نارگیل (نام علمی:Cocos nucifera)[۲] یاجُوز هندی،[۳] از اعضای خانوادهنخل (Arecaceae) است و تنها گونهای است که درسرده نارگیل (Cocos) طبقهبندی میگردد.[۴]
هزاران سال است که نارگیل توسط انسان استفاده میشود و ممکن است توسط مهاجران جزایر اقیانوس آرام به محدوده کنونی آن گسترش یافته باشد. منشأ تکاملی نارگیل مورد بحث است اما این گیاه، بر اساس نظریهها، احتمالاً درآسیا،آمریکای جنوبی یا جزایر اقیانوس آرام تکامل یافته است. حدود ۷۴٪ از عرضه نارگیل در جهان ازاندونزی،فیلیپین وهند تأمین میشود.
واژه نارگیل از واژه «ناریکلا» از زبانسانسکریت واردزبان فارسی شده و درزبان عربی نیز نام آن جوز الهند که ازپارسی میانه gowz به معنای «گردو» است.[۵] واژه نارگیل ممکن است به درخت نارگیل، بذر یا میوهٔ نارگیل اشاره داشته باشد. میوهٔ نارگیل، نوعیمیوه شفت است.[۶] نارگیل، یکی از مهمترین و مفیدترین گیاهان برای بشر است و در برخی مناطق، با عنوان «درخت حیات» نیز نامیده میشود. از فراوردههای تولیدی درخت نارگیل میتوان بهعنوان غذا، سوخت،زغال، درطب سنتی، و در تهیهٔ لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده کرد.روغن نارگیل، نیز مصارف زیادی دارد و درصنایع غذایی، در طبخ وسرخ کردن غذاها، تولیدصابون و تولیدلوازم آرایشی مورد استفاده است.[۷]
درختان نارگیل، تا ۳۰ متر (۹۸ فوت) رشد کرده و میتوانند تا ۷۵ میوه در سال بدهند، اما این تعداد بهطور معمول، کمتر از ۳۰ میوه در سال است.[۸][۹][۱۰] این درخت دارای برگهایی به طول ۴ تا ۶ متر است.[۱۱] این درخت در شرایط مساعد، پس از ۶ تا ۱۰ سال از زمان کاشت، میوه میدهد و در ۱۵ تا ۲۰ سالگی، به حداکثر میزان تولید میوه میرسد.[۱۲]
درخت نارگیل نسبت به هوای سرد آسیبپذیر است و بارش فراوان و همچنین نور کامل خورشید را ترجیح میدهد. بسیاری ازآفات و بیماریها به این گیاه آسیب زده و برای تولید تجاری نارگیل، مشکلساز هستند. نارگیلها، در بیشترمناطق گرمسیری بهخصوص در طول خطوط ساحلیاستوایی پراکنده هستند. چون میوه نارگیل سبک و شناور است، این گیاه به آسانی توسط جریانات دریایی تا مسافتهای طولانی حمل میشود. نخل نارگیل در خاکهای ماسهای و شور و در مناطق دارای نور خورشید فراوان و بارندگیهای منظم (سالانه ۱۰۰–۷۵ سانتیمتر) رشد میکندـ بنابراین علت تجمع اینگیاه در نواحی کرانهای تا حدی مشخص میشود. میوههایی که ازدریا در نواحی شمالی مثلنروژ جمعآوری شدهاند بسیار زیستا بوده و سپس تحت شرایط مناسب، رشد نمودهاند
خاستگاه این گیاه یکی از موضوعات مورد بحث است بعضی از کارشناسان معتقدند نارگیل یکی از گیاهان بومیجنوب شرق آسیا است درحالیکه برخی دیگر شمال شرقیآمریکای جنوبی را خاستگاه این گیاه میدانند.فسیلهای بهدست آمده درنیوزیلند نشان میدهد در حدود ۱۵ میلیون سال پیش گیاهان کوچکی شبیه نارگیل در این ناحیه رویش میکردند. حتیسنگوارههای قدیمیتر که درراجستانهند کشف شدهاند. نارگیل در جزایرهاوایی یک درخت وارد شده ازپلینزی قلمداد میشود که ابتدا دریانوردان پلینزیایی آنها را از سرزمینهای مادریشان دراقیانوس آرام جنوبی به این جزایر آوردهاند. این گیاه به سمت آب خم میشود و هر چه بیشتر رشد میکند، بیشتر خم میشود در نتیجه، میوه آن توسط آب دریا به اطراف پراکنده میشود. پوست سبک این میوه باعث میشود روی سطح آب شناور گردد. وقتی میوه نارگیل در شرایط مناسبی قرار گیرد، طی یک الی دو ماه شروع به سبز کردنبرگ کرده سپس تعداد زیادی ریشه بلند درمیآورد. این ریشههای بلند محکم به درختهای در حال رشد میچسبند و در مقابل بادهای تند ساحلی مقاومت میکنند.[۱۳]
یک عدد نارگیل اندازه متوسط حاوی وزنی در حدود ۳۹۷ گرم با ۱۴۰۵ کالری است. در صورتیکه این میوه را به تکههای ۵ سانتیمتری برش دهید، هر تکه مصرفی ۱۵۹ کالری دارد. کل چربی موجود در یک نارگیل در حدود ۱۳۳ گرم است. هر تکه ۵ سانتیمتری تقریباً ۱۵ گرم چربی کل داشته که ۱۳ گرم آن چربی اشباع شده است. براساس انجمن قلب آمریکا، در صورت پیروی از یک رژیم غذایی روزانه با ۲۰۰۰ کالری، میتوانید ۷۸ گرم چربی در روز استفاده کنید، اما بیشتر از ۱۶ گرم از این چربیها نباید اشباع شده باشد. با توجه به اینکه نارگیل حاوی میزان بالایی چربی اشباع شده است، بنابراین دریافت نارگیل را به قسمتهای کوچکی در یک رژیم غذایی متعادل محدود کنید.
نارگیل حاوی فیبر بالا و بدون کلسترول است. موادغذایی سرشار از فیبر به کنترل قندخون، کلسترول و افزایش حس سیری کمک میکند. میزان مصرف روزانه توصیه شده فیبر برای بانوان ۲۵ گرم و برای مردان ۳۸ گرم است. یک تکه نارگیل ۴ گرم فیبر غذایی را برای بدن فراهم میکند. از طرفی یک نارگیل کامل حاوی ۳۶ گرم فیبر میباشد. انجمن قلب آمریکا مصرف میزان زیادی از فیبر را توصیه میکند زیرا خطر سکته و افزایش فشار خون را کاهش میدهد.
مصرف یک تکه نارگیل ۲ میلیگرم آهن به رژیم غذایی اضافه میکند که در حدود ۱۱ درصد از نیاز روزانه توصیه شده محسوب میشود. متابولیسم بدن آهن را برای کمک به حمل اکسیژن از میان جریان خون به تمام بخشهای بدن مصرف میکند. یک تکه نارگیل همچنین حاوی ۱۶۰ میلیگرم پتاسیم بوده که به تنظیم ضربان قلب کمک خواهد کرد. همچنین حاوی ۵۱ میلیگرم فسفر برای تقویت دندانها و سیستم اسکلتی است.
نارگیل درهند و درآیین هندو دارای اهمیت فرهنگی و مذهبی است.[۱۸] ماهیگیران هندی، فصل جدید ماهیگیری را با انداختن نارگیل در رودها و دریا آغاز میکنند. آنها اعتقاد دارند که این کار، خوشیمن بوده و باعث بهبود صید ماهی میشود.[۱۹]
↑T. Pradeepkumar, B. Sumajyothibhaskar, and K.N. Satheesan. (2008).Management of Horticultural Crops (Horticulture Science Series Vol.11, 2nd of 2 Parts). New India Publishing. pp.539–587.شابک۹۷۸−۸۱−۸۹۴۲۲−۴۹−۳.