ژان بودریار (بهفرانسوی:Jean Baudrillard) (۲۷ ژوئیه ۱۹۲۹–۶ مارس ۲۰۰۷ میلادی)جامعه‌شناس،فیلسوف و نظریه‌پردازپسامدرنیته وپساساختارگرایی است.ژان بودریار معروفترین و جنجالی‌ترین نظریه‌پرداز پسامدرنیته است. او استدلال می‌کند که جوامع پسامدرن از تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی اشباع شده و به عصر وانمایی (شبیه‌سازی) وارد شده‌اند. به نظر بودریار، طلیعهٔ فرهنگ‌های مصرفی اساساً مرزبندی‌های معمول بین هنر والا و هنر نازل، امور عمیق و امور سطحی، فرهنگ و کالا، دال و مدلول و نفس ایدهٔ نیازهای انسانی را برای برآورده ساختنِ آن‌ها در ورطهٔ تردید افکنده‌است. او از طریق تحلیلی که رویکرد پساصنعتی آشکارترین به خود گرفته‌است، استدلال می‌کند که روابط واقعی تولید و مصرف، جای خود را به یک نظام نشانه‌ای داده‌اند.[۱]
به باور بودریار در دوران مدرن، هنر، واقعیت را بازنمایی می‌کرد. اما در دوران پست مدرن، این رابطه به هم ریخته و مرز واقعیت و بازنمایی (Representation) از بین رفته و گاهی رابطهٔ آن دو برعکس شده و واقعیت تقلیدی از بازنمایی گشته‌است؛ و بازنمایی‌ها به جای بازنمایی از واقعیت، از همدیگر تقلید می‌کنند و به یکدیگر ارجاع می‌دهند. بودریار این شبکهٔ بافته شده از بازنمایی‌های رسانه‌ها راابرواقعیت می‌نامد.[۲]
بودریار را به واسطه ملاحظه عجیبی که در سال ۱۹۹۱ در موردجنگ خلیج فارس ارائه کرد نیز می‌شناسند. او گفت:
جنگ خلیج فارس رخ نداد
با ساخته شدنفیلم ماتریکس که سازندگانش بودریار را یکی از سرنخ‌های فکری فیلم معرفی کردند و با مباحثی که دربارهٔ جنگ خلیج فارس درگرفت نام او بیش از پیش مطرح شد. با وجود این، بودریار چندان به سینما باور نداشت و آن را قسمی ازحادواقعیت (هایپررئالیته) می‌نامید. نمونه‌ای از این رویکرد را می‌توان در دیدگاه او دربارهٔ فیلم اینک آخرالزمان مشاهده کرد.[۳]
بودریار برای نخستین بار در تاریخ گفت که انسان‌ها دیگر در زندگی خودشان هم دخالتی نمی‌کنند. در مقاله‌ای که با عنوان «بعد از خوشگذرانی چه کار می‌کنی؟» منتشر کرد به این مطلب اشاره می‌کند که چگونه نیروهای آزادشدهمدرنیسم (یعنیآزادی جنسی ونژادی،آزادی بیان و الغای امتیازات طبقاتی) به تدریج در پیوند با یکدیگر «جامعه نمایشی» را ساخته‌اند و در این جامعه به ضد آن چیزی که در اصل انتظار می‌رفت بدل شده‌اند.
بودریار معتقد است جهان پسامدرن جهانوانموده است و به همین دلیل دیزنی لند و تلویزیون واقعیت‌هایآمریکا را تشکیل می‌دهند. از نظر بودریار ما وارد جهان فراواقعی شده‌ایم. به عبارت دیگر،واقعیت تولید می‌شود، ولی از قدرت ما خارج است. بودریار حتی مقاله‌ای راجع بهجنگ خلیج فارس در اوایل دههٔ ۱۹۹۰ نوشت و اشاره کرد که این جنگ، کاملاً ساخته و پرداختهٔرسانهها بود و آن‌ها چنین جنگی را برای ما تصویر کردند. آنچه که ما از واقعیت و جهان واقعی می‌بینیم در واقع تصویری است که به ما نشان داده می‌شود. رسانه به صورت دریچه نگاه ما به جهان عمل می‌کنند. حتی وقتی که در صدد مخالفت با این نظامسرمایه‌داری پیشرفته باشیم بلافاصله به بخشی از آن تبدیل می‌شویم. از نظر بودریار پیرویعقل ابزاری بر شیوه‌های زندگی بشری موجب انحلال سوژهٔ اجتماعی و خصوصی شدن بُعد سیاسی شده‌است. این انحلال که همراه با انحلال کامل سوژهٔ هگلی به دنبال نقد نیچه‌ای از متافیزیک است، متفکران پسامدرن را به سوی نوعینسبی‌گرایی فرهنگی سوق می‌دهد که همراه باپلورالیسمی افسون‌زدا سقوطایدئولوژیها و نگرش‌های سهوگرایانه را فراهم می‌آورد.[۴]
همچنین بودریار در زمان وقوعحملات ۱۱ سپتامبر با مقالهٔ «روحتروریسم: یادبود برج‌های دوقلو» این واقعه را از نگاه خود واکاوید که واکنش‌ها و انتقادات فراوانی برانگیخت.
بودریار معتقد است کهتروریسم در جامعه‌ای جهانی که مبتنی بر پیش‌فرض نادرست چیرگیخیر برشر است، اجتناب ناپذیر خواهد بود؛ همان پیش‌فرضی که از جانبآمریکا تقویت می‌شود.
↑مهدی‌زاده، سید محمد (۱۳۸۹). همشهری.از پارامتر ناشناخته|= صرف‌نظر شد (کمک);از پارامتر ناشناخته|نام کتاب= صرف‌نظر شد (کمک);پارامتر|عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
↑گلن وارد، پست مدرنیسم، ترجمهٔ قادر فخر رنجبری و ابوذر کرمی، نشر ماهی
↑ژان بودریار – ریچارد جی لین- ترجمهٔ مهرداد پارسا- نشر رخداد نو- چاپ دوم
↑موج چهارم – رامین جهانبگلو- ترجمهٔ منصور گودرزی- نشر نی- چاپ چهارم ۱۳۸۴- ص ۷۸–۷۹
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط بهژان بودریار در ویکی‌گفتاورد موجود است.
.svg)
