Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

مصر

مختصات:۳۰°۲′ شمالی۳۱°۱۳′ شرقی / ۳۰٫۰۳۳°شمالی۳۱٫۲۱۷°شرقی /30.033; 31.217
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
برای دیگر کاربردها،مصر (ابهام‌زدایی) را ببینید.
جمهوری عربی مصر

جمهورية مصر العربیة
مصر
سرود: "میهن من، میهن من، میهنم"
"بلادی، بلادی، بلادی"
"My country, my country, my country"
موقعیت مصر
پایتخت
و بزرگترین شهر
قاهره
۳۰°۲′ شمالی۳۱°۱۳′ شرقی / ۳۰٫۰۳۳°شمالی۳۱٫۲۱۷°شرقی /30.033; 31.217
زبان(های) رسمیعربی نوین معیار
زبان ملیزبان مصری محاوره‌ای[a]
دین(ها)
اسلام
نام(های) اهلیتمصری
حکومتحکومت متمرکزنظام نیمه‌ریاستی
جمهوری
عبدالفتاح سیسی
مصطفی مدبولی
علی عبدالعل
قوه مقننهمجلس ملی
بنیان‌گذاری
ح. ۳،۱۵۰ پیش از میلاد
• سرنگونیممفیس
۳۴۳ پیش از میلاد
۶۳۹-۶۴۲
۱۱۷۱/۴-۱۵۱۷
۹ ژوئیه ۱۸۰۵[۳]
۲۸ فوریه ۱۹۲۲
۲۳ ژوئیه ۱۹۵۲
• اعلام جمهوری
۱۸ ژوئن ۱۹۵۳
• قانون اساسی مصر
۱۸ ژانویه ۲۰۱۴
مساحت
• کل
۱٬۰۱۰٬۴۰۸ کیلومتر مربع (۳۹۰٬۱۲۱ مایل مربع)[۴] (۲۹ام)
• آبها (٪)
۰٫۶۳۲
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۲۰
افزایش ۱۰۰٬۰۷۵٬۴۸۰[۵][۶] (۱۳ام)
• سرشماری۲۰۱۷
۹۴٬۷۹۸٬۸۲۷
• تراکم
۱۰۰ بر کیلومتر مربع (۲۵۹٫۰ بر مایل مربع) (۸۳ام)
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP)برآورد ۲۰۱۹ 
• کل
افزایش $۱٫۳۹۱ تریلیون[۷] (۱۹ام)
• سرانه
افزایش $۱۴٬۰۲۳[۷] (۹۴ام)
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)برآورد ۲۰۱۹ 
• کل
افزایش $۳۰۲٫۲۵۶ میلیارد[۷] (۴۰ام)
• سرانه
افزایش $۳٬۰۴۷[۷] (126th)
شاخص جینی (۲۰۱۵)۳۱٫۸[۸]
 ۵۱ام
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸)افزایش ۰٫۷۰۰[۹]
۱۱۶ام
واحد پولپوند مصر (E£) (EGP)
منطقه زمانییوتی‌سی+2[c] (زمان اروپای شرقی)
جهت رانندگیسمت راست
پیش‌شماره تلفنی+۲۰
کد ایزو ۳۱۶۶EG
دامنه سطح‌بالا
^عربی نوین معیار is the sole official language.[۱۰]عربی مصری is theزبان گفتاری. Otherdialects and minority languages are spoken regionally.
^ "Among the peoples of the ancient Near East, only the Egyptians have stayed where they were and remained what they were, although they have changed their language once and their religion twice. In a sense, they constitute the world's oldest nation".[۱۱][۱۲] Arthur Goldschmidt Jr.

مِصر با نام رسمیجمهوری عربی مصر (بهعربی:جُمهوریَّةِ مِصرَ العَرَبیَّة) کشوریفراقاره‌ای در قاره‌هایآفریقا وآسیا است. بخش بزرگ مصر درشمال شرقی آفریقا است،شبه‌جزیره سینا هم که درآسیای غربی قرار گرفته بخشی ازقلمرو این کشور است. مصر درجنوبدریای مدیترانه وغربدریای سرخ قرار گرفته و از غرب بالیبی (۱٬۱۱۵ کیلومتر)، از جنوب باسودان (۱۲۷۶ کیلومتر) و از سوی شبه جزیره سینا بااسرائیل (۲۰۸ کیلومتر) و باباریکه غزه (۱۳ کیلومتر) مرز زمینی دارد.

طول خطوط ساحلی مصر حدود ۲٬۴۵۰ کیلومتر است. مصر با جمعیت ۱۰۲ میلیون نفر[۱۳] ۱۴امین کشور پرجمعیت در جهان، پرجمعیت‌ترین کشور درخاورمیانه، و بعد ازنیجریه واتیوپی، سومین کشور پرجمعیت در قارهآفریقا است.[۱۴] اکثر جمعیت آن در حاشیهرود نیل زندگی می‌کنند. کرانه‌های رود نیل منطقه‌ای است که ۴۰ هزارکیلومتر مربع یعنی حدود یک بیست و پنجم این کشور و تنها زمین‌های بارور آن را تشکیل می‌دهد. بخش عمدهٔ این کشور که در مجموع ۱ میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد، ازبیابان تشکیل شده و جمعیت پراکنده‌ای را در خود جای داده است.

