معده یک عضو توخالی و عضلانی دردستگاه گوارش انسان و بسیاری ازجانوران دیگر از جمله چندینبیمهره است. معده ساختاری حجیم دارد و بهعنوان یک عضو حیاتی در دستگاه گوارش عمل میکند. معده پس از مرحلهٔجویدن نقش دارد و با استفاده ازآنزیمها وهیدروکلریک اسید تجزیهٔ شیمیایی غذاها را انجام میدهد. در انسان و بسیاری از جانوران دیگر، معده بینمری وروده کوچک قرار دارد. معدهآنزیمهای گوارشی واسید معده ترشح میکند تا بهگوارش غذا کمک کند.اسفنکترپیلور عبور غذای نیمههضمشده (کیموس) را از معده بهدوازدهه کنترل میکند، پس از این مرحله، حرکاتپریستالتیک وظیفهٔ انتقال کیموس را از طریق رودهها بهعهده میگیرد. دردستگاه گوارش انسان، معده بینمری ودوازدهه (نخستین بخشروده کوچک) در یکچهارم بالایی در چپحفره شکمی قرار دارد. بخش بالایی معده در مقابلدیافراگم قرار دارد. پشت معدهلوزالمعده قرار دارد. یکچین دوگانهٔ بزرگ ازصفاق احشایی به نامچادرینه بزرگ ازخمیدگی بزرگ معده آویزان است. دواسفنکتر، محتویات معده را نگه میدارند. اسفنکتر تحتانی مری در ناحیهٔدهانه معده و در محل اتصال مری و معده، و اسفنکتر پیلور در محل اتصال معده به دوازدهه. از آنجایی که معده یک عضو قابل انبساط است، معمولاً برای نگهداری حدود یک لیتر غذا منبسط میشود.[۳] معدهٔ یکنوزاد انسان تازه متولدشده تنها میتواند حدود ۳۰ میلی، لیتر را در خود نگه دارد. حداکثر حجم معده در بزرگسالان بین ۲ تا ۴ لیتر است.[۴][۵]
معده بهدلیل ترشحهیدروکلریک اسید وفاکتور داخلی حاویغدد برونریز ثانویه است. همچنین بهدلیل ترشحگاسترین،گرلین،نوروپپتید y،سوماتواستاتین،هیستامین واندوتلین نیز فعالیتدرونریز دارد. معده علاوه بر ماهیچههای طولی و حلقوی، دارای ماهیچههای مورب نیز هست. هنگام ورود غذا به معده، چینخوردگیهای آن بهصورت موقت، باز میشوند. معده جزو سیستم ایمنی به حساب میآید زیرا به دلیل وجود اسید معده هر گونه پاتوژن را در هنگام هضم نابود میکند.
پیلور: بخش پایینی معده است که محتویات را دردوازدهه تخلیه میکند.
اسفنکتر تحتانی مری در نزدیکی طاق معده قرار دارد.[۹] پژوهشها نشان دادهاند که طاق معده یک ناحیهٔ مشخص از آناتومی معده نیست، بلکه ناحیهای از پوشش مری است که در اثررفلاکس آسیب دیدهاست.[۱۰]
غذا پس از عبور از مری وارد معده میشود. معده عضوی است عضلانی و چندلایه. بهدلیل تولیدهیدروکلریک اسید در معده، محدودهٔپیاچ آن بین ۱ تا ۴ است که بستگی به نوع جاندار، غذای درون معده، زمان آن در طول روز و مصرف دارو دارد.اسید معده بهوسیلهٔ سلولهای جداری، ترشح میشود. هورمونگاسترین، تحریکعصب پاراسمپاتیک (استیلکولین) وهیستامین بر میزان ترشح اسید مؤثر هستند. برخی از سلولهای معده همچنین برای حفاظت ازمخاط آن، اسید را بهگونهای معکوس، ترشح میکنند.فاکتور داخلی نیز در معده ترشح میشود و با اتصال بهویتامین ب۱۲، نقش مهمی در جذب این ویتامین دارد؛ زیرا این ویتامین، اول بهصورتپروتئین است. اسید معده باعث میشود که اینویتامین از پروتئین درآمده و در معده با فاکتور داخلی ترکیب شده و در بدن جذب شود. ویتامین ب۱۲ درمتابولیسم سلولی استفاده میشود و برای تولیدگلبولهای قرمز خون و عملکرددستگاه عصبی ضروری است.
