پراگ (بهچکی:Praha) پایتخت و بزرگترین شهر کشورجمهوری چک و همچنین چهاردهمین شهر بزرگاتحادیه اروپا است. این شهر در شمال غربی کشور چک بر روی رودخانهولتاوا بنا شده‌است و جمعیتی نزدیک به ۱٫۳ میلیون نفر دارد که منطقه بزرگ شهری آن جمعیتی نزدیک به ۲ میلیون نفر را شامل می‌شود. پراگ دارای آب و هوای معتدل اقیانوسی بوده و از این رو دارای تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد است.متروی پراگ از اواسط قرن بیستم فعال شده اما بیشترحمل و نقل عمومی مردم با استفاده از خطوطتراموا است.
این شهر زمانی پایتختبوهم بوده، به‌خاطر موقعیت راهبردی‌اش، بسیار مهم تلقی می‌شده و در جریان دوجنگ جهانی هم بسیار نقش‌آفرین بوده‌است. خصوصیت‌های جغرافیایی و تاریخی منطقهٔ پراگ قدیم آن را به شهریگردشگرپذیر تبدیل کرده و سالیانه حدود ۶ میلیون نفر گردشگر را از سراسر دنیا پذیرا است.قلعهٔ پراگ،پل تاریخی کارل،ساعت نجومی و موزهٔ ملی، از دیدنی‌های پراگ به‌شمار می‌روند. تالار شهرداری، گالری پراگ، موزهٔ کافکا، موزهٔ کمونیسم، موزهٔ هنرهای تزئینی، باغ وحش پراگ، گورستان اولشانی و تپه و پارک پترین، از دیگر جاذبه‌های گردشگری پراگ هستند. مرکز این شهر ساختمان‌هایی با نماهایی هنری با شیروانی‌های آجری‌رنگ و کوچه‌های سنگفرش با تعداد کثیری مغازهٔ سوغاتی‌فروشی و کافه دارد.[۵]
نام پراگ از یک واژهاسلاوی گرفته شده که به معنیگُدار یا محل کم‌عمق برای گذر از رودخانه است. این نام به خاستگاه این شهر به عنوان گذرگاه رودخانه ولتاوا اشاره دارد.[۷] ریشه نام منطقهپراگا در شهرورشولهستان نیز از همین واژه است.[۸]
نخستین ساکنان درهولتاوا قبایلسلتی بودند که در حدود ۵۰۰ پیش از میلاد در این محل سکنی گزیدند. قوم ژرمنیمارکومان کمی پیش از میلاد مسیح این دره را از آن خود کرد و سپس در سدهٔ ششم میلادی این دره به دستاسلاوها افتاد.[۹]
از حدود ۹۰۰ تا ۱۳۰۶، فرمانروایاندودمان پرژمیسل بیشتر بوهم را تحت کنترل خود داشتند. اولین فرمانروای بوهم که مورخان به آن اشاره کرده‌اند، شاهزاده بورژیووی یکم بود که در نیمه دوم قرن نهم حکومت کرد. لودمیلا همسر او پس از درگذشتقدیس حامی بوهم شد. هر دوی آنها توسطمتودی[الف] تعمید شدند. بورژیووی مقر خود را به پراگ منتقل کرد و قلعه پراگ، یکی از بزرگترین قلعه‌های جهان توسط او در حدود ۸۸۰ ساخته شد. از آن زمان تاکنون، این منطقه مقر فرمانروایان بوهم بوده‌است و امروزه نیز محل استقرار رئیس‌جمهور چک است.[۱۰] دودمان پرژمیسل از قرن ۹ تا ۱۳۰۶ درپادشاهی بوهم حکومت می‌کردند.واتسلاو یکم، نوهٔ بورژیووی یکم، در سال ۹۲۱ ساختنکلیسای جورج مقدس رادر نزدیکی قلعه آغاز کرد کهمعماری رومانسک محسوب می‌شود و قدیمی‌ترین کلیسای پراگ است.
در سال ۹۲۹واتسلاو یکم برای عبادت خود در کنار قلعه دومین کلیسا را نیز به سبک رومانسک به نام کلیسای ویتوس مقدس ساخت ولی در ۱۰۶۰ معماری این کلیسا بهبازیلیکا تغییر یافت.
پس از کشته شدنواتسلاو سوم، آخرین پادشاه بوهم از خاندان پرژیمیسل بوددودمان لوکزامبورگ تاج پادشاهی بوهم را به دست آوردند.
یان لوکزامبورگ (۱۳۴۶–۱۲۹۶) در سال ۱۳۴۴ بازیلیکای ویتوس مقدس را خراب کرد و در آن مکان سنگ بنای ساخت کلیسایی بهسبک گوتیک را نهاد. به دلیل جنگ‌های زیاد ساختن این کلیسا به وسیله حکومتچکوسلواکی در سال ۱۹۲۹ به اتمام رسید.کلیسای ویتوس مقدس کنونی مشهورترین ساختمان مذهبی جمهوری چک است.
کاتدرال ویت مقدس در پراگ
در اینکلیسای جامع نمازخانهٔواتسلاو یکم که در آن اتاق خاصی تعبیه شده، قرار دارد؛ از این اتاق ویژه برای مخفی کردن تاج پادشاهی بوهم استفاده می‌شود. بر طبق افسانه‌ها اگر کسی لایق پادشاهی نباشد و این تاج را بر سرش بگذارد، قبل از این که سال تمام شود، خواهد مرد.
در دورهجنگ صد ساله شاهیان، پادشاه بوهم در فرانسه به وسیله سربازان انگلیسی کشته شد و پسر وی کارل، شاه بوهم شد.
شاه کارل چهارم
شاهکارل چهارم (۱۳۷۸–۱۳۱۶) مشهورترین شاه بوهم است که شهر پراگ را توسعه داد و نخستین دانشگاه را تأسیس کرد.دانشگاه کارل در سال ۱۳۴۸ تأسیس شد و از لحاظ قدمت رتبه دوم را در دانشگاه‌های اروپایی دارد.
پل کارل مشهورترین پل پراگ است که در سال ۱۳۵۷ ساخته و در قرن ۱۹ به وسیله مجسمه‌های سنگی تزئین شد.
کارل چهارم دو پسر داشت. نخستین پسر واتسلاو چهارم بود که پس از در گذشتن کارل چهارم، پادشاه شد وسیگیسموند پسر دوم بود که شاه اوهری شد. واتسلاو چهارم (۱۴۱۹–۱۳۶۱) به جای حکومت کردن تنها به شکار و زنان علاقه داشت. در آن زمانکشیشیان هوس (۱۴۱۵–۱۳۷۱) به وسیله خطبه خود از روحانیت کاتولیک انتقاد کرد. در سال ۱۴۱۵ روحانیت کاتولیکیان هوس را به شهادت رساند ولیمردم چک علیه شاه و روحانیت کاتولیک بسیج شدند و ارتش صلیبی که به وسیلهپاپ و سیگیسموند به بوهم فرستاده شده بود را شکست دادند. در سال ۱۴۲۰یرژی پودیبراد شاه چک شد. وی آخرین شاه چکی بود. در سال ۱۴۷۱ولادیسلاف یاگیلونسکی (۱۴۵۶–۱۵۱۶) که شاهزاده لهستانی بود تاج شاهی چک را بر سر نهاد.
از نظر تاریخی آخرین امپراتوری که تأثیر زیادی بر شهر پراگ گذاشت،رودولف دوم (۱۶۱۲–۱۵۵۲) بود. امپراتور رودولف دوم ازدودمان هابسبورگ بود که پراگ را خیلی دوست داشت و پراگ را مرکزامپراتوری هابسبورگ قرار داد.رودولف دوم به دانش، هنر و علوم طبیعی علاقه داشت و به این دلیل ستاره‌شناسان و شیمیدان‌ها را به پراگ دعوت کرد. رودولف دوم به جمع‌آوری نقاشی‌ها و مجسمه‌های هنرمندهای مشهور نیز علاقه داشت. در آن زمان مجموعهرودولف دوم بزرگترین مجموعه در اروپا بود.
در سال ۱۶۱۸ دو نفر از اعضای کاتولیک‌مذهب دودمان هابسبورگ را از پنجره پایین انداختند وجنگ سی‌ساله شروع شد. این جنگ مهیب‌ترین جنگ اروپا بود. در سال ۱۶۴۸ ارتش سوئد پراگ را اشغال کرد و مجموعهرودولف دوم را به غارت بردند.
در سال ۱۶۸۹ شهر پراگ در یک آتش‌سوزی نابود شد و مردم دوباره آن را به سبکباروک که نمادکلیسای کاتولیک روم بود، بازسازی کردند. در آن زمان این منطقه چهار قسمت داشت که امروز به نام‌های شهر قدیم، شهر جدید، سَمت کوچک و منطقهٔ قلعه شناخته می‌شوند. این چهار بخش در سال ۱۷۸۴ یکی شدند و شهر پراگ را به وجود آوردند.
اقتصاد امروزی پراگ عمدتاً صادرات‌محور و مربوط بهبخش خدمات است. در بررسی‌های سال ۲۰۱۰ پراگ به عنوان بهترین شهر در مرکز وشرق اروپا برای کسب و کار اعلام شد.[۱۱]
تقریباً یک‌پنجم از تمام نیروی کار جمهوری چک در پراگ به فعالیت مشغولند. میانگین دستمزد در این شهر در حدود ۲۵ درصد بالاتر از بقیه کشور است.[۱۲] حدود ۲۵ درصد ازتولید ناخالص داخلی جمهوری چک از پراگ است.[۱۳]
تقریباً نیمی از درآمدی که جمهوری چک از محلگردشگری دارد از شهر پراگ به دست می‌آید. در این شهر در حدود ۷۳ هزار تخت‌خواب برای اقامت گردشگران وجود دارد که بیشتر آنها پس از سال ۱۹۹۰ تهیه شده‌اند. ۵۱ هزار از این تعداد محل خواب در هتل‌ها و متل‌ها قرار دارند.
از اواخر دهه ۱۹۹۰ تا اواخر دهه ۲۰۰۰ پراگ محل محبوبی برای تولید فیلم‌هایهالیوودی وبالیوودی بود. ترکیبی از معماری شهر هزینه‌های کم و وجود زیرساخت‌های لازم برای تهیه فیلم، فیلمسازان را به این شهر جذب کرده‌است.
منطقه پراگ از مراکز مهم پژوهشی است به‌طوری‌که ۳۹ نهاد علمی از ۵۴ نهاد زیرمجموعه فرهنگستان علوم چک در این شهر قرار دارند. از بین بزرگترین این نهادها می‌توان به مؤسسه فیزیک، مؤسسهمیکروبیولوژی، و مؤسسهشیمی آلی وزیست‌شیمی اشاره کرد. در پراگ همچنین ۱۰ پژوهشگاه عمومی، ۴ مرکز رشد کسب و کار و چندین بیمارستان بزرگ تحقیقاتی فعال هستند. از میان آنها می‌توان به بیمارستان دانشگاهی موتول اشاره کرد.
در سال ۲۰۰۸ از میان ۳۰ هزار پژوهشگر علمی اهل چک ۱۳ هزار نفر از آنها در پراگ بودند. در آن سال، محققان ساکن این شهر ۳ درصد از جمعیت فعال اقتصادی پراگ را تشکیل می‌دادند.[۱۴] چند شرکت بزرگ چندملیتی معروف نیز در پراگ تأسیسات توسعه و تحقیقات برپا نموده‌اند نظیرزیمنس،هانی‌ول وسان مایکروسیستمز.
↑Lucy S. Dawidowicz –The Golden Tradition: Jewish Life and Thought in Eastern Europe 1996 p. 351 "Then you surely knew also Reb Shmuel on the other side of the Vistula, in Praga! Praga, the threshold of Warsaw—the aroma of the country, with its broad fields, so many times desolated by wars and fires and rebuilt, ..."
↑Soukup. , Vladimír, Wybrand Scheffer, and Jaap Deinema. 2009. Praag. Capitool reisgidsen. Houten: Van Reemst.