حدود نیمی از جمعیت مصرشهرنشین هستند که بیشتر آنان در دو شهر بزرگقاهره واسکندریه، دیگر شهرهایدلتای نیل و حومه آن‌ها زندگی می‌کنند.

مصر یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری بوده وآثار باستانی متعدد موجود در این کشور که مهم‌ترین آن‌هااهرام سه‌گانه یا همان اهرام جیزه است گردشگران زیادی را جذب این کشور می‌کند. حدود ۱۲٪ نیروی کار مصر در بخشگردشگری و شهرهای تفریحی ساحل دریای سرخ فعالیت دارند.اقتصاد مصر یکی از متنوع‌ترین منابع درآمدی را در کشورهای خاورمیانه داراست و بخش‌هایگردشگری،کشاورزی،صنعت وخدمات هر یک به نسبتی تقریباً مساوی در تولید داخلی این کشور سهم دارند.

مصر در ۱۹۵۲ باکودتای بدون خون‌ریزی افسران جوان ارتش علیهفاروق یکم پادشاه کشور صاحب حکومت جمهوری شد.انقلاب سال ۲۰۱۱ مصر به حکومت سی سالهحسنی مبارک در این کشور پایان داد وقانون اساسی جدیدی در این کشور تدوین شد. پس از استعفای حسنی مبارک قدرت در اختیارشورای عالی نظامی مصر به رهبری فرمانده ارتشمحمد حسین طنطاوی بود و دولت منتخب اینشورا اداره کشور را برعهده داشت، اما در جریان انتخابات ریاست جمهوری مصر در هفده ژوئن ۲۰۱۲محمد مرسی به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد. او چهارمین رئیس‌جمهور مصر و اولین رئیس‌جمهور انقلاب مصر بود که در شبانگاه سوم ژوئیه ۲۰۱۳ در جریانکودتای ۲۰۱۳ مصر به وسیله ارتش از کار برکنار شده وعدلی منصور، رئیسدادگاه قانون اساسی مصر به عنوان رئیس‌جمهوردولت انتقالی برای برگزاریانتخابات زودهنگام تعیین شد. چندی بعد منصور،حازم ببلاوی را به عنواننخست‌وزیر،دولت موقت برای تشکیل کابینه معرفی نمود. در انتخابات جدید مصر که یازده ماه پس از سرنگونی محمد مرسی برگزار شدعبدالفتاح سیسی وزیر دفاع سابق مصر به عنوان رئیس‌جمهور جدید مصر برگزیده‌شد.

مصر از دیدگاه سیاسی و فرهنگی یکی از مهم‌ترین کشورها درجهان عرب و خاورمیانه است. از چهره‌های شاخص علم و فرهنگ مصر می‌توان بهاحمد حسن زویل برندهٔجایزه نوبل شیمی ونجیب محفوظ برندهٔجایزه نوبل ادبیات اشاره کرد. همچنین تعداد زیادی شهروند مصری به ریاست سازمان‌های بین‌المللی ملی و منطقه‌ای رسیده‌اند همچونپطرس غالیدبیرکل سازمان ملل متحد از ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷،محمد البرادعی دبیرکلآژانس بین‌المللی انرژی اتمی،عمرو موسی دبیرکلاتحادیه عرب و…؛دانشگاه الازهر مهم‌ترین مرکز مذهبی جهان اسلام در این کشور قرار دارد.

نام

[ویرایش]

نام مصر از ریشهٔسامی است و با نام‌های دیگر زبان‌های سامی برای مصر از جمله מִצְרַיִם (میتزراییم) عبری هم‌ریشه است. نام مصر به معنی «دو تنگه» است و به جدایی میان دو دودمان بخش‌های شمالی و جنوبی مصر اشاره دارد.[۱۵] واژهٔ مصر در اصل خود معانی شهر، تمدن، کلان‌شهر، زمین، و مرز هم می‌داده است.[۱۶] مصری‌ها سرزمین خود را «کی مِسْت» می‌نامیدند که به معنی سیاه است، زیرا زمین‌های مصر را زمین سیاه و اراضی کویرها را زمین سرخ می‌دانستند. اسم مصر که در اغلب السنهٔ اروپایی «اِگیپت» یا «اِژیپت» است و فقط در تلفظ آن جزئی اختلافی بین زبان‌های مختلف اروپایی هست، از لفظ «خی کُپتا» است: فینیقی‌ها منفیس را چنین می‌نامیدند و از فینیقی‌ها این لفظ به اروپا سرایت کرد. «خی کُپتا» هم از لغت مصری «خاتْ‌کاپْ‌تا» آمده که به معنی «معبد روح پتا» است.[۱۷]

تاریخ

[ویرایش]
مقاله‌های اصلی:تاریخ مصر ومصر پیش از تاریخ

تمدن در منطقه کنونی مصر که در کناره رودنیل شکل گرفته در زمره کهن‌ترین تمدن‌ها به‌شمار می‌آید که از حدود ۴ هزار سال پیش از میلاد موجود است. مصر باستان سرزمینفرعون‌ها بود و آثار تاریخی برجسته‌ای چوناهرام سه‌گانه و نیایشگاه بزرگ را از آن دوران به یادگار دارد. دراسطوره‌های سامی محل برآمدن پیامبرانی مانندیوسف وموسی را در همان دوران و در سرزمین مصر آورده‌اند.

مصر در دوره ایرانی

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:تاریخ مصر در دوره ایرانی

دولت قدیم مصر در سال ۵۲۴ پ. م به دست ایرانی‌ها سقوط کرد. این کشور در روزگارهخامنشی و همچنین در دورانساسانی (در عهدخسرو پرویز و به مدت ده سال) بخشی از شاهنشاهی ایران بود.

حضور هخامنشیان در مصر به دورانکمبوجیه پسرکوروش بازمی‌گردد. او در سال ۵۲۵ پ. م، درلشکرکشی به مصر توانست مقابل فرعونپسامتیک سوم ازدودمان بیست و ششم مصر پیروز شود و آن کشور را به یکی از ساتراپی‌های هخامنشی تبدیل کند، این ساتراپی قسمتی از کشور لیبی را نیز شامل می‌شد.[۱۸][۱۹]

در سال ۳۳۲ پ. ماسکندر مقدونی این سرزمین را تصرف نمود و تا سال بعددودمان بطلمیوسی که از جانشینان اسکندر بودند، بر آن حکمفرما بودند.

مملکت عربی

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:تاریخ مصر اسلامی

در سال ۶۴۱ میلادی (۱۹ هجری قمری) در زمان خلیفه دوم،عمر، عرب‌های مسلمان این کشور را تسخیر کردند. مصری‌ها که از تسلط سیاسی و فرهنگیبیزانسی‌ها ناخرسند بودند، هنگام ورود اعراب در برابر آن‌ها ایستادگی نکردند و والیان مصر که از طرف خلفا برای اداره مصر اعزام می‌شدند، با «اهل ذمه» و به ویژه ساکنان اصلی مصر یعنی «قبطی‌ها» بر اساس عهدنامه‌ها و پیمان‌ها رفتار می‌کردند. شرایط پیمان‌ها به گونه‌ای بود که موجب استحکام روابط اعراب فاتح با بومیان مصر می‌شد. پس ازفتح مصر، تعداد زیادی عرب و مسلمان به این سرزمین وارد شدند. با آمدن قبایل عربی به مصر و افزایش تماس دو گروهمسلمان و قِبطی‌ها، زمینه‌های پذیرشفرهنگ اسلامی در مصر فراهم شد. شماری از مصری‌ها تا پایان حکومتسفیانیان، مسلمان و عرب شده بودند، اما این روند، در دوره‌های بعدی و طی دو قرن پس از اسلام به‌طور تدریجی صورت گرفت تا سرانجام مصر یک مملکت عربی شد.[۲۰]

روند عربی شدن زبان مصری‌ها چندی به طول انجامید و کاربردزبان عربی در این منطقه از سده نهم میلادی به این‌سو شدت گرفت. سیاست فرمانروایان عرب حاکم بر مصر این بود که با وجود ناآشنا بودن مردم مصر با زبان عربی این فرمانروایان از همان آغاز تمامی نوشته‌های رسمی را به عربی صادر کردند. این حاکمان ولی، علاقه زیادی به مسلمان کردن مردم مصر نشان نمی‌دادند.[۲۱]

با این حال، مسلمان شدن مردم مصر با عرب‌زبان شدن آن‌ها همراه نبود واسلامی‌سازی مصر سده‌ها پس از عرب‌زبان شدن آن‌ها به انجام رسید. با این‌که زبان عربی از سده نهم میلادی در مصر گسترش یافت دین اسلام تنها در سده چهاردهم تبدیل به دین اکثریت مصری‌ها شد.[۲۱]

دوره عثمانی

[ویرایش]
مقاله‌های اصلی:ایالت مصر وسلسله خدیوی مصر

مصر همواره از سرزمین‌های مهم برای حکومت اسلامی بوده و تا سال ۱۵۱۷ میلادی که دولتعثمانی بر مصر تسلط یافت در دست خلفایاموی وعباسی وفاطمی بود. در سال ۱۷۹۸ناپلئون بناپارت به مصرلشکرکشی کرد و در سال ۱۸۰۵ میلادیمحمدعلی پاشا از طرف دولت عثمانی حاکم آنجا شده و دودمان جدید مصر را تشکیل داد.

سلطنت مصر

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:سلطنت مصر

برای مدت‌ها مصرتحت‌الحمایهبریتانیای کبیر بود ولی پس ازجنگ جهانی اول بر اثر فشار مردم، استقلال مصر را اعلام کرد. درجنگ جهانی دوم طی سال‌های ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۳ با اینکه مصر بیطرفی خود را اعلام کرده بود اما سرزمین‌های غربی آن در حاشیهدریای مدیترانه از صحنه نبردهای سنگین بین ارتشآلمان و ارتشبریتانیا بود و با آن‌که آلمانی‌هافاصله چندانی باکانال سوئز نداشتند، اما در منطقه‌ای به نامالعلمین شکست خوردند و همین شکست نقطه آغاز شکست‌های دیگر آن‌ها شد.