مخلوط کردن غذا با ترشحات معدهای و تشکیل مخلوط نیمهمایعی به نامکیموس. به هضم غذا کمک میکند. تخلیهٔ آهستهٔ غذا از معده به داخلرودهٔ کوچک با سرعت مناسب، بهگوارش و جذب آن بهوسیلهٔرودهٔ کوچک کمک میکند.[۱۳]
در معده نیز همانندروده کوچک جذب موادگوارشیافته اتفاق میافتد؛ اما مقدار جذب مواد در معده، بسیار کمتر از رودهٔ کوچک است. معده نخستین مکان ذخیرهٔ موقت غذاست که قابلیت منبسطشدن دارد بهطوریکه میتواند حدود ۲ تا ۴لیتر غذا را در خود نگه دارد. برخی از مولکولهای کوچک خاص، از طریق پوشش داخلی معده، جذب میشوند:
فاکتور رشد اپیدرمی (EGF) باعثتکثیر،تمایز و بقای سلولی میشود.[۲۳] EGF یک پلیپپتید باوزن مولکولی کم است که ابتدا ازغدد زیرآروارهای موش، خالصسازی شد، اما از آن زمان در بسیاری از بافتهای انسانی از جملهغده زیرآروارهای وغده بناگوشی یافت میشود. EGF بزاق، که بهنظر میرسد توسطید معدنی رژیم غذایی نیز تنظیم میشود، نقش فیزیولوژیکی مهمی در حفظ یکپارچگی بافت مری و معده ایفا میکند. اثرات زیستی EGFبزاق شامل بهبود زخمهای دهان و مری، مهار ترشح اسید معده، تحریک سنتزدیانای و محافظت ازمخاط در برابر عوامل مضر داخل دستگاه گوارش مانند اسید معده، اسیدهای صفراوی،پپسین،تریپسین و عوامل فیزیکی، شیمیایی و باکتریایی[۲۴]
۱.مخاط (Mucosa) شامل سه بخشاپیتلیوم، لامینا پروپریا و موسکولاریس موکوزا است. ۲. سلولهای اصلی (ترشحکنندهٔپپسینوژن ولیپاز)، سلولهای کناری (ترشحکنندهٔ اسید معده و فاکتور داخلی)، ۳. سلولهای واقع در گردن غدد (ترشحکنندهٔمخاط) و سلولهای انترواندوکراین (APUD) ترشحکنندهٔهورمونهایی مانندگاسترین،هیستامین،سروتونین وکولهسیستوکینین
معده به عنوان یکی از اعضای کلیدی دستگاه گوارش، از دیرباز مورد توجه پزشکان و فیلسوفان طبیعی بوده است. قدیمیترین اشاره به معده در متون مصری باستان مربوط به پاپیروس ادوین اسمیت (1600 سال قبل از میلاد) دیده میشود که در آن از معده با عنوان "کيسه گرم بدن" یاد شده است.[۲۵]
در یونان باستان، بقراط (460-370 ق.م) معده را "ديگ بخار بدن" مینامید و معتقد بود تمام بیماریها از اختلال در عملکرد آن ناشی میشوند. او توصیه میکرد برای درمان بیماریها باید ابتدا معده را پاکسازی کرد.[۲۶]
واژه فارسی "معده" از زبان عربی گرفته شده که خود از واژه سریانی "ܡܥܕܐ" (معدا) به معنای "جای پخت و پز" مشتق شده است. این واژه در زبان پهلوی به صورت "میگ" و در سانسکریت "अमाशय" (آماشایا) به کار میرفته است.[۲۷]
در زبان انگلیسی، واژه Stomach از لغت لاتین "Stomachus" و آن هم از واژه یونانی "στόμαχος" (استوماخوس) به معنای "دهانه" یا "ورودی" گرفته شده است. این نشان میدهد که یونانیان باستان معده را دروازه ورود مواد غذایی به بدن میدانستند.[۲۸]
ابوبکر محمد بن زکریای رازی (865-925 م) در کتاب "الحاوی" خود اولین توصیف علمی از اسید معده را ارائه داد. او این ماده را "مایع تند و تيز" نامید که میتواند گوشت را هضم کند.[۲۹]
ابن سينا (980-1037 م) در کتاب قانون، معده را به چهار بخش تقسیم کرد: کارديا (ورودی)، فوندوس (بالا)، بدن (وسط) و پيلور (خروجی). این تقسیمبندی تا قرن هجدهم در اروپا مورد استفاده قرار میگرفت.[۳۰]
ویلیام بومونت (1785-1853)، پزشک آمریکایی، با مطالعه روی بیمارش الکسیس سن مارتن که زخم معده داشت، اولین مشاهدات مستقیم از عملکرد معده را ثبت کرد. او با قرار دادن غذاهای مختلف در معده بیمار از طریق فیستول، فرآیند هضم را مستندسازی نمود.[۳۱]
در سال 1824، ویلیام پراوت شيميدان انگلیسی کشف کرد که اسید معده در واقع اسيد هيدروكلريک است. این کشف انقلابی در درک فرآیند هضم ایجاد کرد.[۳۲]
در سال 1982، دکتر بری مارشال و دکتر رابین وارن با کشف باکتری هلیکوباکتر پیلوری، انقلابی در درک بیماریهای معده ایجاد کردند. این کشف که در ابتدا مورد تمسخر قرار گرفت، در نهايت جایزه نوبل پزشکی 2005 را برای آنها به ارمغان آورد.[۳۵]
این باکتری عامل اصلی زخم معده و سرطان معده شناخته شده است. جالب اینکه حدود 50% از جمعیت جهان این باکتری را در معده خود دارند، اما فقط در برخی افراد باعث بیماری میشود.[۳۶]
اولین جراحی موفق معده در سال 1881 توسط تئودور بیلروت انجام شد. او روشی برای برداشتن بخشی از معده ابداع کرد که امروزه به نام "بیلروت I و II" شناخته میشود.[۳۷]
در سال 1994، اولین جراحی لاپاراسکوپی معده انجام شد که انقلابی در جراحیهای گوارشی ایجاد کرد. امروزه بیشتر عملهای معده با روشهای کمتهاجمی انجام میشود.[۳۸]
ریفلاکس معده: بازگشت غذای خوردهشده، به همراه اسید معده ازدهانه معده (ابتدای معده) یا خود معده یا دوازدهه (انتهای معده) به ابتدای مری و گاه به دهان را که حال ناخوشایندی به فرد میدهد و ترشمزه است ریفلاکس معده میگویند. ریفلاکس معده وقتی رخ میدهد که دریچهٔ ابتدایی معده، شل شده باشد. دلایل مختلفی برای شل شدن دریچهٔ کاردیا وجود دارد.
سردی معده از جمله بیماریهایی است که امروزه بسیاری از افراد به آن مبتلا میشوند. از نشانههای سردی معده نیز میتوان به ترش کردن معده، اسهال، سوءهاضمه، بزرگی شکم، دلدرد،اسپاسم عضلات شکم، احساس لرز در معده، سوزش ونفخ معده اشاره کرد.
برایدرمان فوری سردی معده باید غذاها یا داروهای گیاهی وشربت های سنتی که باعث گرمی معده میشوند را مصرف نمایید.
برداشتن معده با جراحی راگاسترکتومی و برداشتن ناحیهٔکاردیا راکاردیکتومی مینامند. «کاردیکتومی» اصطلاحی است که برای توصیف برداشتنقلب نیز استفاده میشود.[۴۱][۴۲][۴۳] گاسترکتومی ممکن است به دلایلی چونسرطان معده یا سوراخ شدن شدید دیوارهٔ معده انجام شود.
