 | |
| داده‌های بالینی | |
|---|---|
| AHFS/Drugs.com | monograph |
| مدلاین پلاس | a682165 |
| رده‌بندی داروهای بارداری |
|
| روش مصرف دارو | Oral andIM |
| گروه دارویی | ضد روانپریشی تیپیکال |
| کد ATC | |
| وضعیت قانونی | |
| وضعیت قانونی | |
| داده‌هایفارماکوکینتیک | |
| زیست فراهمی | 40% |
| متابولیسم | کبدی |
| نیمه‌عمر حذف | 8-12 (up to 20) hours |
| شناسه‌ها | |
| |
| شمارهٔ سی‌ای‌اس |
|
| پاب‌کمCID | |
| IUPHAR/BPS | |
| دراگ‌بنک |
|
| کم‌اسپایدر |
|
| UNII | |
| KEGG |
|
| ChEBI | |
| ChEMBL | |
| CompTox Dashboard(EPA) | |
| ECHA InfoCard | 100.000.346 |
| داده‌های فیزیکی و شیمیایی | |
| فرمول شیمیایی | C21H26ClN3OS |
| جرم مولی | 403.97 g·mol−1 |
| مدل سه بعدی (جی‌مول) | |
| |
| |
| (صحت‌سنجی) | |
پرفنازین (بهانگلیسی:Perphenazine) یک داروی ضد روانپریشی نسل اول از خانواده فنوتیازینها است. از نظر شیمیایی، آن را به عنوان پیپرازینیلفنوتیازین طبقه‌بندی می کنند. در اصل با نام تجاری تریلافون درایالات متحده بهبازار عرضه شد، برای ده‌ها سال است که مورد استفاده بالینی قرار گرفته‌است و تحقیقات و پژوهش های گسترده ای بر آن صورت گرفته است. پرفنازین تقریباً ده برابر قوی تر ازکلرپرومازین آنتاگونیست(مسدود کننده) گیرنده دوپامین(D2) است این بدین معنا است که ده برابر قدرتضد روانپریشی(ضدتوهم وهذیان) بیشتری دارد.[۲][۳][۴]
پرفنازین برای درمان انواع اختلالاتسایکوتیک ماننداسکیزوفرنی به کار برده می‌شود. علاوه بر این، برای کنترل تهوع و استفراغ شدید نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در دوزهای پایین از آن برای درمانافسردگی آژیته (همراه باداروی ضد افسردگی) استفاده می‌شود. هنگام درمان افسردگی، پرفنازین به همان سرعتی که شرایط بالینی اجازه می‌دهد قطع می‌شود.[۵] پرفنازین هیچ فعالیت ضد افسردگی ذاتی ندارد. مطالعات متعدد نشان می‌دهد که استفاده از پرفنازین بافلوکستین (Prozac) در بیماران مبتلا بهافسردگی سایکوتیک بسیار امیدوار کننده است، اگرچه فلوکستین در متابولیسم پرفنازین تداخل دارد و باعث بالاتر رفتن سطح پلاسمایی پرفنازین و نیمه عمر بیشتر می‌شود. در این ترکیب، اثرضد استفراغ قوی پرفنازین باعث کاهشتهوع واستفراغ ناشی از فلوکستین و همچنینآژیتاسیون اولیه ناشی از فلوکستین می‌شود. هر دو عمل می‌تواند برای بسیاری از بیماران مفید باشد.
پرفنازین دارای خاصیتآرام بخش وضد اضطراب است، و این دارو برای درمان بیماران سایکوتیک آژیته مفید است. از دیگر مصارف پرفنازین، درمان کوتاه مدتاستفراغ تند بارداری است که در آن زنان باردار حالت تهوع و استفراغ شدید را تجربه می‌کنند. این مشکل می‌تواند به اندازه کافی شدید شود که بارداری را به خطر بیندازد. از آنجا که نشان داده شده‌است کهپرفنازین تراتوژنیک نبوده و بسیار خوب عمل می‌کند، گاهی به صورت خوراکی با کمترین دوز مصرف می‌شود.
پرفنازین همچون اغلب داروهای آنتی سایکوتیک گیرنده‌هایدوپامینی را مهار نموده و اثر درمانی خود را با مهار این گیرنده‌ها درسیستم مزولیمبیک و مزوکورتیکال اعمال‌می‌نماید. همچنین سبب مهار گیرنده‌های آلفا آدرنرژیک و موسکارینی می‌گردد.
پرفنازین در حالاتی نظیر اسکیزوفرنی، مانیا و درمان کمکی کوتاه مدت اضطراب شدید، اغتشاشات روانی ـ حرکتی، هیجان و رفتارهای خطرناک ابتدا به میزان ۴ میلیگرم ۳ بار در روز تجویز و برحسب پاسخ‌دهی میزان مصرف حداکثر تا ۲۴ میلیگرم روزانه تنظیم می‌گردد. مقدار مصرف در افراد مسن نصف تا یک چهارم افراد بزرگسال است.[۶]
آثار خارج هرمی به خصوص دیستونی، به‌ویژه با مقادیر مصرف زیاد شایع‌تر بوده و در مصرف طولانی مدتدیسکینزی دیررس ممکن است بروز نماید.خشکی شدید حلق بخصوص هنگام فعالیت های بدنی و فیزیکی خواب آلودگی، سستی، کابوس شبانه، بیخوابی، بی‌ثباتی، افسردگی، خشکی دهان،یبوست، احتباس ادرار، بدتر شدن علائم منفی اسکیزوفرنی تاری دید و احتقان بینی از عوارض شایع دارو هستند.[۶]
یکی از عوارض شایع این دارو پارکینسونیسم است
فلوکستین باعث سطح بالاتر پلاسمایی ونیمه عمر طولانی پرفنازین می‌شود، بنابراین کاهش دوز پرفنازین ممکن است ضروری باشد. پرفنازین با انجام چنین فعالیتی، عمل دپرسانت‌های مرکزی داروها را تسریع می‌کند (آرامش دهنده‌ها، خواب‌آورها، مواد مخدر،آنتی هیستامین‌ها،OTC - ضد استفراغ‌ها و غیره) کاهش دوز پرفنازین یا داروی دیگر ممکن است لازم باشد.
به‌طور کلی، تمامنورولپتیک‌ها ممکن است همراه با مواد مخدرترامادول (اولترام) منجر به تشنج شوند. پرفنازین ممکن است نیازانسولین بیماراندیابتی را افزایش دهد.میزان قند خون بیماران وابسته به انسولین را به‌طور مرتب در طول درمان طولانی مدت رصد کنید.