مصر در سال ۱۹۴۵ به عضویتسازمان ملل متحد درآمد. در سال ۱۹۵۶جمال عبدالناصر به ریاست جمهوریفرانسه به مصر حمله کردند، اما با پشتیبانیشوروی و بی‌طرفیآمریکا، بدون نتیجه خاتمه یافت. در طی سال‌های بعد دو جنگ دیگر نیز بین مصر و دیگر کشورهای عربی بااسرائیل رخ داد. (۱۹۶۷ و ۱۹۷۳)

جنگ شش‌روزه

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:جنگ شش‌روزه

جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷ نبردی بود که از ۵ ژوئن تا ۱۰ ژوئن ۱۹۶۷ میاناسرائیل و کشورهای عربی مصر،سوریه واردن رخ داده و با پیروزی مطلق اسرائیل به پایان رسید. این نبرد نقطه اوج بحرانی بود که از تاریخ ۱۵ مه تا ۱۲ ژوئن ۱۹۶۷ به درازا انجامید و در آناسرائیل با شکست ارتش چند کشور عربی قسمتی از خاک آن‌ها را تصرف کرد.

این جنگ با حمله هوایی ناگهانی اسرائیل به پایگاه‌های هوایی مصر در ۵ ژوئن ۱۹۶۷ آغاز شد و اسرائیل طی ۶ روز موفق شد تانوار غزه وصحرای سینا را از کنترل مصر، شرقاورشلیم وکرانه باختری رود اردن را از کنترل اردن وبلندی‌های جولان را از کنترل سوریه خارج کند. کشورهای عربی همچونعراق،عربستان سعودی،تونس،سودان،مراکش،الجزایر،لیبی وکویت نیز بهاسرائیل اعلام جنگ داده و با اعزام نیروهای کمکی به یاریاردن، مصر وسوریه شتافتند. نتایج این جنگ در ساختژئوپلیتیکمنطقه تأثیرگذار بوده است.

بهار عربی در کشور مصر

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:انقلاب ۲۰۱۱ مصر

در سال ۲۰۱۱ طیانقلابیحسنی مبارک رئیس‌جمهور این کشور برکنار شد ومحمد مرسی با انتخابات جایگزین او شد. در سال ۲۰۱۳ ارتش در راستای اعتراضات مردمی علیه محمد مرسیکودتا کرد و دولت وی را سرنگون نمود. در انتخاباتی که چند ماه بعد برگزار شد،عبدالفتاح سیسی به عنوان رئیس‌جمهور مصر انتخاب شد.

پایتخت‌های پیشین مصر

[ویرایش]
  • منف: (۳۱۰۰ پ. م - ۲۱۸۰ پ. م) نخستین پایتخت مصر
  • اهناسیا: (۲۱۸۰ پ. م - ۲۰۶۰ پ. م)
  • ممفیس، تیب یا طیبه :(۲۰۶۰ پ. م - ۱۷۸۵ پ. م) بار اول پایتختی
  • اواریس :(۱۷۸۵ پ. م - ۱۵۸۰ پ. م)
  • تبس: (۱۵۸۰ پ. م - ۱۰۸۵ پ. م) بار اول پایتختی
  • تانیس :(۱۰۸۵ پ. م - ۹۴۵ پ. م)
  • تبس: (۹۴۵ پ. م - ۶۳۳ پ. م) بار دوم پایتختی
  • سائیس :(۶۳۳ پ. م - ۵۲۵ پ. م)
  • منفیس: (۵۲۵ پ. م –۳۳۲ پ. م)
  • اسکندریه :(۳۳۲ پ. م - ۶۴۱ بعد از میلاد)
  • فُسطاط: (۶۴۱ ب. م - ۷۵۰ ب. م) بار اول پایتختی
  • عسکر: (۷۵۰–۸۶۸ ب. م)
  • قطائع: (۸۶۸–۹۰۵ ب. م)
  • فسطاط (۹۰۵–۹۶۹ ب. م) بار دوم پایتختی
  • قاهره: (۹۶۹ ب. م - تا امروز) پایتخت کنونی

تقسیمات کشوری

[ویرایش]

کشور مصر به ۲۷ استان بخش می‌شود:

مطروح
اسـکندریه
قاهره
جیزه
سینای شمالی
سینای جنوبی


فیوم
بنی‌سویف
منیا
اسیوط
سوهـاج
قـــنا
اُقصُر
اسوان
بحرالاحمر
وادی‌الجدید
۱-استان دقهلیه
۲-استان بحرالاحمر
۳-استان بحیره
۴-استان فیوم
۵-استان غربیه
۶-استان اسکندریه
۷-استان اسماعیلیه
۸-استان اقصر
۹-استان جیزه
۱۰-استان منوفیه
۱۱-استان منیا
۱۲-استان قاهره
۱۳-استان قلیوبیه
۱۴-استان وادی‌الجدید
۱۵-استان شرقی
۱۶-استان سوئز
۱۷-استان اسوان
۱۸-استان اسیوط
۱۹-استان بنی‌سویف
۲۰-استان پورت‌سعید
۲۱-استان دمیاط
۲۲-استان سینای جنوبی
۲۳-استان کفرالشیخ
۲۴-استان مطروح
۲۵-استان قنا
۲۶-استان سینای شمالی
۲۷-استان سوهاج
ناحیه
پرچم مصر
مصر علیا
مصر میانه
مصر سفلی
کانال
سینا
استان سابق

چگالی جمعیت در بیشتر این استان‌ها هزار نفر در کیلومتر مربع است درحالی‌که در سه استان بزرگ مصرتراکم جمعیت تنها ۲ نفر در کیلومتر مربع است.

