پروتئاز (بهانگلیسی:Protease) بهآنزیم‌هایی گفته می‌شود که باعث تجزیهپروتئین‌ها می‌شوند. پروتئازها شاملسرین پروتئازها،متالوپروتئازها،آسپارتیک پروتئازها،سیستئین پروتئازها و ترئونین پروتئازها، می‌باشند. یک پروتئاز ممکن است چندینسوبسترا داشته باشد یا اینکه یک سوبسترا توسط چندین پروتئاز برش یابد. برخی از پروتئازها به علت اتولایزیز حتی می‌توانند خود، سوبسترای خود باشند. پروتئازها اغلب به صورت آبشاری عمل می‌کنند یعنی به‌طور پی در پی یک پروتئاز باعث فعال شدن پروتئاز بعد از خود می‌شود. نمونه بارز واکنش‌های آبشاری پروتئازی را می‌توان در خزان یاخته‌ای (اپوپتوز) وپروتئازهای کاسپاز مشاهده کرد..
پروتئازها در کنترل فعالیت‌های سلولی اهمیت زیادی دارند. در سلول‌های مختلف انواع زیادی از پروتئازها در هر زمان مشخص بیان می‌شوند. برای مثال: تعداد زیادی از پروتئین‌هایی که در سلول‌ها بیان می‌شوند به فرمغیرفعال هستند. برای اینکه این پروتئین‌ها فعال شوند باید توسط پروتئازها پردازش شوند. پردازش پروتئولایتیکی یکی از راه‌های کنترل فعالیت پروتئین‌ها است. بسیاری از پروتئین‌ها مانندآنزیم‌ها،سایتوکین‌ها،هورمون‌های رشد، رسپتورهای سلولی و…، به این روش فعال می‌شوند. در اثر این کنترل پروتئولایتیکی، فعالیت‌های مختلف سلولی مانندرونویسی وهمانندسازی، پیشرفتسیکل سلولی، تکثیر سلول،تمایز،اپوپتوز و…، کنترل می‌شود. نقص در این سیستم پردازش پروتئولایتیکی همچنین می‌تواند منجر به بیماری‌هایی مانندسرطان،آرتریت، بیماری‌های نورودژنراتیو و بیماری‌های قلبی عروقی شود.
در سلول‌های مختلف تعداد زیادی پروتئاز در هر زمان مشخص و شرایط خاص بیان می‌شود. برای مثال در انسان تاکنون بیش از ۵۰۰ پروتئاز شناسایی شده‌است که به‌طور متوسط در هر سلول د رهر شرایط خاص حدود ۲۰۰ تا از آن‌ها بیان می‌شوند.به کلیه پروتئازها و سوبستراهای آن‌ها که در یک زمان مشخص و تحت یک شرایط خاص در یک سلول بیان می‌شوند،دگرادوم آن سلول گفته می‌شود.
