Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

ناسا

مختصات:۳۸°۵۲′۵۹″ شمالی۷۷°۰′۵۹″ غربی / ۳۸٫۸۸۳۰۶°شمالی۷۷٫۰۱۶۳۹°غربی /38.88306; -77.01639
این یک مقالهٔ خوب است. برای اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک کنید.
بررسی‌شده
صفحه با تغییرات در انتظار سطح ۱ حفاظت شده‌است
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

وضعیت نسخهٔ صفحه

این یک نسخهٔ بررسی‌شده از صفحه است

ایننسخهٔ پایداری است که در۲۵ اوت ۲۰۲۵بررسی شده است.

ناسا
NASA
مهر ناسا
نشان ناسا

مرکز فرماندهی ناسا درواشینگتن، دی.سی.
دید کلی سازمان
بنیان‌گذاری۲۹ ژوئیه ۱۹۵۸ (۱۹۵۸-07-۲۹)[۱]
سازمان پیشین
حوزهٔ قدرتنظام فدرالی ایالات متحده آمریکا
ستادواشینگتن، دی. سی.
شعاربرای منفعت همگانی[۳]
کارکنان۱۷٬۳۷۳(۲۰۲۰)[۴]
بودجه سالانهافزایش۲۲٫۶۲۹ میلیارد دلار آمریکا(۲۰۲۰)[۵]
سازمان‌های اجرایی
  • جانت پترو از (۲۰ ژانویه ۲۰۲۵)، مدیر
  • خالی، معاون مدیر
وبگاه

ادارهٔ کل ملی هوانوردی و فضا (بهانگلیسی:National Aeronautics and Space Administration) به اختصارناسا (بهانگلیسی:NASA) سازمانی مستقل درقوهٔ مجریهٔحکومت فدرال ایالات متحدهٔ آمریکا است که مسئولیت برنامه‌ریزی در حوزه‌های برنامهٔ فضایی کشوری و تحقیقاتمکانیک پرواز وهوافضا را بر عهده دارد. در زمانجنگ سرد و پس از پرتابماهوارهٔاسپوتنیک-۱ توسطاتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به فضا، آمریکا به فکر ایجاد سازمان فضایی ملی خود افتاد و ناسا در ۲۹ ژوئیهٔ ۱۹۵۸ با امضایرئیس‌جمهور وقتدوایت آیزنهاور جایکمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا (ناکا) را گرفت و بنیادگذاری شد.توماس کیت گلنان به عنوان نخستین مدیر ناسا وهیو لاتیمر درایدن به عنوان معاون او برگزیده شدند و فعالیت رسمی ناسا از ۱ اکتبر ۱۹۵۸ آغاز شد.

ناسا کار خود را بانورث امریکن ایکس-۱۵ آغاز کرد و هشت خلبان در این پروژه توانستند خود را به زیر مدار زمین برسانند. نخستین ماهوارهٔ فضایی ناسا نیزاکسپلورر ۱ بود که در سال ۱۹۵۸ میلادی به فضا پرتاب شد. در ۱۲ آوریل ۱۹۶۱،یوری گاگارین اهل شوروی بافضاپیمایوستوک-۱ به فضا پرتاب شد و تبدیل به نخستین انسانفضانورد جهان شد. حدود یک ماه بعد در ۵ مه،آلن شپارد بامرکوری-رادستون ۳ ازپروژهٔ مرکوری به فضا پرتاب شد و تبدیل به نخستین فضانورد آمریکایی شد. در ۲۰ فوریهٔ ۱۹۶۲،جان گلن بامرکوری-اطلس ۶ به فضا پرتاب شد و در کمتر از ۵ ساعت، ۳ بار پیرامونکرهٔ زمین گردید و تبدیل به نخستین آمریکایی شد که پیرامون زمین می‌گردد.پروژهٔ جمینای نیز دستاوردهایی مانند نخستین مانور مداری،اتصال و پهلوگیری فضاپیما و نخستینراهپیمایی فضایی آمریکا به همراه داشت.

پس ازپروژهٔ جمینای، ناساپروژهٔ آپولو را راه‌اندازی کرد که این پروژه یکی از شناخته‌شده‌ترین پروژه‌های علمیتاریخ آمریکا و جهان بوده است. در ۲۱ ژوئیهٔ ۱۹۶۹،نیل آرمسترانگ وباز آلدرین در طول مأموریتآپولو ۱۱ برکرهٔ ماه گام نهادند و تبدیل به نخستین انسان‌هایی شدند که بر ماه گام برمی‌دارند. طی پروژهٔ آپولو، ۱۲ فضانورد مرد بر ماه گام نهادند. پس از مأموریتآپولو ۱۷ که بازپسین سفر بشر به ماه بود، دیگر پای هیچ انسانی به ماه نرسید.اسکای‌لب نخستینایستگاه فضایی آمریکا بود و ایستگاهی ملی بود. در سال ۱۹۷۵ ناسا وسازمان فضایی فدرال روسیه (روسکوسموس) پروژه‌ای مشترک به نامپروژهٔ آزمایشی آپولو–سایوز انجام‌دادند که این پروژه نخستین مأموریت فضایی بین‌المللی بود. از سال ۱۹۸۱ تا ۲۰۱۱، ناسا پروژه‌ای به نامبرنامهٔ شاتل‌های فضایی را اجرا کرد. این پروژه شامل ۱۳۵پرواز فضایی بود و فاجعه‌هایچلنجر وکلمبیا را هم به همراه داشت. ناسا درایستگاه فضایی بین‌المللی مشارکت دارد. به غیر از ناسا، ۱۵ عضو دیگر که ۱۱ عضو از آن‌ها اعضایسازمان فضایی اروپا هستند، در این پروژهٔ بین‌المللی مشارکت دارند. افزون بر فضاپیماهای دارای سرنشین، ناسا فضاپیماهای بدون سرنشینی را نیز مانندنیوهورایزنز ومریخ‌نورد کنجکاوی به فضا پرتاب کرده است.

ناسا به پروژه‌های پژوهشی هم می‌پردازد. در سال ۲۰۱۴ این سازمان رقابتی سالانه با عنوانمکعب‌ها در فضا آغاز کرد. ناسا به انجام پژوهش دربارهٔتغییر اقلیم هم مشغول است و گزارش‌هایی در این خصوص تهیه و منتشر می‌کند.

مدیر ناسا بالاترین شخص تصمیم‌گیرندهٔ این سازمان است. مدیر موقت کنونی ناساجانت پترو (از ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵) و است. ناسا دارای ۱۲ مرکز مانندمرکز فرماندهی ناسا ومرکز پژوهشی ایمز است. میزان بودجهٔ سالانهٔ ناسا سیر صعودی دارد. درصد این بودجه از بودجهٔ نظام فدرالی ایالات متحدهٔ آمریکا در سال ۱۹۶۶ به اوج خود (۴٫۴۱ درصد) رسید.

بنیادگذاری

[ویرایش]

از سال ۱۹۴۶ میلادی،کمیته رایزنی ملی هوانوردی آمریکا (ناکا) هواپیماهای راکتی مثلهواگرد زبرصوتبل ایکس-۱ را مورد آزمایش قرار داده بود.[۶] در اوایل دهه ۱۹۵۰، پویشی در پروژهسال جئوفیزیک جهانی (‎۱۹۵۷–۵۸) برای ساخت یک ماهواره مصنوعی به راه افتاده بود.پروژه ونگارد، از تلاش‌های آمریکا در این پروژه بود. با پرتابماهوارهٔاسپوتنیک-۱ در ۴ اکتبر ۱۹۵۷ به فضا به عنوان نخستین ماهواره مصنوعی، ایالات متحده توجه خود را به سمت شرکت در پروژه‌های فضایی معطوف کرد. در آن زمان کشورها (آمریکا، روسیه و هم‌پیمانان هر دو کشور) درگیرجنگ سرد و در آرزوی برتری جهانی نسبت به کشور دیگر بودند. پرتاب اسپوتنیک-۱ و مسائلی دیگر منجر شد که آمریکا به فکر ایجاد سازمانی مانندبنیاد ملی علوم،کمیسیون انرژی اتمی ایالات متحده آمریکا و کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا بیفتد. در ۲۵ نوامبر ۱۹۵۷، سناتورلیندون بینز جانسون جلساتی مبنی بر فضانوردی و فعالیت‌های موشکی آغاز کرد. این جلسات منجر بر این شد کهمجلس سنای ایالات متحده آمریکا در ۶ فوریهٔ ۱۹۵۸ کمیته‌ای در مورد فضا و هوانوردی و با هدف تشکیل یک سازمان فضایی به ریاست لیندون جانسون تشکیل دهد. از سوی دیگر،کنگره ایالات متحده آمریکا قصد داشت کهجان ویلیام مک‌کورمک را به ریاست سازمان فضایی آمریکا برساند.[۱]کنگره ایالات متحده آمریکا در پی پیش آمدن تهدیدی علیه امنیت ملی و پیشرو بودن آمریکا در زمینه فناوری، متوجه نیاز به اقدام فوری و سریع شد. در کنار آن،دوایت آیزنهاور،رئیس‌جمهور وقت، به همراه هیئت مشاوران، معیارهای بیشتری را مدنظر قرار دادند. در ۱۲ ژانویه ۱۹۵۸، ناکا «کمیته ویژه فناوری فضایی» را به فرماندهیگایفورد استیور تشکیل داد.[۷] در ۱۴ ژانویه ۱۹۵۸،هیو لاتیمر درایدن، رئیس ناکا، اعلامیه «برنامه تحقیقاتی ملی فناوری فضایی» را منتشر کرد که بیان می‌داشت:[۸]

مستندی کوتاه دربارهٔ آغاز ناسا

این [موضوع] ضرورت و اهمیت زیادی برای کشور ما با در نظر گرفتن اعتبار ما به عنوان یک ملت و ضرورت نظامی پاسخ به این چالش [اسپوتنیک] با برنامه جدیتحقیق و توسعه در جهت فتح فضا دارد … بر این اساس، پیشنهاد شده که تحقیقات علمی، وظیفه یک سازمان ملی غیرنظامی باشد … ناکا می‌تواند با توسعه و گسترش سریع با تلاش خود، رهبریفناوری فضایی را فراهم کند.[۸]

از آن‌جا که این سازمان، فقط فعالیت‌های فضایی غیرنظامی را انجام می‌داد،دارپا در فوریه ۱۹۵۸ برای توسعه فناوری‌های فضایی برای استفاده‌های نظامی به وجود آمد.[۹]

با امضای «سند ملی هوانوردی و فضا» در ۲۹ ژوئیه ۱۹۵۸ توسط آیزنهاور، ناسا رسماً تأسیس شد. با شروع کار عملیاتی این سازمان در ۱ اکتبر ۱۹۵۸، ناسا امکانات سازمان ۴۳ ساله ناکا، شامل ۸٬۰۰۰ کارمند، بودجه سالانه ۱۰۰ میلیون دلاری، سه آزمایشگاه تحقیقاتی بزرگ (مرکز تحقیقات لنگلی،مرکز تحقیقات ایمز ومرکز تحقیقات گلن) و دو مجموعه مخصوص انجام آزمایش کوچک، را در اختیار گرفت.[۱۰]نماد رسمی ناسا در سال ۱۹۵۹ توسط رئیس‌جمهور آیزنهاور به تأیید رسید.[۱۱] منابعسازمان موشک بالستیک ارتش وآزمایشگاه تحقیقاتی دریایی ایالات متحده هم با ناسا ادغام شدند. یکی از مهم‌ترین عوامل ورود ناسا بهرقابت فضایی با شوروی، فناوریبرنامه راکت آلمانی به رهبریورنر فون براون بود که حالا در سازمانموشک بالستیک ارتش کار می‌کرد و این طرح را با طرح‌های پیشین دانشمند آمریکایی،رابرت گدارد، ادغام کرده بود.[۱۲] تلاش‌های پیشیننیروی هوایی ایالات متحده آمریکا[۱۰] و بسیاری از برنامه‌های فضایی دارپا هم به ناسا منتقل شدند.[۱۳] در دسامبر ۱۹۵۸، ناسا کنترلآزمایشگاه پیش‌رانش جت را، مرکزی تحت مدیریتمؤسسه فناوری کالیفرنیا، بر عهده گرفت.[۱۰]

کارمندان و رهبری

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:فهرست مدیران و معاونان ناسا
پرتره رسمی جیم برایدنستاین از ناسا، در ۲۶ آوریل ۲۰۱۸ در مرکز فرماندهی ناسا در واشینگتن دی.سی.

رهبر سازمان،مدیر ناسا، توسطرئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا نامزد شده و برای تأیید، بهمجلس سنای ایالات متحده آمریکا می‌رود. مافوق مستقیم این فرد، رئیس‌جمهور ایالات متحده است. این فرد نقش مشاور ارشدعلوم فضایی را هم بر عهده دارد. با این کهاکتشافات فضایی ظاهراً حزبی نیستند، این نامزد معمولاً با توجه به حزب سیاسی رئیس‌جمهور وقت (دموکرات یاجمهوری‌خواه) تعیین می‌گردد و معمولاً با تغییر حزب ریاست جمهوری، ریاست ناسا هم تغییر می‌کند. تنها استثنائات این جریان تا کنون، موارد زیر هستند:

نخستین مدیر این سازمان،توماس کیت گلنان بود که توسطدوایت آیزنهاور جمهوری‌خواه در ۱ اکتبر ۱۹۵۸ به عنوان مدیر این سازمان منصوب شد. در طول دوره ریاست، او پروژه‌های مختلف توسعه فضایی ایالات متحده را جمع‌آوری کرد.[۱۰]

ساختار سازمانی ناسا (۲۰۱۵)[۱۷]

دومین مدیر ناسا،جیمز ای وبب (۱۹۶۱–۱۹۶۸)، که توسط رئیس‌جمهورجان اف. کندی برگزیده شد، فردی دموکرات بود که نخست در دوران ریاست جمهوریهری ترومن فعالیت می‌کرد.[۱۸] برای پیاده‌سازیبرنامه فضایی آپولو و اجرایی شدن هدف کندی مبنی بر فرودروی ماه تا پایان دهه ۱۹۶۰، وبب بازسازی‌های مدیریتی و گسترش تأسیسات گسترده‌ای را اعمال کرد ومرکز فضایی جانسون وپایگاه فضایی کندی را راه‌اندازی کرد. با تکیه بر میراث کندی، رئیس‌جمهورلیندون بی. جانسون، که در نوامبر ۱۹۶۳ جایگزین کندی شد، برنامه آپولو را با نگهداری وبب در جایگاه خود ادامه داد، اما وبب در اکتبر ۱۹۶۸ و پیش از رسیدن برنامه آپولو به هدف خود، استعفا داد و ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه، توماس او. پین را جایگزین وی کرد.[۱۸]

جیمز فلچر، مسئول برنامه‌ریزی‌های اولیهبرنامه شاتل‌های فضایی در دوران ریاستش در زمان ریاست جمهوری ریچارد نیکسون بود. دوره دوم ریاست وی بر ناسا از مه ۱۹۸۶ تا آوریل ۱۹۸۹ در دوره ریاست جمهوریرونالد ریگان برای کمک به ادامه حیات سازمان پس ازانفجار فضاپیمای چلنجر ادامه یافت.[۱۹]

چارلز بولدن،فضانورد سابق، دوازدهمین رئیس ناسا از ژوئیه ۲۰۰۹ تا ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ بود.[۲۰][۲۱] بولدن در کنارریچارد اچ ترولی (۱۹۸۹–۱۹۹۲) وفردریک دی گریگوری (۲۰۰۵–تا کنون) یکی از سه فضانورد پیشین است که بعدتر، ریاست ناسا را بر عهده گرفته‌اند.[۲۲] معاون بولدن تا سپتامبر ۲۰۱۳،لری گارور بود،[۲۳] اما وی در ۶ سپتامبر ۲۰۱۳ استعفا داد.[۲۴]

مدیریت سازمان درمرکز فرماندهی ناسا درواشینگتن، دی.سی. واقع شده و تعیین جهت‌گیری کلی و هدایت سازمان را بر عهده دارد.[۲۵] به جز در موارد استثنا، کارمندان خدمات مدنی ناسا باید ازشهروندان ایالات متحده آمریکا باشند.[۲۶]

برنامه‌های پرواز فضایی

[ویرایش]
۲۸ مه ۱۹۶۴، در مرکز کنترل پروازموشک ساترن ۱. شخص وسط تصویر،ورنر فون براون است.

ناسا تعداد زیادی برنامه پرواز فضایی با و بدون سرنشین را در تاریخ خود به انجام رسانده است. برنامه‌های بدون سرنشین، موجب شدند تا نخستینماهواره مصنوعی با کاربرد علمی ومخابراتی به مدار زمین فرستاده شود. این برنامه‌ها، همچنین سبب اکتشاف درمنظومه شمسی شده است که با فرستادن کاوشگرهایی بهزهره ومریخ آغاز شد و شامل برنامهٔوویجر برای کاوش سیاره‌های خارجی می‌شود. برنامه‌های فضایی دارای سرنشین، موجب فرستاده‌شدن نخستین آمریکایی‌ها بهمدار نزدیک زمین و برنده‌شدن دررقابت فضایی بااتحاد جماهیر شوروی، از طریق فرود دوازده انسان روی ماه از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ در قالببرنامه فضایی آپولو، شده است. این برنامه‌ها با همکاری کشورهای دیگری همچونروسیه، همچنین منجر به توسعهشاتل فضایی مخصوص مدار نزدیک با قابلیت مصرف دوباره وایستگاه فضایی شده‌اند. برخی مأموریت‌ها، از جملهفضاپیمای گالیله، که ابتدا توسط فضانوردان به مدار زمین و از آن‌جا بدون دخالت انسان بهمشتری رفت، شامل هر دو بخش با و بدون سرنشین بوده‌اند.

برنامه‌های دارای سرنشین

[ویرایش]
مستندی دربارهٔ پروازهای فضایی در ناسا

برنامه آزمایشی ساخت هواپیما بامنبع تغذیه راکت، توسط ناکا ایجاد شد و توسط ناسا برای پشتیبانی برنامه‌های دارای سرنشین، به کار گرفته شد.[۲۷] این برنامه، با یک برنامه ساختکپسول فضایی تک‌نفره همراه شد و پس از آن هم برنامه‌ای برای توسعه کپسول فضایی دونفره به‌راه افتاد.[۲۸] در واکنش به از دست رفتن اعتبار و هراس از نبودامنیت ملی در نتیجه پیشگامی فضاییشوروی در آن زمان،جان اف. کندی هدف جاه‌طلبانه «فرود یک انسان روی ماه تا پایان [دهه ۱۹۶۰]، و بازگشت با امنیت وی به زمین» را برای ایالات متحده قرار داد.[۲۹][۳۰] این هدف در سال ۱۹۶۹ و با برنامه آپولو محقق شد و در ادامه، ناسا اهداف جاه‌طلبانه‌تری همچونمأموریت سفر انسان به مریخ را برای خود تنظیم کرد.[۲۹] با این وجود، کاهش میزان تهدید و تغییر اولویت‌های سیاسی، تقریباً بلافاصله موجب لغو بیشتر این برنامه‌ها گشت.[۳۱][۳۲] ناسا توجهش را به یک آزمایشگاه فضایی موقت منشأگرفته از آپولو و توسعه شاتل فضایی مخصوص مدار نزدیک با قابلیت استفاده مجدد معطوف کرد.[۳۱][۳۲] در دهه ۱۹۹۰، بودجه توسعه یکایستگاه فضایی دائمی در مدار زمین با همکاری دیگر ملل، به ناسا داده شد.[۳۳][۳۴]روسیه، که در دوران جنگ سرد، رقیب فضایی ایالات متحده به‌شمار می‌رفت، هم در توسعه این ایستگاه نقش داشته است.[۳۵]

نورث امریکن ایکس-۱۵ (‎۱۹۶۸–۱۹۵۸)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:نورث امریکن ایکس-۱۵
نیل آرمسترانگ، خلبان نورث امریکن ایکس-۱۵، کنار هواپیما ایستاده است.[۳۶]

ایکس-۱۵ یک راکتابرصوت آزمایشی و تحقیقاتی ناسا بود که با همکاری نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده ساخته شده بود. طرح این وسیله، شامل بدنه‌ای بلند و باریک بود که در اطراف بدنه خود، دارایپسارگیر بود و همراه باسامانه‌های کنترل رایانه‌ای اولیه و مخزن سوخت در اطراف بدنه آن طراحی شده بود.[۳۷] جنس بدنه این هواپیما،تیتانیم سیاه است.[۳۸][۳۹] پیشنهادهای طراحی در ۳۰ دسامبر ۱۹۵۴ برای بدنه و ۴ فوریه ۱۹۵۵ برایموتور راکت، منتشر شدند.[۴۰] در سپتامبر ۱۹۵۵، قرارداد طراحی بدنه بانورث امریکن اوییشن بسته شد[۴۱] و در سال ۱۹۵۶، قرارداد بینری‌اکشن موتورز و ناسا، باعث استفاده از موتور ایکس‌ال‌آر۳۰ در این هواپیما شد و با این دو قرارداد، سه فروند هواپیما ساخته شدند.[۴۱] یک نمونه ایکس-۱۵ از روی بال یکی از دوبوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس ناسا، که با نامبالز ۸ شناخته می‌شوند، برای آزمایش به پایین پرتاب شد. پرتاب در ارتفاع بالاتر از حدود ۴۵٬۰۰۰ پا (۱۴ کیلومتر) و با سرعت حدود ۵۰۰ مایل (۸۰۵ کیلومتر) در ساعت انجام شد.[۴۲][۴۳] پهنا و ارتفاع ایکس-۱۵ به ترتیب ۱۵/۵ متر (۵۱ فوت) و ۴ متر (۱۳ فوت) و همچنینپهنای بال آن ۶/۷ متر (۲۲ فوت) و وزن ناخالص آن ۱۷٬۲۳۷ کیلوگرم (۳۸٬۰۰۰ پوند) است.[۳۶]

دوازده خلبان از نیروی هوایی، دریایی و ناکا (و بعدتر، ناسا) انتخاب شدند.[۴۴][۴۵] در مجموع، ۱۹۹ پرواز بین سال‌های ۱۹۵۹ و ۱۹۶۸ انجام شد[۴۶][۴۷] که نتیجه آن‌ها، ثبت رکورد جهانی بالاترین سرعت ثبت‌شده با هواپیمای دارای سرنشین (تا ۲۰۱۴) با حداکثر سرعت ۶٫۷۲ماخ[الف] بود.[۳۷][۴۸] رکورد ارتفاع ایکس-۱۵، برابر با ۳۵۴٬۰۰۰ پا (۱۰۷٫۹۶ کیلومتر) است.[۴۸] هشت خلبانی که توانستند در ارتفاع بالاتر از ۲۶۰٬۰۰۰ پا (۸۰ کیلومتر) پرواز کنند، مورد تقدیر قرار گرفتند و دو پروازجوزف ای واکر از ارتفاع ۱۰۰ کیلومتر (۳۳۰٬۰۰۰ پا) هم رد شد که با توجه به معیارهایفدراسیون بین‌المللی هوانوردی، پرواز فضایی به‌شمار می‌آید. در برنامه ایکس-۱۵، از برنامه‌های فنی‌ای همچونلباس فضانوردی یا تعریف افق برای مسیریابی استفاده شد که بعدتر در دیگر مأموریت‌های دارای سرنشین ناسا به کار گرفته شدند.[۴۸] داده‌هایورود به جو و فرود، برای طراحیشاتل فضایی، برای ناسا اهمیت زیادی داشتند.[۳۷] نمونه‌ای از ایکس-۱۵ اکنون درموزهٔ ملی هوافضای اسمیتسونین درواشینگتن، دی. سی. قرار دارد.[۳۶]

هشت خلبان از دوازده خلبان این هواپیما توانستند خود را به فضای زیر مدار زمین برسانند و با سرعت بیش از ۶ماخ پرواز کنند. ایکس-۱۵ نخستینوسیلهٔ نقلیه‌ای بود که توانست با سرعتمافوق صوت (بیشتر از ۵ ماخ) پرواز کند. این هواپیما پنجمین وسیلهٔ نقلیهٔ سریع با بیش‌ترین سرعت آن ۷٬۲۷۴ کیلومتر بر ساعت (۴٬۵۲۰ مایل بر ساعت) است و تا ارتفاع ۱۰۸ کیلومتر (۶۷ مایل) بالاتر از سطح زمین رسیده است.[۴۹]

پروژهٔ مرکوری (‎۱۹۶۳–۱۹۵۸)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:برنامه فضایی مرکوری
پرتاب فضاپیمای مرکوری-رادستون ۳ که آلن شپارد را به فضا برد. (۵ مه ۱۹۶۱)

پروژهٔ مرکوری نخستین مأموریت فضایی دارای سرنشین ناسا بود.[۵۰][۵۱] با فاصله کمی از شروع رقابت فضایی، یکی از اهداف اولیه، قرار گرفتن یک انسان در مدار زمین در اولین فرصت ممکن بود.[۵۲] با توجه به این موضوع، ساده‌ترین فضاپیمای با قابلیت پرتاب، برای انجام مأموریت انتخاب شد.[۵۳] برنامهام‌آی‌اس‌اس نیروی هوایی ایالات متحده برای طراحی بسیاری از فضاپیماهای دارای سرنشین از جمله هواپیماهای راکتی مثل ایکس-۱۵ یاکپسول‌های فضایی کوچک بالستیک به کار رفته بود. تا سال ۱۹۵۸، طرح‌های هواپیمای فضایی لغو شده و کپسول فضایی بالستیک، جایشان را گرفته بود.[۵۴]

ناسا در همان سال تأسیس شد و برنامه نیروی هوایی هم با انتقال به ناسا، «پروژه مرکوری» نام گرفت. هفت فضانورد از میان نامزدان ازنیروی دریایی، نیروی هوایی و تفنگداران انتخاب شدند. پروازهای فضایی مرکوری به‌طور کلی شامل دو دسته بود: «فضاپیماهای رادستون» برای پروازهای زیر مداری و «فضاپیماهای اطلس» برای پروازهای مداری طراحی شده بودند.[۵۵] در ۵ مه ۱۹۶۱،آلن شپارد در مأموریتمرکوری-رادستون ۳ و در مدت پرواز ۱۵ دقیقه پروازبالستیک، به عنوان نخستین آمریکایی به فضا رفت.[۵۳][۵۶][۵۷]جان گلن، نخستین شخص آمریکایی بود که بهمدار زمین رسید. این مأموریت، با ناممرکوری-اطلس ۶، در ۲۰ فوریه ۱۹۶۲ و بااطلس ال‌وی-۳بی انجام شد و گلن توانست در آن، سه بار مدار زمین را طی کند.[۵۸][۵۹] پس از این مأموریت، سه پرواز مداری دیگر هم انجام شدند که مأموریتمرکوری-اطلس ۹ در ‎۱۵–۱۶ مه ۱۹۶۳ و با همراهیگوردون کوپر و ۲۲ بار طی کردن مدار زمین، بیشترین رکورد آن‌ها محسوب می‌شود.[۶۰] کاترین جانسون[ب]، مری جکسون[پ] و دوروثی وان،[ت] سه اپراتوری بودند که محاسبات مسیریابی را در دوران رقابت فضایی انجام می‌دادند.[۶۱][۶۲][۶۳] کاترین جانسون به دلیل انجام محاسبات مسیریابی برای مأموریت جان گلن در سال ۱۹۶۲، که در آن، همزمان با رایانه، همان محاسبات را روی کاغذ هم می‌نوشت، شناخته شده است.[۶۱]

اتحاد جماهیر شوروی، توسعه فضاپیمای تک‌نفره خودش،پروژه وستوک، را به پایان رساند. با فرستادنیوری گاگارین به مدار زمین در مأموریتوستوک-۱ در آوریل ۱۹۶۱، شوروی، یک ماه زودتر از آمریکا یک انسان را به فضا فرستاد و تبدیل به اولین کشوری شد که قابلیت فرستادن انسان به فضا را پیدا کرده بود.[۶۴][۶۵] در اوت ۱۹۶۲، شوروی توانست یک پرواز تقریباً چهار روزه را با استفاده ازوستوک ۳ و با همراهیآندریان نیکولایف به ثبت برساند[۶۶] و همچنین، همزمان با آن، توانستوستوک ۴ را بسازد. از این فضاپیما برای حملپاول پوپوویچ استفاده شد.[۶۷]

پروژهٔ جمینای (‎۱۹۶۶–۱۹۶۲)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:پروژه جمینای
ادوارد هیگینز ویت در جمینای ۴: نخستینراهپیمایی فضایی آمریکا، ۱۹۶۵

بر اساس تحقیقات انجام‌گرفته در جهت توسعه قابلیت‌های فضانورد مرکوری به پروازهای طولانی‌مدت،میعادگاه فضایی و فرود دقیق روی زمین،پروژه جمینای در ۱۹۶۲ با دو نفر و برای کم کردن فاصله با شوروی و پشتیبانی از برنامه فرود روی ماه آپولو راه‌اندازی شد. از اهداف این پروژه، رسیدن بهراهپیمایی فضایی،میعادگاه فضایی واتصال و پهلوگیری بود. نخستین پرواز دارای سرنشین این پروژه،جمینای ۳، توسطگاس گریسوم وجان یانگ در ۲۳ مارس ۱۹۶۵ انجام شد.[۶۸] تا سال ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶، نه مأموریت در قالب این پروژه انجام گرفت که شامل مأموریت‌های استقامت چهارده‌روزه، میعادگاه، اتصال و پهلوگیری و جمع‌آوری داده‌های پزشکی در حالت بی‌وزنی انسان بود.[۶۹][۷۰]جیمز مک‌دیویت وادوارد هیگینز ویت که فضانوردانجمینای ۴ (پرتاب: ۳ ژوئن ۱۹۶۵؛ فرود: ۷ ژوئن ۱۹۶۵) بودند، نخستینراهپیمایی فضایی آمریکا را انجام‌دادند.[۷۱]

شوروی در زمان قرارگرفتننیکیتا خروشچف در مقامنخست‌وزیر این کشور، با تبدیل فضاپیماهای وستوک بهوسخودهای ۲ یا ۳ نفره، به رقابت با جمینای پرداخت. شوروی موفق شد تا پیش از نخستین پرواز جمینای، دو مأموریت دارای سرنشین را انجام دهد.[۷۲] نخستین پرواز سه‌سرنشین شوروی در ۱۹۶۴ انجام گرفت[۷۳][۷۴] و نخستین راهپیمایی فضایی این پروژه هم در ۱۸ مارس ۱۹۶۵ انجام شد؛وسخود-۲ به فرماندهیپاول بلیایف و خلبانیالکسی لئونوف به فضا پرتاب‌شد و لئونوف به مدت ۱۰ دقیقه راهپیمایی فضایی کرد و نخستین راهپیمایی فضایی بشر به وقوع پیوست.[۷۵][۷۶][۷۷][۷۸] پس از آن، این برنامه لغو شد و جمینای پیشرفت کرد.سرگئی کارالیوف همفضاپیمای سایوز را در واکنش به آپولو توسعه داد.[۷۹]

هدف اصلی جمینای، آزمودن تجهیزات و روش‌های مأموریت و آموزش فضانوردان برای مأموریت‌های آیندهٔ پلوتو بود. از اهداف کلی این پروژه می‌توان به پروازهای طولانی مدت (از ۵ ساعت تا ۱۴ روز)، آزمایش توانایی مانور فضاپیما،اتصال و پهلوگیری فضاپیماها درمدار زمین و آزمودن عملیات فضایی خارج از فضاپیما اشاره نمود. این پروژه که پل ارتباطی میان پروژه‌های مرکوری و آپولو بود، شامل ۱۲ فضاپیما می‌شد که ۲ تا از آن‌ها بدون سرنشین بود. برای این پروژه حدود ۱/۲۸ میلیارد دلار هزینه شد.[۸۰]

پروژهٔ آپولو (‎۱۹۷۲–۱۹۶۱)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:برنامه فضایی آپولو
همچنین ببینید:نظریه‌های توطئه فرود بر ماه
مقایسهٔ موشک‌ها و فضاپیماهای آپولو (بزرگ‌ترین)، جمینای (اندازهٔ میانی) و مرکوری (کوچک‌ترین)

آگاهی‌یافتن جامعه ایالات متحده از پیشگامی شوروی در رقابت فضایی و فرستادن نخستین انسان به فضا، رئیس‌جمهورجان اف. کندی را تشویق کرد تا در ۲۵ مه ۱۹۶۱ درخواستی را به کنگره ارائه داده ودولت فدرال را ملزم به فرود یک انسان روی ماه تا پایان دهه ۱۹۶۰ میلادی کند. این تلاش‌ها، در نهایت منجر بهبرنامه فضایی آپولو شد.[۸۱]آپولو یکی از پرهزینه‌ترین برنامه‌های علمی تاریخ آمریکا است. در دهه ۱۹۶۰، این برنامه بیش از ۲۰ میلیارد دلار هزینه داشت[۸۲] که با احتسابتورم، تقریباً برابر ۲۱۸ میلیارد دلار امروز است.[۸۳] برای مقایسه، هزینهپروژه منهتن با احتساب تورم تقریباً برابر ۲۷٫۸ میلیارد دلار است.[۸۳][۸۴]راکت ساترن وسیله پرتاب پروژه آپولو بود که نسبت به راکت‌های پیشین، اندازه بسیار بزرگ‌تری داشت.[۸۵] فضاپیمای مورد استفاده هم بزرگ‌تر بود و از دو قسمت اصلیسفینه فرماندهی و خدمات آپولو وماه‌نشین آپولو تشکیل‌شده بود. قرار بود ماه‌نشین روی ماه بماند و سفینه فرماندهی، تنها بخشی بود که در نهایت به زمین برمی‌گشت.[۸۶][ث]


آیا در اجرای این پرونده مشکلی دارید؟ راهنمای رسانه را ببینید.

در دسامبر ۱۹۶۸، فضانوردان برای اولین بار باآپولو ۸ دور ماه سفر کردند.[۸۹][۹۰] اندکی پیش از آن، شوروی یک مأموریت بدون سرنشین دور ماه را انجام داده بود.[۹۱] در دو مأموریت بعد، مانورهای پهلوگیری، که برای فرود روی ماه موردنیاز بودند، آموزش داده شد[۹۲][۹۳] و در نهایت،آپولو ۱۱ در ژوئیه ۱۹۶۹ روی ماه فرود آمد.[۹۴]

نیل آرمسترانگنخستین انسانی بود که روی ماه ایستاد.باز آلدرین پس از ۱۹ دقیقه به او پیوست ومایکل کولینز هم درمدار ماه باقی ماند.[۹۵][۹۶][۹۷][۹۸] آپولو ۱۲ نیز مانند آپولو ۱۱ موفقیت‌آمیز بود و طی آن پیت کنراد و آلن بین بر ماه گام نهادند.[۹۹] اما آپولو ۱۳ که حامل سه فضانورد به نام‌هایجیم لوول،جک اسویگرت وکن متینگلی بود، نتوانست به ماه برسد. فضانوردان در شب ۱۳ آوریل در حالی که ۳۲۲٬۰۰۰ کیلومتر (۲۰۰٬۰۰۰ مایل) از زمین فاصله داشتند و در نزدیکی کرهٔ ماه بودند، فضاپیما هشدار داد که فشار مخزنهیدروژن کم است. سرانجام فضانوردان وادار شدند که بهکرهٔ زمین بازگردند.[۱۰۰]

نگاره‌ای تاریخی از باز آلدرین در سطح ماه طی مأموریت آپولو ۱۱. بر روی کلاه شیشه‌ای او نیل آرمسترانگ دیده می‌شود.

پنج مأموریت بعدی آپولو هم باعث فرود فضانوردان روی ماه شد که آخرین آن‌هاآپولو ۱۷ بود و در دسامبر ۱۹۷۲ انجام شد.[۱۰۱][۱۰۲] در جریان این شش مأموریت، دوازده انسان روی ماه قدم گذاشتند.[۱۰۳] از آن زمان تا کنون، هیچ انسان دیگری روی ماه قدم نگذاشته است.[۱۰۴] نتیجه این مأموریت‌ها، داده‌های علمی گسترده و ۳۸۱٫۷ کیلوگرم (۸۴۲ پوند) نمونه از ماه بود.[۱۰۵] آزمایش‌های انجام‌شده شاملمکانیک خاک،شهاب‌واره،لرزه‌شناسی،انتقال گرما،آزمایش فاصله‌سنجی لیزری قمری،میدان مغناطیسی وباد خورشیدی بود.[۱۰۶]

این پروژه یکی از معروف‌ترین مأموریت‌های علمی تاریخ آمریکا و جهان بود که طی آن ۱۲ انسان با ۶ فضاپیما (آپولو ۱۱:نیل آرمسترانگ وباز آلدرین،آپولو ۱۲:پیت کنراد وآلن بین،آپولو ۱۴:آلن شپارد وادگار میچل،آپولو ۱۵:دیوید اسکات وجیمز بنسن اروین،آپولو ۱۶:جان یانگ وچارلز دوک،آپولو ۱۷:یوجین کرنان وهریسون اشمیت) بر کرهٔ ماه گام نهادند. همهٔ فضاپیماهای این پروژه باموشک ساترن ۵ ازپایگاه فضایی کندی به فضا پرتاب می‌شدند. در طول این پروژه، ابتدا طی ۲٫۵ دقیقه، فشاری ۷٫۶ میلیون پوندی بر فضاپیما وارد می‌شد تا فضاپیما با سرعت ۹٬۶۰۰کیلومتر بر ساعت (۶٬۰۰۰ مایل بر ساعت)، ۶۵ کیلومتر (۴۰ مایل) از سطح دریا فاصله بگیرد. هزینهٔ پروژهٔ آپولو در کل ۲۰٬۴۴۳٬۶۰۰٬۰۰۰ دلار بود.[۱۰۴]

آپولو سبب پدید آمدن چندیننقطه عطف در پروازهای فضایی دارای سرنشین شد. آپولو تا امروز تنها پروژه‌ای است که مأموریت دارای سرنشین فراتر ازمدار نزدیک زمین انجام داده و انسان را رویجرم آسمانی دیگری فرود آورده است.[۱۰۷] آپولو ۸ نخستین فضاپیمای دارای سرنشین بود که دور جرم آسمانی دیگری حرکت می‌کرد و آپولو ۱۷ هم آخرین راه‌پیمایی روی ماه و آخرین مأموریت دارای سرنشین فراتر از مدار نزدیک زمین تا امروز است.[۱۰۴] این برنامه موجب پدید آمدن پیشرفت‌هایی در زمینه‌های مختلف فناوری در حوزه علوم موشک و پروازهای فضایی دارای سرنشین، از جملهاویونیک، مخابرات و رایانه‌ها، شد. آپولو آغازگر توجه به بسیاری از حوزه‌های مهندسی بود و تجهیزات فیزیکی و ماشین‌های زیادی را برجا گذاشت.[۱۰۸][۱۰۹][۱۱۰] بسیاری از اشیاء و دست‌سازه‌های این برنامه در مکان‌های متفاوتی در سراسر جهان به‌نمایش گذاشته‌شده‌اند که از مهم‌ترین این مکان‌ها می‌توانموزه ملی هوافضای اسمیتسونین را نام برد.[۱۱۱]

اسکای‌لب (‎۱۹۷۹–۱۹۶۵)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:اسکای‌لب
اسکای‌لب بر فراز زمین در سال ۱۹۷۴

اسکای‌لب نخستین و تنهاایستگاه فضایی آمریکا بود که منحصراً توسط این کشور ساخته‌شده بود.[۱۱۲] این مدارگرد بزرگ بدون سرنشین که بالای آخرین موشک ساترن ۵ ناسا نصب شده بود، در ۱۴ مه ۱۹۷۳ به فضا پرتاب‌شد. نخستین بار سه سرنشین پروژهٔ آپولو درون این ایستگاه فضایی، ازماه مه ۱۹۷۳ تا فوریهٔ ۱۹۷۴ (به مدت ۱۷۱ روز) حدود ۳۰۰ آزمایش علمی پیشگامانه انجام‌دادند. این پروژه راه را برای پروازهای طولانی‌مدت بشر و طراحی و پرتاب ایستگاه فضایی بین‌المللی هموار کرد. درون اسکای‌لب به اندازهٔ یک خانهٔ سه خوابه و بسیار بزرگ‌تر از کپسول کوچک آپولو بود. پهنای این ایستگاه ۲۶/۳ متر (۸۶/۳ فوت) و قطر آن ۷/۴ متر (۲۴/۳ فوت) بود و وزن آن ۷۷٬۰۸۸ کیلوگرم (۱۶۹٬۹۵۰ پوند) بود.[۱۱۳] اسکای‌لب در مدار ۴۳۵ کیلومتری (۲۳۵مایل دریایی) زمین و با زاویه °۵۰ نسبت بهاستوا قرار گرفت.[۱۱۴][۱۱۵] اسکای‌لب با ازبین‌رفتن محافظ گرمایی و یکپنل خورشیدی تولیدکننده برق، هنگام پرتاب آسیب دید و بعدتر توسط اولین گروه خدمهٔ ساکن ایستگاه تعمیر شد و کارکرد خود را بازیافت.[۱۱۶] اسکای‌لب در سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴ و به‌مدت ۱۷۱ روز پیاپی توسط ۳ گروه خدمه مورد استفاده قرار گرفت.[۱۱۲] اسکای‌لب همچنین دارای یک آزمایشگاه برای تحقیق روی تأثیرهاریزگرانش و یک رصدخانه بود.[۱۱۲] ناسا قصد داشت تا از یک شاتل فضایی برای افزایش ارتفاع اسکای‌لب و رساندن آن به ارتفاع امن استفاده کند، اما این شاتل قبل از بازگشت اسکای‌لب در ۱۱ ژوئیه ۱۹۷۹ آماده نشد.[۱۱۷]

دومین گروه فضانوردان اسکای‌لب به رهبری آلن بین که پیش از آن بر ماه گام نهاده‌بود، به این ایستگاه رفتند. به غیر از دو گروه نخست و دوم، گروه سوم فضانوردان نیز به اسکای‌لب رفتند و این پروژه در کل سه گروه فضانورد داشت. سرانجام در ۱۱ ژوئیهٔ ۱۹۷۹، اسکای‌لب دچار یک مشکل شد و ناسا کوشید تا به بهترین شکل اسکای‌لب را روی زمین فرود بیاورد. اما در اثر یک اشتباه ریاضیاتی، قطعات اسکای‌لب دراسترالیا سقوط کرد، اما کسی آسیب ندید. پایان کار اسکای‌لب موجب توقف ناسا در پروازهای فضایی طولانی‌مدت شد.[۱۱۸]

برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، ناسا برای پرتاب اسکای‌لب از یکی از موشک‌های ساترن ۵ استفاده کرد که در اصل برای یکی از مأموریت‌های لغو شدهٔ آپولو اختصاص داده‌شده بود. از فضاپیمای آپولو برای جابجایی فضانوردان بین زمین و ایستگاه استفاده شد. سه گروه خدمه سه‌نفره به مدت ۲۸، ۵۹ و ۸۴ روز در اسکای‌لب حضور یافتند. حجم قابل‌سکونت اسکای‌لب، ۱۱٬۲۹۰فوت مکعب (۳۲۰ متر مکعب) بود؛ این میزان ۳۰٫۷ بار بزرگ‌تر ازسفینه فرماندهی و خدمات آپولو است.[۱۱۷]

پروژهٔ آزمایشی آپولو–سایوز (‎۱۹۷۵–۱۹۷۲)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:پروژه آزمایشی آپولو–سایوز
فضانوردان آپولو–سایوز با مدل‌های فضاپیما در دست:
ردیف بالا از راست به چپ: الکسی لئونوف، توماس استافورد
ردیف پایین از راست به چپ: والری کوباسوف، ونس براند، دیک اسلایتون

ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، وآلکسی کاسیگین، نخست‌وزیر وقت شوروی، در ۲۴ مه ۱۹۷۲ توافقی را برای انجام یک مأموریت فضایی مشترک امضا کردند و اعلام داشتند که تمام فضاپیماهای دارای سرنشین بین‌المللی در آینده خواهند توانست در کنار یکدیگر پهلو بگیرند.[۱۱۹] این توافق منجر بهپروژه آزمایشی آپولو–سایوز شد.[۱۲۰] این پروژه شامل میعادگاه فضایی و پهلوگیری در مدار زمین با کمک یکسفینه فرماندهی و خدمات آپولو اضافی و یکفضاپیمای سایوز بود.[۱۲۱] این مأموریت در ژوئیه ۱۹۷۵ انجام شد. این پروژه، آخرین پرواز فضایی دارای سرنشین ایالات متحده تا آوریل ۱۹۸۱ بود.[۱۲۲]

پروژهٔ آپولو–سایوز ازپایگاه فضایی بایکونور درقزاقستان آغاز شد و سایوز ۱۹ حامل سه فضانورد به نام‌هایالکسی لئونوف ووالری کوباسوف در ۱۵ ژوئیهٔ ۱۹۷۵ ساعت ۸:۲۰ بهمنطقهٔ زمانی شرقی از این پایگاه فضایی به فضا پرتاب‌شد. چند ساعت بعد، آپولو حامل سه فضانورد به نام‌هایتوماس استافورد،ونس براند ودیک اسلایتون در ساعت ۱۵:۵۰ ازپایگاه فضایی کندی به فضا پرتاب‌شد. دو فضاپیما چند بار در فضا پهلو گرفتند و سایوز ۱۹ در ۲۱ ژوئیه و آپولو در ۲۴ ژوئیه دراقیانوس آرام فرود آمد.[۱۲۳]

این مأموریت شامل آزمایش‌های مشترک و غیرمشترک بود و تجربه مهندسی مفیدی را برای پروژه‌های مشترک آینده آمریکا و روسیه در زمینه پروازهای فضایی فراهم آورد. پروژه‌هایی مثل پروژهٔ شاتل-میر و ایستگاه فضایی بین‌المللی، از نتایج پروژه آزمایشی آپولو–سایوز بوده‌اند.[۱۲۰][۱۲۴]

پروژهٔ شاتل فضایی (‎۲۰۱۱–۱۹۷۲)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:برنامه شاتل‌های فضایی
مراحل مأموریت شاتل فضایی (از چپ به راست)

شاتل‌های فضایی،فضاپیماهایی بودند که عمدتاً قابلیت استفادهٔ مجدد داشتند و باموشک به مدار زمین پرتاب می‌شدند و مردم و کالاها راحمل و نقل می‌کردند. این شاتل‌ها، تمرکز اصلی ناسا در اواخر دهه ۱۹۷۰ و دهه ۱۹۸۰ بودند. نام رسمی این پروژه، «سیستم حمل و نقل فضایی» (بهانگلیسی:Space Transportation System) و مخفف آن «اس‌تی‌اس» (بهانگلیسی:STS) است.[۱۲۵] نخستین شاتل فضایی،شاتل کلمبیا در پروازاس‌تی‌اس-۱ بود که در ۱۲ آوریل ۱۹۸۱، بیستمین سالگرد نخستین پرواز فضایی انسان، بهفضا پرتاب شد.[۱۲۶][۱۲۷][۱۲۸]

پرتابشاتل فضایی دیسکاوری در پروازاس‌تی‌اس-۱۲۰ در ۲۳ اکتبر ۲۰۰۷

شاتل فضایی از سه جزء یا بخش ساخته شده بود: دوموشک سوخت جامد برای پرتاب شدن شاتل،مخزن سوخت خارجی کهسوخت را برای پرتاب شدن شاتل حمل می‌کرد ومدارگرد کهفضانوردان و بارها را حمل می‌کرد. مخزن سوخت، که از خود مدارگرد بزرگ‌تر است، تنها بخش اصلی بود که نمی‌شد آن را مورد استفاده مجدد قرار داد. مدارگرد شامل سه موتور بود که پشت بدنهٔ شاتل قرار داشت و پهنای هر موتور ۴/۳ متر (۱۴ فوت)، قطر آن ۳/۲ متر (۷/۵ فوت) و وزن آن حدود ۳٬۰۳۹ (۶٬۷۰۰ پوند) بود. این موتورهاهیدروژن واکسیژن مایع را می‌سوزاندند که این سوخت به نسبت ۶ به ۱ درمخزن خارجی ذخیره می‌شد.[۱۲۹] شاتل‌ها می‌توانستند تا حداکثر ۲۴٬۴۰۰ کیلوگرم (۵۳٬۷۹۳ پوند) بار را حمل کنند[۱۳۰] و قادر بودند در ارتفاع ۱۸۵–۶۴۳ کیلومتری (۱۱۵–۴۰۰ مایل) قرار بگیرند.[۱۳۱] مأموریت‌ها در ۵ تا ۱۷ روز انجام می‌گرفت و خدمه هر مأموریت بین ۲ تا ۸ فضانورد بود.[۱۳۱]

می جمیسون در حال کار درآزمایشگاه فضایی در سال ۱۹۹۲. آزمایشگاه فضایی از اصلی‌ترین همکاری‌های ناسا با آژانس فضایی اروپا بود.

در سال ۱۹۷۳، پیش‌بینی ناسا بر آن بود که به ۶ گردونه نیاز دارد. در آن زمان،آژانس فضایی اروپا یک گردونه به ناسا هدیه کرد و در عوض از ناسا خواست که به دانشمندان خود (سازمان فضایی اروپا) فرصت دهد تا در مراسم افتتاحیه با شاتل پرواز کنند. شاتل فضایی در ۲۰ مأموریت (۱۹۸۳–۱۹۹۸)آزمایشگاه فضایی، که با همکاری آژانس فضایی اروپا ساخته شده بود، را حمل می‌کرد. آزمایشگاه فضایی برای پرواز مداری مستقل طراحی نشده بود، اما در انبار شاتل باقی ماند و فضانوردان از راه یکهوابند به آن دسترسی داشتند.[۱۳۲][۱۳۳] در ۱۸ ژوئن ۱۹۸۳،سالی راید به‌عنوان نخستین فضانورد زن آمریکایی، باشاتل چلنجر و در مأموریتاس‌تی‌اس-۷ به فضا رفت.[۱۳۴] یکی دیگر از مجموعه مأموریت‌های شاتل،پرتاب و سپستعمیر موفق مشکلاتنوریتلسکوپ فضایی هابل در سال‌های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۳ بود.[۱۳۵][۱۳۶]

در ژوئیهٔ ۱۹۹۲، ناسا وسازمان فضایی فدرال روسیه نخستین بار بر سراتصال شاتل فضایی وایستگاه فضایی میر به توافق رسیدند. هدف این برنامه تقویت همکاری ناسا و سازمان فضایی اروپا و به اشتراک‌گذاری تجربیات پروازهای طولانی‌مدت میانروسیه وایالات متحدهٔ آمریکا بود. نخستین پرتاببرنامهٔ شاتل–میر در سال ۱۹۹۵ انجام‌شد. فضانوردان ناسا در طول این برنامه بیش از ۱٬۰۰۰ روز در فضا به سر بردند. در این برنامه، باری دیگر یک فضاپیمای آمریکایی در کنار ایستگاهی روسی پهلو گرفت؛[۱۳۷] این همکاری میان ایالات متحده و روسیه در ساختبزرگ‌ترین ایستگاه فضایی هم ادامه‌یافت. اهمیت این همکاری زمانی آشکار شد که ناسا در هنگام دوره سه‌ساله زمین‌گیر شدن ناوگان شاتل پس ازفاجعه شاتل فضاییکلمبیا در سال ۲۰۰۳، از موشک‌های ساخت روسیه برای خدمت‌رسانی به ایستگاه فضایی بین‌المللی استفاده کرد.[۱۳۸]

در ۲۸ ژانویهٔ ۱۹۸۶،فضاپیمایچلنجر برای دهمین بار بهفضا پرتاب‌شد و ۷۳ ثانیه پس از پرتاب، منفجر شد و ۷ فضانورد آن جان باختند.[۱۳۹] در ۱ فوریهٔ ۲۰۰۳ نیز شاتل فضاییکلمبیا که در حال بازگشت به زمین بود، درجو زمین منفجر شد و ۷ فضانورد آن جان باختند.[۱۴۰] از دست رفتن نخستین فضاپیما با ساختفضاپیمایاندور از قطعات باقی‌مانده آن تا حدودی جبران شد، اما ناسا فضاپیمای دیگری برای جبراندومین فضاپیمای ازدست‌رفته نساخت.[۱۴۱] برنامه شاتل فضایی ناسا در کل شامل ۱۳۵ پرواز فضایی بود که آخرین آناس‌تی‌اس-۱۳۵ باشاتل فضاییآتلانتیس بود که در ۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۱ ازمرکز فضایی کندی به فضا پرتاب شده و در ۲۱ ژوئیه با موفقیت فرود آمد. این برنامه ۳۰ سال طول کشید و بیش از ۳۰۰ فضانورد در آن به فضا رفتند.[۱۲۵][۱۴۲]

ایستگاه فضایی بین‌المللی (۱۹۹۸–اکنون)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:ایستگاه فضایی بین‌المللی
ساخت و اتصال قطعات ایستگاه فضایی بین‌المللی

ایستگاه فضایی بین‌المللی (بهانگلیسی:Intertanional Space Station) به صورت مخفف«آی‌اس‌اس» (بهانگلیسی:ISS) پیچیده‌ترین مجموعهٔ علمی بین‌المللی در تاریخ بشریت و بزرگ‌ترین سازه‌ای است که بشر تا کنون در فضا جا داده است.[۱۴۳] این ایستگاه از ترکیب پروژهایستگاه فضاییرهایی ناسا، ایستگاهمیر-۲ شوروی/روسیه،کلمبوس اروپا وآزمایشگاه فضایی کیبوی ژاپن به وجود آمد.[۱۴۴] برنامهٔ اصلی ناسا در دهه ۱۹۸۰، توسعهرهایی بود؛ اما محدودیت در بودجهٔ ایالات متحده باعث ادغام این پروژه‌ها در برنامه‌ای چندملیتی در سال ۱۹۹۳ و با مدیریت ناسا،سازمان فضایی فدرال روسیه،آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن،آژانس فضایی اروپا وآژانس فضایی کانادا شد.[۱۴۵][۱۴۶][۱۴۷] این ایستگاه از قطعات فشار بالا،خرپاهای بیرونی،سامانه‌های فتوولتاییک و اجزای دیگری تشکیل‌شده بود که با موشک‌هایپروتون و سایوز روسی و شاتل‌های آمریکایی پرتاب می‌شدند.[۱۴۴] ایستگاه فضایی بین‌المللی امروزه درمدار نزدیک زمین به کار ادامه می‌دهد و قطعات جدید، به این ناحیه ارسال می‌شود.[۱۴۸] در سال ۲۰۰۸،آزمایشگاه فضایی دو میلیارد دلاریکلمبوس به ایستگاه فضایی بین‌المللی افزوده شد.[۱۴۹] این آزمایشگاه برای آزمایش‌های خانگی، دانش‌ها و علوم زندگی و فیزیک سیالات طراحی شده بود. پیش‌بینی شده است که قسمت بعدی ایستگاه تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۹ با موشکفالکن ۹ ارسال شده و روی ایستگاه نصب شود.[۱۵۰][۱۵۱][۱۵۲] مالکیت و استفاده از ایستگاه فضایی در معاهدات و توافق‌های بین‌دولتی مشخص شده[۱۵۳] که ایستگاه را به دو قسمت تقسیم کرده است و بهروسیه اجازه پس‌گرفتن مالکیت کاملبخش مداری روسی، به جز زاریا، را می‌دهد[۱۵۴][۱۵۵] و بخش مداری ایالات متحده هم به دیگر شرکای بین‌المللی اختصاص داده شده است.[۱۵۳] این سازهٔ بزرگ آزمایشگاهی برای فناوری‌های جدید و سازه‌ای برای رصدهای نجومی، زمین‌شناسی و زیست‌محیطی است. ایستگاه فضایی بین‌المللی در ارتفاع متوسط ۴۰۰ کیلومتر (۲۴۸ مایل) بالاتر از سطح زمین قرار دارد و در هر ۹۰ دقیقه کرهٔ زمین را با سرعت ۲۸٬۰۰۰ کیلومتر بر ساعت (۱۷٬۵۰۰ مایل بر ساعت) دور می‌زند. این ایستگاه فضایی در هر روز فاصلهٔ رفت و برگشت میان کرهٔ زمین و ماه را در فضا می‌پیماید.[۱۵۶]

ایستگاه فضایی بین‌المللی در دوران آخرین مأموریت شاتل‌ها

مأموریت‌های طولانی‌مدت به ایستگاه فضایی بین‌المللی با نام اردو[ج] شناخته می‌شوند. اعضای هر اردو معمولاً به مدت تقریبی شش ماه در این ایستگاه باقی می‌مانند.[۱۵۷] اندازه اولیه گروه اردو سه نفر بود که در پی فاجعه شاتلکلمبیا موقتاً به دو نفر کاهش یافت. اعضای هر اردو از مه ۲۰۰۹ برابر شش نفر است.[۱۵۸] آی‌اس‌اس در ۲۵ سال و ۲۳ روز گذشته مداوماً مورد استفاده بوده و از این لحاظ، رکوردایستگاه فضایی میر را شکسته است. آی‌اس‌اس میزبان فضانوردانی با ۱۵ ملیت مختلف بوده است.[۱۵۹][۱۶۰]

این ایستگاه از روی زمین و باچشم غیرمسلح قابل‌مشاهده است. از سال ۲۰۱۹، آی‌اس‌اس تبدیل به بزرگ‌ترینقمر مصنوعی در مدارزمین شده و جرم و حجم آن از تمام ایستگاه‌های فضایی پیشین بیشتر است.[۱۶۱][۱۶۲]فضاپیمای سایوز وظیفه رساندن فضانوردان به ایستگاه فضایی، پهلوگیری تا اتمام مأموریت‌های شش‌ماهه و بازگرداندن فضانوردان به زمین را بر عهده دارد.[۱۶۳][۱۶۴] چندین فضاپیمای بدون سرنشین، وظیفه حمل بار به آی‌اس‌اس را بر عهده دارند؛فضاپیمای پروگرس روسی که از سال ۲۰۰۰ کار خود را آغاز کرده،[۱۶۵]فضاپیمای ترابری خودکار اروپایی از ۲۰۰۸،[۱۶۶]فضاپیمای ترابری اچ-۲ ژاپنی از ۲۰۰۹،[۱۶۷]فضاپیمای دراگن آمریکایی از ۲۰۱۲[۱۶۸][۱۶۹] وفضاپیمای سیگنوس آمریکایی از ۲۰۱۳،[۱۷۰] فضاپیماهای بدون سرنشین حمل بار ایستگاه فضایی بین‌المللی هستند. شاتل فضایی هم تا قبل از کنارگذاشته‌شدن از خدمت، برای ترابری و جابجایی اعضای اردوها استفاده می‌شد؛ البته قابلیت پهلوگیری در طول اقامت خدمهٔ اردو برای شاتل وجود نداشت.[۱۷۱] تا زمان آماده‌شدن فضاپیمای دارای سرنشین دیگری از ایالات متحده، خدمه فقط با سایوز بین زمین و ایستگاه فضایی بین‌المللی جابه‌جا می‌شوند.[۱۷۲] حداکثر افراد حاضر در آی‌اس‌اس تا کنون برابر ۱۳ نفر بوده است؛ هرچند چنین شرایطی فقط سه بار به مدت کوتاه چندروزه پیش‌آمده است.[۱۷۳][۱۴۳]

پیش‌بینی می‌شود که برنامه آی‌اس‌اس حداقل تا سال ۲۰۲۴ ادامه یابد و احتمالاً تا ۲۰۲۸ هم تمدید شود.[۱۴۳] قرار بود نخستین پیاده‌روی فضایی کاملاً زنانه آی‌اس‌اس با حضورآن مک‌کلین وکریستیانا هاموک درماه تاریخ زن در ۲۹ مارس ۲۰۱۹ انجام شود، اما با توجه به کمبود لباس‌های ویژه، این مأموریت لغو شد.[۱۷۴][۱۷۵]

برنامه‌های تجاری (۲۰۰۶–اکنون)

[ویرایش]
دراگن در حال انتقال به آی‌اس‌اس، مه ۲۰۱۲
سیگنوس در حال انتقال به آی‌اس‌اس، سپتامبر ۲۰۱۳

توسعهوسایل نقلیه مربوط به برنامه خدمات تأمین تجاری (سی‌آراس) از سال ۲۰۰۶ و با هدف ساخت فضاپیماهای بدون سرنشین آمریکایی تحت مدیریت تجاری برای خدمت‌رسانی به آی‌اس‌اس آغاز شد.[۱۷۶] توسعه این وسایل تحت یک برنامه هدفمند و با قیمت ثابت انجام شد و هر شرکت برای دریافت پاداش، فهرستی از اهداف داشت که باید با موفقیت به آن‌ها دست می‌یافت.[۱۷۷] شرکت‌ها همچنین ملزم بودند تا مقدار نامشخصی سرمایه‌گذاری شخصی هم روی طرح‌های پیشنهادی‌شان انجام دهند.[۱۷۸]