مردم

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:مردم مصر

شاخص‌های اصلی

[ویرایش]

میانگین سنی در مصر ۲۴/۶ سال است.

امید به زندگی برای مردان ۷۲٫۵ و برای زنان ۷۵٫۵ سال است.

۴۳٪ جمعیت ساکن مناطق شهری هستند.

قبیله‌های مصر

[ویرایش]

تیره‌ها و قبیله‌های ساکن مصر از این قرارند:

همچنین می‌توان به زاغه نشیناناشواعیت اشاره کرد.

تبار بر اساس ژنتیک

[ویرایش]

بر اساس بررسی‌های ژنتیک ۶۸ درصد مردم مصر از تبار بومیانآفریقای شمالی، ۱۷ درصد تبارعرب، ۴ درصدیهودی تبار، ۳ درصد تبارآفریقای شرقی، ۳ درصد تباری ازآسیای کوچک (شامل تمام اقوام بومی باستان قبل از ترک‌ها به‌ویژه یونانی‌ها) و ۳ درصد از تبارجنوب اروپا و دو درصد از سایر تبارهای اقلیت هستند.[۲۲]

جغرافیا

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:جغرافیای مصر
موقعیت مصر

مصر، سرزمین و کشوری است در شمال و شمال شرقی قارهآفریقا که مساحت آن ۱٬۰۱۰٬۴۰۸ کیلومتر مربع بوده و از دیدگاه وسعت بیست و هشتمین کشور جهان محسوب می‌شود. تنها ۵٫۵ درصد از مساحت مصر برای سکونت استفاده می‌شود. ۹۴٫۵ درصد باقیمانده یک بیابان غیرقابل سکونت است.

در شمال مصر دریایمدیترانه و در شرق آندریای سرخ قرار دارد. از سمت جنوب با سودان و از سویغرب با کشورلیبی همسایه است. البته از ناحیه صحرای سینا بهاسرائیل نیز مرتبط می‌شود. پایتخت مصر شهرقاهره است و از دیگر شهرهای مهم آن می‌توان بهاسکندریه،اسوان،جیزه،فیوم وپورت سعید اشاره کرد. شهرهایی مانند سلوم، بردیا، سیدی برانی، مطروح و العلمین نیز به سبب وقایعی که طی جنگ جهانی دوم در آن‌ها به وقوع پیوست مشهور شده‌اند.در شرق و شمال شرقی این کشور شبه جزیره‌ای است کهشبه جزیره سینا خوانده می‌شود و تا پیش از سده نوزدهم در قسمتی به خاک مصر پیوسته بود. اما در سده بیستم کانالی حفر کردند که آن را از خاک مصر جدا کرد و دریای سرخ را به دریای مدیترانه پیوند داد. نام آن،کانال سوئز است که ۱۶۸ کیلومتر طول دارد و چون مسیر ارتباطی میان سه قاره اروپا، آسیا و آفریقا به حساب می‌آید، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

سرزمین مصر به سه قسمت تقسیم می‌شود:

۱. صحرای شرقی یا عربی.
۲. شبه جزیره سینا و زمین‌هاینیل.
۳. صحرای غربی.

مصر آخرین کشوری است کهرود نیل از آن می‌گذرد و سپس بهدریای مدیترانه می‌ریزد. به این خاطر در محل پیوستن آن به دریا، دلتای نیل به‌وجود آمده که سرزمین اصلی کشاورزی اینکشور است. در اطراف این رود نیزکشاورزی رونق بسیار دارد به‌طوری‌که تنها نقاط آباد مصر سواحل نیل است.

شهرها

[ویرایش]

بزرگ‌ترین شهرهای مصر:

شهرجمعیت(۲۰۲۰)[۲۳]
قاهره۷٬۷۳۵٬۰۰۰
اسکندریه۳٬۸۱۲٬۰۰۰
جیزه۲٬۴۴۳٬۰۰۰
پورت سعید۵۳۸٬۰۰۰
سوئز۴۸۸٬۰۰۰
محله الکبری۴۳۱٬۰۰۰
اقصر۴۲۲٬۰۰۰
اسیوط۴۲۱٬۰۰۰
تعداد شهرهای هر استان
استان‌ها
استانشهرهااستانشهرها
اسکندریه۲۳جنوب سیناء۶
اسماعیلیه۷شمال سیناء۶
اسوان۲۳شرقیه۱۹
اسیوط۱۰غربیه۱۲
استان بحر الاحمر۶فیوم۵
بُحیره۱۷قاهره۳۰
بنی سویف۲۵قلیوبیه۸
پورت‌سعید۱۹قنا۱۲
جیزه۱۲کفر الشیخ۱۰
دقهلیه۱۸مطروح۳۰
دمیاط۴منوفیه۲۲
سوهاج۱۱منیا۱۰
سویس۴وادی الجدید۷۰

سیاست

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:سیاست در مصر
جنگنده بمب‌افکن‌هاینیروی هوایی مصر ونیروی هوایی آمریکا در حال انجام یک تمرین نظامی مشترک بر فرازمجموعه اهرام جیزه.

