| محله پونک | |
|---|---|
 موقعیت محله پونک در شمال غرب تهران (رنگ سیاه) | |
| کشور | ایران |
| استان | تهران |
| شهر | تهران |
| منطقه شهری | منطقه ۵ شهر تهران[۱] منطقه ۲ شهر تهران[۱] |
| ناحیه | ۲ منطقه[۲] ۲ ۳ منطقه[۳] ۵ |
| منطقه پستی | ۱۴ |
| پیش‌شماره محلی تلفن | ۴۴ |
پونَک محله‌ای در شمال غربی تهران است که درمنطقه ۲ و۵ شهرداری تهران واقع شده‌است.پونَک محله ای مرفه و اعیان‌نشین است که بخاطر آب و هوای پاک، امکانات رفاهی و درمانی ، دسترسی های خوب و خانه های نوساز به یکی از گران‌قیمت ترین محله هایتهران تبدیل شده است .[۴][۵][۶]
طبق آخرین آمار سرشماری سال ۱۳۹۰، این محله حدود ۲۹۰۰۰ نفر جمعیت دارد.[۷]
منطقه پستی پونک ۱۴ و پیش‌شماره تلفن محله پونک ۴۴ است.[۸]
محدوده مرزی
این محله از از شمال بهبزرگراه هاشمی رفسنجانی (نیایش)، از جنوب بهبزرگراه شهید همت، از شرق به رودخانه پونک (بوستان نهج البلاغه) و از غرب بهبزرگراه ستاری منتهی می‌شود.[۹][۱۰][۱۱]
محدوده محلی
پونک از غرب به محلهجنت آباد، از شرق به محلهشهرک غرب وسعادت آباد, از شمال به محلهفرحزاد از جنوب به محلهمحله باغ‌فیض محدود می‌شود.[۱۲]
جاده قدیم امامزاده داود از محله پونک و فرحزاد عبور می‌کرد. وجود این جاده نیز خود از دلایل قدمت و تاریخچه پونک است، چرا که مسیر اصلی تردد تهران به امامزاده داود در گذشته مسیر مال روی فرحزاد به امامزاده داود بود.
بیشتر مسافران امامزاده داود و به خصوص مسافران پیاده امامزاده داود تهران از مسیر پونک و فرحزاد به سمت امامزاده داود می‌رفتند. این مسیر هنوز در بالای پونک و از داخل محله شهرک نفت که از قدیم جزو محله پونک بود، جزو مسیرهای بسیار پرطرفدار امامزاده داود است.
ده پونک در قدیم محل باغ‌های بزرگ وتوتستان‌های قدیمی غرب تهران بوده‌است که از این باغ‌ها شمار کمی امروزه به‌جا مانده‌است. وجه نامگذاری آن به علت فراوانی گل پونه در دره پونک در قدیم است.[۱۱]
قدمت این ده به بیش از هشتصد سال می‌رسد و وجود امامزادگان عینعلی و زینعلی در پونک نشاندهنده قدمت تاریخی محله پونک است. ساخت آرامگاه امامزاده عینعلی زینعلی در سال ۱۳۳۷ بود که ناصر فرمانفرما آرامگاه این امامزاده را بازسازی کرد. درخت بید معروفی در محله وجود دارد که نشاندهنده این قدمت است.[۱۱]
پونک محله‌ایی بود که از سال ۱۲۸۰ برای همه شناخته شده بود. در خصوص این موضوع سندی وجود دارد که مالک ده پونک را مهد علیا خطاب کرده‌است. قبل از آن دوره، این ده به شخصی با نام ضل‌السلطان اختصاص داشت و ناصرالدین شاه املاک مربوط به این محله را به املاک خالصه دولت ربط داد، که این کار برای مهدعلیا قابل هضم نبود و در نهایت به حکم پسر تاج دارش اعتراض کرد. پس از این مشاجرات، زمین‌های ده پونک به میرزا یوسف مستوفی الممالک که در آن زمان صدراعظم بود واگذار شد. اراضی پونک تا پایان عمر مستوفی الممالک در اختیار ایشان بود و بعد از ایشان برای تاج ماه خان به ارث ماند.
مرزبند اراضی پونک در آن زمان، از سمت شمال به فرحزاد، غرب به زمین‌های باغ فیض و کن، از سمت جنوب به طرشت ختم می‌شد. در آن دوره اکثر مردم خانه‌های خود را در کنار رود بنا می‌کردند. و اکثر آن‌ها به اربابان آن زمان اختصاص داشت.
مالکیت زمین‌های پونک تا سالیان سال به همین صورت بود پس از آن خاندان فرمانفرما زمین‌ها را از آن‌ها خریداری کردند. اکثر اهالی پونک از قدیم تا به امروز معتقدند که این خاندان سبب رونق محله پونک شدند. این روستا متعلق بهعبدالحسین میرزا فرمانفرما بود که بخشی از آن را به پسرشصبار بخشید.[۱۳] تنها قنات قابل دسترس این محدوده نیز قنات آب فرمانفرما بود که سال‌ها بعد ساختمان شهروند پونک بر روی آن ساخته شد.[۱۴]
محله پونک به لحاظ ساخت و ساز در زمره محله‌های جدید به حساب می‌آید. سکونت در این منطقه بیشتر در سال‌های بعد از انقلاب رشد و گسترش یافت؛ بنابراین خیابان‌ها و بلوارها و خانه‌ها و مجتمع‌ها تقریباً جدید و نوساز است.
مترو
این محله مترو ندارد اما به چندین ایستگاه مترو با استفاده از اتوبوس و تاکسی دسترسی دارد.
ایستگاهمترو میدان صنعت (خط ۷ مترو تهران)اهالی این محله می‌توانند با استفاده از اتوبوس‌های شرکت اتوبوسرانی تهران و استفاده از خط اتوبوس میدان صنعت-کوهسار با این ایستگاه دررفت و آمد باشند.
ایستگاهمترو شهید اشرفی اصفهانی (خط ۶ مترو تهران)با استفاده از اتوبوس‌های خط BRT10 می‌توان به این ایستگاه مترو دسترسی داشت.
ایستگاهمترو صادقیه (خط ۲ مترو تهران)با استفاده از خط BRT10 می‌توان به این ایستگاه دسترسی داشت.همچنین خط اتوبوس مترو صادقیه -جنت آباد هم برای دسترسی به این ایستگاه مناسب است.
ایستگاهمترو میدان آزادی (خط ۴ مترو تهران)با استفاده از خط BRT10 می‌توان به این ایستگاه دسترسی داشت.
ایستگاهمترو ارم سبز (خط ۴ مترو تهران)با استفاده از اتوبوس‌های خط ارم سبز-انتهای بلوار عدل می‌توان به این ایستگاه مترو دسترسی داشت.
ایستگاهمترو چیتگر (خط ۵ مترو حومه)با استفاده از اتوبوس‌های خط شریعتی-چیتگر می‌توان به این ایستگاه دسترسی داشت.
ایستگاهمترو تجریش (خط ۱ مترو تهران)با استفاده از تاکسی‌های خط پونک-تجریش واقع در میدان پونک می‌توان به این ایستگاه رسید.
BRT
سامانه ۱۰ اتوبوس‌های تندروی تهران از محله پونک عبور می‌کنند و مسافران می‌توانند از طریق آن بهمیدان دوم صادقیه،میدان آزادی و سپس جنوب شهر تا نزدیکیبزرگراه آزادگان یا به سمت شمال و محله‌هایچهار دیواری،مرادآباد،دانشگاه علوم تحقیقات و محلهجنت آباد رفت و آمد کنند.
تاکسی
ایستگاه تاکسی واقع در میدان پونک به مناطقی مانند میدان ونک، پل سیدخندان، میدان صنعت، تجریش و میدان ولیعصر دسترسی دارد.
مراکز تفریحی پونک شامل بوستان نهج‌البلاغه، شهربازی تیراژه و پارک پرواز این محله است.[۸]
از جمله مراکز خرید معروف این منطقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ازجمله مراکز میوه و تره‌بار منطقه نیز می‌توان به بازار روز سردار جنگل، پونک و استاد نظر اشاره کرد.
سه مرکز درمانی و بهداشتی در محله وجود دارد که شامل درمانگاه پیامبر، مجتمع درمانی شفا، مرکز بهداشت سردار جنگل، بیمارستان سلامت فردا، ساختمان پزشکان فتح و بیمارستان نگین نیکان است.از بوستان‌های معروف منطقه نیز می‌توان از بوستان‌های نهج‌البلاغه، بوستان هیوا، فراز، شاهد، نیایش، آبنوس، همیلا و جهاد نام برد.
از جمله سایر اماکن شاخص این منطقه، موارد ذیل می‌باشند:
سازمان‌ها و ادارات دولتی این منطقه شامل موارد ذیل است:
محله پونک در داخل محدوده خود، یک جایگاه سوخت دارد و به دو جایگاه سوخت نیز دسترسی دارد. این جایگاه‌ها بدین شرح می‌باشند:
محدوده مرزی
این محله از از شمال بهبزرگراه هاشمی رفسنجانی (نیایش)، از جنوب بهبزرگراه شهید همت، از شرق به رودخانه پونک (بوستان نهج البلاغه) و از غرب بهبزرگراه ستاری منتهی می‌شود.[۱][۲][۳]
محدوده محلی
پونک از غرب به محلهجنت آباد، از شرق به محلهشهرک غرب وسعادت آباد، از شمال به محلهفرحزاد از جنوب به محلهمحله باغ‌فیض محدود می‌شود.[۴]
جاده قدیم امامزاده داود از محله پونک و فرحزاد عبور می‌کرد. وجود این جاده نیز خود از دلایل قدمت و تاریخچه پونک است، چرا که مسیر اصلی تردد تهران به امامزاده داود در گذشته مسیر مال روی فرحزاد به امامزاده داود بود.
بیشتر مسافران امامزاده داود و به خصوص مسافران پیاده امامزاده داود تهران از مسیر پونک و فرحزاد به سمت امامزاده داود می‌رفتند. این مسیر هنوز در بالای پونک و از داخل محله شهرک نفت که از قدیم جزو محله پونک بود، جزو مسیرهای بسیار پرطرفدار امامزاده داود است.
ده پونک در قدیم محل باغ‌های بزرگ وتوتستان‌های قدیمی غرب تهران بوده است که از این باغ‌ها شمار کمی امروزه به‌جا مانده است. وجه نامگذاری آن به علت فراوانی گل پونه در دره پونک در قدیم است.[۳]
قدمت این ده به بیش از هشتصد سال می‌رسد و وجود امامزادگان عینعلی و زینعلی در پونک نشاندهنده قدمت تاریخی محله پونک است. ساخت آرامگاه امامزاده عینعلی زینعلی در سال ۱۳۳۷ بود که ناصر فرمانفرما آرامگاه این امامزاده را بازسازی کرد. درخت بید معروفی در محله وجود دارد که نشاندهنده این قدمت است.[۳]
پونک محله‌ایی بود که از سال ۱۲۸۰ برای همه شناخته شده بود. در خصوص این موضوع سندی وجود دارد که مالک ده پونک را مهد علیا خطاب کرده است. قبل از آن دوره، این ده به شخصی با نام ضل‌السلطان اختصاص داشت و ناصرالدین شاه املاک مربوط به این محله را به املاک خالصه دولت ربط داد، که این کار برای مهدعلیا قابل هضم نبود و در نهایت به حکم پسر تاج دارش اعتراض کرد. پس از این مشاجرات، زمین‌های ده پونک به میرزا یوسف مستوفی الممالک که در آن زمان صدراعظم بود واگذار شد. اراضی پونک تا پایان عمر مستوفی الممالک در اختیار ایشان بود و بعد از ایشان برای تاج ماه خان به ارث ماند.
مرزبند اراضی پونک در آن زمان، از سمت شمال به فرحزاد، غرب به زمین‌های باغ فیض و کن، از سمت جنوب به طرشت ختم می‌شد. در آن دوره اکثر مردم خانه‌های خود را در کنار رود بنا می‌کردند. و اکثر آن‌ها به اربابان آن زمان اختصاص داشت.
مالکیت زمین‌های پونک تا سالیان سال به همین صورت بود پس از آن خاندان فرمانفرما زمین‌ها را از آن‌ها خریداری کردند. اکثر اهالی پونک از قدیم تا به امروز معتقدند که این خاندان سبب رونق محله پونک شدند. این روستا متعلق بهعبدالحسین میرزا فرمانفرما بود که بخشی از آن را به پسرشصبار بخشید.[۵] تنها قنات قابل دسترس این محدوده نیز قنات آب فرمانفرما بود که سال‌ها بعد ساختمان شهروند پونک بر روی آن ساخته شد.[۶]
محله پونک به لحاظ ساخت و ساز در زمره محله‌های جدید به حساب می‌آید. سکونت در این منطقه بیشتر در سال‌های بعد از انقلاب رشد و گسترش یافت؛ بنابراین خیابان‌ها و بلوارها و خانه‌ها و مجتمع‌ها تقریباً جدید و نوساز است.
مترو
این محله مترو ندارد اما به چندین ایستگاه مترو با استفاده از اتوبوس و تاکسی دسترسی دارد.
ایستگاهمترو میدان صنعت (خط ۷ مترو تهران)اهالی این محله می‌توانند با استفاده از اتوبوس‌های شرکت اتوبوسرانی تهران و استفاده از خط اتوبوس میدان صنعت-کوهسار با این ایستگاه دررفت و آمد باشند.
ایستگاهمترو شهید اشرفی اصفهانی (خط ۶ مترو تهران)با استفاده از اتوبوس‌های خط BRT10 می‌توان به این ایستگاه مترو دسترسی داشت.
ایستگاهمترو صادقیه (خط ۲ مترو تهران)با استفاده از خط BRT10 می‌توان به این ایستگاه دسترسی داشت.همچنین خط اتوبوس مترو صادقیه -جنت آباد هم برای دسترسی به این ایستگاه مناسب است.
ایستگاهمترو میدان آزادی (خط ۴ مترو تهران)با استفاده از خط BRT10 می‌توان به این ایستگاه دسترسی داشت.
ایستگاهمترو ارم سبز (خط ۴ مترو تهران)با استفاده از اتوبوس‌های خط ارم سبز-انتهای بلوار عدل می‌توان به این ایستگاه مترو دسترسی داشت.
ایستگاهمترو چیتگر (خط ۵ مترو حومه)با استفاده از اتوبوس‌های خط شریعتی-چیتگر می‌توان به این ایستگاه دسترسی داشت.
ایستگاهمترو تجریش (خط ۱ مترو تهران)با استفاده از تاکسی‌های خط پونک-تجریش واقع در میدان پونک می‌توان به این ایستگاه رسید.
BRT
سامانه ۱۰ اتوبوس‌های تندروی تهران از محله پونک عبور می‌کنند و مسافران می‌توانند از طریق آن بهمیدان دوم صادقیه،میدان آزادی و سپس جنوب شهر تا نزدیکیبزرگراه آزادگان یا به سمت شمال و محله‌هایچهار دیواری،مرادآباد،دانشگاه علوم تحقیقات و محلهجنت آباد رفت و آمد کنند.
تاکسی
ایستگاه تاکسی واقع در میدان پونک به مناطقی مانند میدان ونک، پل سیدخندان، میدان صنعت، تجریش و میدان ولیعصر دسترسی دارد.
مراکز تفریحی پونک شامل بوستان نهج‌البلاغه، شهربازی تیراژه و پارک پرواز این محله است.[۷]
از جمله مراکز خرید معروف این منطقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ازجمله مراکز میوه و تره‌بار منطقه نیز می‌توان به بازار روز سردار جنگل، پونک و استاد نظر اشاره کرد.
سه مرکز درمانی و بهداشتی در محله وجود دارد که شامل درمانگاه پیامبر، مجتمع درمانی شفا، مرکز بهداشت سردار جنگل، بیمارستان سلامت فردا، ساختمان پزشکان فتح و بیمارستان نگین نیکان است.از بوستان‌های معروف منطقه نیز می‌توان از بوستان‌های نهج‌البلاغه، بوستان هیوا، فراز، شاهد، نیایش، آبنوس، همیلا و جهاد نام برد.
از جمله سایر اماکن شاخص این منطقه، موارد ذیل می‌باشند:
سازمان‌ها و ادارات دولتی این منطقه شامل موارد ذیل است:
محله پونک در داخل محدوده خود، یک جایگاه سوخت دارد و به دو جایگاه سوخت نیز دسترسی دارد. این جایگاه‌ها بدین شرح می‌باشند:
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام:0 وارد نشده است. (صفحهٔراهنما را مطالعه کنید.).