میثم تمار
مِيثَمُ بْنُ يَحْيَى ٱلتَّمَّارُ ٱلْأَسَدِيُّ ٱلْكُوفِيُّ ٱلنَّهْرَوَانِيُّ
آرامگاه وضریح میثم تمار درکوفه
عنوان(ها)	پس از اینکه توسطعلیامام اولشیعیان، از بردگی آزاد شد،کنیه‌اش «ابوسالم» و نیز «ابوصالح» شد.
نام رسمی	نام اصلی‌اش در زمان بردگی «سالم» بوده است.
اطلاعات شخصی
زاده	نامعلوم به روایتیکوفه،عراق
درگذشته	۲۲ذی‌الحجه سال ۶۰قمری درکوفه
علت مرگ	به روایتی، به دستورابن زیاد، از طرفیزید بن معاویه، وحشیانه درکوفه به دار آویخته شد.
ملیت	احتمالاایرانی و از مردمانفارس بوده است.
محل اقامت	کوفه
فرزندان	صالح، شُعَیب، عِمران و حمزه از جمله فرزندان میثم تمّار بوده‌اند.
قومیت	برخی او راایرانی و از مردمانفارس دانسته‌اند.
دوران	دورانمحمدپیامبراسلام و حین خلافتعلیامام اولشیعیان
مکتب	تشیع
مذهب	اسلام
زمینه‌های علمی	شیعه بودن، مریدمحمد وعلی
آثار برجسته	کتابی در زمینهحدیث داشته که از طریق فرزندانش نقل شده است.
معلمان	محمد،پیامبراسلام علی،امام اولشیعیان
شناخته شده برای	از یاران وفادارمحمدپیامبراسلام و از شاگردان نزدیکعلی،امام اولشیعیان، بوده است.
پیشه	خرما فروشی شغل اصلی‌اش بود، به همین سبب به او به عربی «تَمار» می‌گفتند، به معنی «خرما فروش». علمتفسیر قرآن را ازعلی‌ابن‌ابی‌طالب،امام اولشیعیان، آموخت. آموخته‌هایش ازعلی‌ابن‌ابی‌طالب را در کتابی تدوین کرد، لذا مولف نیز بوده و به تالیف مطالب و روایات نیز پرداخته است.
خدمت نظامی
وفاداری	طبق روایات، بهاهل بیتمحمد پیامبراسلام، بسیار وفادار بوده و جان خود را در دفاع زبانی از آنان از دست داده است..
نیایش‌گاه	مسجد کوفه
مرتبه
تأثیرگذاران محمد،پیامبراسلام علی،امام اولشیعیان
افتخارات	تفسیر قرآن، انتقالاحادیث و روایات

میثم تَمّار، فرزند یحیی، از صحابهٔعلی بن ابی‌طالب بود.^[۱]

میثم تَمّار، فرزند یحیی و اهل سرزمین «نهروان»، منطقه‌ای میانعراق وایران بود. بعضی او راایرانی و از مردمانفارس دانسته‌اند. به او «ابوسالم» هم می‌گفتند.^[۲] لقب «تَمّار (خرما فروش)» را از آن جهت به او می‌گفتند، که درکوفه خرما فروش بود.^[۳]

او ابتدا، غلام زنی از طایفه «بنی اسد» بود. علی پسر ابی‌طالب او را از آن زن خرید و آزادش کرد؛^[۴] که بعد از آن از یاران و شاگردان علی شد.^[۵] همچنین وی از اصحاب پیامبر اسلام به‌شمار آمده‌است.^[۶] هر چند از جزئیات زندگی او درسال‌های نخستین حیاتش و در روزگار صدر اسلام، اطلاع مبسوطی در دست نیست.

میثم تمار شش پسر و نوه‌های بسیاری داشت. پسران وی عبارت بودند از: عمران، شعیب، صالح، محمد، حمزه و علی. میثم تمار، علاوه بر آن که خود، مسلمان بود، خاندانش نیز از رجال و بزرگان بودند. آنان هم به‌طور عمده همچون وی در راه اهل بیتپیامبراسلام بودند و بیشتر آنان در شمار راویاناحادیثاهل بیت نام برده شده‌اند. امامانشیعه به میثم و فرزندانش اظهار محبت و علاقه کرده و از آنان تجلیل کرده‌اند.^{[۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲]}

علی پسرابی‌طالب پیشتر، سرنوشت و سرگذشت میثم تمار را از زبانپیامبر اسلام شنیده بود. میثم هم از پیش، علاقه‌مند بهاهل‌بیت پیامبر اسلام بود. اما اولین برخورد حضوری و دیدار میثم باعلی، امام اول شیعیان، در دوران خلافت او انجام گرفته است. به دنبال همین برخورد و ملاقات بود کهعلی تصمیم گرفت میثم را که بَرده بود از صاحبش بخرد و سپس وی را آزاد کند. سرانجام با تصمیم علی، میثم به آزادی رسید.^{[۱۳][۱۴][۱۵]}

میثم، علمتفسیر قرآن را نزد خودعلی فراگرفت؛ و از آموخته‌هایش کتابی تدوین کرد که کتابش را پسرش از او روایت کرده است. به همین جهت، میثم یکی از مؤلفانشیعه نیز به حساب می‌آید.^[۱۶][۱۷]

شـــــــیران جهــان‌اند ســـــگ حــیدر کرار       نشــناخت علی را به جـز از احمد مختار

بر دار علــی رفـــت ســـر میثــم تمّـــــار       گفتـــند ملائک همگی یک صد و ده بار

پیمانه‌ی عشــق ازلی دســت علی بود       ذات احـــد لــم یزلـی مســــت علی بود

— ابراهیم لآلی^[۱۸]

1. سخنوری: میثم بیانی رسا داشت و در نطق سخن، توانا و فصیح بود.^[۱۹][۲۰]
2. مفسر قرآن: میثم تمارتفسیر قرآن را ازعلی، امام اولشیعیان، آموخته بود.^[۲۱]
3. راوی حدیث در صدر اسلام: با آن استعداد ویژه‌ای که داشت و با آن موقعیت خوبی که بهره‌مند بود، احادیث زیادی از علی ابن ابی‌طالب شنیده بود و آن‌ها را بازگو می‌کرد. حتی مجموعه کتاب‌هایی را تألیف کرده بود. لیکن از نوشته‌های او چیزی باقی نمانده‌است و اندکی از روایات او در کتاب احادیث نقل شده‌است.^[۲۲]
4. دانای رازها: میثم از بسیاری از حوادث آینده خبر داشت و آن‌ها را گاهی پیشگویی می‌کرد. نامه سر بسته می‌خواند، راز نشنیده می‌گفت و…. او این‌ها را از، علی ابن ابی‌طالب، یادگرفته بود و از وقوع بسیاری از فتنه‌ها، نحوه مرگ خودش و دیگران و… آگاه بود. این از علومی بود که علی ابن ابی‌طالب به بعضی از یاران برگزیده خویش یاد می‌داد که روحی بزرگ و مستعد داشتند و دارای ظرفیتی افزون بودند. اینان را «اصحاب سِرّ» علی ابن ابی‌طالب می‌دانستند و میثم نیز یکی از این اصحاب بود. میثم می‌دانست که چگونه کشته خواهد شد و به دست چه کسی و چگونه. کشته شدن در راه خدا آرزوی بزرگ میثم تمار وحبیب ابن مظاهر بود. هر دو هم به این آرزو رسیدند. هنگامی که همدیگر را ملاقات می‌کردند، حبیب ابن مظاهر گفت: گویا پیرمرد خربزه فروشی را می‌بینم در راه دوستی با پیامبر خدا و آل او به دار آویخته شده‌است. میثم هم در پاسخ به او گفت: من هم گویا مرد سرخ رویی را می‌بینم و می‌شناسم که با دو دسته موی بر سر که برای یاری فرزند دختر پیامبرش قیام می‌کند و کشته می‌شود.^{[۲۳][۲۴][۲۵][۲۶]}

