جوزف نورمن لاکیر | |
|---|---|
 مربوط به سال ۱۹۰۹ | |
| زادهٔ | ۱۷ مهٔ ۱۸۳۶ |
| درگذشت | ۱۶ اوت ۱۹۲۰ (۸۴ سال) سالکومب رجیس، انگلستان |
| ملیت |  بریتانیایی |
| شناخته‌شده برای | شناساییهلیم |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | اخترشناسی |
سر جوزف نورمن لاکیر (بهانگلیسی:Norman Lockyer) (زاده ۱۷ مه ۱۸۳۶ تا ۱۶ اوت ۱۹۲۰) یک دانشمند و اخترشناس (FRS) اهلانگلستان بود. او و دانشمند فرانسویژول ژانسن هر دو به عنوان نخستین کسانی که توانستندهلیم را شناسایی کنند، دانسته می‌شوند. همچنین لاکیر به عنوان بنیانگذار و نخستین ویراستار نشریهٔنیچر به یاد آورده می‌شود..
لاکیر در شهرراگبیوارویکشایر به دنیا آمد. او آموزش در مدرسه را مانند دیگران سپری کرد و پس از آن به فرانسه وسوئیس سفر کرد و سرانجام درویمبلدون در جنوبلندن ساکن شد. او در آغاز یکاخترشناس غیرحرفه‌ای بود که علاقهٔ ویژه‌ای بهخورشید داشت اما کم کم توانست سطح خود را بالا برد و مدیر رصدخانهٔ فیزیک خورشیدکنزینگتون لندن شود.
در دههٔ ۱۸۶۰ لاکیر با دستگاه‌هایطیف‌سنجی آشنا شد و علاقهٔ ویژه‌ای به کار با آن پیدا کرد. او دریافت که با کمک این ابزار پژوهشی می‌توان مواد سازندهٔ جرم‌های آسمانی را شناسایی کرد. لاکیر در خانهٔ تازه‌اش در وست همستد پژوهش‌هایش را با تلسکوپ۶¼ اینچی اش که پیشتر در ویمبلدون هم داشت، از سرگرفت.[۱] لاکیر در رویداد خورشیدگرفتگی سال ۱۸۶۸ توانست هنگام طیف سنجی یک خط زرد طیفی را ثبت کند. این خط مربوط بهطول موج ۵۸۸ نانومتر بود که اندکی از خط معروف به D که مربوط بهسدیم بود کمتر بود. این خط زرد را نمی‌شد به هیچ یک از عنصرهای شناخته شده در آن روزگار نسبت داد برای همین لاکیر پیشنهاد داد که این خط می‌تواند مربوط به یک عنصر تازه باشد. او این عنصر نو راهلیم نامید برگرفته از واژهٔ یونانیHelios به معنی خورشید. در همان رویداد خورشیدگرفتگی بود کهژول ژانسن هم توانست خط زرد طیفی هلیم را ثبت کند و به وجود عنصر تازه پی ببرد. به همین دلیل شناسایی عنصر هلیم را به لاکیر و ژانسن، هر دو با هم نسبت می‌دهند. هلیم موجود در زمین نزدیک به ۱۰ سال بعد توسطویلیام رمزی شناسایی شد. لاکیر در این دستاورد با رمزی همکاری کرده بود.[۲]
لاکیر در سال ۱۸۶۹ برای آسان تر کردن داد و ستد دانش و دستاوردها میان دانشمندان، یک نشریهٔ عمومی دانش با نامنیچر را پایه‌گذاری کرد و تا اندکی پیش از مرگش ویراستار این نشریه باقی‌ماند.
لاکیر برای مشاهدهٔ خورشیدگرفتگی‌های آینده در سال‌های ۱۸۷۰ (درسیسیلی)، ۱۸۷۱ (در هند) و ۱۸۹۸ (در هند) به آن سرزمین‌ها سفر کرد. وی پس از بازنشستگی در سال ۱۹۱۱ یک رصدخانه در نزدیکی خانه‌اش درسالکومب رجیس نزدیکسیدماوٍث بنا کرد. این رصدخانه به رصدخانهٔ تپه (Hill Observatory) مشهور شد. اما پس از مرگش نام آن به رصدخانهٔ نورمن لاکیر تغییر کرد. این رصدخانه چندی از آندانشگاه اکستر شده بود اما اکنون از این دانشگاه گرفته شده‌است.
لاکیر در سال ۱۹۲۰ در خانه‌اش در سالکومب رجیس از دنیا رفت و در حیاط کلیسای سینت پیتر و سینت ماری به خاک سپرده شد.[۳][۴]
{{cite journal}}:Check|doi= value (help)| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر |
|