معده هر 3-4 روز یکبار لایه مخاطی خود را تجدید میکند تا از خود در برابر اسید محافظت کند.[۴۴]
هنگام غذا خوردن، معده میتواند تا 5 برابر حجم عادی خود منبسط شود.[۴۵]
معده تنها عضو بدن است که میتواند بدون آسیب دائمی به خودش اسید قوی تولید کند.[۴۶]
احساس "سوزش سر دل" در واقع از معده نیست، بلکه از مری است که اسید معده به آن بازگشته است.[۴۷]
معده در طول خواب فعالیت کمتری دارد، به همین دلیل خوردن غذاهای سنگین قبل از خواب میتواند باعث ناراحتی شود.[۴۸]
در طول عمر یک انسان 70 ساله، معده حدود 50 هزار لیتر غذا و 50 هزار لیتر مایعات را پردازش میکند. این مقدار معادل پر کردن یک استخر کوچک است![۴۹]
معده انسان یکی از اعضای خارقالعاده بدن است که هر روز حدود 2 لیتر اسید هیدروکلریک تولید میکند. این اسید آنقدر قوی است که میتواند فلز روی را حل کند، اما مخاط محافظ معده مانع از آسیب دیدن خود معده میشود.[۵۰]
pH اسید معده بین 1.5 تا 3.5 است که آن را به یکی از اسیدیترین محیطهای طبیعی بدن تبدیل میکند. این سطح اسیدیته برای تجزیه پروتئینها و کشتن باکتریهای مضر غذا ضروری است.[۵۱]
معده دارای شبکه عصبی مستقل به نام "سیستم عصبی انتریک" است که حاوی حدود 100 میلیون نورون است. به همین دلیل به آن "مغز دوم" بدن میگویند که میتواند مستقل از مغز عمل کند.[۵۲]
حدود 90% از سروتونین بدن (هورمون احساس خوب) در معده تولید میشود. این توضیح میدهد که چرا استرس و اضطراب میتوانند مستقیماً بر عملکرد معده تأثیر بگذارند.[۵۳]
معده یک انسان بالغ میتواند تا 4 لیتر غذا و مایعات را در خود جای دهد. اما هنگام خالی بودن، حجم آن به حدود 50 میلیلیتر کاهش مییابد و چینخوردگیهایش کاملاً جمع میشوند.[۵۴]
معده معمولاً 2 تا 4 ساعت زمان نیاز دارد تا یک وعده غذایی معمولی را هضم کند. اما غذاهای چرب ممکن است تا 6 ساعت یا بیشتر در معده باقی بمانند.[۵۵]
معده اولین خط دفاعی بدن در برابر عوامل بیماریزای موجود در غذا است. اسید معده میتواند بیشتر باکتریها و ویروسهای مضر را قبل از رسیدن به روده از بین ببرد.[۵۶]
صدای قار و قور معده که به آن "بوربوریگموس" میگویند، در واقع نتیجه حرکت گاز و مایعات در رودههاست، نه خود معده. این صداها در هر دو حالت گرسنگی و سیری میتوانند ایجاد شوند.[۵۷]
معده مردان به طور متوسط 25% بزرگتر از معده زنان است. همچنین تولید اسید معده در مردان معمولاً بیشتر است که ممکن است توضیح دهد چرا مردان بیشتر دچار زخم معده میشوند.[۵۸]
فرآیند هضم در معده با ترشح آنزیم پپسین و اسید هیدروکلریک آغاز میشود. این ترکیب میتواند در عرض 30 دقیقه یک تکه گوشت را به مولکولهای کوچکتر تجزیه کند.[۵۹]
معده با حرکات موجی به نام "پریستالسیس" غذا را با شیره معده مخلوط میکند. این حرکات آنقدر قوی هستند که میتوانند یک توپ گلف را خرد کنند![۶۰]
لایه مخاطی معده هر 3 تا 4 روز کاملاً تجدید میشود تا از دیواره معده در برابر اسید قوی محافظت کند. این مخاط حاوی بیکربنات است که مانند یک خنثیکننده طبیعی عمل میکند.[۶۱] اگر این لایه محافظ نبود، اسید معده میتوانست در کمتر از یک ساعت دیواره معده را سوراخ کند! این مخاط به قدری مؤثر است که دانشمندان در حال مطالعه آن برای ساخت مواد محافظتی جدید هستند.[۶۲]
در حالت بیوزنی فضا، عملکرد معده تغییر میکند. فضانوردان اغلب احساس سیری کاذب دارند، چون غذا در معده آنها به صورت یک توده شناور باقی میماند و به دیوارهها فشار نمیآورد.[۶۳]
در دوران بارداری، معده زنان به سمت بالا رانده میشود و کوچکتر میشود. این تغییر موقعیت توضیح میدهد که چرا زنان باردار با وجود گرسنگی، زود سیر میشوند.[۶۴]
رکورد جهانی خوردن 74 هات داگ در 10 دقیقه توسط یک فرد با معدهای کاملاً معمولی ثبت شده است! این نشان میدهد معده چقدر میتواند منبسط شود.[۶۵]
در یک مورد نادر پزشکی، معده یک بیمار پس از برداشتن 75% از حجمش، در عرض یک سال به اندازه طبیعی بازگشت. این نشاندهنده توانایی خارقالعاده معده در ترمیم خود است.[۶۶]
در سال 1822، پزشکی به نام ویلیام بومونت روی یک شکارچی که تصادفاً معدهاش سوراخ شده بود، آزمایشهای متعددی انجام داد. او غذاهای مختلف را مستقیماً در معده قرار میداد و فرآیند هضم را مشاهده میکرد.[۶۷]
در یک آزمایش غیراخلاقی در دهه 1950، دانشمندی به نام استابینز فیرث با بلعیدن یک لوله و بالن، انقباضات معده خود را در حالتهای مختلف مطالعه کرد. این آزمایشها پایهای برای درک امروزی ما از حرکات معده شد.[۶۸]
اگر تمام چینخوردگیهای معده را باز کنید، سطح آن به اندازه یک زمین تنیس خواهد بود![۶۹]
کوسهها میتوانند معده خود را بیرون بیندازند و آن را مثل یک کیسه تمیز کنند! این یکی از عجیبترین رفتارهای گوارشی در طبیعت است.[۷۰]
گاوها روزانه حدود 100-150 لیتر بزاق تولید میکنند تا به تخمیر در شکمبه کمک کنند. این مقدار برای پر کردن یک وان حمام کافی است![۷۱]
مرغ مگسخوار میتواند در یک روز معادل 2 برابر وزن بدن خود شهد بخورد. اگر انسان چنین توانایی داشت، باید روزانه 150 کیلوگرم غذا میخورد![۷۲]
گاوها دارای سیستم گوارشی فوقالعاده پیچیدهای هستند که شامل یک معده چهارحجرهای میشود. این چهار بخش به نامهای شکمبه، نگاری، هزارلا و شیردان شناخته میشوند.[۷۳]
حجم شکمبه گاو میتواند به 200 لیتر برسد که حدود 50 برابر معده انسان است. این فضای بزرگ برای تخمیر مواد گیاهی سخت ضروری است.[۷۴]
گاوها غذای خود را دو بار میجوند! ابتدا غذا را سریع میبلعند، سپس بعد از تخمیر اولیه در شکمبه، آن را به دهان برمیگردانند و به آرامی میجوند. به این فرآیند "نشخوار کردن" میگویند.[۷۵]
در شکمبه گاو، میلیاردها میکروارگانیسم زندگی میکنند که به تجزیه سلولز کمک میکنند. بدون این میکروبها، گاوها نمیتوانند از علف تغذیه کنند.[۷۶]
مرغ مگسخوار کوچکترین معده را در میان مهرهداران دارد که فقط حدود 0.5 میلیلیتر گنجایش دارد. این به اندازه یک عدس است![۷۷]
این پرندگان کوچک هر 10-15 دقیقه یکبار باید غذا بخورند، چون معده آنها نمیتواند شهد را برای مدت طولانی ذخیره کند. متابولیسم فوقالعاده سریع آنها نیاز به تغذیه مداوم دارد.[۷۸]