رئیس‌جمهورهای مصر

[ویرایش]

جمال عبدالناصر

[ویرایش]

جمال عبد الناصر (۱۵ ژانویه۱۹۱۸ (میلادی) -۲۸ سپتامبر۱۹۷۰) از۱۹۵۴ تا تاریخ مرگش سال ۱۹۷۰ رهبر مصر بود. جمال عبدالناصر به لحاظ روحیه ناسیونالیستی خود در بین عرب‌ها مشهور می‌باشد. نهضتپان‌عربیسم ناصر که بعد از او پایه گذارشد، در دهه‌های۱۹۵۰ و۱۹۶۰ طرفداران زیادی داشت و هنوز هم بعد از سال‌ها از مرگ او بین عرب‌های طرفدار دارد.

از اقدامات مهم سیاسی او می‌توان بهجنگ شش روزه عرب‌ها واسرائیل و توافقنامهکانال سوئز نام برد. جمال عبد الناصر بر اثرسکته قلبی فوت کرد.وی یکی از کسانی بود که نامخلیج فارس را به نام خلیج عربی خواند و دستور داد تا در تمام مدارس و ادارات مصر، از عنوان «خلیج عربی» استفاده کنند و در نقشه‌های چاپ آن کشور از این نام استفاده شود.

محمد انور السادات

[ویرایش]

محمد انور الساداتسیاست‌مدار و نظامی مصری و برندهجایزه صلح نوبل، سومین رئیس‌جمهوری مصر بود. وی سمت رئیس‌جمهوری کشور مصر را از تاریخ ۱۵ اکتبر ۱۹۷۰ تا روز به قتل رسیدنش به دستجهاد اسلامی در تاریخ ۶ اکتبر ۱۹۸۱ به عهده داشت.

حسنی مبارک

[ویرایش]

مُحَمَّد حُسنی سید مُبارَک (زاده۴ مه۱۹۲۸) از۱۴ اکتبر۱۹۸۱ تا فوریه ۲۰۱۱ (۲۲ بهمن ۱۳۸۹) چهارمین رئیس‌جمهوری جمهوری عربی مصر بود.

مبارک پس از ترقی در نیروی هوایی مصر تا مقام «نایب رئیس‌جمهور» بالا رفت و پس از ترورانور سادات در۶ اکتبر ۱۹۸۱ به ریاست جمهوری رسید.

طبق قانون سال۱۹۷۱ مصر مبارک کنترل کامل کشور را بر عهده داشت و قبل ازقیام مردم مصر به عنوان رئیس‌جمهور مصر از قدرتمندترین حاکمان منطقه به‌شمار می‌رفت.

اما در پی اعتراضات گسترده مردم مصر؛ حسنی مبارک در تاریخ ۱۱ فوریه ۲۰۱۱ (۲۲ بهمن ۱۳۸۹) از ریاست جمهوری مصر استعفا داد. حکومت را به ارتش واگذار کرد و بهشرم الشیخ رفت.

محمد مرسی

[ویرایش]

محمد مرسی رئیس حزب آزادی و عدالت از احزاباخوان المسلمین است که در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۷ ژوئن ۲۰۱۲ پیروز گردید. او به عنوان نخستین رئیس‌جمهور پس ازانقلاب مصر و پنجمین رئیس‌جمهور دائمی مصر بوده است. در ژوئن ۲۰۱۳ موج جدیدی از اعتراضات در مصر شکل گرفته و مخالفان در سالگرد تحلیف مرسی خواستار کناره‌گیری مرسی از قدرت شدند. با شکل‌گیری اعتراضاتمحمد البرادعی رهبری مخالفان را در دست گرفته و چند تن از اعضای کابینه مرسی از جمله نخست‌وزیر استعفا کردند. او در سوم ژوئیه ۲۰۱۳ و در نتیجهٔکودتای ۲۰۱۳ مصر، توسط بیانیهٔ مشترک ارتش مصر،محمد البرادعی، شیخ الازهر و پاپ مسیحیان قبطی مصر از قدرت برکنار شد، بیانیه مذکور راعبدالفتاح سیسی قرائت نمود. ارتش مصر،عدلی منصور، رئیس دادگاه قانون اساسی مصر را به عنوان سرپرست ریاست جمهوری برای دوره انتقالی معرفی کرد. منصور طی چندین روز پس از عزل مرسی،حازم الببلاوی را به عنوان نخست‌وزیر دولت موقت تعیین کرد.

عبدالفتاح سیسی

[ویرایش]

پس از چندین ماه فعالیت دولت موقت عدلی منصور، درانتخابات ریاست‌جمهوری مصر (۲۰۱۴)،عبدالفتاح سیسی که نقشی کلیدی درکودتای ۲۰۱۳ مصر داشت، در رقابت باحمدین صباحی پیروز شده و رئیس‌جمهور مصر گردید.[۲۴][۲۵]

جشن‌ها و عیدها در مصر

[ویرایش]

سالگردها و جشن‌های دینی

[ویرایش]

تعطیلات رسمی در جمهوری مصر

[ویرایش]

جشن‌های مصر

[ویرایش]
  • روز آغاز طغیان آب روز نیل (به عربی:وفاء النیل)، از جشن‌های فرعونی.
  • جشنحنابندان برای عروس‌ها
  • جشن هفت سالگی کودکان.
  • آغاز سال میلادی: یکم ژانویه.
  • جشن نوروز (جشن نیروز یا همان نوروز نزدقبطی‌ها)

اعتقادات مذهبی

[ویرایش]
مسجد محمد علی درقاهره مصر

هرودوت می‌گوید: «در میان انواع بشر، مردم مصر از همه بیشتر پایبند دین و مذهب بوده‌اند.» این مردم در طی دورهٔ تاریخ خود از آغاز تاکنون انواع اعتقادات و اعمال مذهبی خود را که فهم آن امروز مشکل است، در مدتی بیش از سه هزار سال عمل می‌کردند. هر شهری خدایانی جداگانه می‌پرستیدند. آن شهری که معتبرتر می‌شد، بر شان خدایانش افزوده می‌شد.هم‌اکنون مذهب کشور مصر اسلام (اهل سنت) می‌باشد به‌طوریکه ۸۰٪ جمعیت مصر را شامل می‌شوند که از این رقم ۴۰٪ شافعی، ۲۵٪مالکی و ۱۵٪ حنفی می‌باشند و پیروان مذاهب گوناگون در تمام مصر پراکنده هستند و اختصاص به منطقهٔ خاصی ندارند، همچنین ۱۵٪ جمعیت مصر مسیحیقبطی و ۵٪ نیز شیعهٔ اسماعیلی و اثنی‌عشری هستند.[۳۳]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. Goldschmidt, Arthur (1988).Modern Egypt: The Formation of a Nation-State. Boulder, CO: Westview Press. p. 5.ISBN 978-0-86531-182-4. Archived fromthe original on 6 September 2015. Retrieved20 June 2015.Among the peoples of the ancient Near East, only the Egyptians have stayed where they were and remained what they were, although they have changed their language once and their religion twice. In a sense, they constitute the world's oldest nation. For most of their history, Egypt has been a state, but only in recent years has it been truly a nation-state, with a government claiming the allegiance of its subjects on the basis of a common identity.
  2. "Background Note: Egypt".United States Department of StateBureau of Near Eastern Affairs. 10 November 2010. Retrieved5 March 2011.
  3. Crabitès, Pierre (1935).Ibrahim of Egypt. Routledge. p. 1.ISBN 978-0-415-81121-7.Archived from the original on 9 May 2013. Retrieved10 February 2013.... on July 9, 1805, Constantinople conferred upon Muhammad Ali the pashalik of Cairo ...
  4. "Total area km2, pg.15"(PDF). Capmas.Gov – Arab Republic of Egypt. Archived fromthe original(PDF) on 21 March 2015. Retrieved8 May 2015.
  5. "الجهاز المرکزی للتعبئة العامة والإحصاء".www.capmas.gov.eg. Retrieved12 February 2020.
  6. "أقل زیادة فی 10 سنوات.. رحلة الوصول إلی 100 میلیون مصری (إنفوجرافیک)".www.masrawy.com. Retrieved12 February 2020.
  7. ۷٫۰۷٫۱۷٫۲۷٫۳"World Economic Outlook Database, October 2019".IMF.org.صندوق بین‌المللی پول. Retrieved14 December 2019.
  8. "GINI index". World Bank. Archived fromthe original on 9 February 2015. Retrieved8 February 2013.
  9. "2019 Human Development Report". United Nations Development Programme. 2019. Retrieved14 December 2019.[پیوند مرده]
  10. "Constitutional Declaration: A New Stage in the History of the Great Egyptian People". Egypt State Information Service. 30 March 2011. Archived fromthe original on 27 April 2011. Retrieved15 April 2011.
  11. name="USDept of State/Egypt"
  12. Arthur Goldschmidt (1988).Modern Egypt: The Formation of a Nation-State. Westview Press.ISBN 978-0-86531-182-4.
  13. "Egypt Population (2020) - Worldometer".www.worldometers.info (به انگلیسی). Retrieved2020-05-17.
  14. http://statisticstimes.com/demographics/african-countries-by-population.php
  15. «Biblical Hebrew E-Magazine. January, 2005». Ancient-hebrew.org. بایگانی‌شده ازاصلی در ۷ آوریل ۲۰۰۸. دریافت‌شده در۱۰ ژانویه ۲۰۱۲.
  16. معین، محمد: فرهنگ معین، جلد ۳، ص ۴۱۷۰
  17. پیرنیا، حسن. تاریخ ایران باستان، جلد 1، صفحه 29، نشر نگاه.
  18. روحانی، بیژن،دژ ایرانی در مصر، در رادیو زمانه: تاریخ انتشار: ۲۶ خرداد ۱۳۸۷.
  19. CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1iranicaonline.org
  20. آزادی، فیروز، محمودآبادی، سیداصغر:زمینه‌های «عرب شدن» مصر در صدر اسلامبایگانی‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسطWayback Machine (۲۱ تا ۶۴ هجری). در: نشریه: پژوهش‌های تاریخی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان): زمستان ۱۳۹۰ , دوره ۴۷ (دوره جدید) , شماره ۴ (پیاپی ۱۲) ; از صفحه ۳۱ تا صفحهٔ ۵۰.
  21. ۲۱٫۰۲۱٫۱prof.dr. P. Sijpesteijn,Arabisering is niet per se islamisering, Universiteit Leiden, Nieuws & Agenda, ۳۱/۳/۲۰۰۹
  22. National Geographic DNA Analysis: Egyptians population consists of super majority 68% Native North Africans, 17% Arabs, 4% Jewish Diaspora, 3% Eastern African, 3% Asia Minor, 3% Southern European
  23. "Egypt Population (2020) - Worldometer".www.worldometers.info (به انگلیسی). Retrieved2020-05-17.
  24. Shocking reaction to blonde woman caught on video as crowds of men swarm around her as she walks across Cairo university campus, Daily Mail
  25. نگرانی از ادامه مثله‌کردن جنسی زنان در مصر، بی‌بی‌سی فارسی
  26. JPC-DESIGN, whychristmas?com /."Christmas in Egypt on whychristmas?com".www.whychristmas.com (به انگلیسی). Retrieved2020-07-03.
  27. "Holidays and observances in Egypt in 2020".www.timeanddate.com (به انگلیسی). Retrieved2020-07-03.
  28. «Public Holidays in Egypt 2019 | Office Holidays».www-officeholidays-com.cdn.ampproject.org. بایگانی‌شده ازاصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
  29. «StackPath».www.edarabia.com. دریافت‌شده در۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
  30. "Upcoming Egypt Public Holidays (Middle East)".The qppstudio.net website (به انگلیسی). Retrieved2020-07-03.
  31. «Egypt Public Holidays 2020 | GulfTalent».www.gulftalent.com. دریافت‌شده در۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
  32. «Egypt Public Holidays 2020».PublicHolidays.me (به انگلیسی). بایگانی‌شده ازاصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
  33. تاریخ ملل شرق و یونان، تألیف آلبر ماله و ژول ایزاک

منابع

[ویرایش]
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط بهمصر در ویکی‌گفتاورد موجود است.
  • از جمله: اطلس کامل گیتاشناسی؛ لغتنامه دهخدا؛ تاریخ جنگ جهانی دوم ج ۲ (در دانشنامه رشد).
تاریخچه اتحادیه آفریقا
جغرافیای اتحادیه آفریقا
ارگان‌های اتحادیه آفریقا
شورای اتحادیه آفریقا
کمیسیون اتحادیه آفریقا
پارلمان پان آفریقایی
دیوان دادگستری اتحادیه آفریقا
شورای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اتحادیه آفریقا
اتحادیه آفریقا
شورای صلح و امنیت اتحادیه آفریقا
نهادها و آژانس‌های تخصصی
اتحادیه آفریقا
اتحادیه آفریقا
اقتصاد اتحادیه آفریقا
زندگی اتحادیه آفریقا
نظریه
  • :رده:اتحادیه آفریقا
شرکت‌کنندگان
اسرائیل
فلسطینی‌ها
اصلی
طرف‌های دیگر
گروه‌های دیگر
شخصیت‌ها
اسرائیلی‌ها
فلسطینی‌ها
پس‌زمینه
۱۹۲۰–۱۹۴۸
۱۹۴۸–۱۹۷۰
۱۹۶۸–۱۹۸۲
۱۹۷۳–۱۹۸۷
انتفاضه اول
۱۹۸۷–۱۹۹۱
انتفاضه دوم
۲۰۰۰–۲۰۰۵
۲۰۰۶–اکنون
۲۰۰۶–اکنون
دیپلماسی
گاهشمار
۱۹۴۸–۱۹۹۱
دهه ۱۹۹۰
دهه ۲۰۰۰
دهه ۲۰۱۰
سازمان ملل
کتاب مقدس
جای‌ها
کسان
Terms
منابع
کشور مستقل
به طور کامل یا بیشتر در آفریقا
بخشی در آفریقا
Orthographic projection of Africa
دبیران کل جامعه ملل و سازمان ملل
جامعه ملل
(۱۹۱۹–۱۹۴۵)
League of Nations flag: a white star in a pentagon
UN flag: a white map on a blue background
مرتبط
شخصیّت‌ها و اَعلامِقرآنی
شخصیت‌ها
شکل‌های حیات
فراانسانی
دیگران
پیامبران و
نام بُرده شده
اشاره شده
افراد نیک
(پیش ازاسلام)
نام بُرده شده
اشاره شده
دیگر افراد
(پیش از اسلام)
نام بُرده شده
اشاره شده
افراد نام بُرده شده
(پس‌از اسلام)
منسوبان پیامبران
منسوبان نیکِ‌
تصریح‌شده
منسوبانِ‌نیکِ‌
تصریح‌نشده
دیگر منسوبان
گروه‌ها و قبیله‌ها
اقوام وقبایل
نام بُرده شده
اشاره شده
گروه‌ها
نام بُرده شده
اشاره شده
گروه‌های
مکان‌ها، موجودیت‌ها و رویدادها
مکان‌ها
نام بُرده شده
اشاره شده
مکان‌های دینی
موجوداتِ
مادّیِ
غیرانسان
کتاب‌های آسمانی
حیوانات منسوب
اشیای منسوب
بُت‌های نام‌بُرده‌شده
رویدادها
یادداشت: ترتیب نام‌ها بر اساس حروف الفباست. آن‌چه در پرانتز جلوی هر نام آمده است، اکثراً نام‌ها یا صفات دیگری است که در قرآن برای آن نام ذکر شده است؛ یا نسبت آن شخص.
عمومی
کتابخانه‌های ملی
نهادهای پژوهش هنری
سایر
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مصر&oldid=42862871»
رده‌ها:
رده‌های پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp