سرزمین ویتنام از اوایل دورانپارینه سنگی مسکونی بودهاست. نخستین دولت شناختهشده ویتنامی در حدود هزاره نخست پیش از میلاد بردلتای رود قرمز، شمال ویتنام امروزی، قرار داشت.امپراتوری هان در سال ۱۱۱ پیش از میلاد سرزمینهای ویتنام را ضمیمه خاک خود کرد. در نتیجه ویتنام از سال ۱۱۱ پیش از میلاد تا ۹۳۹ پس از میلاد، سال تأسیس نخستین امپراتوری مستقل ویتنامی، تحت تسلط چین قرار گرفت.
امپراتوریهای ویتنامی بعدی تا حد زیادی از فرهنگ چینی، بهخصوصبودیسم و آیینکنفوسیوس، تأثیر گرفتند و آن را در جنوب، تا انتهایدلتای رود مکونگ، گسترش دادند. آخرین سلسله سلطنتی ویتنام، سلسله نگوین، در سال ۱۸۸۷ توسط فرانسویها از بین رفت و ویتنام از این سال تحت استعمار فرانسویها قرار گرفت. پس از انقلاب اوت، دولت ملیویت مین، به رهبری کمونیستی به نامهو شی مین، در سال ۱۹۴۵ از فرانسه اعلام استقلال کرد.
ویتنام در قرن بیستم جنگهای طولانی زیادی را پشت سر گذاشت. پس از پایانجنگ جهانی دوم،فرانسه تلاش کرد تا درجنگ اول هندوچین قدرت استعماری خود را در ویتنام بازپس بگیرد. اما در سال ۱۹۵۴ از ویتنامیها شکست خورد. اندکی پس از این جنگ،جنگ ویتنام آغاز شد. طی این جنگ سرزمین ویتنام به دو بخش تقسیم شد: ویتنام شمالی که یک حکومت کمونیست داشت و از حمایتچین واتحاد جماهیر شوروی برخوردار بود، ویتنام جنوبی که حکومتی ضدکمونیست داشت و از حمایتایالات متحده آمریکا برخوردار بود.
جنگ ویتنام در سال ۱۹۷۵، باسقوط سایگون توسط کمونیستهای ویتنامی تمام شد و ویتنام در سال ۱۹۷۶ تحت یک حکومت متمرکز سوسیالیست، تحت رهبریحزب کمونیست ویتنام، متحد شد. امااقتصاد دستوری ناکارآمد، تحریمهای آمریکا و جامعه جهانی و جنگ باکامبوج وچین، باعث فلج شدن و رکود اقتصادی ویتنام شد. در سال ۱۹۸۶، حزب کمونیست ویتنام اصلاحات اقتصادی و سیاسی خود را آغاز کرد و در پی آن اقتصاد ویتنام به یک اقتصاد بازار محور تبدیل شد.
این اصلاحات باعث تسهیل ادغام ویتنام به جامعه جهانی شد. ویتنام اکنون یککشور در حال توسعه با اقتصادی متوسط و درآمدی پایین و یکی از سریعترین اقتصادهای در حال رشد قرن بیست و یکم است.
دولت خودخواندهای تحت عنوانجمهوری سوم ویتنام ادعای حاکمیت برکل این سرزمین را دارد و ظاهرا؛ احتمالا جمهوری سوسیالیستی ویتنام را به رسمیت نمیشناسد.[۷][۸][۹][۹]
نامViệt Nam (Vietnamese pronunciation: [viə̀tna:m]، (چو هان) chữ Hán) گونهای از نامNanyue (南越) است و میتوان سابقه آن را در سلسله تریو، قرن دوم قبل از میلاد، ردیابی کرد.[۱۰] اصطلاح "Việt" (یوئه) (زبانهای چینی:越; پینیین:Yuè; Cantonese Yale:Yuht; وید جایلز:Yüeh4; ویتنامی:Việt) در چینی میانه برای اولین بار در نگارشواژهنگاشت "戉" (به معنای تبر)، در کتیبههای استخوانی و برنزی اواخرسلسله شانگ (حدود ۱۲۰۰ قبل از میلاد)، به کار رفتهاست.[۱۱]
این واژه در آن زمان به قوم یا رئیسی در شمال غربی چین اشاره داشت.[۱۲] در اوایل قرن هشتم قبل از میلاد، قبیله ای دریانگتسه میانی، که یانگیو نامیده میشدند، و بعداً برای مردمان جنوبی تر استفاده شد. بین قرنهای هفتم و چهارم قبل از میلاد، یوئه/ویت به ایالت یو در حوضه پایینی یانگ تسه و مردم آن اشاره داشت.[۱۱][۱۲] از قرن سوم پیش از میلاد، این اصطلاح برای جمعیتهای غیرچینی جنوب و جنوب غربی چین و شمال ویتنام، باگروههای قومی خاص به نامهایمین یوئه،او یوئه،لو یوئه (Vietnamese:Lạc Việt) و غیره که مجموعاً بایوئه (Bách Việt,زبانهای چینی:百越; پینیین:Bǎiyuè; Cantonese Yale:Baak Yuet; ویتنامی:Bách Việt; "Hundred Yue/Viet";) نامیده میشدند، استفاده میشد.[۱۱][۱۲][۱۳]
اصطلاحبایوئه/باش ویت برای اولین بار در کتابلوشی چانشیو، که در حدود ۲۳۹ قبل از میلاد گردآوری شدهاست، ظاهر شد.[۱۴] در قرون هفدهم و هجدهم میلادی، ویتنامیهای تحصیل کرده ظاهراً خود رانگویی ویت (مردم ویت) یانگویی نام (مردم جنوبی) مینامیدند.[۱۵]
لغتViệt Nam (الگو:Vi-nom) برای اولین بار در شعر فقهیسام ترانگترین، شاعر قرن شانزدهم، ثبت شدهاست. این نام همچنین بر روی ۱۲سنگ یادبود حکاکی شده در قرنهای ۱۶ و ۱۷ یافت شدهاست، از جمله یکی در بتکده بائو لام درهایفونگ که قدمت آن به سال ۱۵۵۸ برمی گردد.[۱۶]
در سال ۱۸۰۲،نگوین پوچ آن (که بعداً امپراتورگیگ لونگ شد) سلسله نگوین را تأسیس کرد. در دومین سال حکومت خود، ازامپراتور جیاگینگ درخواست کرد تا پس از به دست گرفتن قدرت در آنام، لقب «پادشاه نام ویت / نانوئه» (南越 به چینی) را به او اعطا کند. امپراتور نپذیرفت زیرا این لقب مربوط به قلمروی ژیائو توئو، شامل مناطقگوانگشی وگوانگدونگ در جنوب چین، بود؛ بنابراین، امپراتور چینگ تصمیم گرفت به جای نانوئه این منطقه را «ویت نام» بنامد.[n ۲][۱۷]
میان سالهای ۱۸۰۴ و ۱۸۱۳ نام ویتنام بهطور رسمی توسط امپراتور گیا لونگ مورد استفاده قرار گرفت. این نام در اوایل قرن بیستم در کتابتاریخ از دست دادن ویتنام اثرفان بوی چائو و بعد توسط حزب ملیگرای ویتنام (VNQDĐ) احیا شد.[۱۸] این کشور بهطور معمول تا سال ۱۹۴۵، زمانی که دولتامپراتوری ویتنام درهوئه نامViệt Nam را رسماً پذیرفت،آنام نامیده میشد.[۱۹]
در ۱۸۰۲، «نگوین آن»تونکن (شمال کشور)،آنام (مرکز) و کوشنشین (جنوب) را متحد و خود را امپراتور ویتنام ساخت. از دهه ۱۸۶۰ فرانسویان در این منطقه مداخله کردند، در ۱۸۸۳ سرزمینی تحتالحمایه در ویتنام به وجود آوردند و در ۱۸۸۷ اتحاد هندوچین را - شامل کامبوج و لائوس - تشکیل دادند. در دهه ۱۹۳۰ شورشهای ضد استعماری آغازگر دورهای از جنگ و اشغال بود که به مدت ۴۰ سال طول کشید. در ۱۹۴۰ ژاپن، ویتنام را اشغال و سرانجام حکومت دستنشاندهای تحت امپراتوری بائودای برپا کرد.
در ۱۹۴۱هوشی مین، رهبر کمونیست، ویت مین را به صورت ارتش ملیگرای چریکی برای جنگ با ژاپنیها بنیاد نهاد. در ماههای آخر جنگ، ویتمین از آمریکا کمک دریافت کرد. پس از تسلیم ژاپن، جمهوری دمکراتیک ویتنام با ریاست هوشیمین در هانوی تأسیس شد. فرانسه تا ۱۹۴۶ سلطه خود را بازنیافت، و در ابتداجمهوری دموکراتیک ویتنام را به عنوان یک «کشور آزاد» داخل هندوچین فرانسه به رسمیت شناخت. پس از برخورد میان حکومت هانوی و فرانسویان،هوشیمین هانوی را ترک و جنگ چریکی را با استعمارگران و بائودای، امپراتور به تخت بازگشته، آغاز کرد. ویتمین به تدریج تمام تونکن را به دست آورد و در ۱۹۵۴ فرانسویان را در دینبینفو، پس از ۵۵ روز محاصره، وادار به تسلیم کرد.
قرارداد صلح ژنو (ژوئیه ۱۹۵۴) ویتنام را به منطقه کمونیست در شمال و منطقه حکومت بائودای در جنوب تقسیم کرد. انتخابات در سراسر کشور برای ۱۹۵۶ زمانبندی شده بود، ولی شمال از شرکت امتناع کرد. در ۱۹۵۵ بائودین خلع شد و نگودیندیم درویتنام جنوبی اعلام جمهوری کرد. رژیم سرکوبگر دیم موجب تشویق فعالیت چریکهای کمونیست در جنوب شد و در ۱۹۶۰ [نیروی چریکی] ویت کنگ (کمونیست) با هدف سرنگون کردن دولت طرفدار غرب در ویتنام جنوبی تشکیل گردید. در ۱۹۶۱ جان فیتزجرالد کندی،رئیسجمهور آمریکا، مستشاران نظامی آمریکایی را برای کمک به ویتنام جنوبی اعزام کرد.
در ۱۹۶۴ گروه «مستشاران» به ارتشی از سربازان کادر آمریکا بسط یافته بود. پس از حملهای کهویتنام شمالی به ناوهاینیروی دریایی آمریکا کرد (۱۹۶۴)، آمریکا بمباران هوایی شمال را بهطور منظم آغاز کرد. در پایان ۱۹۶۴ قریب به ۲۰۰٬۰۰۰ نفر از نیروهای رزمی آمریکا در ویتنام درگیر عملیات بودند.
در برابر حمله موسوم به تت، کمونیستها در ۱۹۶۸ مقاومت شدند و ضعف ویتنام جنوبی آشکار گردید. مخالفت با جنگ در آمریکا افزایش یافت. در ۱۹۶۹ مذاکرات صلح آغاز شد ولی در ۱۹۷۰ نیروهای آمریکایی ضدویتکنگ در لائوس و کامبوج فعال بودند. این جنگ طبق موافقات صلح پاریس (۱۹۷۳) رسماً به پایان رسید، ولی پس از عقبنشینی سربازان آمریکایی ادامه یافت. از زمان تسخیر جنوب (۱۹۷۵) از طرف کمونیستها و اتحاد مجدد ویتنام بازسازی کشور را جنگ مرزی با چین (۱۹۷۹) و اشغال کامبوج (۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹) به دست نیروهای ویتنامی به تأخیر انداختهاست.
فقدان کمک و سرمایهگذاری غربی مانعتوسعه اقتصادی بوده، و این وضع، در ترکیب با سرکوب سیاسی، منجر به فرار شمار کثیری پناهجو («قایقسوار»)از کشور شدهاست. از ۱۹۸۹ کوشش برای جذب سرمایه غربی موجب اتخاذ سیاستهای عملیگرایانهتری شدهاست.
جمهوری سوسیالیستی ویتنام با مساحت ۳۳۰٬۳۶۳ کیلومتر مربع در قسمت شرقی شبه جزیره هند و چین در منطقهجنوب شرقی آسیا واقع شدهاست. ویتنام از شمال با جمهوری خلق چین همسایه بوده و از شرق به خلیج Tonkin ودریای چین جنوبی محدود است. این کشور از غرب با کشور لائوس و در قسمت جنوب غرب با کشور کامبوج مرز مشترک دارد. ویتنام از جنوب نیز به دریای چین جنوبی محدود است. ویتنام باریکه طویلی به طول یک هزار مایل است که از کرانه دلتای رود مکونگ در جنوب تا مرز چین در شمال بطول ۱۶۵۰ کیلومتر امتداد دارد. طول سواحل این کشور ۳۴۴۴ کیلومتر است.