ناسا در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸، پاداش قراردادهای مربوط به خدمات تأمین تجاری را بهاسپیس‌اکس واوربیتال ساینسز کورپوریشن پرداخت‌کرد.[۱۷۹] اسپیس‌اکس از موشکفالکن ۹ وفضاپیمای دراگن استفاده کرد.[۱۸۰] اوربیتال ساینسز هم از موشکآنتارس وفضاپیمای سیگنوس استفاده کرد.[۱۸۱] نخستین مأموریت تأمین دراگن در مه ۲۰۱۲ انجام شد.[۱۸۲] نخستین مأموریت تأمین سیگنوس هم در سپتامبر ۲۰۱۳ انجام گرفت.[۱۸۳] امروزه برنامه سی‌آراس برطرف کردن تمام نیازهای ترابری آی‌اس‌اس را، به جز چند مأموریت خاص که توسطفضاپیمای ترابری خودکار اروپایی وفضاپیمای ترابری اچ-۲ انجام می‌شود، بر عهده دارد.[۱۸۴]

برنامهتوسعه خدمه تجاری در سال ۲۰۱۰ با هدف ساخت فضاپیماهای دارای سرنشین آمریکایی با قابلیت رساندن حداقل چهار نفر به آی‌اس‌اس، پهلوگیری به مدت ۱۸۰ روز و سپس بازگشت به زمین به‌وجود آمد.[۱۸۵] ناسا امید دارد که این فضاپیماها بتوانند مشتریان معمولی و غیر از اعضای ناسا را هم به ایستگاه‌های فضایی شخصی ببرند.[۱۸۶] مشابه برنامه خدمات تأمین تجاری، برنامه توسعه خدمه تجاری هم یک برنامه هدفمند و با قیمت ثابت است که به مقداری سرمایه‌گذاری شخصی هم نیاز دارد.[۱۷۷]

دراگن۲
تصویری شبیه‌سازی‌شده از سی‌اس‌تی-۱۰۰ در مدار

در سال ۲۰۱۰ و زمانی که ناسا برندگان نخستین فاز این برنامه را اعلام کرد، مجموعاً مبلغ ۵۰ میلیون دلار میان پنج شرکت آمریکایی تقسیم شد. هدف از این پاداش، رشد تحقیق و توسعه در زمینه پروازهای فضایی بشری و فناوری‌های مربوط به آن در بخش خصوصی بود.[۱۸۵] در سال ۲۰۱۱، برندگان فاز دوم این برنامه معرفی شده و ۲۷۰ میلیون دلار میان چهار شرکت تقسیم شد.[۱۸۷][۱۸۸] در سال ۲۰۱۲، برندگان فاز سوم معرفی شدند و ناسا ۱٫۱ میلیارد دلار را میان سه شرکت تقسیم کرد تا سامانه‌های حمل‌ونقل دارای سرنشین خود را توسعه دهند.[۱۸۹] برندگان آخرین فاز در سال ۲۰۱۴ معرفی شدند.[۱۹۰] فضاپیمایدراگن۲ اسپیس‌اکس، که قرار است بافالکن ۹ وی۱٫۱ پرتاب شود، قراردادی به ارزش ۲٫۶ میلیارد دلار دریافت کرد وسی اس تی-۱۰۰ متعلق به بوئینگ، که قرار است بااتلس ۵ پرتاب شود، قراردادی به ارزش ۴٫۲ میلیارد دلار دریافت کرد.[۱۹۱] ناسا انتظار دارد که این فضاپیماها در سال ۲۰۱۹ حمل‌ونقل انسان به آی‌اس‌اس را آغاز کنند.[۱۹۲]

برنامه فراتر از مدار نزدیک زمین (۲۰۱۰–۲۰۱۷)

[ویرایش]
طرح رایانه‌ای بلوک ۱ سامانه پرتاب فضایی

برای مأموریت‌های فراتر ازمدار نزدیک زمین، ناسا وظیفه داشت تاسامانه پرتاب فضایی،[۱۹۳] یک موشک ساترن ۵، دو تا شش انسان و یک فضاپیما با قابلیت پرواز فراتر از مدار نزدیک زمین،اوریون، را فراهم آورد.[۱۹۴] بر اساس حکم دولتباراک اوباما در فوریه ۲۰۱۰،برنامه کانستلیشن لغو شد و مسئولیت سنگین‌تری برای خدمت‌رسانی به شرکت‌های خصوصی روی دوش آی‌اس‌اس گذاشته‌شد.[۱۹۵] اوباما در سخنرانی خود در مرکز فضایی کندی در ۱۵ آوریل ۲۰۱۰، طرحی جدید را برای جایگزینی باآرس ۵ پیشنهاد داد. در این سخنرانی، اوباما برنامه یک مأموریت دارای سرنشین را برای فرود روی یکسیارک تا سال ۲۰۲۵ و یک مأموریت دارای سرنشین را به مدارمریخ تا اواسط دهه ۲۰۳۰ میلادی ارائه کرد.[۱۹۶] سند اجازه‌نامه سال ۲۰۱۰ ناسا توسط کنگره تأیید شد و در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۰ به‌صورت قانون درآمد. این سند، باعث لغو رسمی برنامه کانستلیشن شد.[۱۹۷]

بر اساس سند اجازه‌نامه، پرتابگر جدیدی باید ظرف ۹۰ روز انتخاب می‌شد؛ این پرتابگر «سامانه پرتاب فضایی» (اس‌ال‌اس) نام گرفت. این قانون جدید همچنین نیازمند ساخت یک فضاپیما با قابلیت پرواز فراتر از مدار نزدیک زمین بود.[۱۹۴][۱۹۸] فضاپیمای اوریون، که به عنوان بخشی از برنامه کانستلیشن توسعه داده‌شده بود، برای قرارگرفتن در این نقش انتخاب شد.[۱۹۹] سامانه پرتاب فضایی هم برای پرتاب اوریون و دیگر سخت‌افزارهای ضروری برای مأموریت‌های فراتر از مدار نزدیک زمین انتخاب شد.[۲۰۰] قرار بود که این سامانه با گذر زمان با نسخه‌هایی قوی‌تر ارتقا یابد.[۲۰۱] توان اولیه اس‌ال‌اس برای حمل ۷۰ تُن به مدار نزدیک زمین کافی بود؛ این مقدار بعدتر به ۱۰۵ تن و در نهایت به ۱۳۰ تن رسید.[۲۰۲][۲۰۳] نخستین آزمایش اوریون در ۵ دسامبر ۲۰۱۴ و به‌صورت بدون سرنشین و با یک موشکدلتا ۴ سنگین انجام گرفت.[۲۰۲] اولین مأموریت اکتشافی اوریون هم به‌صورت بدون سرنشین و در قالب پرتاب اولیه اس‌ال‌اس در سال ۲۰۲۰ انجام خواهد شد و اوریون در جریان آن درمدار قمری قرار خواهد گرفت.[۲۰۴] این پرتاب در مرکز فضایی کندی انجام خواهد شد.[۲۰۵][۲۰۶][۲۰۷]

پروژهٔ فضایی بزرگ بعدی ناسا، ساختسکو-دروازه مداری قمری (پیش‌تر با نام «دروازه فضای دوردست») است. این طرح منجر به ساخت انواع جدیدی از ایستگاه‌های فضایی می‌شود که خیلی از ویژگی‌هایشان مشابهایستگاه فضایی بین‌المللی است؛ با این تفاوت که به‌جای قرارگرفتن در نزدیکی زمین، در مدار ماه قرار می‌گیرند.[۲۰۸] کاربرد اصلی این ایستگاه فضایی برای سکونت غیر مداوم انسان‌ها است.[۲۰۹][۲۱۰] مأموریت اکتشافی دوم برنامه فراتر از مدار نزدیک زمین، که قرار است در سال ۲۰۲۲ و با فضاپیمای اوریون انجام شده و به اس‌ال‌اس متصل شود، آغازگر مأموریت‌های دارای سرنشین روی ماه، پس ازپروژه آپولو، است. این مأموریت ۱۰–۱۴ روزه قرار است چهار انسان را بهمدار ماه مرکزی ببرد.[۲۰۲] ساخت «سکوی مداری قمری» با مأموریت اکتشافی سوم برنامه آغاز خواهد شد. این مأموریت قرار است چهار انسان و نخستین قطعات ایستگاه فضایی جدید را به مدار ماه مرکزی ببرد. قرار است که این مأموریت تا ۲۶ روز طول بکشد.[۲۱۱][۲۱۲][۲۱۳] ناسا همچنین قصد دارد تا سکونت‌گاه‌هایی مثل سکوی مداری قمری وناتیلوس-اکس را در فضای دوردست بسازد.[۲۱۴]

در ۵ ژوئن ۲۰۱۶، ناسا ودارپا از برنامه‌هایی برای ساخت مجموعه‌ای از هواپیماهای اکس جدید در یک دوره ۱۰ ساله رونمایی کردند.[۲۱۵] یکی از این هواپیماها، پروژهفناوری زبرصوت بی‌صدا است؛ این هواپیمازیست‌سوختهایی با کربن کم را می‌سوزاند و صدای کمتری تولید می‌کند.[۲۱۵]

در سال ۲۰۱۷، کنگره در قالب سند اجازه‌نامه تحول ۲۰۱۷ ناسا، این سازمان را ملزم به فرستادن انسان‌ها به مدار مریخ (یا سطح آن) تا سال ۲۰۳۳ کرد.[۲۱۶][۲۱۷]

برنامهٔ آرتمیس

[ویرایش]

ناسا هم‌اکنون در حال کار رویبرنامهٔ آرتمیس است. یکی از اهداف این برنامه، فرود انسان روی ماه تا سال ۲۰۲۴ است.[۲۱۸]

پروژه‌های بدون سرنشین

[ویرایش]
تصویری ازپایونیر ۳ و۴ که به‌ترتیب در سال‌های ۱۹۵۸ و ۱۹۵۹ پرتاب شدند.

بیش از هزار مأموریت بدون سرنشین برای کاوش زمین و منظومهٔ شمسی انجام شده است.[۲۱۹] در کنار این مأموریت‌ها، ناسا ماهواره‌های ارتباطی هم به فضا ارسال کرده است.[۲۲۰] این مأموریت‌ها مستقیماً از زمین یا شاتل‌های حاضر در مدار شروع شده‌اند که یا خود ماهواره پرتاب شده یا یک موشک وظیفه حمل آن را بر عهده داشته است.[۲۲۱]

اکسپلورر ۱ نخستین ماهواره بدون سرنشین ایالات متحده بود که در دورانرقابت فضایی پرتاب شد. این ماهواره در ۱۳ ژانویه ۱۹۵۸، دو ماه بعد از اسپوتنیک، پرتاب شد.[۲۲۲][۲۲۳][۲۲۴] در زمان بنیادگذاری ناسا، پروژه اکسپلورر به این سازمان منتقل شد و تا امروز ادامه داشته است. مأموریت این پروژه شامل تمرکز بر روی زمین و خورشید و اندازه‌گیری میدان‌های مغناطیسی و باد و خورشیدی و … بوده است.[۲۲۵]تلسکوپ فضایی هابل یکی دیگر از مأموریت‌های مربوط به زمین و خارج از برنامه اکسپلورر است که در سال ۱۹۹۰ به مدار زمین فرستاده‌شد.[۲۲۶]

حلقه داخلی منظومه شمسی، که شامل چهارسیاره سنگی است،[۲۲۷] هدف حداقل چهار برنامه بدون سرنشین بوده است. در نخستین برنامه،برنامه فضایی مارینر، در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی چندین سفر بهزهره ومریخ و یک سفر بهعطارد صورت‌گرفت.[۲۲۸]مارینر ۲ اولین فضاپیمایی بود که پرواز سیاره‌ای با ارتفاع کم انجام داد،[۲۲۹][۲۳۰]مارینر ۴ نخستین تصاویر را از سیاره‌ای دیگر گرفت،[۲۳۱][۲۳۲]مارینر ۹ نخستینمدارگرد سیاره‌ای بود[۲۳۳][۲۳۴] ومارینر ۱۰ برای اولین بار مانورکمک گرانشی را انجام داد.[۲۳۵][۲۳۶] این مانور، شیوه‌ای برای غلبه بر جاذبه و سرعت سیاره برای رسیدن به مقصد است.[۲۳۷]

وایکینگ ۱ نخستین فرود روی مریخ بود که در ۱۹۷۶ میلادی انجام گرفت.بیست سال بعد از آن،رهیاب مریخ روی مریخ فرود آمد.[۲۳۸]

همان‌طور که در این ویدئو نشان داده می‌شود، بسیاری از مأموریت‌های بدون سرنشین برای اکتشاف نقاط دوردست فضا استفاده شده‌اند.

پایونیر ۱۰ در سال ۱۹۷۳ اولین وسیله‌ای بود که ازمشتری تصویربرداری کرد.[۲۳۹][۲۴۰] پس از گذشت بیش از بیست سال،فضاپیمایگالیله یککاوشگر فضایی به جو این سیاره ارسال کرد و نخستین فضاپیمایی بود که دور مدار این سیاره گشت.[۲۴۱]پایونیر ۱۱ در سال ۱۹۷۹ تبدیل به نخستین وسیله‌ای شد که اززحل تصویربرداری کرد[۲۴۲][۲۴۳] ووویجر ۲ نخستین و تنها فضاپیمایی است که ازاورانوس ونپتون در سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۹ تصویربرداری کرده است. نخستین فضاپیمایی کهمنظومه شمسی را ترک کرد،پایونیر ۱۰ در سال ۱۹۸۳ بود. این وسیله تا مدتی به‌عنوان دورترین فضاپیما شناخته می‌شد، اماوویجر ۱ ووویجر ۲ این رکورد را شکستند.[۲۴۴]

کاوشگرهایپایونیر ۱۰ و۱۱ و هر دووویجر، پیام‌هایی از زمین را خطاب بهزیست فرازمینی حمل می‌کنند.[۲۴۵][۲۴۶] برقراری ارتباط با فضای دوردست مشکل است؛ برای مثال، رسیدن یک سیگنال رادیویی به فضاپیماینیوهورایزنز تا هنگامی که در میانهٔ راه خود تاپلوتون بود، حدود سه ساعت طول می‌کشید.[۲۴۷] ارتباط باپایونیر ۱۰ در سال ۲۰۰۳ قطع شد. هر دو کاوشگروویجر در حالی که به اکتشاف کمربند خارجی میان منظومه شمسی ومحیط میان‌ستاره‌ای مشغول هستند، در وضعیت عملیاتی قرار دارند.[۲۴۸]

در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۱، مأموریتآزمایشگاه علمی مریخ ناسا با موفقیت به‌سمت مریخ پرتاب شد.[۲۴۹] در ۶ اوت ۲۰۱۲،کنجکاوی با موفقیت روی مریخ فرود آمد و در پی آن، جستجو برای شواهدی از حیات سابق یا فعلی روی مریخ را آغاز کرد.[۲۵۰][۲۵۱]

فعالیت‌ها (۲۰۱۰–۲۰۱۷)

[ویرایش]
کاوشگر نیوهورایزنز در زمین

تحقیقات دردست‌انجام ناسا شامل بررسی جامع مریخ (مریخ ۲۰۲۰،این‌سایت) و زحل و پژوهش‌هایی روی زمین و خورشید است. دیگر مأموریت‌های فعلی ناسا شاملجونو در مشتری،نیوهورایزنز در مشتری،پلوتون و فراتر از آن ودان درکمربند سیارک‌ها است.[۲۵۲] ناسا به پشتیبانی ازدرون‌جا در اکتشافات فراتر از کمربند سیارک‌ها، از جمله در منطقه کشف‌نشده پلوتو باپایونیر ووویجر[۲۵۳] و درغول گازی مشتری با مدارگردهایگالیله (۱۹۸۹–۲۰۰۳)،[۲۵۴]کاسینی (۱۹۹۷–۲۰۱۷)[۲۵۵] وجونو (۲۰۱۱–اکنون)[۲۵۶] ادامه می‌دهد. در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، ناسا برنامه‌ای برای ماه داشت، اما این برنامه در سال ۲۰۱۰ لغو شد.[۲۵۷] به‌عنوان بخشی از این برنامه‌ها، قرار بود شاتل‌ها با نمونه‌های دیگری جایگزین شوند؛ اما با بازنشستگی شاتل‌ها، برنامه جانشینی هم لغو شد و برای نخستین بار پس از بیش از سه دهه، ایالات متحده با نبود پرتاب‌گر دارای سرنشین فضایی روبه‌رو شد.[۲۵۸] پس از این که مأموریت شاتل‌های فضایی در سال ۲۰۱۱ به پایان رسید، ناسا در نظر داشت که فضاپیمای دارای سرنشین بسازد و سرانجامفضاپیمای اوریون را طراحی کرد. این فضاپیما می‌تواند فضانوردان را به مدار زمین، کرهٔ ماه، سیارک‌ها و سرانجام مریخ ببرد.[۲۵۹]

تصویری شبیه‌سازی‌شده از پایگاه دائمی ماه

مأموریتنیوهورایزنز به پلوتون در سال ۲۰۰۶ آغاز شد و در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵، با موفقیت از فاصله نزدیک روی سطح پلوتون پرواز کرد و تبدیل به اولین فضاپیمایی شد که چنین عملی را انجام داده است.[۲۶۰] این کاوشگر در فوریه ۲۰۰۷ از مشتریکمک گرانشی دریافت کرد و در حین پرواز در ارتفاع نزدیک، برخی از قمرهای داخلی مشتری را مورد بررسی قرار داد و ابزارآلات این فضاپیما هم آزمایش شد.[۲۶۱] یکی از اهداف اصلی نیوهورایزنز، ریشه‌یابی این است که چرا با این کهشارون یکی ازماه‌های پلوتو است، اندازهٔ آن بیش از نصف اندازهٔ پلوتو است.[۲۶۲] فضاپیمایماون جدیدترین برنامه ناسا است و برای تحقیق رویجو مریخ ساخته شده است.[۲۶۳]

ناسا در ۴ دسامبر ۲۰۰۶ اعلام کرد که در حال کار روی یک پایگاه دائمی روی ماه است.[۲۶۴][۲۶۵] هدف این بود که ساخت پایگاه روی ماه در سال ۲۰۲۰ آغاز شده و تا سال ۲۰۲۴، یک پایگاه کاملاً عملیاتی با قابلیت تغییر خدمه به‌وجود آید. با این وجود،کمیته آگوستین این برنامه را یک «مسیر ناپایدار» دانست.[۲۶۶] در سال ۲۰۱۰،باراک اوباما در سال ۲۰۱۰ برنامه‌های موجود، و از جمله پایگاه ماه، را متوقف کرد و تمرکز کلی ناسا را روی مأموریت‌های دارای سرنشین به سیارک‌ها و مریخ و حمایت بیشتر از ایستگاه فضایی بین‌المللی گذاشت.[۲۶۷]

اهداف استراتژیک ناسا از سال ۲۰۱۱ به شرح زیر هستند:[۲۶۸]

  • گسترش و پایدارسازیفعالیت‌های بشری در سرتاسر منظومه شمسی
  • گسترش درک علمی از زمین و گیتی
  • ساختفناوریهای فضایی خلاقانه جدید
  • پیشبرد تحقیقات در حوزهمکانیک پرواز
  • استفاده از برنامه و قابلیت‌های سازمانی جهت هدایت فعالیت‌های فضایی و مکانیک پرواز ناسا
  • به‌اشتراک‌گذاری ناسا با مردم، دبیران، دانشجویان و دانش‌آموزان جهت فراهم کردن فرصت‌های مشارکت

ناسا در اوت ۲۰۱۱ دو تلسکوپ ازدفتر ملی شناسایی دریافت کرد. با وجود استفاده نشدن، این تلکسوپ‌ها قدرت بیشتری نسبت بهتلسکوپ فضایی هابل دارند.[۲۶۹]

ناسا در سپتامبر ۲۰۱۱ آغاز برنامهسامانه پرتاب فضایی را برای توسعه یک وسیله سنگین با قابلیت حمل انسان اعلام کرد. این سامانه قرار استفضاپیمای اوریون و اجسام دیگری را به ماه، سیارک‌های نزدیک زمین و مریخ ببرد.[۲۷۰] فضاپیمای اوریون یک بار در دسامبر ۲۰۱۴ و با استفاده از پرتاب‌کننده متفاوتی یک سفر آزمایشی بدون سرنشین را تجربه کرد.[۲۷۱]

فضاپیمای داون یکی دیگر از کاوشگرهای ناسا است که با هدف رویارویی باسیارک۴ وستا و سیارهٔ کوتولهٔسرس در سال ۲۰۰۷ به فضا پرتاب‌شد. این کاوشگر در سال ۲۰۱۵ به سرس رسید.[۲۷۲]

در حال حاضر قرار استتلسکوپ فضایی جیمز وب در مه ۲۰۲۰ به فضا پرتاب شود.[۲۷۳]

مریخ‌نورد کنجکاوی در گودال گیل بر روی مریخ است. (۳۱ اکتبر ۲۰۱۲)

در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۱، ناسامریخ‌نورد کنجکاوی یاآزمایشگاه علمی مریخ را به مریخ پرتاب کرد و این کاوشگر در ۶ اوت ۲۰۱۲ درگودال گیل فرود آمد. این کاوشگر رباتیک برای بررسی سطح مریخ و تعیین این که آیا مریخ می‌تواند از زندگی پشتیبانی کند، طراحی شد.[۲۷۴] به مناسبت این فرود موفقیت‌آمیز، چارلز بولدن (مدیر ناسا) برای نخستین بار صدای خود را در ۲۷ اوت ۲۰۱۲ توسط مریخ‌نورد کنجکاوی در مریخ پخش کرد. متن سخنان او چنین بود:[۲۷۵]

«درود. من چارلی بولدن هستم، مدیر ناسا، با شما از طریق توانایی پخش مریخ‌نورد کنجکاوی صحبت می‌کنم، که اکنون بر روی مریخ است.

