| ﴿عناوین و القاب سلطنتی و اشرافی در اروپا ﴾ |
|---|
.svg) |
وویود (به انگلیسی: Voivode:/ˈvɔɪvoʊd/VOY-vohd که همچنین voivod voievod یا voevod یا vaivode نیز وشته می‌شود)، عنوانی است که به رهبر نظامی، حاکم محلی یاجنگ‌سالار دراروپایمرکزی،جنوب شرقی و شرقی اطلاق می‌شد و ازاوایل قرون وسطی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این عنوان عمدتاً به حاکمان قرون وسطایی ایالت‌های رومانیایی‌نشین و فرمانداران و فرماندهان نظامی لهستانی‌ها،مجارها،لیتوانیایی‌ها،بالکان،روس‌ها و دیگر جمعیت‌هایاسلاوی زبان اشاره داشت.
درمشترک‌المنافع لهستان-لیتوانی،وویود به جایپالاتین استفاده می‌شد. درروسیه تزاری، وویود بهفرماندار نظامی اطلاق می‌شد. در میان امیرنشین‌های دانوب،وویود یک عنوان سلطنتی محسوب می‌شد.
اصطلاح وویود از دو ریشه گرفته شده است.اسلاوی کلیسایی:вой(-на)،ت. «voi(-na)»، به معنای «جنگ، مبارزه» است، در حالی که اسلاوی کلیسایی:водя،ت. «vodya»، به معنای «رهبری کردن» است.
بنابراین دراسلاویای قدیمی روی هم رفته به معنای «رهبر جنگ» یا «فرمانده جنگ» است[۱][۲] که به عنوان فرمانده اصلی یک نیروی نظامی و معاون پادشاه خدمت می‌کرد. در زبان اسلاوی اولیه،vojevoda به معنایلاتین:bellidux 'رهبر نظامی در نبرد'می‌باشد و هم چنین این اصطلاح در مناطقی که تحت تأثیر اسلاوها بوده‌اند، به زبان‌های غیر اسلاوی، مانندرومانیایی،مجارستانی وآلبانیایی نیز گسترش یافته است.
.png)
در طول دورهامپراتوری بیزانس، این عنوان به فرماندهان نظامی بیشتر به جمعیت‌های اسلاوی زبان، به ویژه دربالکان، اشاره داشت کهامپراتوری بلغارستان اولین دولتاسلاوی مستقر در این منطقه بود. عنوانvoevodas (یونانی:βοεβόδας) به دلیل کاربرد آن توسطامپراتور بیزانسی قرن دهم،کنستانتین هفتم، در کتاب«Administrando Imperio» و در اشاره به رهبران نظامیمجارستان آمده است.[۳][۴]
این عنوان در قرون وسطی دربوهمیا،بوسنی،بلغارستان،کرواسی،یونان،مجارستان،مقدونیه،مولداوی،لهستان،روگن،امپراتوری روسیه،اوکراین،صربستان،ترانسیلوانیا ووالاچیا استفاده می‌شد.[۵][۳]
دراواخر قرون وسطی، voivode، ترجمه و معادل کلمهلاتینcomes palatinus است. برای فرمانده اصلی یک نیروی نظامی، نیابت از پادشاه به تدریج به عنوان فرمانداران منطقه‌ای در لهستان، مجارستان وسرزمین‌های چک و در بالکان تبدیل شد.
در طولحکومت عثمانی بر یونان، فرمانداری عثمانی آتن درورزشگاه باستانی هادریان اقامت داشت.[۶]
استان خودمختار وویوودینای صربستان از نام صربستانی Vojvodina سرچشمه می‌گیرد.
انتقال مقام وویود از رهبر نظامی به یک نقش مدنی عالی‌رتبه در مدیریت سرزمینی (دولت محلی) در بیشتر کشورهای اسلاوی زبان و در بالکان دراواخر قرون وسطی رخ داد. این کشورها شامل بلغارستان، بوهمیا، مولداوی و لهستان بودند. علاوه بر این، در سرزمین‌های چک، و همچنین در بالکان، این یک عنوان اشرافی معادلدوکس،دوک یاشاهزاده بود. بسیاری از خانواده‌های اشرافایلیریکوم هنوز هم از این عنوان استفاده می‌کنند، علیرغم اختلافات در مورد وجود اشرافیت در بالکان.
| کتابخانه‌های ملی | |
|---|---|
| سایر | |