روزیعلی ابن ابی‌طالب خطاب به میثم تمار می‌فرماید:^[۲۷][۲۸]

«به خدا روزی را می‌بینم که به خاطر دوستی تو با ما، زبانت را می‌بُرند و تو را از درختی که از آن روزی می‌گیری (درخت نخل)، حلق آویز می‌کنند. این راز را از پیامبر و آله شنیده‌ام.»

میثم درکوفه مورد احترام همگان بود و شخصیت اجتماعی‌اش موقعیت او را از هر لحاظ جدی و حساس کرده بود. او از سفرحج به سوی کوفه برمی‌گشت کهعبیدالله ابن زیاد دستور دستگیری او را قبل از رسیدن به کوفه داد و این در حالی بود کهمسلم ابن عقیل در کوفه کشته شده بود و آشوب و اضطراب کوفه را در بر گرفته بود. عریف به همراه صد نفر از مأموران، برنامه دستگیری میثم را قبل از ورود را به کوفه تدارک دیده بودند.ابن زیاد تأکید کرده بود که اگر او را دستگیر نکنند، عریف را خواهد کشت.^[۲۹][۳۰]

نقل است کهعلی چگونگی کشته شدن میثم را پیش‌گویی و به وی گفت: «تو را بعدها دستگیر می‌کنند، زبانت را می‌برند و از درختی که از آن روزی می‌گیری (درخت نخل) به دار خواهند زد. در روز سوم از بینی و دهان تو خون روان خواهد شد و محاسنت را رنگین خواهد ساخت».^[۳۱]

میثم در آخر سال ۶۰ هجری، ده روز قبل از ورودحسین بهعراق، توسطعبیدالله بن زیاد دستگیر شد و به همان نحوی کهعلی خبر داده بود به دار آویخته و کشته شد. او اولین مسلمانی بود که به هنگام شهادت بر دهانشلگام زده شد.^[۳۲]

• شرح ابن ابی الحدید، ج ۲، ص ۲۹۱.
• ابن حجر عسقلانی، الاصابة في معرفة الصحابه، ج ۳، ص ۴.
• عباس قمی، نفس المهموم، ترجمهٔ شعرانی، ص ۵۹.
• شیخ مفید، ارشاد، ج ۱، ص ۳۲۳؛ شرح ابن ابی الحدید، ج ۲، ص ۲۹۱.
• سفینة البحار، ج ۲، ص ۵۲۴.
• جواد محدثی؛ آشنایی با اسوه‌ها - میثم تمار
• سایت تبیان
• ایران و ایرانیان در متون مقدس، یاران ایرانی امام علی علیه السلام، حمید یزدان‌پرست؛ صفحهٔ ۵۹۱
• شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج ۲، ص ۲۹۲.
• اعیان الشیعه، ج ۱۰، ص ۱۹۸.
• سفینة البحار، ج ۱، ص ۲۰۵.

• ایرانی‌تبارهای اهل عراق
• تاریخ اسلام
• شیعیان اهل عراق
• شیعیان دوازده‌امامی
• صحابه محبوب شیعه
• عرب‌ها
• یاران علی بن ابی‌طالب
• اهالی کوفه
• آزاردیدگان توسط مسلمانان
• عرب‌های سده ۷ (میلادی)

• صفحه‌های دارای آرگومان تکراری در فراخوانی الگو
• پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت
• صفحه‌هایی که از الگو:جعبه اطلاعات بیوگرافی دینی بدون پارامترهای دین استفاده می‌کنند
• Articles having different image on Wikidata and Wikipedia