از آغاز زمان، بشر کنجکاو است و این موجب شده است که ما به دنبال زندگی جدید بگردیم… امکانات جدید فقط فراتر از افق. من می‌خواهم به مردان و زنان خانواده‌مان ناسا و همچنین شرکای تجاری و دولتی‌مان در سراسر جهان شادباش بگویم، به این دلیل که ما گامی فراتر به مریخ نهادیم.

این یک دستاورد فوق‌العاده است. فرود یک مریخ‌نورد بر روی مریخ آسان نیست - دیگران تلاش کرده‌اند - فقط آمریکا به‌طور کامل موفق شده است. سرمایه‌گذاری، ما در حال ساخت هستیم. ما امیدواریم دانش را از مشاهده و تجزیه و تحلیل گودال گیل به دست آوریم، به ما در مورد امکان زندگی بر روی مریخ و فرصت‌های گذشته و آیندهٔ سیاره‌مان بگویید. کنجکاوی مزایایی برای زمین به ارمغان خواهد آورد و الهام‌بخش نسل جدیدی از دانشمندان و کاشفان است، آن راه را برای یک مأموریت بشری در آینده‌ای نه چندان دور آماده خواهد کرد.

سپاس‌گزارم.

»

فعالیت‌های اخیر و آینده

[ویرایش]
تلسکوپ فضایی جیمز وب

دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۷ ناسا را ملزم کرد که تا سال ۲۰۳۳ انسان را به مریخ برساند.[۲۱۶][۲۷۶] تمرکز اصلی ناسا روی اکتشافات فضایی انسانی، علوم فضا و فناوری گذاشته شده است.[۲۷۶]یوروپا کلیپر و مریخ ۲۰۲۰ با برنامه‌ریزی سابق خود به کار ادامه می‌دهند.[۲۷۷]

ناسا در سال ۲۰۱۸ با همکاری شرکت‌های دیگری مثلپرت اند ویتنی،سنسور کوتینگ سیستمز، مانیتور کوتینگ ویونایتد تکنولوژی پروژه کاشن[چ] را با هدف افزایش دامنه دمای نوعی پوشش ضدگرما به ۱۵۰۰ سیلسیوس و فراتر از آن راه‌اندازی کرد. هدف نهایی این پروژه، ارتقای امنیت موتورهای جت، افزایش بازدهی و کاهش تولیدکربن دی‌اکسید از این موتورها است.[۲۷۸]

موشک آنتارس نورثروپ گرومن، که فضاپیمای پشتیبانی سیگنوس را حمل می‌کند، چهارشنبه ۱۷ آوریل ۲۰۱۹ از پد ۰ای[ح] در مرکز پروازی والوپ ناسا واقع در ویرجینیا پرتاب شد. یازدهمین قرارداد ترابری پشتیبانینورثروپ گرومن با ناسا برای ایستگاه فضایی بین‌المللی، حدود ۷٬۶۰۰ پوند تحقیقات، لوازم پشتیبانی خدمه و سخت‌افزارهای مورد نیاز را به ایستگاه فضایی و خدمه آن رساند.[۲۷۹]

فعالیت‌های اخیر و آینده این سازمان شامل موارد زیر هستند:

هیئت مشاوره ناسا

[ویرایش]

در واکنش به حادثهآپولو ۱، که باعث مرگ ۳ فضانورد در سال ۱۹۶۷ شد، کنگره آمریکا ناسا را ملزم به شکل‌دادن یک هیئت مشاوره ایمنی هوافضا کرد تا به مدیریت ناسا در مشکلات ایمنی و خطرات برنامه‌های هوافضای ناسا هشدار دهند. پس ازفاجعه شاتلکلمبیا، کنگره این هیئت را ملزم به ارائه گزارشی سالانه به مدیریت ناسا و کنگره کرد.[۲۸۸] تا سال ۱۹۷۱، ناسا هیئت مشاوره برنامه فضایی و هیئت مشاوره تحقیق و فناوری را هم برای مشاوره به مدیریت ناسا راه‌اندازی کرده است. در سال ۱۹۷۷، این دو هیئت جانبی ادغام شده و هیئت مشاوره ناسا را به وجود آوردند.[۲۸۹]

رهنمودها

[ویرایش]
طرحی رایانه‌ای از ایستگاه فضایی رهایی همراه با یک شاتل در کنار آن

فرود آوردن انسان روی مریخ، ساختن شاتل فضایی و ساخت یک ایستگاه فضایی بزرگ، برخی از رهنمودهای اساسی ناسا هستند. رهنمودهای اساسی معمولاً با مداخله‌های سیاسی، بودجه، علمی و علاقهٔ عمومی روبه‌رو بوده‌اند که به تلاش‌های متفاوتی انجامیده است. این کارها اغلب به‌طور گسترده تحت‌تأثیر رویدادهای فنی، مالی و بین‌المللی بوده‌اند. برای مثال، در دهه ۱۹۸۰ فشار زیادی برای ساخت ایستگاه فضاییرهایی وجود داشت؛ اما با پایان جنگ سرد، روسیه، آمریکا و دیگر همراهان بین‌المللی گرد هم آمده وایستگاه فضایی بین‌المللی را ساختند.[۲۹۰][۲۹۱]

در دههٔ ۲۰۱۰، بازنشستگی شاتل فضایی و توسعه یک موشک سنگین دارای سرنشین جدید،سامانه پرتاب فضایی، تغییر اساسی در ناسا بود. مأموریت‌های سامانهٔ جدید متفاوت بوده‌اند؛ اما به‌طور کلی، شباهت‌هایی در آن‌ها وجود دارد؛ چراکه همهٔ آن‌ها با هدف اصلی ارسال انسان به فضا طراحی شده‌اند.[۲۹۲]

در دهه‌های آینده، تمرکز ناسا به‌آرامی به سمت اکتشاف در مریخ خواهد رفت؛ با این وجود، اختلافاتی بر سر توسعهٔ فناوری‌ها و تمرکز روی اکتشافات وجود دارد.[۲۹۳] یکی از گزینه‌های درنظرگرفته‌شده،مأموریت تغییرمسیر سیارکی بود؛ در این طرح قرار بود که یک فضاپیمای ناسا با بازوی رباتیک، قطعه‌ای از یک سیارک در نزدیکی زمین جدا کرده و به زمین بیاورد.[۲۹۳] بودجه این مأموریت در سال ۲۰۱۷ لغو شد؛ اما فناوری‌های توسعه‌داده‌شده برای آن در اکتشافات بعدی، مخصوصاً در سامانه‌هایی که از تأمین انرژی خورشیدی استفاده می‌کنند، قابل‌استفاده است.[۲۹۳][۲۹۴]

در اوایل دههٔ ۲۰۰۰، برنامه‌ای با نامبرنامه کانستلیشن وجود داشت؛ اما این طرح در اوایل دههٔ ۲۰۱۰ لغو شد.[۲۹۵][۲۹۶][۲۹۷][۲۹۸] در دههٔ ۱۹۹۰، برنامه‌ای با نام «سریع‌تر، بهتر، ارزان‌تر» وجود داشت.[۲۹۹] در دههٔ ۱۹۸۰، رهنمودی برای ساخت یک ایستگاه فضایی دارای سرنشین به وجود آمد.[۳۰۰]

سند اجازه‌نامه ۲۰۱۷ ناسا

[ویرایش]

سند اجازه‌نامهٔ ۲۰۱۷ ناسا که شامل ۱۹٫۵ میلیارد دلار بودجه برای سال ۲۰۱۷ مالی این سازمان بود، ناسا را ملزم به رساندن انسان به نزدیکی یا روی سطح مریخ تا اوایل دههٔ ۲۰۳۰ می‌کند.[۳۰۱]

رهنمود سیاست فضایی ۱

[ویرایش]

در دسامبر ۲۰۱۷ و در چهل و پنجمین سالگرد آخرین مأموریت دارای سرنشین به سطح ماه،دونالد ترامپ رهنمودی تصویب کرد که شامل یک مأموریت به ماه، در مسیر مریخ و فراتر، می‌شد.[۳۰۲]

ما خواهیم آموخت. رهنمودی که امروز در حال امضای آن هستم روی برنامهٔ فضایی آمریکا درخصوص شناسایی و اکتشافات انسانی تمرکز خواهد داشت. این [رهنمود] گام مهمی را در بازگشت فضانوردان آمریکایی به ماه برای نخستین بار از سال ۱۹۷۲ و برای اکتشافات و استفاده طولانی‌مدت رقم می‌زند. این دفعه، ما نه تنها پرچممان را نصب کرده و ردپایمان را برجای می‌گذاریم، بلکه اساسی برای مأموریت نهایی به مریخ بنا می‌گذاریم؛ و احتمالاً، یک روز، به بسیاری از دنیاهای فراتر از آن.

— دونالد ترامپ، ۲۰۱۷،[۳۰۳]

مدیر جدید ناسا،جیم برایدنستاین، در یک سخنرانی در اوت ۲۰۱۸ به این رهنمود اشاره کرد. در آن هنگام، وی در حال صحبت‌کردن در خصوص جنبه‌های پایداری مشخص‌شده در رهنمود، شامل بهره‌بردن ازسامانه پرتاب با قابلیت استفاده مجدد که تا پنج سال پیش از آن وجود نداشت، بود که باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش دسترسی به فضا شده بودند.[۳۰۴]

پژوهش

[ویرایش]
لباسی محکم که در دههٔ ۱۹۸۰ و در مرکز پژوهشی ایمز توسط ناسا توسعه داده‌شده است.

ناسا از فناوریی‌هایی مثلمولد گرما-الکتریکی ایزوتوپی چندمنظوره، که نوعیمولد گرما-الکتریکی ایزوتوپی است، در مأموریت‌های فضایی استفاده کرده است.[۳۰۵] کمبود این مواد منجر به کاهش مأموریت‌های فضای دور از زمان آغاز هزارهٔ جدید شده است.[۳۰۶] یکی از فضاپیماهایی که به‌دلیل کمبود این مواد ساخته نشدنیوهورایزنز ۲ است.[۳۰۶]

در زمان ریاست‌جمهوریرونالد ریگان وجرج اچ. دابلیو بوش و در دههٔ ۱۹۸۰ میلادی، برنامهٔ علوم زمین ناسا ساخته و راه‌اندازی شد.[۳۰۷][۳۰۸]

در سال ۲۰۱۴، ناسا رقابتی سالانه با ناممکعب‌ها در فضا[خ] راه‌اندازی کرد.[۳۰۹] این پروژه مشترکاً توسط ناسا و شرکتآی دودل لرنینگ[د] باهدف آموزش دانش‌آموزان ۱۱–۱۸ سال برای طراحی و ساخت آزمایش‌های علمی که با یک موشک یا بالن ناسا به فضا فرستاده شوند راه‌اندازی شده است. در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۷، کوچک‌ترین ماهوارهٔ جهان،کلم ست، به فضا پرتاب شد.[۳۱۰][۳۱۱]

پژوهش‌های اقلیمی و دیگر پژوهش‌ها

[ویرایش]

ناسا در خصوصتغییر اقلیم هم پژوهش‌هایی انجام داده و منتشر می‌کند.[۳۱۲] بیانیه‌های ناسا با نظر دانشمندان جهانی مبنی بر گرم‌تر شدن اقلیم جهانی موافق است.[۳۱۳] باب واکر،[ذ] که در مسائل فضایی بهدونالد ترامپ مشاوره می‌داد، عقیده دارد که ناسا باید روی اکتشافات فضایی تمرکز کند و پژوهش‌های اقلیمی این سازمان باید به دیگر سازمان‌ها، مثلاداره ملی اقیانوسی و جوی، منتقل شود. جی. مارشال شپرد، دانشمند پیشین جوّی ناسا، عقیده داشت که پژوهش‌های زمینی در هنگام بنیادگذاری این سازمان در سال ۱۹۵۸ و در سند مخصوص آن، جزء مأموریت‌های ناسا بوده است.[۳۱۴]

ناسا همچنین با شرکتی خارجی برای پژوهش دربارهٔ امکان استفاده از پرتوهای نور درخلأ برای ارتباط با ایستگاه‌های نوری (لیزری) روی زمین قرارداد بسته است.[۳۱۵]

تأسیسات

[ویرایش]
مراکز ناسا
مرکز پژوهشی گلن
مرکز پژوهشی هوایی درایدن
مرکز پژوهشی ایمز
مرکز فرماندهی ناسا
پایگاه فضایی کندی
مرکز فضایی جانسون
آزمایشگاه پیشرانه جت
مرکز پروازهای فضایی گودارد

تأسیسات ناسا شامل مراکز پژوهشی، ساخت‌وساز و ارتباطی است تا در مأموریت‌ها به این سازمان کمک کنند. بعضی از این تأسیسات به دلایل تاریخی یا مدیریتی، بیش از یک وظیفه را بر عهده دارند.مرکز فضایی جان اف. کندی، یکی از مشهورترین تأسیسات ناسا است. این مرکز از سال ۱۹۶۸، محل آغاز تمام مأموریت‌های دارای سرنشین ایالات متحده بوده است. با وجود متوقف‌شدن این مأموریت‌ها، اجرا و مدیریت تأسیسات پرتاب راکت بدون سرنشین برنامهٔ فضایی غیرنظامی ایالات متحده را از سه سکوی واقع در مجاورتپایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال بر عهده دارد. ناسا همچنین یک راه‌آهن کوتاه در این مرکز راه‌اندازی کرده و از هواپیماهای مخصوصی استفاده می‌کند.[۳۱۶][۳۱۷][۳۱۸][۳۱۹]

مرکز پرواز والوپ
مرکز فضایی جان سی. استنیس
مرکز پروازهای فضایی مارشال
مرکز پژوهشی لانگلی

مرکز فضایی جانسون درهیوستون، محلی است که تمام پروازهای دارای سرنشین از آن مدیریت می‌شوند. مرکز فضایی جانسون، مرکز اصلی ناسا در مأموریت‌های مربوط بهایستگاه فضایی بین‌المللی است و بخشی برای انتخاب، آموزش و آماده‌سازی فضانوردان برای ارسال به ایستگاه بین‌المللی و در جهت مأموریت‌های فضایی ایالات متحده و بین‌المللی دارد.[۳۲۰]

یکی دیگر از تأسیسات اصلی ناسا،مرکز پروازهای فضایی مارشال درهانتسویل،آلاباما است که موشک ساترن ۵ و آزمایشگاه فضایی در آن توسعه داده شده است.[۳۲۱]

ناسا دارای دارای ۱۲ مرکز فضایی به شرح زیر است:[۳۲۲]

مرکز فرماندهی ناسا به رهبری مدیر سازمان، رهنمودهای کلی و مسیر و راستای سازمان ناسا را فراهم می‌کند. این مرکز خود به چهار سازمان اصلی دیگر تقسیم می‌شود که عبارتند از: مرکز هوانوردی، مرکز اکتشافات و عملیات بشر، مرکز دانش یا علوم و مرکز فناوری فضایی.[۳۲۳] مرکز پژوهشی ایمز ۶۰ سال قدمت دارد و دارای ۲۵۰۰ کارمند است و بودجهٔ سالانهٔ آن برابر با ۹۰۰ میلیون دلار است.[۳۲۴]مرکز پژوهشی هوایی درایدن بیشتر بر روی جو و عملیات پژوهش می‌کند.[۳۲۵] مرکز پژوهشی گلن در سال ۱۹۴۱ توسط کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا تأسیس‌شد که این کمیته زمینه‌ساز تأسیس ناسا بود.[۳۲۶]

مرکز پروازهای فضایی گودارد بزرگ‌ترین سازمان آمریکایی از نظر دانشمندان، مهندسان و تکنولوژیست‌هایی است که در ساخت فضاپیما، ابزارها و فناوری‌های جدید برای مطالعهٔ زمین، منظومهٔ شمسی وگیتی درگیر هستند.[۳۲۷] آزمایشگاه پیشرانه جت بخشی ازمؤسسهٔ فناوری کالیفرنیا است و پیشروی ناسا برای اکتشافات رباتیک منظومهٔ خورشیدی بوده است.[۳۲۸] مرکز فضایی جانسون مسئول آموزش فضانوردان آمریکا و کشورهای شریک در ایستگاه‌های فضایی است.[۳۲۹] پایگاه فضایی کندی نیز مرکز پرتاب فضاپیماهای دارای سرنشین ناسا مانند فضاپیماهای پروژهٔ مرکوری و شاتل‌های فضایی (هر دو در گذشته) و همچنین فضاپیماهای پیشرفتهٔ ناسا است.[۳۳۰]

در سال ۱۹۱۷ و تنها ۱۴ سال پس از نخستین پروازبرادران رایت، آمریکا نخستین آزمایشگاه غیرنظامی خود را ساخت تا رازهای پرواز را کشف کند. این آزمایشگاه غیرنظامی، مرکز پژوهشی لانگلی بود.[۳۳۱] از مرکز پروازهای فضایی مارشال برای پرتاب فضاپیماها استفاده می‌شود.[۳۳۲] نقش مهم مرکز فضایی جان سی. استنیس آزمایش نیروی محرکه و پیشرانهٔ موشک است.[۳۳۳] مرکز فضایی والوپ نیز که توسط کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا در سال ۱۹۴۵ تأسیس‌شد، مرکز اصلی ناسا برای مدیریت و اجرای برنامه‌های پژوهشی زیر مداری است.[۳۳۴]

علاوه بر این مراکز، ناسا مدیریت تعداد زیادی تأسیسات دیگر را، از جملهتأسیسات پروازی ولوپس در جزیره ولوپس، ویرجینیا،کارخانه مونتاژ میشو در نیو ارلینز، لوئیزیانا،تأسیسات آزمایشی وایت‌سند در لاس کراکس،نیو مکزیکو و مراکزشبکه فضای دوردست ناسا درگلدستون، کالیفرنیا،مادرید،اسپانیا وکانبرا، استرالیا، بر عهده دارد.[۳۳۵][۳۳۶]

بودجه

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:بودجه ناسا
بودجه ناسا از سال ۱۹۵۸ تا ۲۰۱۵ به عنوان درصدی از بودجه فدرال

بالاترین سهم ناسا از مجموع بودجه فدرال، در سال ۱۹۶۶ و در خلالبرنامه فضایی آپولو بود که این سازمان سهمی ۴٫۴۱ درصدی از بودجه را به خود اختصاص داد؛ بودجه سازمان سپس در سال ۱۹۷۵ سریعاً به ۱٪ کاهش یافت و تا سال ۱۹۹۸ در همان حدود باقی ماند.[۱۶][۳۳۷] این درصد سپس به‌تدریج افت کرد و در سال ۲۰۰۶ دوباره سقوط کرد و تقریباً به نصف مقدار پیش از آن رسید.[ر][۳۳۸] در مارس ۲۰۱۲ و در یکجلسه رسیدگی قضایی درکمیته دانش سنای ایالات متحده آمریکا،نیل دگراس تایسون شهادت داد که «اکنون، بودجه سالانه ناسا برابر نیمپنی از هر دلار مالیات شهروندان است. با مقداری دو برابر این—یک پنی به ازای هر دلار—می‌توانیم کشور را از یک ملت تاریک و افسرده و بیزار از تقلای اقتصادی، به کشوری تبدیل کنیم که شرایط رویایی‌بودنش درقرن بیستم را دوباره به‌دست آورده است».[۳۳۹][۳۴۰]

طرحی رایانه‌ای از ناسا که فضانوردی را در حال گذاشتن پرچم آمریکا روی مریخ نشان می‌دهد.مأموریت سفر انسان به مریخ از دههٔ ۱۹۶۰ مورد بحث بوده است.

با وجود این، درک عمومی ازبودجه ناسا به‌طرز چشم‌گیری متفاوت است؛ برای مثال، یک نظرسنجی در سال ۱۹۹۷ نشان داد که بیشتر آمریکایی‌ها، ۲۰٪ از بودجه فدرال را متعلق به ناسا می‌دانستند.[۳۴۱]

درسال مالی ۲۰۱۵، بودجه‌ای ۱۸٫۰۱ میلیارد دلاری از سوی کنگره به ناسا تعلق گرفت؛ این میزان ۵۴۹ میلیون دلار بیش از بودجه درخواستی و حدوداً ۳۵۰ میلیون دلار بیش از بودجه سال ۲۰۱۴ ناسا بود.[۳۴۲] در سال مالی ۲۰۱۶، ناسا بودجه‌ای ۱۹٫۳ میلیارد دلاری دریافت کرد.[۲۷۶]

دونالد ترامپ سند اجازه‌نامه تحول ۲۰۱۷ ناسا را در ماه مارس همین سال امضا کرد؛ که بودجه‌ای برابر ۱۹٫۵ میلیارد دلار را برای سال ۲۰۱۷ به ناسا اختصاص می‌داد.[۲۷۶] بودجه سال ۲۰۱۷، ۱۹٫۳ میلیارد دلار هم گزارش شده و بودجه سال مالی ۲۰۱۸ برابر ۲۰٫۷ میلیارد دلار در نظر گرفته شده بود.[۳۴۳][۳۴۴] در بودجه سال مالی ۲۰۱۸، در نظر گرفته شده بود که ۴٫۷۹ میلیارد دلار به اکتشافات، ۲٫۲۳ میلیارد دلار به علوم سیاره‌ای، ۱٫۹۲ میلیارد دلار به علوم زمینی و ۰٫۶۸۵ میلیارد دلار به هوانوردی اختصاص داده‌شود.[۳۴۴]

تأثیر روی محیط زیست

[ویرایش]

گاز خروجی از سامانه نیروی محرکه موشک‌ها در جوّزمین و فضا می‌تواند تأثیر ناخوشایندی رویمحیط زیست زمین داشته باشد. بعضی ازسوخت‌های هایپرگلموشکها، مثلهیدرازین، پیش ازاحتراق بسیار سمی هستند، اما پس از سوختن به موادی با درجه سمیت کمتر تبدیل می‌شوند. موشک‌هایی که از سوخت‌هایهیدروکربنی، مثلنفت سفید استفاده می‌کنند، خروجیکربن دی‌اکسید و دوده دارند.[۳۴۵] با این وجود، مقدار کربن دی‌اکسید منتشرشده در قیاس با مقداری که از دیگر منابع منتشر می‌شود اندک است؛ برای مثال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۴ به‌طور میانگین در هر روز ۸۰۲٬۶۲۰٬۰۰۰ گالون آمریکایی (۳٫۰۳۸۲×۱۰۹ لیتر) سوخت مایع مصرف می‌کند، در حالی که یک موشکفالکن ۹ در زمان پرتاب حدود ۲۵٬۰۰۰ گالون آمریکایی (۹۵٬۰۰۰ لیتر)نفت سفید مصرف می‌کند.[۳۴۶][۳۴۷] با فرض این که هر روز یک موشک فالکن ۹ پرتاب شود، مقدار مصرف سوخت مایع وانتشار کربن دی‌اکسید آن تنها برابر ۰٫۰۰۶٪ از مصرف سوخت همان روز خواهد بود. علاوه بر این، خروجی موتورهای برپایهاکسیژن مایع وهیدروژن مایع، مثلموتور اصلی شاتل فضایی، تقریباً چیزی جزبخار آب نیست.[۳۴۸] مطابق سند خط مشی محیط زیستی ملی در سال ۲۰۱۱، ناسا برنامه کانستلیشن را به دلایل محیط زیستی لغو کرد.[۳۴۹] برخلاف این،پیشرانه یونی برای تأمین نیروی محرکه، ازگازهای نجیب بی‌ضرر، همچونزنون، استفاده می‌کند.[۳۵۰][۳۵۱]

در ۸ مه ۲۰۰۳،سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا، ناسا را ملزم به استفاده مستقیم از گازهای ناشی از دفن زباله‌ها برای تولید انرژی درمرکز پروازهای فضایی گادرد در گرین‌بلت مریلند کرد. ناسا اولین سازمان فدرال است که از این شیوه استفاده کرده است.[۳۵۲]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

یادداشت‌ها

[ویرایش]
  1. ۴٬۵۱۹ مایل، ۷٬۲۷۳ کیلومتر بر ساعت
  2. Katherine Johnson
  3. Mary Jackson
  4. Dorothy Vaughan
  5. بخش پایینی ماه‌نشین پس از فرود روی ماه باقی ماند، در حالی که بخش بالایی دو فضانورد را به سفینه فرماندهی رساند و سپس به ماه برگردانده شد.[۸۷]
  6. Expedition
  7. CAUTION; CoAtings for Ultra High Temperature detectION
  8. Pad-0A
  9. Cubes in Space
  10. I Doodle Learning
  11. Bob Walker
  12. بودجه تخمینی ناسا در سال ۲۰۱۲، ۰٫۴۸٪ از بودجه فدرال بود.

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰۱٫۱"The Birth of NASA"(به انگلیسی). NASA. Archived fromthe original on 18 October 2013. Retrieved17 October 2013.
  2. "From the NACA to NASA: 95 Years of Innovation in Flight"(به انگلیسی). NASA. Retrieved19 October 2013.
  3. Lale Tayla, Figen Bingul (2007)."NASA stands "for the benefit of all."—Interview with NASA's Dr. Süleyman Gokoglu"(به انگلیسی). The Light Millennium. Retrieved19 October 2013.
  4. "Workforce Profile". NASA. Archived fromthe original on April 27, 2020. RetrievedApril 23, 2020.
  5. Casey Dreier (December 30, 2019)."NASA's FY 2020 Budget".The Planetary Society. Archived fromthe original on December 31, 2019. RetrievedDecember 31, 2019.
  6. «The NACA, NASA, and the Supersonic-Hypersonic Frontier»(PDF).
  7. «From NACA to NASA».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۱.
  8. ۸٫۰۸٫۱Erickson, Mark (۲۰۰۹-۰۹-۲۰).«Into the Unknown Together—The DOD, NASA, and Early Spaceflight»(PDF).web.archive.org. بایگانی‌شده ازاصلی(PDF) در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۱.
  9. Subcommittee On Military Construction, United States. Congress. Senate. Committee on Armed Services (January 21–24, 1958).Supplemental military construction authorization (Air Force). : Hearings, Eighty-fifth Congress, second session, on H.R. 9739.
  10. ۱۰٫۰۱۰٫۱۱۰٫۲۱۰٫۳«T. Keith Glennan».www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  11. States, President of the United,Executive Order 10849, retrieved2019-04-05
  12. «Recollections of Childhood/Early Experiences in Rocketry».history.msfc.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۹ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  13. «50 years of Bridging the Gap»(PDF).web.archive.org.۲۰۰۹-۰۲-۲۴. بایگانی‌شده ازاصلی(PDF) در ۲۴ فوریه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  14. «ch3».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  15. Administrator, NASA Content (2015-02-24)."Robert M. Lightfoot Jr. , Associate Administrator".NASA(به انگلیسی). Retrieved2019-04-05.
  16. ۱۶٫۰۱۶٫۱Fouriezos, Nick."Would You Vote for NASA?".OZY(به انگلیسی). Archived fromthe original on 30 May 2016. Retrieved2019-04-05.
  17. "3. NASA Roles, Responsibilities, and Organizational Structure"(به انگلیسی). NASA. Archived fromthe original on 23 October 2013. Retrieved18 October 2013.
  18. ۱۸٫۰۱۸٫۱«James E. Webb».history.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۵ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  19. «James C. Fletcher».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  20. "Charles F. Bolden, Jr. , NASA Administrator (July 17, 2009 - present)"(به انگلیسی). NASA. July 2013. Archived fromthe original on 31 October 2013. Retrieved18 October 2013.
  21. «Bolden and Garver Confirmed by U.S. Senate».web.archive.org.۲۰۰۹-۱۰-۲۸. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  22. "Astronaut Bio: Richard H. Truly"(به انگلیسی). NASA. Retrieved18 October 2013.
  23. "President Obama Nominates Gen. Charles Bolden to be NASA Administrator and Lori Garver to be Deputy Administrator"(به انگلیسی). NASA. 23 May 2009. Archived fromthe original on 28 May 2009. Retrieved18 October 2013.
  24. "Lori B. Garver, NASA Deputy Administrator"(به انگلیسی). NASA. September 2013. Archived fromthe original on 27 July 2009. Retrieved18 October 2013.
  25. Mochinski، Ron (۲۰۱۵-۰۴-۱۶).«Welcome to NASA Headquarters».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  26. «NASAJobs».nasajobs.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  27. «Experimental Aircraft - NASA History Office»(PDF).
  28. «ch4 - NASA History Office».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  29. ۲۹٫۰۲۹٫۱«The Decision to Go to the Moon: President John F. Kennedy's May 25, 1961 Speech before Congress».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  30. Spaceflight, SPACE com Staff 2011-05-25T06:21:52Z Human."May 25, 1961: JFK's Moon Shot Speech to Congress".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-04-09.
  31. ۳۱٫۰۳۱٫۱"NASA - United States-Soviet Space Cooperation during the Cold War".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 25 December 2018. Retrieved2019-04-09.
  32. ۳۲٫۰۳۲٫۱«A Brief History of NASA».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  33. Mansfield, Cheryl L."NASA - 1990s: International Flair and Understanding the Solar System".www.nasa.gov(به انگلیسی). Retrieved2019-04-09.
  34. "NASA wants to keep the International Space Station going until 2024. Is that a good idea?".Washington Post(به انگلیسی). Retrieved2019-04-09.
  35. Garcia، Mark (۲۰۱۵-۰۳-۲۵).«International Cooperation».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  36. ۳۶٫۰۳۶٫۱۳۶٫۲"North American X-15"(به انگلیسی).موزه ملی هوافضای اسمیتسونین. Archived fromthe original on 1 May 2013. Retrieved6 October 2013.
  37. ۳۷٫۰۳۷٫۱۳۷٫۲«Aerospaceweb.org | Aircraft Museum - X-15».www.aerospaceweb.org. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  38. "North American X-15".Smithsonian Institution(به انگلیسی). Retrieved2019-04-10.
  39. "North American X-15".National Air and Space Museum(به انگلیسی). 2016-03-29. Archived fromthe original on 24 May 2019. Retrieved2019-04-10.
  40. «The X-15 Hypersonic Flight Research Program».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  41. ۴۱٫۰۴۱٫۱«X-15: Frontiers of Flight - NASA»(PDF). بایگانی‌شده ازاصلی(PDF) در ۱۱ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در۹ آوریل ۲۰۱۹.
  42. "NASA - NASA Dryden Technology Facts - X-15".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 16 January 2019. Retrieved2019-04-09.
  43. "History Hour: The farewell to the X-15".www.aerotime.aero(به انگلیسی). Archived fromthe original on 7 August 2020. Retrieved2019-04-09.
  44. LaRC, Bob Allen :."NASA - X-15 Test Pilots".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 10 April 2019. Retrieved2019-04-10.{{cite web}}: نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link)
  45. Michelle Evans (29 April 2013)."X-15 Rocket Plane & Crew Had the Right Stuff"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved6 October 2013.
  46. Administrator, NASA (2013-06-07)."Final Flight of the X-15 Left a Legacy of Success".NASA(به انگلیسی). Archived fromthe original on 3 March 2021. Retrieved2019-04-10.
  47. "Neil Armstrong's X-15 flight over Pasadena".Air & Space Magazine(به انگلیسی). Retrieved2019-04-10.
  48. ۴۸٫۰۴۸٫۱۴۸٫۲Gibbs, Yvonne (2015-08-13)."NASA Dryden Fact Sheets - X-15 Hypersonic Research Program".NASA(به انگلیسی). Archived fromthe original on 14 January 2021. Retrieved2019-04-10.
  49. "The World's Top 12 Fastest Vehicles - North American X-15"(به انگلیسی).Popular Mechanics. Retrieved6 October 2013.
  50. "Mercury (space project)"(به انگلیسی).Encyclopedia Britannica. Retrieved6 October 2013.
  51. Karl Tate (16 February 2012)."America's First Spaceship: Project Mercury (Infographic)"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved6 October 2013.
  52. «Space Program | JFK Library».www.jfklibrary.org. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  53. ۵۳٫۰۵۳٫۱«This New Ocean: a History of Project Mercury»(PDF).
  54. «The Mercury Program - Overview».www-pao.ksc.nasa.gov.۲۰۱۳-۰۶-۰۳. بایگانی‌شده ازاصلی در ۳ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  55. "ZING's Space Project: The Mercury Missions"(به انگلیسی).University of Delaware. Archived fromthe original on 23 October 2013. Retrieved7 October 2013.
  56. Nola Taylor Redd (30 August 2012)."Alan Shepard: First American in Space"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved6 October 2013.
  57. «This New Ocean - Ch11-4».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  58. «This New Ocean - Ch13-4».www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  59. «Glenn Orbits Earth 3 Times Safely».archive.nytimes.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  60. KSC, Lynda Warnock: (2015-03-17)."Mercury Manned Flights Summary".NASA(به انگلیسی). Retrieved2019-04-10.{{cite web}}: نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link)
  61. ۶۱٫۰۶۱٫۱Loff، Sarah (۲۰۱۶-۱۱-۲۲).«Katherine Johnson Biography».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  62. Loff، Sarah (۲۰۱۶-۱۱-۲۲).«Mary Jackson Biography».NASA. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  63. Loff، Sarah (۲۰۱۶-۱۱-۲۲).«Dorothy Vaughan Biography».NASA. بایگانی‌شده ازاصلی در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  64. "NASA - Yuri Gagarin".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 25 October 2011. Retrieved2019-04-10.
  65. "Vostok (Soviet spacecraft)"(به انگلیسی).Encyclopedia Britannica. Retrieved6 October 2013.
  66. «Vostok 3».www.astronautix.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  67. "Pavel Popovich | Soviet cosmonaut".Encyclopedia Britannica(به انگلیسی). Retrieved2019-04-10.
  68. Barton C. Hacker; James M. Grimwood (December 31, 2002)."10-1 The Last Hurdle".On the Shoulders of Titans: A History of Project Gemini(url). NASA.ISBN 978-0-16-067157-9. Archived fromthe original on February 1, 2010. RetrievedApril 22, 2019.
  69. Barton C. Hacker; James M. Grimwood (December 31, 2002)."12-5 Two Weeks in a Spacecraft".On the Shoulders of Titans: A History of Project Gemini. NASA.ISBN 978-0-16-067157-9. Archived fromthe original on February 1, 2010. RetrievedApril 22, 2019.
  70. Barton C. Hacker; James M. Grimwood (December 31, 2002)."13-3 An Alternative Target".On the Shoulders of Titans: A History of Project Gemini. NASA.ISBN 978-0-16-067157-9. Archived fromthe original on February 1, 2010. RetrievedApril 22, 2019.
  71. "THE FOUR DAYS OF GEMINI 4"(به انگلیسی).ESA. Archived fromthe original on 2 November 2013. Retrieved9 October 2009.
  72. «The Partnership - ch3-6».www.hq.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  73. «Mission of Voskhod spacecraft (Voskhod-1)».www.russianspaceweb.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  74. «Voskhod 1».www.astronautix.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  75. "Voskhod (spacecraft)"(به انگلیسی).Encyclopedia Britannica. Retrieved9 October 2013.
  76. «Voskhod 2».www.astronautix.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  77. «NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details».nssdc.gsfc.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  78. Burgess, Colin, 1947- (2009).The first Soviet cosmonaut team: their lives, legacy, and historical impact. Hall, Rex, 1946-. Berlin: Springer.ISBN 978-0-387-84824-2.OCLC 341642550.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  79. esa.«Sergei Korolev: Father of the Soviet Union's success in space».European Space Agency. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  80. "Gemini Program (1962-1966)"(به انگلیسی).Case Western Reserve University. 11 January 2006. Archived fromthe original on January 24, 2013. Retrieved8 October 2013.
  81. TheApollo11Channel (2010-07-01),John F. Kennedy "Landing a man on the Moon" Address to Congress - May 25, 1961, retrieved2019-04-22
  82. «The Joint Confidence Level Paradox: A History of Denial, 2009 NASA Cost Symposium»(PDF).web.archive.org.۲۰۱۱-۱۰-۲۶. بایگانی‌شده ازاصلی(PDF) در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  83. ۸۳٫۰۸۳٫۱«Consumer Price Index (Estimate) 1800- | Federal Reserve Bank of Minneapolis».www.minneapolisfed.org. بایگانی‌شده ازاصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  84. Nichols, Kenneth David (1987).The Road to Trinity: A Personal Account of How America's Nuclear Policies Were Made, pp 34–35. New York: William Morrow and Company.ISBN 978-0-688-06910-0.OCLC 15223648.
  85. "Saturn V". Encyclopedia Astronautica. Archived fromthe original on October 7, 2011. RetrievedApril 23, 2019.
  86. «Apollo Spacecraft»(PDF). دریافت‌شده درآوریل ۲۳, ۲۰۱۹.
  87. "Apollo Lunar Descent and Ascent Trajectories"(PDF). NASA. RetrievedApril 23, 2019.
  88. Jennifer Rosenberg (20 July 2003).""One Giant Leap for Mankind""(به انگلیسی).About.com. Archived fromthe original on 23 October 2013. Retrieved10 October 2013.
  89. «Chariots For Apollo, ch11-6».www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  90. "Apollo 8 Mission"(به انگلیسی). Universities Space Research Association. Retrieved10 October 2013.
  91. Siddiqi, Asif A. (2003).The Soviet Space Race with Apollo. Gainesville: University Press of Florida. pp. 654–656.ISBN 978-0-8130-2628-2.
  92. «Apollo 9: Earth Orbital trials».www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  93. «Apollo 10: The Dress Rehearsal».www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  94. «The First Landing».www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  95. «Apollo 11 Timeline».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  96. Loff، Sarah (۲۰۱۵-۰۴-۱۷).«Apollo 11 Mission Overview».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  97. "Apollo 11 (United States spaceflight)"(به انگلیسی).Encyclopedia Britannica. Retrieved10 October 2013.
  98. "Apollo 11 Home"(به انگلیسی).Smithsonian's Notional Air and Space Museum. Archived fromthe original on 23 October 2013. Retrieved10 October 2013.
  99. "Apollo 12 Mission"(به انگلیسی). Universitiest Space Research Association. Retrieved10 October 2013.
  100. Elizabeth Howell."Apollo 13: Facts About NASA's Near-Disaster"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved10 October 2013.
  101. Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-10-03T18:59:00Z."Apollo 17: The Last Men on the Moon".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-04-23.
  102. Mansfield, Cheryl L. (2015-03-16)."Apollo 17".NASA(به انگلیسی). Retrieved2019-04-23.
  103. Spaceflight, SPACE com Staff 2018-05-28T20:25:00Z Human."NASA's Moonwalking Apollo Astronauts: Where Are They Now?".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-04-23.
  104. ۱۰۴٫۰۱۰۴٫۱۱۰۴٫۲"Apollo Program (1963-1978)"(به انگلیسی).Case Western Reserve University. Archived fromthe original on 24 June 2013. Retrieved10 October 2013.
  105. Spohn, Tilman 1950- Sonstige Breuer, Doris 1965- Sonstige Johnson, Torrence V. Sonstige.Encyclopedia of the solar system. p. 527.ISBN 978-0-12-416034-7.OCLC 1073789542.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  106. Chaikin, Andrew (March 16, 1998).A Man on the Moon. New York: Penguin Books.ISBN 978-0-14-027201-7.
  107. «Project Apollo: A Selective Bibliography of Books».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  108. Gaudin, Sharon (2009-07-20)."NASA's Apollo technology has changed history".Computerworld(به انگلیسی). Retrieved2019-04-23.
  109. "10 tech developments to thank the Space Race for".The Telegraph. 2017-02-09.ISSN 0307-1235. Retrieved2019-05-02.
  110. «Benefits from Apollo: Giant Leaps in Technology - NASA»(PDF). بایگانی‌شده ازاصلی(PDF) در ۹ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۶-۲۸.
  111. «Apollo 11 Objects | National Air and Space Museum».airandspace.si.edu. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  112. ۱۱۲٫۰۱۱۲٫۱۱۱۲٫۲Belew, Leland F., ed. (1977).Skylab Our First Space Station—NASA report(PDF). NASA. NASA-SP-400. RetrievedApril 25, 2019.
  113. Ken Kremer (13 May 2013)."Skylab: NASA Commemorates 40th Anniversary of America's First Space Station – Photo Gallery/Broadcast"(به انگلیسی).Universe Today. Retrieved10 October 2013.
  114. Portree، David S. F. (۲۰۱۲-۰۳-۲۷).«Skylab-Salyut Space Laboratory (1972)». Wired.شاپا 1059-1028. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۵.
  115. Shayler, David, 1955- (2001).Skylab: America's space station. London: Springer. p. 68.ISBN 1-85233-407-X.OCLC 46394069.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  116. «Skylab».space.skyrocket.de. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۵.
  117. ۱۱۷٫۰۱۱۷٫۱Benson, Charles Dunlap and William David Compton.Living and Working in Space: A History of Skylab. NASA publication SP-4208.
  118. Elizabeth Howell (1 February 2013)."Skylab: First U.S. Space Station"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved10 October 2013.
  119. Gatland, Kenneth William, 1924- (1976).Manned spacecraft (2d revision ed.). New York: Macmillan.ISBN 0-02-542820-9.OCLC 2006049.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  120. ۱۲۰٫۰۱۲۰٫۱"Apollo-Soyuz Test Project"(به انگلیسی).National Air and Space Museum. 26 July 2010. Retrieved17 October 2013.
  121. Elizabeth Howell (25 April 2013)."Apollo-Soyuz Test Project: Russians, Americans Meet in Space"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved10 October 2013.
  122. Grinter, Kay (April 23, 2003)."The Apollo Soyuz Test Project". Archived fromthe original on July 25, 2009. RetrievedApril 26, 2019.
  123. "The Apollo-Soyuz Mission"(به انگلیسی). NASA. Retrieved17 October 2013.
  124. «Shuttle-Mir History/Tours».spaceflight.nasa.gov. بایگانی‌شده ازاصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۵.
  125. ۱۲۵٫۰۱۲۵٫۱"space shuttle"(به انگلیسی).Encyclopedia Britannica. Retrieved10 October 2013.
  126. "Photos: NASA's First Space Shuttle Flight: STS-1"(به انگلیسی).Space.com. 12 April 2013. Retrieved11 October 2013.
  127. «Vostok 1». بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۶-۲۸.
  128. Brunier, Serge. (2002).Space odyssey: the first forty years of space exploration. Cambridge: Cambridge University Press.ISBN 0-521-81356-5.OCLC 48931410.
  129. James Schombert."Space Shuttle"(به انگلیسی).University of Oregon. Archived fromthe original on 28 May 2014. Retrieved11 October 2013.
  130. "Shuttle"(به انگلیسی). Encyclopedia Astronautica. Archived fromthe original on March 13, 2012. Retrieved11 October 2013.
  131. ۱۳۱٫۰۱۳۱٫۱Wilson, Jim."NASA - Shuttle Basics".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 7 October 2018. Retrieved2019-04-26.
  132. «Spacelab».Encyclopedia Astronautica. بایگانی‌شده ازاصلی در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۶-۲۸.
  133. David M. Harland."spacelab"(به انگلیسی).Encyclopedia Britannica. Retrieved11 October 2013.
  134. Spaceflight, Kim Ann Zimmermann 2018-01-19T02:02:00Z."Sally Ride: First American Woman in Space".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-04-26.
  135. Encyclopedia Astronautica, HSTبایگانی‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ توسطWayback Machine. Retrieved April 26, 2019
  136. "Hubble Telescope Repair"(به انگلیسی).Georgia State University. Retrieved11 October 2013.
  137. "The program Mir – Space SHUTTLE and Mir - NASA"(به انگلیسی).Yuri Gagarin Cosmonaut Training Center. Retrieved11 October 2013.
  138. Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-12-25T12:40:36Z Human."NASA Astronauts Will Still Ride Russian Rockets After US Craft Arrive".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-04-26.
  139. Elizabeth Howell (16 October 2013)."Challenger: Shuttle Disaster That Changed NASA"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved10 October 2013.
  140. Dave Dooling."Columbia disaster"(به انگلیسی).Encyclopedia Britannica. Retrieved10 October 2013.
  141. «Shuttle delays endanger space station».usatoday30.usatoday.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۶.
  142. "NASA's Last Space Shuttle Flight Lifts Off From Cape Canaveral". KHITS Chicago. July 8, 2011. Archived fromthe original on July 14, 2011.
  143. ۱۴۳٫۰۱۴۳٫۱۱۴۳٫۲Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-02-08T01:25:00Z."International Space Station: Facts, History & Tracking".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-04-27.
  144. ۱۴۴٫۰۱۴۴٫۱Catchpole, John, 1957- (2008).The international space station: building for the future. Berlin: Springer.ISBN 978-0-387-78145-7.OCLC 288474802.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  145. "Human Spaceflight and Exploration—European Participating States". European Space Agency (ESA). 2009. Archived fromthe original on February 11, 2009. RetrievedJanuary 17, 2009.
  146. Gary Kitmacher (2006).Reference Guide to the International Space Station. Canada: Apogee Books. pp. 71–80.ISBN 978-1-894959-34-6.ISSN 1496-6921.
  147. David M. Harland."International Space Station (ISS) (space station)"(به انگلیسی).Encyclopedia Britannica. Retrieved12 October 2013.
  148. Gerstenmaier, William (October 12, 2011)."Statement of William H. Gerstenmaier Associate Administrator for HEO NASA before the Subcommittee on Space and Aeronautics Committee on Science, Space and Technology U. S. House of Representatives"(PDF). United States House of Representatives. Archived fromthe original(PDF) on 21 September 2012. RetrievedAugust 31, 2012.
  149. esa.«Columbus laboratory».European Space Agency. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۰ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  150. «International Space Station Flight Schedule».spider.seds.org. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۷.
  151. «Thales Alenia Space Joins NanoRacks on Commercial ISS Airlock Module».nanoracks.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۷.
  152. "UNITED STATES COMMERCIAL ELV LAUNCH MANIFEST". RetrievedApril 27, 2019.
  153. ۱۵۳٫۰۱۵۳٫۱"ISS Intergovernmental Agreement". European Space Agency (ESA). April 19, 2009. Archived fromthe original on June 10, 2009. RetrievedApril 19, 2009.
  154. Tran, Tuong."NASA - NASA-RSA Agreement".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 10 June 2009. Retrieved2019-04-27.
  155. «Enterprise module of the ISS».www.russianspaceweb.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۷.
  156. Tim Sharp (25 July 2012)."International Space Station"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved12 October 2013.
  157. "ISS Fact sheet: FS-2011-06-009-JSC"(PDF). NASA. 2011. Archived fromthe original(PDF) on 10 May 2013. RetrievedSeptember 2, 2012.
  158. "MCB Joint Statement Representing Common Views on the Future of the ISS"(PDF). International Space Station Multilateral Coordination Board. February 3, 2010. Archived fromthe original(PDF) on 16 November 2012. RetrievedAugust 16, 2012.
  159. "NASA - Nations Around the World Mark 10th Anniversary of International Space Station".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 13 February 2009. Retrieved2019-04-27.
  160. "The International Space Station Has Been Continuously Inhabited for Ten Years Today".Popular Science(به انگلیسی). Retrieved2019-04-27.
  161. «Largest artificial satellite».Guinness World Records (به انگلیسی). دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  162. «International Space Station Overview».web.archive.org.۲۰۱۱-۰۷-۲۹. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  163. Wild، Flint (۲۰۱۵-۰۵-۲۰).«What Is the Soyuz Spacecraft?».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  164. «What is the Soyuz spacecraft?».www.asc-csa.gc.ca.۲۰۱۸-۰۵-۳۰. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  165. Garcia، Mark (۲۰۱۷-۰۹-۲۵).«About the Russian Progress Spacecraft».NASA. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  166. esa.«Automated Transfer Vehicle».European Space Agency. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  167. «JAXA | "KOUNOTORI" Chosen as Nickname of the H-II Transfer Vehicle (HTV)».global.jaxa.jp. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  168. O'Callaghan, Jonathan."SpaceX's Crew Dragon Spacecraft Just Docked With The International Space Station".Forbes(به انگلیسی). Retrieved2019-04-28.
  169. spacexcmsadmin (۲۰۱۹-۰۳-۰۱).«Dragon».SpaceX. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  170. «ISS: Cygnus - Satellite Missions - eoPortal Directory».earth.esa.int. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  171. «Shuttle Builds the International Space Station - NASA»(PDF). بایگانی‌شده ازاصلی(PDF) در ۲۳ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در۲۸ آوریل ۲۰۱۹.
  172. Spaceflight, Denise Chow 2011-11-17T20:52:32Z."U.S. Human Spaceflight Program Still Strong, NASA Chief Says".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-04-28.
  173. Potter, Ned (July 17, 2009)."Space Shuttle, Station Dock: 13 Astronauts Together". ABC News. Archived fromthe original on 30 June 2017. RetrievedSeptember 7, 2012.
  174. Spaceflight, Hanneke Weitering 2019-03-25T22:26:33Z."Astronauts Won't Make the 1st All Female Spacewalk After All, NASA Says".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-04-28.
  175. CNN، Gianluca Mezzofiore and Amanda Jackson.«NASA has scrapped its first all-female spacewalk for now because there aren't enough spacesuits that fit».CNN. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  176. yvette."NASA - NASA Selects Crew and Cargo Transportation to Orbit Partners".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 21 August 2020. Retrieved2019-04-30.
  177. ۱۷۷٫۰۱۷۷٫۱"Moving Forward: Commercial Crew Development Building the Next Era in Spaceflight"(PDF).Rendezvous. NASA. 2010. pp. 10–17. Archived fromthe original(PDF) on 21 August 2020. RetrievedFebruary 14, 2011.Just as in the COTS projects, in the CCDev project we have fixed-price, pay-for-performance milestones" Thorn said. "There's no extra money invested by NASA if the projects cost more than projected.
  178. McAlister, Phil (October 2010)."The Case for Commercial Crew"(PDF). NASA. Archived fromthe original(PDF) on 4 April 2012. RetrievedJuly 2, 2012.
  179. "NASA - NASA Awards Space Station Commercial Resupply Services Contracts".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 2 December 2017. Retrieved2019-04-30.
  180. "Space Exploration Technologies Corporation – Press". Spacex.com. Archived fromthe original on July 21, 2009. RetrievedJuly 17, 2009.
  181. "Orbital ATK – Commercial Resupply Mission to the International Space Station".blogs.nasa.gov. Archived fromthe original on 2017-12-02. Retrieved2019-04-30.
  182. «Spaceflight Now | Dragon Mission Report | NASA expects quick start to SpaceX cargo contract».spaceflightnow.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۳۰.
  183. "Orbital's Cygnus successfully berthed on the ISS – NASASpaceFlight.com"(به انگلیسی). Retrieved2019-04-30.
  184. NASA (2012-05-22),SPACEX/NASA DISCUSS LAUNCH OF FALCON 9 ROCKET AND DRAGON CAPSULE, retrieved2019-04-30
  185. ۱۸۵٫۰۱۸۵٫۱Siceloff، Steven (۲۰۱۴-۰۸-۲۲).«Commercial Crew Program - The Essentials».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۴-۳۰.
  186. Oct 1; Morring, 2012 Frank; Week, Jr | Aviation; Technology, Space."Boeing Gets Most Money With Smallest Investment".aviationweek.com(به انگلیسی). Retrieved2019-04-30.
  187. Dean, James (April 18, 2011)."NASA awards $270 million for commercial crew efforts".space.com. Archived fromthe original on April 19, 2011. RetrievedMay 11, 2011.
  188. «Commercial Crew Program CCDev2 Milestone Schedule»(PDF).nasa.gov.۲۰۱۲-۰۲-۱۶. بایگانی‌شده ازاصلی(PDF) در ۳۱ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در۳۰ آوریل ۲۰۱۹.
  189. KSC, Kay Grinter:."NASA - NASA Announces Next Steps in Effort to Launch Americans from U.S. Soil".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 12 November 2020. Retrieved2019-04-30.{{cite web}}: نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link)
  190. "American Companies Selected to Return Astronaut Launches to American Soil – Former NASA Administrator Charles Bolden".blogs.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 11 November 2020. Retrieved2019-04-30.
  191. Foust, Jeff (September 19, 2014)."NASA Commercial Crew Awards Leave Unanswered Questions".Space News. Archived fromthe original on 21 September 2014. RetrievedSeptember 21, 2014.We basically awarded based on the proposals that we were given," Kathy Lueders, NASA commercial crew program manager, said in a teleconference with reporters after the announcement. "Both contracts have the same requirements. The companies proposed the value within which they were able to do the work, and the government accepted that.
  192. "NASA's Commercial Crew Program Target Test Flight Dates – Commercial Crew Program".blogs.nasa.gov(به انگلیسی). Retrieved2019-04-30.
  193. Mohon, Lee (2015-03-16)."Space Launch System (SLS) Overview".NASA. Archived fromthe original on 25 July 2019. Retrieved2019-05-01.
  194. ۱۹۴٫۰۱۹۴٫۱"Plans for Human Exploration Beyond Low Earth Orbit"(PDF).nasa.gov. RetrievedMarch 1, 2019.
  195. "NASA budget for 2011 eliminates funds for manned lunar missions".The Washington Post. 2010-03-21. Archived from the original on 21 March 2010. Retrieved2019-05-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  196. "NASA - President Barack Obama on Space Exploration in the 21st Century".nasa.gov. Archived fromthe original on 14 December 2017. Retrieved2019-05-01.
  197. Janek, Vanessa (2011-02-08)."Universe Could be 250 Times Bigger Than What is Observable".Universe Today. Retrieved2019-05-01.
  198. "NASA Authorization Act of 2010"(PDF).nasa.gov. October 11, 2010. Archived fromthe original(PDF) on 12 November 2020. RetrievedMarch 1, 2019.
  199. Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-11-20T22:13:00Z."Orion Spacecraft: Taking Astronauts Beyond Earth Orbit".Space.com. Retrieved2019-05-01.
  200. Boen, Brooke (2013-06-06)."NASA Announces Design for New Deep Space Exploration System".NASA. Retrieved2019-05-01.
  201. "NASA budget proposal targets SLS".SpaceNews.com. 2019-03-11. Retrieved2019-05-01.
  202. ۲۰۲٫۰۲۰۲٫۱۲۰۲٫۲"Acronyms to Ascent – SLS managers create development milestone roadmap – NASASpaceFlight.com". Retrieved2019-05-01.
  203. "SLS Lift Capabilities and Configurations - NASA"(PDF).nasa.gov. February 12, 2018. RetrievedMarch 1, 2019.
  204. Clark, Stephen."NASA expects first Space Launch System flight to slip into 2020 – Spaceflight Now". Retrieved2019-05-01.
  205. Hambleton, Kathryn (2018-03-07)."Around the Moon with NASA's First Launch of SLS with Orion".NASA. Retrieved2019-05-01.
  206. Hambleton, Kathryn (2018-02-20)."Exploration Mission-1 Overview".NASA. Archived fromthe original on 1 May 2019. Retrieved2019-05-01.
  207. esa."Exploration Mission 1". European Space Agency. Retrieved2019-05-01.
  208. "NASA Sets New Roadmap for Moon Base, Crewed Missions to Mars - ExtremeTech".extremetech.com. Retrieved2019-05-02.
  209. Spaceflight, Elizabeth Howell 2019-01-16T00:58:58Z."Lunar Orbital Platform-Gateway: NASA's Proposed Lunar Space Station".Space.com. Retrieved2019-05-02.
  210. Spaceflight, Mike Wall 2018-09-10T22:00:01Z."NASA Plans to Build a Moon-Orbiting Space Station: Here's What You Should Know".Space.com. Retrieved2019-05-02.
  211. "US plans to build and man a Lunar Gateway Platform by 2024 – NextBigFuture.com".nextbigfuture.com. Retrieved2019-05-02.
  212. "Administration proposes the end of EUS while Administrator considers full Exploration manifest rewrite – NASASpaceFlight.com". Retrieved2019-05-02.
  213. Spaceflight, Mike Wall 2015-09-16T19:56:48Z Human."NASA's 1st Manned Flight of Orion Space Capsule May Slip to 2023".Space.com. Retrieved2019-05-02.
  214. "NASA builds deep space habitats on Earth". Yahoo! Finance. Retrieved2019-05-02.
  215. ۲۱۵٫۰۲۱۵٫۱"NASA and DARPA Reveal the Radical Future of Flight". Yahoo! Finance. Retrieved2019-05-02.
  216. ۲۱۶٫۰۲۱۶٫۱"US Government Issues NASA Demand, 'Get Humans to Mars By 2033'".Futurism. Retrieved2019-05-02.
  217. "Trump signs NASA Transition Authorization act of 2017".SpaceFlight Insider. 2017-03-22. Archived fromthe original on 3 December 2018. Retrieved2019-05-02.
  218. Wall, Mike (May 13, 2019)."Trump Proposes Extra $1.6 Billion for NASA's 2024 Return to Moon". RetrievedMay 14, 2019.
  219. "Launch History (Cumulative)"(PDF). NASA. RetrievedSeptember 30, 2011.
  220. "chapter 6".history.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  221. "Launch & Deployment".solc.gsfc.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  222. Loff, Sarah (2015-03-18)."Explorer 1 Overview".NASA. Retrieved2019-05-02.
  223. "Explorer 1 First U.S. Satellite"(به انگلیسی). NASA. Archived fromthe original on 5 October 2013. Retrieved16 October 2013.
  224. John. P. Millis."NASA's next planned unmanned space flight"(به انگلیسی).About.com. Archived fromthe original on 23 October 2013. Retrieved16 October 2013.
  225. "Explorers Program".explorers.gsfc.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  226. «NASA mission STS-31 (35)». بایگانی‌شده ازاصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در۲ مه ۲۰۱۹.
  227. "Inner Solar System | Science Mission Directorate".science.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  228. "The Mariner Missions".nssdc.gsfc.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  229. "Mariner 2".jpl.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  230. "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details".nssdc.gsfc.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  231. "Mariner 4".jpl.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  232. "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details".nssdc.gsfc.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  233. Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-11-08T16:48:00Z."Mariner 9: First Spacecraft to Orbit Mars".Space.com. Retrieved2019-05-02.
  234. "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details".nssdc.gsfc.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  235. Mars, Kelli (2019-03-27)."45 Years Ago: Mariner 10 First to Explore Mercury".NASA. Retrieved2019-05-02.
  236. "Mariner 10".jpl.nasa.gov. Retrieved2019-05-02.
  237. "Basics of Space Flight - Solar System Exploration: NASA Science".NASA Solar System Exploration. Retrieved2019-05-02.
  238. "Missions to Mars".planetary.org. Retrieved2019-05-02.
  239. Spaceflight, Elizabeth Howell 2012-09-18T18:19:16Z."Pioneer 10: Greetings from Earth".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-05-04.
  240. Administrator, NASA Content (2015-03-03)."The Pioneer Missions".NASA(به انگلیسی). Archived fromthe original on 15 August 2011. Retrieved2019-05-04.
  241. «Missions to Jupiter - Explore the Cosmos | The Planetary Society».web.archive.org.۲۰۰۸-۰۸-۲۸. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۸ اوت ۲۰۰۸. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۴.
  242. «In Depth | Pioneer 11».NASA Solar System Exploration. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۴.
  243. «NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details».nssdc.gsfc.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۴.
  244. "Voyager - Fast Facts".voyager.jpl.nasa.gov(به انگلیسی). Retrieved2019-05-04.
  245. "NASA - PIONEER 10 SPACECRAFT SENDS LAST SIGNAL".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 12 January 2005. Retrieved2019-05-04.
  246. "Voyager - The Golden Record".voyager.jpl.nasa.gov(به انگلیسی). Retrieved2019-05-04.
  247. "New Horizon". JHU/APL. Archived fromthe original on May 9, 2010. RetrievedSeptember 30, 2011.
  248. yvette."NASA - Voyages Beyond the Solar System: The Voyager Interstellar Mission".www.nasa.gov(به انگلیسی). Archived fromthe original on 27 September 2011. Retrieved2019-05-04.
  249. NASA، JPL.«NASA Mars Curiosity Rover».mars.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۴.
  250. Chang, Kenneth (2012-08-06)."Curiosity Rover Lands Safely on Mars"(به انگلیسی). Retrieved2019-05-04.
  251. Life, Elizabeth Howell 2018-07-17T22:39:00Z Search for."Mars Curiosity: Facts and Information".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-05-04.
  252. «Missions».web.archive.org.۲۰۱۹-۰۳-۳۱. بایگانی‌شده ازاصلی در ۳۱ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  253. Encyclopedia of planetary sciences. Shirley, James H. , Fairbridge, Rhodes W. (Rhodes Whitmore), 1914-2006. (1 ed.). London: Chapman & Hall. 1997.ISBN 0-412-06951-2.OCLC 31606203.{{cite book}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link)
  254. «NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details».nssdc.gsfc.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  255. «Cassini Orbiter | Spacecraft».NASA Solar System Exploration. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  256. Gladstone, G. R.; Versteeg, M. H.; Greathouse, T. K.; Hue, V.; Davis, M. W.; Gérard, J. -C.; Grodent, D. C.; Bonfond, B.; Nichols, J. D. (2017-08-16)."Juno-UVS approach observations of Jupiter's auroras: JUNO-UVS JUPITER APPROACH OBSERVATIONS".Geophysical Research Letters.44 (15): 7668–7675.doi:10.1002/2017GL073377.ISSN 0094-8276.PMC 5606505.PMID 28989207.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link)
  257. "Constellation program | space program".Encyclopedia Britannica(به انگلیسی). Retrieved2019-05-05.
  258. Spaceflight, Denise Chow 2011-04-12T11:07:04Z Human."Why There's No Replacement for the Space Shuttle".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-05-05.
  259. Jillian Scharr (13 June 2013)."NASA Goes 'Green': Next Spacecraft to Be Reusable"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved16 October 2013.
  260. "Do you think that in about another century the human race will be able to travel to Pluto? How long would it take to travel to Pluto?"(به انگلیسی). Windows to Universe. Retrieved16 October 2013.
  261. Northon، Karen (۲۰۱۵-۰۷-۱۴).«NASA's Three-Billion-Mile Journey to Pluto Reaches Historic Encounter».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  262. Elizabeth Howell (7 November 2012)."New Horizons: En Route to Pluto"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved19 July 2015.
  263. Administrator, NASA (2013-06-07)."NASA Selects 'MAVEN' Mission to Study Mars Atmosphere".NASA(به انگلیسی). Archived fromthe original on 19 June 2009. Retrieved2019-05-05.
  264. NASA Office of Public Affairs (December 4, 2006)."Global Exploration Strategy and Lunar Architecture"(PDF). NASA. Archived fromthe original(PDF) on 24 June 2009. RetrievedJuly 15, 2009.
  265. Warren E. Leary (5 December 2006)."NASA Plans Permanent Moon Base"(به انگلیسی).NewYork Times. Retrieved16 October 2013.
  266. "Review of United States Human Space Flight Plans Committee"(PDF). Office of Science and Technology Policy. October 22, 2009. Archived fromthe original(PDF) on 27 March 2023. RetrievedDecember 13, 2011.
  267. "The Times & The Sunday Times".www.thetimes.co.uk(به انگلیسی). Archived fromthe original on 29 May 2010. Retrieved2019-05-05.
  268. "NASA Strategic Plan, 2011"(PDF). NASA Headquarters. Archived fromthe original(PDF) on 7 October 2018. Retrieved5 May 2019.
  269. "NASA Adopts Two Spare Spy Telescopes, Each Maybe More Powerful Than Hubble".Popular Science(به انگلیسی). Retrieved2019-05-05.
  270. Boen, Brooke (2013-06-06)."NASA Announces Design for New Deep Space Exploration System".NASA(به انگلیسی). Retrieved2019-05-05.
  271. Garcia، Mark (۲۰۱۵-۰۲-۲۴).«NASA's Orion Flight Test Yields Critical Data».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  272. Denise Chow (15 August 2012)."NASA's Dawn Spacecraft Hits Snag on Trip to 2 Asteroids"(به انگلیسی).Space.com. Retrieved16 October 2013.
  273. ۲۷۳٫۰۲۷۳٫۱Billings, Lee."NASA's James Webb Space Telescope Slips to 2020, and Astronomy Suffers".Scientific American. RetrievedApril 20, 2018.
  274. Erik Gregerson, Aaron Brown."Curiosity (United States robotic vehicle)"(به انگلیسی).Encyclopedia Britannica. Retrieved16 October 2013.
  275. "First Recorded Voice from Mars"(به انگلیسی). NASA. Retrieved16 October 2013.
  276. ۲۷۶٫۰۲۷۶٫۱۲۷۶٫۲۲۷۶٫۳Mosher، Dave.«Trump just signed a law that maps out NASA's long-term future — but a critical element is missing».Business Insider. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۶.
  277. "Trump's NASA budget preserves Mars mission, cuts Earth science, asteroid trip, education".USA TODAY(به انگلیسی). Retrieved2019-05-06.
  278. SCS (۲۰۱۸-۰۸-۲۳).«Sensor Coating Systems launches new national aerospace project with NATEP and some leading international players».Sensor Coating Systems (SCS) (به انگلیسی). دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۶.
  279. Northon، Karen (۲۰۱۹-۰۴-۱۷).«Northrop Grumman Heads to Space Station with New NASA Science, Cargo».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  280. mars.nasa.gov."NASA InSight Lander Arrives on Martian Surface".NASA's InSight Mars Lander(به انگلیسی). Retrieved2019-05-07.
  281. Chang, Kenneth (2018-12-31)."NASA's New Horizons Takes Photos of Ultima Thule, 4 Billion Miles Away"(به انگلیسی). Retrieved2019-05-07.
  282. "OSIRIS-REx Factsheet"(PDF). NASA/Explorers and Heliophysics Projects Division. August 2011.
  283. mars.nasa.gov.«Overview».mars.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  284. Greicius، Tony (۲۰۱۵-۰۶-۱۶).«Europa overview».NASA. بایگانی‌شده ازاصلی در ۴ دسامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  285. «Parker Solar Probe».parkersolarprobe.jhuapl.edu. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  286. Garner، Rob (۲۰۱۶-۰۷-۱۵).«About TESS».NASA. بایگانی‌شده ازاصلی در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  287. "WFIRST work continues despite budget and schedule uncertainty".SpaceNews.com(به انگلیسی). 2018-03-28. Retrieved2019-05-07.
  288. "NASA Aerospace Safety Advisory Panel (ASAP)".oiir.hq.nasa.gov(به انگلیسی). Retrieved2019-05-07.
  289. Mochinski، Ron (۲۰۱۵-۰۴-۰۸).«About Us - Background and Charter».NASA. بایگانی‌شده ازاصلی در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  290. Hollingham, Richard."The Cold War space missions that never happened".www.bbc.com(به انگلیسی). Retrieved2019-05-17.
  291. "A Brief History of Space Stations before the ISS".Popular Science(به انگلیسی). Retrieved2019-05-17.
  292. Quora."Why Did NASA End The Space Shuttle Program?".Forbes(به انگلیسی). Retrieved2019-05-17.
  293. ۲۹۳٫۰۲۹۳٫۱۲۹۳٫۲Spaceflight, Calla Cofield 2017-12-11T22:30:33Z Human."President Trump Directs NASA to Return to the Moon, Then Aim for Mars".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-05-17.
  294. "NASA closing out Asteroid Redirect Mission".SpaceNews.com(به انگلیسی). 2017-06-14. Retrieved2019-05-17.
  295. Amos, Jonathan (February 1, 2010)."Obama cancels Moon return project".BBC News. RetrievedMarch 7, 2010.
  296. "Terminations, Reductions, and Savings"(PDF). Archived fromthe original(PDF) on August 11, 2010. RetrievedMarch 7, 2010.
  297. Achenbach, Joel (February 1, 2010)."NASA budget for 2011 eliminates funds for manned lunar missions".The Washington Post. RetrievedFebruary 1, 2010.
  298. "Fiscal Year 2011 Budget Estimates"(PDF). Archived fromthe original(PDF) on February 1, 2010. RetrievedMarch 7, 2010.
  299. «NASA FBC TASK FINAL REPORT»(PDF). دریافت‌شده درمه ۱۷, ۲۰۱۹.
  300. «Reagan ISS».history.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۱۷.
  301. "US Government Issues NASA Demand, 'Get Humans to Mars By 2033'".Futurism(به انگلیسی). Retrieved2019-05-17.
  302. Spaceflight, Calla Cofield 2017-12-11T22:30:33Z Human."President Trump Directs NASA to Return to the Moon, Then Aim for Mars".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-05-18.
  303. "Text of Remarks at Signing of Trump Space Policy Directive 1 and List of Attendees", Marcia Smith,Space Policy Online, 11 December 2017. Retrieved 21 August 2018.
  304. NASA (2018-08-29),Bridenstine Speaks at NASA Advisory Council Meeting, retrieved2019-05-18
  305. "Radioisotope Power Systems for Space Exploration"(PDF). March 2011. Archived fromthe original(PDF) on 4 March 2016. RetrievedMarch 13, 2015.
  306. ۳۰۶٫۰۳۰۶٫۱"New Horizons II Final Report – March 2005"(PDF).
  307. April 29, Eric Berger on; AM, 2015 at 8:18 (2015-04-29)."A history primer: NASA's robust Earth Science program now under attack originated in the Reagan and Bush administrations".SciGuy(به انگلیسی). Retrieved2019-05-18.
  308. Berger, Eric (2015-10-29)."Republicans outraged over NASA earth science programs... that Reagan began".Ars Technica(به انگلیسی). Retrieved2019-05-18.
  309. «Cubes in Space».www.cubesinspace.com. بایگانی‌شده ازاصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۱۸.
  310. "'We made history': NASA launches lightest & first 3D-printed satellite, designed by Indian teen".RT International(به انگلیسی). Retrieved2019-05-18.
  311. "A Teen Created the World's Lightest Satellite & NASA Is Going to Launch It".Futurism(به انگلیسی). Retrieved2019-05-18.
  312. «Climate Change: Vital Signs of the Planet».Climate Change: Vital Signs of the Planet. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  313. Hille، Karl (۲۰۱۶-۰۷-۱۹).«2016 Climate Trends Continue to Break Records».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  314. Jason Samenow (July 23, 2016)."Trump adviser proposes dismantling NASA climate research - The Washington Post".www.washingtonpost.com(به انگلیسی).
  315. "NASA Awards PathFinder Digital Free Space Optics Contract - Via Satellite -".Via Satellite(به انگلیسی). 2019-04-25. Retrieved2019-05-29.
  316. Keeter، Bill (۲۰۱۶-۰۹-۲۰).«History of John F. Kennedy Space Center».NASA. بایگانی‌شده ازاصلی در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  317. Spaceflight, Mike Wall 2018-01-09T03:15:00Z."NASA's Kennedy Space Center (KSC) Information".Space.com(به انگلیسی). Retrieved2019-05-29.
  318. «History of Kennedy Space Center Visitor Complex».www.kennedyspacecenter.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  319. NASA."The NASA Railroad"(PDF).nasa.gov(به انگلیسی).
  320. NASA."Johnson Space Center"(PDF).nasa.gov(به انگلیسی).
  321. "MSFC_Fact_sheet"(PDF). NASA. Archived fromthe original(PDF) on 25 October 2011. RetrievedOctober 1, 2011.
  322. David R. Williams."NASA Centers"(به انگلیسی). NASA. Retrieved18 October 2013.
  323. "NASA Headquarters"(به انگلیسی). NASA. Retrieved18 October 2013.
  324. "Overview of NASA's Ames Research Center"(به انگلیسی). NASA. Archived fromthe original on 23 October 2013. Retrieved18 October 2013.
  325. "About Dryden"(به انگلیسی). NASA. Archived fromthe original on 23 October 2013. Retrieved18 October 2013.
  326. "NASA's Glenn Research Center: Dreaming Big"(به انگلیسی). NASA. Archived fromthe original on 16 April 2011. Retrieved18 October 2013.
  327. "About the Goddard Space Flight Center"(به انگلیسی). NASA. Archived fromthe original on 23 October 2013. Retrieved18 October 2013.
  328. "Jet Propulsion Laboratory"(به انگلیسی).California Institute of Technology. Archived fromthe original on 19 October 2013. Retrieved18 October 2013.
  329. "About Johnson"(به انگلیسی). NASA. Retrieved18 October 2013.
  330. "Kennedy History"(به انگلیسی). NASA. Retrieved18 October 2013.
  331. "Langley History"(به انگلیسی). NASA. Archived fromthe original on 23 October 2013. Retrieved18 October 2013.
  332. "About Marshall Space Flight Center"(به انگلیسی). NASA. Archived fromthe original on 15 March 2011. Retrieved18 October 2013.
  333. "Stennis is..."(به انگلیسی). NASA. Retrieved19 October 2013.
  334. "Welcome to NASA's Wallops Flight Facility"(به انگلیسی). NASA. Retrieved19 October 2013.
  335. Wilson، Jim (۲۰۱۵-۰۱-۰۸).«NASA Centers and Facilities».NASA. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  336. «About - Deep Space Network».deepspace.jpl.nasa.gov. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  337. Rogers, Simon (2010-02-01)."Nasa budgets: US spending on space travel since 1958 UPDATED".the Guardian(به انگلیسی). Retrieved2019-05-29.
  338. "Fiscal Year 2013 Budget Estimates"(PDF). NASA. Archived fromthe original(PDF) on 23 October 2012. RetrievedFebruary 13, 2013.
  339. "Past, Present, and Future of NASA — U.S. Senate Testimony". Hayden Planetarium. March 7, 2012. RetrievedDecember 4, 2012.
  340. "Past, Present, and Future of NASA — U.S. Senate Testimony (Video)". Hayden Planetarium. March 7, 2012. RetrievedDecember 4, 2012.
  341. Launius, Roger D."Public opinion polls and perceptions of US human spaceflight". Division of Space History, National Air and Space Museum, Smithsonian Institution. Archived fromthe original on 5 February 2021. Retrieved29 May 2019.
  342. Clark, Stephen."NASA gets budget hike in spending bill passed by Congress – Spaceflight Now"(به انگلیسی). Retrieved2019-05-29.
  343. StaffMar. 23, Science News; 2018; Am, 8:30 (2018-03-21)."Trump, Congress approve largest U.S. research spending increase in a decade".Science | AAAS(به انگلیسی). Retrieved2019-05-29.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: فهرست نویسندگان (link)
  344. ۳۴۴٫۰۳۴۴٫۱"NASA receives $20.7 billion in omnibus appropriations bill".SpaceNews.com(به انگلیسی). 2018-03-22. Retrieved2019-05-29.
  345. "Rocket Soot Emissions and Climate Change". The Aerospace Corporation. ژوئیه 31, 2013. Archived fromthe original on July 7, 2014. RetrievedJanuary 7, 2014.
  346. "Short-Term Energy Outlook"(PDF).U.S. Energy Information Administration. February 9, 2016.U.S. Petroleum and Other Liquids
  347. "Spaceflight Now – Dragon Mission Report – Mission Status Center". RetrievedJuly 4, 2015.
  348. "Space Shuttle Main Engines". NASA. July 16, 2009. Archived fromthe original on 24 January 2015. RetrievedJanuary 20, 2015.
  349. "Constellation Programmatic Environmental Impact Statement". NASA. August 1, 2011. Archived fromthe original on 8 August 2014. RetrievedJune 19, 2014.
  350. Shiga, David (September 28, 2007)."Next-generation ion engine sets new thrust record".New Scientist. RetrievedFebruary 2, 2011.
  351. Goto, T; Nakata Y; Morita S (2003)."Will xenon be a stranger or a friend?: the cost, benefit, and future of xenon anesthesia".Anesthesiology.98 (1): 1–2.doi:10.1097/00000542-200301000-00002.PMID 12502969. Archived fromthe original on August 11, 2011. RetrievedSeptember 15, 2010.
  352. Michael K. Ewert (2006)."Johnson Space Center's Role in a Sustainable Future"(PDF). NASA. Archived fromthe original(PDF) on May 27, 2008. RetrievedApril 28, 2008.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
درویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔناسا موجود است.
تأسیساتناسا
۱۰ مرکز اصلی
فضاپیمایی
پژوهش
تأسیسات دیگر
سیاست‌ها و پیشینه
پیشینه
موارد کلی
برنامه‌هایفضاپیمای رباتیک
پیشین
کنونی
برنامه‌های پرواز فضایی
سرنشین‌دار
پیشین
کنونی
ماموریت‌های مستقل برجسته

(انسانی و رباتیک)
پیشین
در حال انجام
آینده
ارتباطات و ناوبری
فهرست‌های ناسا
ماموریت‌ها
بدون سرنشین
سرنشین‌دار
Gemini insignia
اجزا
سایت‌های پرتاب
توسعه
  • ماموریت های شکست خورده با علامت † مشخص شده اند.
موشک های پرتاب
فضاپیماها
پیماینده فضایی
پروازهای آپولو
بدون سرنشین
سرنشین دار
تست های سیستم فرار
پروازهای پگاسوس
اجزا


مدارگردها
افزونه‌های مدارگرد
محل
عملیات‌ها
و تمرین
آزمایش
حوادث
پشتیبانی
ویژه
Space suits
تجربیات
Derivatives
Replicas
مرتبط
مقاله‌ها و موضوع‌های مرتبط با ناسا
آفریقا
آمریکا
آسیا
اندونزی LAPAN · مالزی MNSA · فیلیپین PAGASA · تایلند GISTDA
اروپا
اتریش سازمان فضایی اتریش · بلغارستان سازمان فضایی بلغارستان · جمهوری چک سازمان فضایی جمهوری چک · دانمارک مرکز فضایی ملی دانمارک · esa سازمان فضایی اروپا،مرکز تحقیقات و تکنولوژی‌های فضایی اروپا · اتحادیه اروپا مرکز ماهواره‌های اتحادیه اروپا · فرانسه آژانس فضایی فرانسه · آلمان مرکز هوافضا آلمان · یونان سازمان فضایی یونان · مجارستان سازمان فضایی مجارستان · ایتالیا سازمان فضایی ایتالیا · هلند پژوهشگاه تحقیقات فضایی هلند · نروژ مرکز فضایی نروژ · جمهوری ایرلند سازمان فضایی ایرلند  · لهستان سازمان فضایی لهستان · پرتغال سازمان فضایی پرتغال · رومانی سازمان فضایی رومانی · روسیه سازمان فضایی روسیه · اتحاد جماهیر شوروی برنامه فضایی شوروی · سوئد سازمان فضایی ملی سوئد · اسپانیا پژوهشگاه فضایی ملی اسپانیا · سوئیس سازمان فضایی سوئیس · ترکیه آژانس فضایی ترکیه · بریتانیا سازمان فضایی بریتانیا · اوکراین سازمان فضایی ملی اوکراین  · آلمان مرکز هوافضای آلمان
اقیانوسیه
جهان
عملیات‌ها
بدون‌سرنشین
سرنشین‌دار
Emblem of the Artemis program
زیرساخت
آژانس‌ها
امکانات
موشک‌ها
فضاپیماها
تجهیزات کنونی

تجهیزات پیشین
مأموریت‌هایشاتل فضایی
زمینه‌ها و
تصاویر ویژه
مرتبط
برنامه دیسکاوری
مأموریت‌ها
اصلی
آپورچونیتی
پیشنهادها
نهایی‌
دیگر
برنامه مرزهای نو
مأموریت‌ها
اصلی
پیشنهادها
نهایی
نام‌هایایتالیک نشان‌دهنده مأموریت‌های فعال کنونی است. · نشان‌دهنده شکست پروژه در طول مسیر یا پیش از آن است.  · نشان‌دهنده مأموریت‌هایی است که هنوز انجام نشده‌اند.
مقالات اصلی
تاسیسات
ماموریت‌ها و
پروژه‌های مهم
افراد
مدیران
مهندسین و
دانشمندان سرشناس
ابزارها
و حسگرها

عناصر
مراحل
تصاویر
اکتشاف‌ها
نهادها
مرتبط
عمومی
کتابخانه‌های ملی
نگارخانه‌های هنری و موزه‌ها
نهادهای پژوهش هنری
پایگاه‌های دادهٔ علمی
سایر
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ناسا&oldid=42482701»
رده‌ها:
رده‌های پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp