نام ایرانی شامل یکنام داده شده ونام خانوادگی و گاهی بیش از یک نام و نام خانوادگی است.
سازمان ثبت احوال ایران وظیفه اجرای قوانین و نظارت در خصوص هر گونه ثبت، حذف و تغییر نام افراد با تابعیت ایرانی و صدور مدارک هویتی مانندشناسنامه وکارت ملی را بر عهده دارد.
از زمانفتح ایران توسطاعرابمسلمان، بیشتر نام‌های در ایران ازعربی گرفته شده اگر چه امروزه نسل جدید ایرانیان با توجه به حس ایرانی ، نام های ایرانی برمی‌گزینند مانند: سام ، کاوه .
مسیحیان و اقلیت‌های مذهبی ایرانی نیز نام‌های مشتق از زبان عربی غیرقابل تشخیص از همسایگان مسلمان خود یا نام‌هاییونانی،آشوری،ارمنی یا از نام به خصوص استفاده می‌کنند. بسیاری از ایرانیان مسیحی، ایرانی‌ارمنی هستند.
بسیاری از نام‌های ایرانی از کتاب بزرگ ادبیات فارسی،شاهنامه (حماسه پادشاهان) آمده است؛ که توسطفردوسی آورده شده‌است و توسط بسیاری شاهکارادبیات فارسی شناخته شده‌است و توسط همه ایرانیان ارزشمند است. حدود ۱۰٪ -۱۵٪ از همه نام‌های ایرانی از شاهنامه هستند.
قبل از سال ۱۹۱۹، در ایران از نام خانوادگی استفاده نمی‌شد. استفاده از نام خانوادگی در سال ۱۲۹۷ شمسی (۱۹۱۹) توسط دولتحسن وثوق پیشنهاد و تا حدودی اجرایی شد و در زمان سلطنترضاشاه (۱۳۱۹–۱۳۰۳) با صدور شناسنامه برای تمام ایرانیان گسترش یافت. قبل از آن، نام یک فرد اغلب با ترکیبی از نام، لقب، عنوان، سمت، شغل و محل تولد با پیشوند و پسوند، مشخص می‌شد. از زمان تصویب نام خانوادگی، محمدی،حسینی،احمدی، به محبوب‌ترین گزینش در ایران تبدیل شده‌است.
در بسیاری از موارد نام خانوادگی افراد در ایران با نام منطقه، شهرستان، شهر، یا حتی روستا و محل زندگی ترکیب شد، مانند:نوری،خراسانی،مازندرانی،لرستانی،کردستانی،تهرانی،اصفهانی،تبریزی،همدانی،شیرازی و...و نمونه‌هایی از نام خانوادگی مشترک در ایران با مناطقی ازقفقاز که از طریقعهدنامه گلستان (۱۸۱۳) وعهدنامه ترکمانچای (۱۸۲۸) بهامپراطوری روسیه واگذار شد:داغستانی، قره‌باغی،شیروانی،ایروانی،لنکرانی
در اصلاحات سکولاریزاسیون و مدرنیزاسیون در زمان رضا شاه استفاده از نام خانوادگی اجباری شد، الگوهای مشابه معاصر آن درترکیه توسطمصطفی کمال آتاتورک، و بعد از آن درمصر تحتجمال عبدالناصر اجرا شد.
 | این یکمقالهٔ خردنام است. می‌توانید باگسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |