نایکی (بهانگلیسی:Nike)شرکت چندملیتیآمریکایی است که در زمینه طراحی،توسعهٔ فناوری و تولید محصولاتی مانندکفش ورزشی،پوشاک ورزشی وتجهیزات ورزشی فعالیت میکند. دفتر مرکزی اینکورپوریشن، در نزدیکی شهربیورتونایالت اورگن در شمالباختری ایالات متحده آمریکا واقع است. نایکی بزرگترین تولیدکننده در زمینه تولید کفشهای ورزشی، پوشاک، لوازم و تجهیزات ورزشی در جهان بهشمار میرود. ارزش این شرکت در سال ۲۰۱۰ بهتنهایی بالغ بر ۱۰٫۷ میلیارد دلار برآورد شد که این شرکت را در این سال برترین تولیدکننده محصولات ورزشی نمود. نایکی دارای زیرمجموعههایی از جملهآمبرو وکانورس و همچنینکول هان وهارلی اینترنشنال است.
نایکی نخست با نام Blue Ribbon sports به معنای محصولات ورزشی روبان آبی در ۲۵ ژوئن سال ۱۹۶۴ توسط بیل بُوِرمن وفیل نایت آغاز بهکار نمود و در ۳۰ مه ۱۹۷۱ بهصورت رسمی به نام NIKE تغییر نام داد.
در سال ۲۰۰۹ نایکی وتیمبرلند خریدچرم تولیدشده در بخشهای جنگلزداییشدهٔ جنگلهایآمازون را متوقف کردند.[۱] این عمل تنها چند هفته پس از گزارش سازمانصلح سبز صورت گرفت که نشان میداد گلههای دامداریهای منطقهٔ آمازون باعث تخریب جنگلهای آمازون میشوند.
نایک محصولات خود را با نام تجاری خود و همچنین نایک گلف، نایک پرو، نایک پلاس، نایک بلیزرز، ایر فورس وان، نایک دانک، ایر مکس، فومپوزیت، نایک اسکیت بوردینگ، نایک CR7، و شرکت های تابعه از جمله ایر جردن روانه بازار کرده است. این شرکت علاوه بر تولید کفش، پوشاک و تجهیزات ورزشی، فروشگاههای خردهفروشی را با نام نایکتاون اداره میکند. نایک حامی بسیاری از ورزشکاران و تیم های ورزشی برجسته در سراسر جهان است، که با علامت تجاری Just Do It شناخته شده است که بر روی بعضی از کفش نایک و لباس های تولیدی این شرکت حک می شود.[۲]
در سال 2020، ارزش این برند به تنهایی بیش از 32 میلیارد دلار بود که آن را به با ارزش ترین برند در بین مشاغل ورزشی تبدیل کرد. پیش از این، در سال 2017، نام تجاری نایک 29.6 میلیارد دلار ارزش داشت.[۳]
تا سال 2024، 83700 نفر در سراسر جهان در این شرکت مشغول به کار بودند. نایک در فهرست 500 شرکت فورچون 2018 از بزرگترین شرکتهای ایالات متحده از نظر کل درآمد در رتبه 89 قرار گرفت.[۴]
نایک با حمایت از ورزشکاران و تیمهای محبوب در تلاش میکند تا برند خود را در میان طرفداران ورزش تقویت کند. این همکاریها شاملحمایت مالی مسابقات ورزشی، تولید لباسهای ورزشی برای تیمها و ورزشکاران، و برگزاری کمپینهای تبلیغاتی مشترک است. نایک با حمایت از ورزشکاران، محبوبیت خود را در بین جوانان افزایش می دهد.[۲]کریستیانو رونالدو و ورزشکاران دیگری شاملویرجیل فن دایک،کیلیان امباپه،کوین دی بروینه،فرنکی دی یونگ،وینیسیوس جونیور،روبرت لواندوفسکی ومارکو وراتی از جمله حمایت شدگان و استفادهکنندگان محصولات این شرکت هستند.[۳]لبران جیمز بازیکن حرفهای بسکتبال نیز تحت قرارداد با این کمپانی است.[۴]
در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه؛ پیش از آغاز جام این شرکت آمریکایی اعلام کرد به دلیل تحریمهای وضعشده از سوی ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران؛ به بازیکنانتیم ملی فوتبال ایران کفش نمیدهدو بازیکنان ایران اجازه ندارند از کفشهای شرکت نایکی در مسابقات استفاده کنند.[۵]
نایکی همواره بهعنوان یکی از پیشگامان در استفاده از فناوریهای پیشرفته در صنعت کفش و پوشاک ورزشی شناخته میشود. این شرکت با سرمایهگذاریهای بزرگ در تحقیق و توسعه، محصولات نوآورانهای تولید کرده است که تأثیر قابلتوجهی بر تجربه کاربران دارد. برخی از مهمترین فناوریها و نوآوریهای نایکی عبارتاند از:
فناوری ضربهگیری مبتنی بر کیسههای هوای فشرده که اولین بار در دهه 1970 معرفی شد. این فناوری فشار را کاهش داده و راحتی بیشتری برای دوندگان فراهم میکند.
مدلهای مشهوری مانندAir Max وAir Jordan از این فناوری استفاده میکنند.
سیستمی از فوم پیشرفته که سبک، انعطافپذیر و با دوام است و بازگشت انرژی بالایی ارائه میدهد.
این فناوری در کفشهای دویدن و تمرینات باشگاهی کاربرد دارد و حس نرمی و پایداری بیشتری ایجاد میکند. محصولات سری "Pegasus Plus" شرکت نایکی با بهرهگیری از فناوری فوم React، راحتی بیشتر و بازگشت انرژی مؤثرتری را ارائه میدهد.[۶]
نایکی در سالهای اخیر با تمرکز بر پایداری و مسئولیت اجتماعی، تلاش کرده است تا تأثیرات زیستمحیطی محصولات خود را کاهش دهد. این شرکت برنامههای متعددی را برای کاهش مصرف انرژی، استفاده از مواد بازیافتی و مدیریت پایدار زنجیره تأمین اجرا کرده است.