کلمهٔ وراثت در ابتدا در زمینهٔ وسیع‌تری مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ چرا که مرز میان صفات اکتسابی وصفات ژنتیکی به درستی مشخص نبود. این دو تعریف تنها در اواخرقرن نوزدهم از هم جدا شدند.
برای نخستین بار،گرگور مندل با پایه‌گذاریقوانین وراثت در قرن نوزدهم میلادی مدلی برای نشان دادن نحوهٔ انتقال صفات از والدین به فرزندان پیشنهاد داد. از آنجا که ماهیت مادهٔ ژنتیکی که عامل انتقال خصوصیات است، در آن زمان مشخص نبود، این پیشنهاد رد شد.
با این حال، همزمان با کارهای مندل، آزمایش‌هایی اهمیت نقشکروموزومها را در انتقال صفات ثابت کرد.
در سال ۱۹۴۳،اسوالد ایوری مولکولدی‌ان‌ای در کروموزوم‌ها را به عنوان ماهیت مادهٔ ژنتیک شناسایی کرد. سرانجاممدل واتسون و کریک در سال ۱۹۵۳ اطلاعات کافی را برای درک و تصحیح قوانین مندل در اختیار دانشمندان قرار داد.
طبققوانین وراثت، جانداراندیپلویید (همچون انسان)، برای هر صفت خود، ۲آلل دارند که یکی از آن‌ها را از پدر و دیگری از مادرش دریافت کرده‌اند. در صورتی که این دو آلل یکسان باشند، فرد از نظر آنژنهموزیگوت، و اگر متفاوت باشندهتروزیگوت است. در این صورتفنوتیپ فرد می‌تواند چندین حالت داشته باشد. به‌طور مثال اگر یکی از آلل‌ها،آلل غالب باشد (یعنی خود را به‌طور کامل بروز دهد) و دیگریمغلوب باشد (اثری از خود ظاهر نکند)، فنوتیپ فرد مربوط به الل غالب خواهد بود. به‌طور مثال، فردی که یک الل A و یک الل O برایگروه خونی خود دارد، فنوتیپ گروه خونی A را خواهد داشت؛ چرا که الل O نسبت به A مغلوب است و بروز نمی‌کند.
همچنین، دو الل ناهمسان می‌توانند همزمان خود را بروز دهند. به این حالتهم‌توانی گفته می‌شود. در این صورت، در فنوتیپ فرد، دو صفت مربوط به هر کدام از دو آلل ظاهر می‌شود؛ همچون فردی که دارای گروه خونی AB است.
حالت دیگری که ممکن است رخ دهدبارزیت ناقص است. در این صورت، فنوتیپ فرد ترکیب و حد واسطی از دو صفت خواهد بود. همچون فردی که یک آلل مربوط به موهای مجعد و یک آلل مربوط به موهای صاف داشته باشد. در این صورت فنوتیپ موهای او موج‌دار خواهد بود.
به‌علاوه، برخی صفات می‌توانند تحت تأثیر چند ژن قرار داشته باشند. این ژن‌ها ممکن است همگی بر روی یک کروموزوم، یا حتی چند کروموزوم مختلف قرار داشته باشند. به این حالتصفات چندژنی می‌گویند. تعیین اثر و سهم هر کدام از این ژن‌ها در فنوتیپی که فرد نشان می‌دهد بسیار دشوار است. طول قد و رنگ مو از جمله این صفات هستند.
به جز مواردی که ذکر شد (که همگی از قوانین مندل پیروی می‌کنند)، صفاتی هستند که از این قوانین مستقل می‌باشند. عامل بروز این صفات در کروموزوم‌های موجود در هسته قرار ندارد؛ بلکه بهاندامک‌هایی کهسلول تخم ازگامت‌ها دریافت می‌کند بستگی دارد.
همچنین، برخی صفات تحت اثر محیط قرار دارند؛ همچون رنگ گلبرگ‌های گیاهادریسی که در خاک‌هایاسیدی آبی، و در خاک‌هایبازی صورتی است.
