‌های الوان اشاره نمود. اما مهم‌ترین ره‌آورد کاشمر با توجه به فراوانیتاکستان‌ها در این منطقه،کشمش است. کشمش کاشمر به سراسر ایران صادر می‌شود و پس از آنزعفران وانار از سوغات شناخته‌شدهٔ کاشمر به‌شمار می‌روند.[۹۱]سوهان ورقه‌ای نیز از شاخص‌ترین شیرینی‌های محلی کاشمر است که براینوروز در تمام سفره‌های مردم این شهر دیده می‌شود.[۹۲] همچنینباقلوای کاشمر دارای محبوبیت می‌باشد.[۹۳]
کاشمر را ملقب به شربت‌خانه خراسان (رابطهٔ غیرمستقیم با مشروبات الکلی) می‌دانند که با وجودممنوعیت الکل درایران هویت خود را از دست نداده است که در سال ۱۳۹۱ خورشیدی حدود ۳٬۳۰۰ هکتارتاکستان دارا بود.[۹۴] در همان سال ۵۰ درصدکشمش کاشمر معادل ۷٬۵۰۰ تن بهکشورهای اروپایی صادر شد که نشان می‌دهد دارای شهرت ویژه‌ای در این کشورها است.[۹۵] که عمدهٔ آن برای مشروبات الکلی استفاده می‌شوند و حتی برندیآلمانی از مشروبات الکی بنام کاشمر (KASHMAR) وجود دارد که دارای محبوبیت در این کشور ومردمان ایرانی‌تبار آلمان است.[۹۶] به‌هرروی ممنوعیت الکل در ایران باعث شده است که مشروبات الکلی در این شهر بدون نظارت دولت واستانداردسازی لازم تولید شود که در سال ۱۳۹۷ خورشیدی دو نفر به‌دلیلمسمومیت الکلی جان باختند.[۹۷] همچنین در همان سال یک کارگاه تولیدی مشروبات الکلی با ۳۰۰ لیتر مشروب الکلی شناسایی و متلاشی شد.[۹۸]
گزارش‌های فروردین ۱۴۰۲ خورشیدی دربارهٔورزش در کاشمر شرایط خوبی ندارد وفوتبال بیشتر شبیه یک ویترین ورزشی است؛ دلیل آن نیز گوناگونی دیدگاه‌های مردمی می‌باشد که حرکت این ورزش را نامناسب کرده است و وضعیت اقتصادی باشگاه‌ها نیز تأثیرگذار هستند. همچنین به‌علت پیروی نکردن از نظام باشگاه‌داری در این شهر استانداردسازی برای باشگاه‌ها ناشدنی شده است. نبود تقویم ورزشی و مشکلات وابسته به داوران نیز کاشمر را به یک شهر ورزشی همسان نمی‌سازد. داستان‌سازی‌های مرتبط به فوتبال هم سد بزرگی برای برگزاری طرح‌های مربوط به فوتبال وفوتسال می‌گردد.والیبال کاشمر هرساله پس از مسابقات ماه رمضان که با حواشی همراه می‌شود در بی‌خبری قرار می‌گیرد.بسکتبال کاشمر در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ خورشیدی نیز وضعیت مناسب‌تری تا به کنون داشته است، همکاری نکردن جوانان و نبود توجهٔ مناسب؛ دلیل اصلی وضعیت نامتناسب ورزش بسکتبال در این شهر است.ورزش زورخانه‌ای کاشمر را می‌توان در برگزاری ویژه‌برنامهٔ هیئت‌های ورزش‌های زورخانه‌ای و پهلوانی، گرامیداشت روز شهرداری و نائب‌قهرمانی کاشمر در مسابقات پهلوانی و زورخانه‌ای خراسان رضوی نگاه داشت. ورزش‌های رزمی به‌ویژه جامعهٔ ورزشی بانوان شرایط بهتری نسبت به دیگر ورزش‌های این شهر قرار دارد. از دیگر ورزش‌های کاشمر می‌توان بهشطرنج،دو و میدانی،بدمینتون، ورزش‌های بومی‌محلی و روستایی، ورزش جانبازان،بوکس ووزنه‌برداری نیز اشاره نمود که بیشتر در سکوت خبری و با نبود پوشش رسانه‌ای همراه می‌شود.[۹۹] در سال ۱۳۹۹ خورشیدی ۲ هزار و ۶۰۰ ورزشکار سازمان‌یافته و بیمهٔ ورزشی‌شده در این شهر حضور ورزشی داشتند که با درنظر گرفتن فعالان بیمهٔ ورزشی‌نشده به بیش از ۱۰ هزار ورزشکار می‌رسد.[۱۰۰]
شهرستان کاشمر با دوبخش مرکزی وفرح‌دشت به مرکزیت شهر کاشمر گستره‌ای نزدیک به ۱٬۱۵۲کیلومتر مربع ازاستان خراسان رضوی را گرفته است. کاشمر از غرب باخلیل‌آباد وبردسکن، از شمال باریوش،عشق‌آباد ونیشابور، از شرق و شمال‌شرقی باتربت حیدریه و از جنوب و جنوب‌شرقی بافیض‌آباد روبه‌رو است. شهرستان کاشمر دارای دو منطقهٔ کوهستانی می‌باشد که در شمالرشته‌کوه کوهسرخ و در جنوب رشته‌کوه فغان (پیرکوه) قرار دارد، سپس منطقه‌ای کویری و خشک در جنوب و غرب وجود دارد. همچنین جلگه‌ای حاصلخیز در گسترهحومه شهر و روستاهای آن می‌باشد.[۱۰۱]
 | مشهد | نیشابور ریوش | سبزوار | |
| تربت حیدریه |  | خلیل‌آباد بردسکن | ||
 کاشمر  | ||||
 | ||||
| فیض‌آباد گناباد | یونسی (فاقد جادهٔ مخصوص) | بجستان |
سامانه طبقه‌بندی اقلیمی کوپن، آب‌وهوای این شهر را به‌عنواننیمه‌خشکسرد (BSk) با زمستان‌های کوتاه و خنک و تابستان‌های طولانی و گرم طبقه‌بندی می‌کند.[۱۰۲]
| داده‌های اقلیم کاشمر (۱۹۹۱–۲۰۲۰) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ماه | ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مه | ژوئن | ژوئیه | اوت | سپتامبر | اکتبر | نوامبر | دسامبر | سال |
| سابقهٔ بیش‌ترین °C (°F) | ۲۱٫۰ (۷۰) | ۲۶٫۴ (۸۰) | ۳۳٫۴ (۹۲) | ۳۵٫۴ (۹۶) | ۳۸٫۶ (۱۰۱) | ۴۳٫۰ (۱۰۹) | ۴۲٫۶ (۱۰۹) | ۴۲٫۶ (۱۰۹) | ۳۸٫۴ (۱۰۱) | ۳۵٫۲ (۹۵) | ۲۸٫۴ (۸۳) | ۲۴٫۴ (۷۶) | ۴۳٫۰ (۱۰۹) |
| میانگین بیش‌ترین °C (°F) | ۹٫۳ (۴۹) | ۱۲٫۰ (۵۴) | ۱۷٫۴ (۶۳) | ۲۴٫۱ (۷۵) | ۳۰٫۲ (۸۶) | ۳۵٫۵ (۹۶) | ۳۷٫۲ (۹۹) | ۳۵٫۸ (۹۶) | ۳۱٫۷ (۸۹) | ۲۵٫۲ (۷۷) | ۱۷٫۱ (۶۳) | ۱۱٫۴ (۵۳) | ۲۳٫۹ (۷۵) |
| میانگین روزانه °C (°F) | ۴٫۴ (۴۰) | ۶٫۹ (۴۴) | ۱۲٫۰ (۵۴) | ۱۸٫۵ (۶۵) | ۲۴٫۳ (۷۶) | ۲۹٫۴ (۸۵) | ۳۱٫۰ (۸۸) | ۲۹٫۲ (۸۵) | ۲۴٫۹ (۷۷) | ۱۸٫۷ (۶۶) | ۱۱٫۵ (۵۳) | ۶٫۳ (۴۳) | ۱۸٫۱ (۶۵) |
| میانگین کم‌ترین °C (°F) | ۰٫۴ (۳۳) | ۲٫۵ (۳۷) | ۷٫۱ (۴۵) | ۱۲٫۸ (۵۵) | ۱۷٫۸ (۶۴) | ۲۲٫۰ (۷۲) | ۲۳٫۵ (۷۴) | ۲۱٫۴ (۷۱) | ۱۷٫۵ (۶۴) | ۱۲٫۵ (۵۵) | ۶٫۵ (۴۴) | ۲٫۰ (۳۶) | ۱۲٫۲ (۵۴) |
| سابقهٔ کم‌ترین °C (°F) | −۱۵٫۸ (۴) | −۱۲٫۰ (۱۰) | −۴٫۸ (۲۳) | −۲٫۰ (۲۸) | ۳٫۶ (۳۸) | ۱۲٫۰ (۵۴) | ۱۵٫۶ (۶۰) | ۸٫۴ (۴۷) | ۶٫۵ (۴۴) | −۰٫۸ (۳۱) | −۹٫۳ (۱۵) | −۸٫۸ (۱۶) | −۱۵٫۸ (۴) |
| بارندگی میلی‌متر (اینچ) | ۳۱٫۱ (۱٫۲۲) | ۳۳٫۷ (۱٫۳۳) | ۴۵٫۴ (۱٫۷۹) | ۲۸٫۵ (۱٫۱۲) | ۱۲٫۷ (۰٫۵) | ۱٫۸ (۰٫۰۷) | ۰٫۷ (۰٫۰۳) | ۰٫۲ (۰٫۰۱) | ۱٫۰ (۰٫۰۴) | ۴٫۴ (۰٫۱۷) | ۱۲٫۹ (۰٫۵۱) | ۲۲٫۳ (۰٫۸۸) | ۱۹۴٫۷ (۷٫۶۷) |
| میانگین روزهای بارندگی(≥ ۱.۰ mm) | ۴٫۶ | ۵٫۰ | ۵٫۸ | ۴٫۳ | ۲٫۴ | ۰٫۵ | ۰٫۱ | ۰٫۱ | ۰٫۲ | ۱٫۰ | ۲٫۱ | ۳٫۵ | ۲۹٫۶ |
| درصدرطوبت | ۶۱٫۰ | ۵۵٫۰ | ۴۸٫۰ | ۴۰٫۰ | ۳۰٫۰ | ۲۲٫۰ | ۲۱٫۰ | ۲۱٫۰ | ۲۳٫۰ | ۳۲٫۰ | ۴۶٫۰ | ۵۷٫۰ | ۳۸٫۰ |
| میانگین روزانهساعت‌های تابش آفتاب | ۱۸۴٫۰ | ۱۸۶٫۰ | ۲۱۲٫۰ | ۲۵۱٫۰ | ۳۰۸٫۰ | ۳۴۸٫۰ | ۳۷۰٫۰ | ۳۶۱٫۰ | ۳۱۷٫۰ | ۲۸۱٫۰ | ۲۱۵٫۰ | ۱۸۸٫۰ | ۳٬۲۲۱ |
| منبع:اداره ملی اقیانوسی و جوی[۱۰۳] | |||||||||||||
اکنون در کاشمر برای بیرون رفتن از شهر با وسایل نقلیه تنهااتوبوس وتاکسی برون‌شهری قابل استفاده است. در سال ۱۳۸۷ خورشیدی کلنگ احداثفرودگاه شهید مدرس در جادهٔکاشمر–تربت حیدریه زده شد که کماکان به بهره‌برداری نرسیده است. همچنین راه‌آهن کاشمر–سبزوار دردست مطالعه بوده اما با موقعیت خوب این منطقه که هرشخصی ازجنوب بهتهران بخواهد برود، باید از این منطقه رد شود هیچ‌گونه کاری صورت نگرفته است.[۱۰۴]
| نام شهر | فاصله (کیلومتر) |
|---|---|
| مشهد | ۲۲۱ |
| اصفهان | ۸۵۶ |
| تبریز | ۱۴۴۰ |
| تهران | ۸۱۵ |
| رشت | ۱۱۴۹ |
| شیراز | ۱۱۷۰ |
| اهواز | ۱۳۹۲ |
| زاهدان | ۷۶۹ |
کاشمر در سال ۱۳۹۶ خورشیدی فراتر از ۱٬۳۰۰ نفر در حمل‌ونقل عمومی از جملهتاکسیرانی،مینی‌بوس رانی، تاکسی تلفنی، ۱۳۳ و مجموعهٔ حمل‌ونقل‌های برون‌شهری مشغول فعالیت بودند.[۱۰۵]
فرودگاه فوق سبک کاشمر نخستینفرودگاه سبکبخش خصوصی ایران است که عملیات ساخت این پروژه از اسفند سال ۱۳۹۳ خورشیدی در زمینی به مساحت ۱۷ هکتار و با ساختبرج مراقبت،آشیانه و ساختمان اداری با دو هزار مترمربع زیربنا وباند پرواز آغاز شد.[۱۰۶]
سینما ایران نخستین و تنها سالن سینمای کاشمر و منطقهٔترشیز با گنجایشی نزدیک به ۱۷۰ صندلی در سال ۱۳۹۷ خورشیدی پس از گذشت ۲۴ سال که در دستسازمان هلال احمر این شهرستان بود و چندسالی بنای آن با بی‌بهره‌بری رها شده بود، با پیگیری‌های شورای شهر و دیگر مسئولان این شهرستان بنای آن از مالکیت هلال‌احمر خارج و بهشهرداری کاشمر جابه‌جا شد. این سینما در خرداد ۱۴۰۱ خورشیدی آتش گرفت و بعد از چندین ماه بازسازی در سال ۱۴۰۲ خورشیدی دوباره بازگشایی شد.[۱۳۰][۱۳۱]
در سال ۱۳۹۴ خورشیدی منطقهٔ کاشمر دارای ۱۵۰ گونهٔپرنده و ۴۰ گونهٔپستاندار بوده است.[۱۳۴] از گونه‌های جانوری دارای اهمیت در این منطقه می‌توان بهگوسفند وحشی اوریال،کل و بز،پلنگ (به‌ندرت)،سیاه‌گوش،گربه پالاس،گربه وحشی،گرگ،کفتار راه‌راه،سمور سنگی وزرده‌بر اشاره نمود.کلاهو،خرگوش‌موش،حشره‌خوار،موش خرما،تشی،راسو،جوجه‌تیغی،جرد ایرانی،همستر خاکستری،خرگوش صحرایی،شغال،روباه سرخ،خفاش (به‌ویژهخفاش نعل‌بینی)، انواعمارها (به‌ویژهمار جعفری،مار قیطانی، افعی پلنگی،کبرا وگرزه‌مار)، انواعمارمولک‌ها (به‌ویژهبزمجه وآگاما)، انواعشاهین‌سانان (به‌ویژهبالابان،بحری،دلیجه،ترمتای ولیل)، انواعبازسانان (به‌ویژهعقاب طلایی،عقاب پرپا،قرقی،پیغوی کوچک،سنقر،سارگپه،طرلان وکرکس)، انواعگنجشک‌سانان (به‌ویژهکلاغان،بلبل،چکاوک کاکلی،گنجشک خانگی،زردپره سرسرخ،پری‌شاهرخ،دم‌جنبانک،طرقه کبود وطرقه کوهی)، انواعجغد (به‌ویژهشاه‌بوف اوراسیایی،مرغ حق،جغد کوچک وجغد تالابی)،سبزقبا،تیهو،کبک،بلدرچین،کوکر،قمری‌ها،هدهد (شانه‌به‌سر) وهوبره نیز از دیگر گونه‌های جانوری منطقهٔ کاشمر هستند.[۱۳۵][۱۳۶][۱۳۷] همچنین در سال ۱۳۹۹ خورشیدی جمعیت گونه‌هایگوسفند وحشی اوریال وکل و بز در حیات وحش کاشمر بیش از دو هزار رأس بوده است.[۱۳۶]
در سال ۱۳۹۷ خورشیدی برای دوشهروند آمریکایی مجوزشکار توسط مسئولان شهری کاشمر صادر شد که این امر نامنظم تلقی شد و همه بخش‌های درگیر به شدت مورد بررسی قرار گرفتند و شهروندان آمریکایی از ورود به این شهر و محدودهٔ آن منع شدند.[۱۴۰]
این شهر به‌دلیلخشکسالی،فرونشست زمین و قرار گرفتن بر رویگسل درونه یکی از شهرهای پرخطر ایران است.[۴۷][۱۴۱][۱۴۲]
خشکسالی با برداشت بی‌رویه از منابعآب‌های زیرزمینی و در پایان فرونشست زمین، از جمله مشکلات جدیشهرستان کاشمر و منطقهٔترشیز محسوب می‌شوند؛ به گونه‌ای که در سال ۱۴۰۰ خورشیدی دشت کاشمر با فرونشست تجمعی بیش از ۳۰ سانتی‌متر، رکورددارفرونشست زمین در ایران محسوب می‌شود.[۱۰]
خشکسالی یکی از چرایی‌هایمهاجرت وحاشیه‌نشینی در این شهر است. ساختمان‌سازی‌های غیرقانونی و ایجاد سکونتگاه‌های غیررسمی در محدودهٔ کاشمر به یکی از مشکلات اصلی مدیریت شهری تبدیل شده است. از منطقه‌های غیررسمی این شهر می‌توان به «حسین‌آباد»، «نسیم جنوبی»، «احمدآباد»، «گلشن»، «گوهر»، «نرگس شمالی» و «نرگس جنوبی» اشاره نمود که در سال ۱۳۹۸ خورشیدی فراتر از ۱۳ هزار نفر در محدودهٔ کاشمر حاشیه‌نشین بوده‌اند.[۱۴۸] منطقهٔ حسین‌آباد در سال ۱۳۹۹ خورشیدی با مساحتی حدود ۴۱/۳ هکتار بزرگ‌ترین سکونتگاه غیررسمی این شهر بوده است. همچنین در همان سال حدود ۱۲ هزار نفر در مساحتی بالغ بر ۱۱۰ تا ۱۱۵ هکتار در محدودهٔ کاشمر سکونت غیررسمی داشته‌اند.[۱۴۹]
در سال ۱۳۸۷ خورشیدی کلنگ ساختفرودگاه شهید مدرس از مصوبات سفر هیئت دولت بهاستان خراسان رضوی با حضوروزیر اطلاعات وقت یعنیغلامحسین محسنی اژه‌ای در زمینی به مساحت ۵۴۰ هکتار در منطقه‌ای بینمه‌ولات در ۲۰ کیلومتریتربت حیدریه و ۴۰ کیلومتری کاشمر در مرکزیت ۱۰ شهرستان جنوبیخراسان رضوی به زمین زده شد و بعد از مدتی تابلوی آن در محور سه‌راهیشادمهر به کاشمر نصب شد.جواد نیک‌بین با بیان این‌که تمامی بودجه‌هایی که صرف مطالعه این فرودگاه شده هدر رفته است، گفت: «باند فرودگاهی که احداث شده وسط سیلاب قرار دارد این نشان می‌دهد یا مطالعاتی نشده و اگر هم صورت گرفته توسط یک بچه بوده است».[۱۰۴]
راه‌آهن یکی از اصلی‌ترین مشکلات شهری در کاشمر است،جواد نیک‌بین در دربارهٔ آن که از نیازهای رونق منطقه است؛ می‌گوید: «تا زمانی که جادهٔ خوبی نداشته باشیم، ریل درستی هم نخواهیم داشت، اگر جادهشادمهر تاانابد وبردسکن بهسبزوار به نتیجه برسد عملاً تمامی مسافرانی که از جنوب‌شرقی کشور بخواهند بهتهران بروند از مسیر کاشمر،خلیل‌آباد،بردسکن وسبزوار می‌روند، آن موقع رفت‌وآمد زیاد می‌شود». نیک‌بین همچنین گفت: «فعلاً نه تنها برای ریل راه‌آهن کاشمر اعتباری گذاشته نشده، بلکه پیگیری خاصی هم صورت نگرفته و از سویی در اولویت‌های کاردولت سیزدهم هم نیست».[۱۵۰]
جادهٔ کاشمر بهشادمهر به طول ۵۵ کیلومتر که محل تردد مردم شهرستان‌های مختلف و نیز زائران و مسافران در ایام مختلف سال است به‌دلیل کم عرض بودن جاده شاهد حوادث زیاد رانندگی است به‌طوری که در یک دههٔ گذشته بیش از ۱۰۰ نفر در این مسیر جان باختند. اگرچهدولت نهم و در سال ۱۳۸۵ خورشیدی موضوع دوبانده شدن این جاده به تصویب رسید اما همچنان این جاده دوبانده نشده است.[۱۵۱]
Kashmar lies at the edge of the great salt desert about 150 km (100 miles) south-west of Meshed. Under its earlier name of Turshiz its carpets had an indifferent reputation. The change of name occurred under the reign of ...
The town of Kashmar in Khorassan province, between Meshed and Birjand, weaves carpets in a variety of styles and in a stitch which may also be described as intermediate between Meshed and Birjand. The design shown ...
در میان تصاویر و رسانهها از ویکیانبار
در میان گفتاوردها از ویکیگفتاورد
در میان راهنماهای سفر از ویکیسفر| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| سایر | |
.jpg)
_(14594614317).jpg)