شهد گلها در عرض 10-15 دقیقه کاملاً هضم و جذب میشود. این سریعترین زمان هضم در میان تمام حیوانات است.[۷۹]
مرغ مگسخوار برای حفظ انرژی، در شب وارد حالتی شبیه به کما میشود که در آن متابولیسم بدن تا 95% کاهش مییابد. این سازگاری به آنها کمک میکند بدون غذا زنده بمانند.[۸۰]
کوسهها دارای معدههای U شکل هستند که میتوانند بسیار منبسط شوند. یک کوسه بزرگ میتواند تا 10% وزن بدن خود را در یک وعده غذایی بخورد![۸۱]
اسید معده کوسه آنقدر قوی است که میتواند استخوان، دندان و حتی فلزات را حل کند. pH اسید معده کوسه حدود 0.8 است که از اسید باتری هم قویتر است![۸۲]
برخی کوسهها میتوانند معده خود را به طور کامل از دهان بیرون بیندازند تا آن را تمیز کنند! این رفتار که "معدهدرآوری" نام دارد، در کمتر موجودی دیده میشود.[۸۳]
کوسهها میتوانند هفتهها یا حتی ماهها بدون غذا زنده بمانند، چون معده آنها میتواند به شدت کوچک شود و متابولیسم بدن را کاهش دهد.[۸۴]
با وجود اینکه پانداها از نظر طبقهبندی جانوران گوشتخوار هستند، اما 99% رژیم غذایی آنها را بامبو تشکیل میدهد. این در حالی است که معده آنها برای هضم گوشت تکامل یافته است![۸۵]
معده پانداها بسیار اسیدی است (pH حدود 1.5) که برای هضم گوشت مناسب است، نه گیاهان. این باعث میشود آنها فقط بتوانند 17% از مواد مغذی بامبو را جذب کنند.[۸۶]
پانداها مجبورند روزانه 12-16 ساعت غذا بخورند تا انرژی کافی دریافت کنند. یک پاندای بالغ میتواند روزانه تا 20 کیلوگرم بامبو مصرف کند![۸۷]
برای جبران این ناکارآمدی، پانداها دارای میکروبهای خاصی در روده هستند که به هضم سلولز کمک میکنند. این میکروبها شبیه به میکروبهای معده گاوها هستند.[۸۸]
کانگوروها دارای معدههای تکحجرهای هستند، اما سیستم گوارشی آنها ویژگیهای خاصی دارد. بخش اول معده آنها به نام "پیشمعده" مملو از میکروبهای تخمیرکننده است.[۸۹]
برخلاف گاوها که غذا را برمیگردانند و دوباره میجوند، کانگوروها این کار را انجام نمیدهند. در عوض، آنها غذا را به آرامی و با دقت میجوند تا تخمیر بهتری انجام شود.[۹۰]
کانگوروها میتوانند آب مورد نیاز خود را تا حد زیادی از طریق متابولیسم غذا به دست آورند. این سازگاری برای زندگی در مناطق خشک استرالیا ضروری است.[۹۱]
مدفوع کانگوروها بسیار خشک است و ادرار آنها بسیار غلیظ، که نشاندهنده کارایی فوقالعاده سیستم گوارشی آنها در حفظ آب است.[۹۲]
مورچهخوارها دندان ندارند، اما معده آنها عضلانی است و مانند یک سنگ آسیاب عمل میکند. آنها با کمک معده خود حشرات را خرد میکنند.[۹۳]
اسید معده مورچهخوارها بسیار قوی است و میتواند پوشش سخت حشرات را تجزیه کند. pH معده آنها حدود 1.3 است که حتی از معده انسان هم اسیدیتر است.[۹۴]
مورچهخوارها غذای خود را در کمتر از 30 دقیقه هضم میکنند. این سرعت بالا به آنها اجازه میدهد روزانه تا 30,000 حشره بخورند![۹۵]
زبان چسبناک و معده قدرتمند مورچهخوارها یک سیستم تغذیهای بسیار کارآمد ایجاد کرده است که به آنها اجازه میدهد با کمترین انرژی بیشترین غذا را به دست آورند.[۹۶]
معده گاو بزرگترین حجم را دارد (200 لیتر)، در حالی که معده مرغ مگسخوار کوچکترین است (0.5 میلیلیتر). این تفاوت بیش از 400,000 برابر است![۹۷]
قویترین اسید معده متعلق به کوسهها است (pH 0.8)، در حالی که معده پانداها با وجود گیاهخواری هنوز بسیار اسیدی است (pH 1.5). این نشان میدهد که رژیم غذایی لزوماً با اسیدیته معده ارتباط مستقیم ندارد.[۹۸]
اسبهای آبی دارای معدههای سهحجرهای عجیبی هستند که شبیه به یک سیستم تخمیر پیشرفته عمل میکند. این ساختار به آنها کمک میکند تا از گیاهان سخت تغذیه کنند.[۱۰۱]
جالب اینجاست که اسبهای آبی میتوانند تا 150 کیلوگرم گیاه را در یک روز مصرف کنند. معده آنها به گونهای تکامل یافته که میتواند این حجم عظیم مواد گیاهی را پردازش کند.[۱۰۲]
حجره اول معده اسب آبی مانند یک مخزن تخمیر عمل میکند که حاوی باکتریهای ویژهای است. این باکتریها به تجزیه سلولز کمک میکنند و مواد مغذی را آزاد میسازند.[۱۰۳]
نکته جالب اینجاست که اسبهای آبی برخلاف گاوها، غذا را برنمیگردانند و نمیجوند. در عوض، آنها از تخمیر پیشمعدهای برای هضم استفاده میکنند.[۱۰۴]
کوالاها دارای یک روده کور بسیار طولانی هستند که عملاً مانند یک معده دوم عمل میکند. این اندام برای تخمیر برگهای سخت اکالیپتوس ضروری است.[۱۰۵]
برخلاف تصور عمومی، برگهای اکالیپتوس سمی هستند و معده کوالاها حاوی باکتریهای ویژهای است که میتوانند این سموم را خنثی کنند. این باکتریها از مادر به فرزند منتقل میشوند.[۱۰۶]
کوالاها تنها 4-5 ساعت در روز فعالیت میکنند و بقیه زمان را به هضم غذا اختصاص میدهند. این به آنها اجازه میدهد با حداقل انرژی بیشترین استفاده را از غذای کممغذی خود ببرند.[۱۰۷]
جالب اینجاست که کوالاها آب بسیار کمی مینوشند، چون بیشتر آب مورد نیاز خود را از برگهای اکالیپتوس تأمین میکنند. نام "کوالا" در زبان بومی به معنای "نمینوشد" است![۱۰۸]
پلاتیپوس دارای یک معده بسیار ساده است که بیشتر شبیه به یک لوله مستقیم است. این نشان میدهد که پلاتیپوسها از نظر تکاملی بین خزندگان و پستانداران قرار دارند.[۱۰۹]
جالب اینجاست که پلاتیپوسها فاقد اسید معده هستند و به جای آن از سنگهای گوارشی در روده خود برای خرد کردن غذا استفاده میکنند. این ویژگی بیشتر در پرندگان و خزندگان دیده میشود.[۱۱۰]
پلاتیپوسها دندان ندارند و در عوض از صفحات شاخی در دهان خود برای خرد کردن غذا استفاده میکنند. این یکی دیگر از ویژگیهای خزندهگونه آنهاست.[۱۱۱]
معده پلاتیپوس آنقدر ساده است که دانشمندان را شگفتزده کرده است. این نشان میدهد که چگونه یک گونه میتواند با وجود ویژگیهای ابتدایی موفق باشد.[۱۱۲]
تنبلها دارای کندترین سیستم گوارشی در میان پستانداران هستند. هضم یک وعده غذایی در معده آنها ممکن است تا یک ماه طول بکشد![۱۱۳]
این سرعت کم گوارش با متابولیسم بسیار پایین تنبلها هماهنگ است. آنها تنها هفتهای یک بار دفع مدفوع دارند که یک رکورد در میان پستانداران است.[۱۱۴]
معده تنبلها حاوی باکتریهای ویژهای است که به تجزیه سلولز کمک میکنند. این باکتریها آنقدر کارآمد هستند که تنبلها میتوانند از برگهای سخت تغذیه کنند.[۱۱۵]
دمای بدن تنبلها تنها حدود 30 درجه سانتیگراد است که پایینتر از بیشتر پستانداران است. این به آنها کمک میکند انرژی کمتری مصرف کنند.[۱۱۶]
اختاپوسها دارای سه مغز گوارشی هستند که در اطراف معده قرار دارند. این سیستم عصبی پیچیده به آنها اجازه میدهد فرآیند هضم را به طور مستقل کنترل کنند.[۱۱۷]
معده اختاپوس دارای یک ساختار عضلانی قوی است که مانند یک سنگ آسیاب عمل میکند. این عضلات میتوانند حتی سختترین پوستهها را خرد کنند.[۱۱۸]
اختاپوسها قبل از رسیدن غذا به معده، آن را با بزاق سمی خود هضم میکنند. این فرآیند خارجبدنی به آنها اجازه میدهد از طعمههای بزرگ تغذیه کنند.[۱۱۹]
جالب اینجاست که اختاپوسها پس از جفتگیری میمیرند، چون معده آنها به طور دائم از کار میافتد. این یک نمونه جالب از برنامهریزی زیستی است.[۱۲۰]
↑Brunicardi, F. Charles; Andersen, Dana K.; et al., eds. (2010).Schwartz's principles of surgery (9th ed.). New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division.ISBN978-0-07-154770-3.
↑Brunicardi, F. Charles; Andersen, Dana K.; et al., eds. (2010).Schwartz's principles of surgery (9th ed.). New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division.ISBN978-0-07-154770-3.
↑Krehbiel, C.R.; Matthews, J.C."Absorption of Amino acids and Peptides"(PDF). In D'Mello, J.P.F. (ed.).Amino Acids in Animal Nutrition (2nd ed.). pp. 41–70. Archived fromthe original(PDF) on 2015-07-15. Retrieved2015-04-25.
↑Uematsu, A; Tsurugizawa, T; Uneyama, H; Torii, K. (2010). "Brain-gut communication via vagus nerve modulates conditioned flavor preference".Eur J Neurosci.31 (6): 1136–43.doi:10.1111/j.1460-9568.2010.07136.x.PMID20377626.
↑۲۰٫۰۲۰٫۱De Araujo, Ivan E.; Oliveira-Maia, Albino J.; Sotnikova, Tatyana D.; Gainetdinov, Raul R.; Caron, Marc G.; Nicolelis, Miguel A.L.; Simon, Sidney A. (2008). "Food Reward in the Absence of Taste Receptor Signaling".Neuron.57 (6): 930–41.doi:10.1016/j.neuron.2008.01.032.PMID18367093.
↑Herbst RS (2004). "Review of epidermal growth factor receptor biology".International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics.59 (2 Suppl): 21–6.doi:10.1016/j.ijrobp.2003.11.041.PMID15142631.
↑Venturi S.; Venturi M. (2009). "Iodine in evolution of salivary glands and in oral health".Nutrition and Health.20 (2): 119–134.doi:10.1177/026010600902000204.PMID19835108.
↑"Ancient Egyptian Medicine: The Papyrus Ebers", University of Chicago Press, 1937