بهطور کلی ویتنام از سه منطقه شمالی، منطقه مرتفع مرکزی و دلتای رودمکونگ تشکیل شدهاست. از نظرجغرافیای طبیعی این کشور باریکه طویلی بطول یک هزار مایل از دلتای رود مکونگ در جنوب تا دلتای رود سرخ در شمال امتداد دارد. دو رودخانه اصلی کشور، رود مکونگ و رود سرخ است. رود مکونگ بطول ۴ هزار کیلومتر و دلتای آن در جنوب به عنوان بزرگترین رودجنوب شرق آسیا و هفتمین رود قاره آسیا است که از کشورهای چین، تایلند و لائوس و کامبوج گذشته و به ویتنام وارد میشود. رود سرخ و دلتای آن در شمال محل اصلی تشکیل مدنیت در این کشور بودهاست.
هانویی به عنوان مرکز سیاسی و فرهنگی کشور در منطقه شمالی ویتنام قرار دارد. این شهر جزء هیچیک از استانهای کشور به حساب نیامده و دارای شهرداری مستقل است. شهرهای هوشیمین و هایفونگ نیز وضعیت مشابهی دارند.
هوشیمین یا بندر سابق سایگون مرکز حکومتویتنام جنوبی بودهاست که پس از خروج نیروهای آمریکایی از این کشور بنام رهبر فقید این کشور نامگذاری شدهاست. شهر هوشی مین در حال حاضر بزرگترین شهر کشور و قطب اصلی اقتصاد ویتنام محسوب میگردد. این شهر بیش از ۳۸ درصد ازتولید ناخالص داخلی ویتنام را بخود اختصاص دادهاست.
بندر هایفونگ یکی دیگر از مناطق استراتژیک و مهم در منطقه شمال ویتنام بشمار میآید. این شهر در زمان جنگهای استقلال طلبانه و آزادیخواهانه ویتنام راه اصلی مواصلاتی نیروهای شمالی کشور بودهاست. در حال حاضر این بندر با سرمایهگذاریهای صورت گرفته یکی از قطبهای اقتصادی ویتنام است.
ویتنام دارای آب و هوای موسمی استوایی است. منطقه شمالی بهواسطه مجاورت باچین هوایی کاملاً استوایی ندارد ولیکن قسمت جنوبی این کشور دارای آب و هوایی استوایی است. متوسط دما در هانوی ۲۳ درجه و در هوشی مین ۲۶درجه سانتی گراد است.
بر اساس قانون اساسی،حزب کمونیست ویتنام (CPV) نقش خود را در همه شاخههای سیاست و جامعه اعمال میکند.[۲۱] رئیسجمهوررئیس کشور منتخب وفرمانده کل قوای مسلح است، و به عنوان رئیس شورای عالی دفاع و امنیت فعالیت میکند، و دارای دومین مقام عالیرتبه و نیز ایفاگر نقشهای اجرایی و انتصابات دولتی و تعیین خط مشی است.[۲۱]
وزیر دفاع ویتنام وریولین رئیسجمهور اسرائیل، مارس ۲۰۱۷
سیاست خارجی کنونی ویتنام متشکل از پیادهسازی خط مشی استقلال، خوداتکایی، صلح، همکاری و توسعه و نیز بازبودن، تنوع بخشی وچندجانبهگرایی با روابط بینالملل است.[۲۵][۲۶] این کشور خود را دوست و شریک همه کشورها در جامعه بینالمللی، فارغ از پیوستگی سیاسی آنها، از طریق شرکت کردن در پروژههای توسعه همکاری منطقه ای و بینالمللی اعلام کردهاست.[۲۷][۲۵] از دهه ۱۹۹۰، ویتنام گامهای کلیدی متعددی برای بازگردانی پیوندهای دیپلماتیک باجهان غرب سرمایه دارانه برداشته است. این کشور از قبل با کشورهای غربی کمونیستی در دهههای پیشتر روابط داشت.[۲۸]
روابط با ایالات متحده با ارتقای سطح دفاترنمایندگی دو کشور به جایگاه سفارت در سال ۱۹۹۵ شروع به ارتقا کرد.[۲۹] با رشد پیوندهای دیپلماتیک بین دو حکومت، ایالات متحده یککنسولگری در هو شی مین سیتی و ویتنام کنسولگری خود درسان فرانسیسکو را افتتاح کردند. روابط کامل دیپلماتیک بانیوزیلند، نیز که سفارت خود را در ۱۹۹۵ در هانوی افتتاح کرد برقرار شد؛[۳۰] ویتنام در سال ۲۰۰۳ سفارت خود را درولینگتون افتتاح کرد.[۳۱]پاکستان نیز در اکتبر ۲۰۰۰ سفارت خود را در هانوی بازگشایی کرد و ویتنام سفارت خود را دراسلامآباد در دسامبر ۲۰۰۵ و دفتر تجاری خود درکراچی را در نوامبر ۲۰۰۵ افتتاح کرد.[۳۲][۳۳]
در مه ۲۰۱۶, رئیسجمهور آمریکاباراک اوباما روابط با ویتنام را پس از اعلام رفعتحریم سلاح به ویتنام بیش از پیش عادی کرد.[۳۴] امروزه ویتنام با وجود تاریخ گذشتهاش، یکی از متحدین بالقوه آمریکا، مخصوصاً در زمینه ژئوپولیتیک مناقشات ارضی در دریای جنوبی چین در برابر توسعه طلبی چین تلقی میشود.[۳۵][۳۶][۳۷]
درسال۲۰۱۲ میلادی ویتنام در سفری که رئیس جمهورچین به اینکشور داشت، به اشتباه از پرچم ۶ ستاره برای چین (۱ ستاره بزرگ و ۵ کوچک) استفاده کرده بود.[۴۳][۴۴][۴۵][۴۶]
کشور ویتنام از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۵ گرفتار جنگی خانمانسوز شد که بخش قابلتوجهی از مردم را درگیر قحطی و فقر کرد. تلاشهای ویتنام قبل از دهه ۹۰، نتوانست موتور اقتصاد این کشور جنگزده را روشن کند، اما در سه دهه اخیر ویتنام با درس گرفتن از اشتباهات گذشته خود، اصلاحات اقتصادی را در دستورکار قرار داد. «آزادسازی اقتصادی»، «عقد توافقنامههای تجاری با دیگر کشورهای منطقه»، «ثبات اقتصاد کلان» و «اصلاح سیاستهای پولی و مالی» اقتصاد این کشور را متحول ساخت.
براساس آمارهای بانک جهانی، صادرات ویتنام در سه دهه اخیر ۱۰۰برابر شدهاست. نکته جالب فتح بازار آمریکاست؛ اگرچه این کشور بزرگترین آسیبهای جنگی را از آمریکا دید، اما در حال حاضر صادرات این کشور به آمریکا به ۶۱ میلیارد دلار رسیدهاست. طی این مدت همچنین متوسط درآمد ویتنامیها حدود ۳۰ برابر شدهاست. براساس آمارها، جمعیت زیر خط فقر نیز از ۶۰ درصد جمعیت به کمتر از ۵ درصد رسیدهاست که این امر نشان میدهد این کشور در مسیر توسعه اقتصادی قرار دارد.
واحد پول این کشور دونگ نام دارد. هر دونگ ویتنام معادل ۰٫۰۰۰۰۴ دلار آمریکا و هر دلار آمریکا معادل ۲۳٬۰۷۰ دونگ میباشد. (آوریل ۲۰۲۲).[۴۷]
ویتنام، کشوری است که نامش بیشتر تداعیکننده جنگ با آمریکا است. بررسی آمارهای دو دهه اخیر نشان میدهد که ویتنام در جبهه اقتصادی، درحال رقم زدن یک پیروزی است. در یک دهه اخیر، ویتنام از کشورهای جنوب شرقی آسیا، بین کشورهای دنیا یکی از بیشترین رشدهای اقتصادی سالانه را داشتهاست.
اگر چه اقتصاد این کشور راه زیادی تا رسیدن به اقتصاد کشورهای همجوار خود یعنی سنگاپور و تایوان دارد ولی رشد اقتصادی در یک دهه اخیر و پتانسیلهای بالقوه اقتصادی در این کشور نوید توسعه اقتصادی در سالهای آینده را نیز میدهد. رویکرد جدید سیاستگذاران از اواخر دهه ۸۰ میلادی نقش مؤثری در رشد اقتصادی در سالهای بعد از آن داشتهاست. در این تغییر رویکرد، سیاستگذار از یک اقتصاد مبتنی بر برنامهریزی مرکزی به بازار آزاد تمایل پیدا کرده و تجارت آزاد در دستورکار قرار گرفتهاست. در نتیجه این تغییر سیاستی با وجود افزایش جمعیت به اندازه ۲۵ درصد از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۹ درآمد سرانه از ۹۵ دلار به ۲۷۱۵ دلار رسیدهاست و در همین مدت خطفقر نیز از ۶۰ درصد به کمتر از ۵ درصد رسیدهاست.
نکته جالب توجه اینکه ویتنام از معدود کشورهای منطقه جنوب غربی آسیا محسوب میشود که در سال ۲۰۲۰ گرفتار رکود نشد. براساس آخرین آمار در سال ۲۰۱۹ این کشور بیش از ۶۰ میلیارد دلار به آمریکا صادر کردهاست، همچنین میزان واردات این کشور از آمریکا در سال ۲۰۱۹ به میزان ۳/ ۱۴ میلیارد دلار بودهاست.سیاستهای کمونیستی در پساجنگ ویتنام از سالهای ۱۹۵۵ تا سال ۱۹۷۵ درگیر جنگ فرسایشی میان نیروهای کمونیستی و ضدکمونیستی بود. بعد از اتمام جنگ در سال ۱۹۷۵ و اتحاد دو ویتنام شمالی و جنوبی، دولت این کشور به دست سیاستمداران کمونیست افتاد و در نتیجه این رویداد یک اقتصاد دستوری و برنامهریزی شده به کشور تحمیل شد.
برنامههای پنجساله اقتصادی با رویکرد کمونیستی، سیاست تثبیت دستوری قیمتها و اتکا به کشاورزی اشتراکی در سالهای بعد از جنگ باعث شد کشور در حوزه اقتصاد پیشرفت چشمگیری نداشته باشد. تجارت محدود با کشورهای کمونیستی تأثیر مطلوبی بر اقتصاد نداشت و علاوه بر اینها فروپاشی شوروی و تغییر سیاستهای اقتصادی چین، نگاه جهانی به اقتصاد را نیز تغییر داد. نتیجه سیاستهای کمونیستی بعد از جنگ حتی به خود سیاستگذاران ثابت کرد که نمیتوانند با این سیاستها توفیق چندانی در بهبود شرایط اقتصادی کشور داشته باشند. در مجموع در سالهای بعد از جنگ، اقتصاد و زیرساختهای کشور بهطور کامل نابود شده بود و سیاستهای اقتصادی بعد از جنگ نیز کمکی به حل مشکلات اقتصادی در کشور نکرد.
شروع اصلاحات اقتصادی از سال ۱۹۸۶ دولت سیاست جدیدی را تحت عنوان تغییر جدید «Doi Moi» به اجرا گذاشت.
ناحیه بازرگانی مرکزی شهر چیمین بزرگترین شهر ویتنام
تمرکز این سیاستگذاری جدید بر روی لغو اقتصاد دستوری و حرکت به سمت اقتصاد بازار آزاد بود. همچنین طی این شیفت سیاستی، اقتصاد بسته کشور برای تجارت آزاد با کشورهای دیگر منطقه و جهان باز شد. توجه برنامه جدید بیشتر بر روی مسائل کشاورزی بود که حدود ۷۰ درصد از نیروی کار را به خود اختصاص میداد و براساس این برنامه، بخش کشاورزی از مدیریت اشتراکی درآن سالها به کشاورزی مبتنی بر سود شخصی شیفت کرد، به این معنی که کشاورزان میتوانستند تولیدات خود را قیمتگذاری کرده تا سود خود را در این زمینه بیشینه کنند. در نتیجه این تغییر در سیاستگذاری در بخش کشاورزی، تولیدات این گروه از کالاها در ویتنام با افزایش قابل ملاحظهای روبهرو شد. این اصلاحات، تنها در بخش کشاورزی نماند و در ادامه سیاستگذاران به سراغ اصلاحات ساختاری در اقتصاد کلان نیز رفتند. ابتدا ارزش پول رایج ویتنام (dong) را نسبت به دلار کاهش دادند و به تدریج سیاستگذاران بهدنبال اصلاحات پولی و مالی دیگر هم رفتند. در همین راستا دولت بهطور جدی حل معضل کسری بودجه را دستور کار خود قرار داد. البته دولت پا را از این هم فراتر گذاشت و از دهه ۹۰ میلادی، خصوصیسازی صنایع دولتی توسط تکنوکراتهای ویتنامی آغاز شد که در نتیجه آن، ۱۲ هزار شرکت دولتی در سال ۱۹۸۹ به کمتر از ۶۰۰ شرکت در سال ۲۰۱۶ رسید. البته دولت قبل از خصوصیسازی در اقتصاد به آزادسازی اقتصاد روی آورده بود و تا حد امکان فضا را برای رونق کسبوکارهای خصوصی آماده کرده بود؛ بههمین دلیل خصوصیسازی در این کشور توانست موفقیت قابل قبولی پیدا کند.
میوه اصلاحات برای اقتصاد ویتنام برنامه تغییر جدید «Doi Moi» تأثیری پایدار بر اقتصاد ویتنام داشت و باعث شد ویتنام از کشوری فقیر در سالهای بعد از جنگ به کشوری با درآمد متوسط بدل شود. در میانه این اصلاحات در ویتنام، چین نیز به مرور زمان درحال از دست دادن مزیت رقابتی خود بود و در همین حال نگاه آمریکا به چین نیز داشت رنگ و بوی امنیتی به خود میگرفت که این امر ریسک سیاسی مهمی برای سرمایهگذاری خارجی در این کشور محسوب میشد. در همین زمینه ویتنام جایگزین خوبی برای سرمایهگذاران کشورهای غربی بود و اصلاحات سیاستی در این کشور به سرمایهگذاران این اطمینان را داد که حداقل ریسک سیاسی به اقتصاد ویتنام ضربه نخواهد زد. بررسیها نشان میدهد که در سال ۲۰۱۹ میزان تولید ناخالص داخلی این کشور به میزان ۲۶۱ میلیارد دلار بودهاست. این رقم در سال ۲۰۰۰ حدود ۳۰ میلیارد دلار بودهاست، یعنی در دو دهه اخیر یک مسیر صعودی با شیب زیاد را طی کردهاست. در بین سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۱۸ تولید ناخالص داخلی سرانه (به قیمتهای ثابت سال ۲۰۱۰) ۷/ ۲ برابر شد. در سال ۲۰۱۹ رقم تولید ناخالص داخلی سرانه از مرز ۲ هزار و ۷۰۰ دلار نیز فراتر رفت.
همچنین در همین مدت ۴۵ میلیون نفر از خط فقر مطلق رهایی جستهاند و درحالحاضر صرفاً ۵ درصد از جمعیت، توسط دولت فقیر محسوب میشوند که براساس برآوردهای بانک جهانی اکثر این فقیران (حدود ۸۶ درصد از آنها) از اقلیتهای نژادی هستند. در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ اقتصاد ویتنام رشد بیش از هفت درصدی داشته که بین کشورهای آن منطقه و جهان از سریعترین رشدهای اقتصادی بهحساب میآید. نکته جالب توجه اینکه ویتنام از معدود کشورهای منطقه جنوب شرقی آسیا بود که در سال ۲۰۲۰ گرفتار رکود نشد و توانست رشد اقتصادی را حتی در میانه این پاندمی نیز تجربه کند. علاوه بر سیاستهای آزادسازی اقتصاد و خصوصیسازی، تجارت آزاد با کشورهای منطقه و جهان نیز تأثیر بسزایی در رشد اقتصادی ویتنام در سه دهه اخیر داشتهاست از سال ۲۰۰۷ ویتنام به سازمان تجارت جهانی «WTO» پیوسته و از آن سال تا به امروز دهها موافقتنامه تجاری را با دیگر کشورها امضا کردهاست. مهمترین شریک تجاری ویتنام کشورهای جنوب غربی آسیا محسوب میشوند و ویتنام در دو دهه اخیر فواید بسیاری را از تجارت جهانی با این کشورها بهدست آوردهاست.
فعالیت هایویتتل شرکت مخابرات ویتنامی در خارج از کشور
تجارت آزاد با دیگر کشورها در دو دهه اخیر با وجود افزایش صادرات، واردات را نیز افزایش داده که این امری اجتنابناپذیر بودهاست. براساس آمارهای سال ۲۰۱۹، میزان صادرات این کشور در سال ۲۰۱۹ به رقم ۲۶۴ میلیارد دلار و رقم واردات این کشور به ۲۵۳ میلیارد دلار رسیدهاست. در سال ۱۹۹۰ این کشور تنها ۳/ ۲ میلیارد دلار صادرات داشت. نکته قابل توجه این است که بیشترین صادرات این کشور به آمریکا بوده که در سال ۲۰۱۹ به میزان ۶۱ میلیارد دلار به این کشور صادرات داشتهاست.
پتانسیلهای رشد اقتصادی مهمترین مولفه رشد اقتصادی ویتنام در سه دهه اخیر در گرو نیروی کار خود بودهاست. بیش از ۵۵ درصد از جمعیت ویتنام کمتر از ۳۵ سال دارند و شاخص سرمایه انسانی از سال ۲۰۱۰ تا به امروز از ۶۶ درصد به ۶۹ درصد رسیدهاست که موفقیت بزرگی برای سیاستگذاران ویتنامی محسوب میشود زیرا در دو دهه اخیر سرمایهگذاریهای دولتی در بخش آموزش بسیار بیشتر شده بود. این شاخص درحالحاضر در ایران ۵۹ درصد، بین کشورهای با درآمد بالا بیشتر از ۷۰ درصد و سنگاپور با داشتن شاخص ۸۸ درصدی از همه کشورها در این زمینه بالاتر است. ویتنام بین کشورها با درآمد متوسط بهترین عملکرد را در این شاخص نشان میدهد. همچنین به باور صاحبنظران، طبقه متوسط ویتنام به مرور درحال رشد است که این امر را به خوبی میتوان در شاخص سرمایه انسانی و نرخ مشارکت اقتصادی به خوبی مشاهده کرد. درحالحاضر نرخ مشارکت اقتصادی در ویتنام ۸۰ درصد است. این درحالی است که نرخ مشارکت میانگین در اروپا حدود ۵۷ درصد، در ایالاتمتحده آمریکا ۴/ ۶۱ و در ایران حدود ۴۰ درصد اندازهگیری شدهاست.چالشهای کشور ۹۶ میلیون نفری ویتنام اگر چه پیشرفتهای مهمی را در سالهای اخیر تجربه کردهاست ولی همچنان اقتصاد این کشور راه سختی را برای رشدهای اقتصادی بالا پیش روی خود دارد. در این کشور ۹۶ میلیون نفری کمتر از ۲۵ درصد از نیروی کار در ویتنام قرارداد شغلی دارند و هنوز حدود ۴۰ درصد از نیروی کار در بخش کشاورزی فعالیت میکنند.
همچنین جمعیت جوان در ویتنام به سرعت درحال پیر شدن است و این موضوع تهدیدی جدی برای این کشور محسوب میشود. قبل از ویتنام، بقیه کشورهای همسایه این کشور بهخصوص ژاپن، این تهدید را پشتسر گذاشته و از این مرحله به سلامت عبور کرده بودند. براساس برآوردها تعداد افراد بالای ۶۵ سال تا سال ۲۰۳۵ از حدود ۷ درصد به ۱۴ درصد خواهد رسید که این امر زنگ خطری برای اقتصاد این کشور محسوب میشود. بانک جهانی همچنین عدم شمول اقلیتهای نژادی در اقتصاد را از تهدیدات جدی پیشرو به حساب میآورد و به دولت این کشور پیشنهاد دادهاست که اقدامات متناسبی برای رفع این معضل انجام دهد.
↑در ابتدا گیا لونگ نام "نام ویت" را درخواست کرد، اما امپراتور جیاگینگ آن را رد کرد.
خطای یادکرد: برچسپ<ref> که با نام «FOOTNOTEConstitution of Vietnam2014» درون<references> تعریف شده، در متن قبل از آن استفاده نشده است. خطای یادکرد: برچسپ<ref> که با نام «FOOTNOTEWoods200238» درون<references> تعریف شده، در متن قبل از آن استفاده نشده است. خطای یادکرد: برچسپ<ref> که با نام «FOOTNOTEShaofeiGuoqing2016» درون<references> تعریف شده، در متن قبل از آن استفاده نشده است.