Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

مساحت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
برایتأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه بهشیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع، با ارائهٔمنابع معتبر بهبهبود این مقاله کمک کنید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد.
یافتن منابع: "مساحت" – اخبار ·روزنامه‌ها ·کتاب‌ها ·آکادمیک ·جی‌استور
(چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید)
مساحت
مساحت‌های این دو مربع و دایره یکسان می‌باشد
نمادهای رایج
A یاS
دستگاه بین‌المللی یکاهامتر مربع (m2)
یکای اصلی اس‌آیm2
تحلیل ابعادیL2{\displaystyle {\mathsf {L}}^{2}}

مساحت یاپهنه، کمیتی استغیر برداری (اسکالر یا نرده‌ای) که بیانگر انداز‌هٔ سطح یک شکل دو بعدی و یا سطوح احجام سه بعدی است. با آن که نخستین بار مفهوم مساحت در بستر هندسه معرفی شد، رد پای آن در دیگر شاخه‌های ریاضی (همانندحساب انتگرال درآنالیز ریاضی) دیده می‌شود.

تاریخچه

[ویرایش]
یک مسأله‌ی هندسی و حل آن بر روی یک پاپیروس مصری

همانند بسیاری از مفاهیم پایهٔ ریاضی (که در دوران پیش از مدرن ایجاد شده‌اند) نمی‌توان تعیین کرد که چه فرد یا افرادی برای نخستین بار مفهوم مساحت را معرفی کرده‌اند. با این حال،الواح گلی بابلی وپاپیروس‌های مصری نمایانگر آشنایی این دو تمدن باستانی با مفهوم مساحت‌اند. ریاضیات این دو تمدن در بیش‌تر موارد تخمینی بر روابط حقیقی مساحت اشکال هندسی بودند؛ زیرا بسیاری از مسائل مطرح شده در این الواح و پاپیروس‌ها محاسبهٔ مساحت زمین‌های زراعی در اشکال گوناگون است. در بسیاری از موارد فرمول یکپارچه‌ای برای محاسبه وجود نداشت و هر مسأله با شیوهٔ مخصوص به خود حل می‌شد؛ هرچند شواهدی مبنی بر آشنایی با روابط مساحت اشکال ساده‌ای همانند مربع، مستطیل، مثلث و دایره (با فرضπ=3{\displaystyle \pi =3}) یافت شده است.[۱]

با ایجادریاضیات برهانی توسط یونانیان باستان، فرمول‌های محاسبهٔ مساحت نیز همانند دیگر روابط ریاضی اثبات شدند و مسائل جدیدی همانند پیدا کردنعدد پی وروش افنا مطرح شدند.

یکای مساحت

[ویرایش]
۱ متر مربع از یکا های مساحت

مساحت یک یکای فرعی درسیستم SI است که مبنای آن مساحت مربعی با ضلع یک متر (۱متر مربع یا m²) است.

یکای مساحت در ایران

[ویرایش]

تا پیش از فراگیری واحدهای متریک در ایران، یکای مساحت (همانند دیگر یکاهای رایج آن دوران) مبتنی بر ابعاد و اندازهٔ بدن انسان و همچنین قرارداد بود. یکاهای مساحت در ایران جریب، قفیز و قصبه بودند. جریب مساحتی در حدود ۱۰۰ متر مربع، قفیز حدود ۱۰۰۰ متر مربع (در برخی نقاط ۱۵۰۰ متر مربع) و جریب نیز حدود ۱۰۰۰ متر مربع (در برخی نقاط ۱۱۰۰ متر مربع) بودند. تا سال ۱۳۱۱ خورشیدی و معرفی یکاهای متریک از سوی دولت، این واحدها (با وجود اختلاف در اندازه‌ی آن‌ها در هر نقطه) تنها واحدهای مساحت رایج ایران بودند که به مرور بامتر مربع وهکتار جایگزین شدند.

در هندسه

[ویرایش]
هندسه
فهرست هندسه‌دانان
براساس دوره
گاه‌شماری دوران مشترک
1–1400s
1400s–1700s
1700s–1900s
روزگار کنونی

شاید بتوان شکل پایهٔ محاسبهٔ مساحت را مستطیل دانست؛ زیرا با بسط و گسترش روابط این شکل می‌توان به روابط دیگر شکل‌های هندسی همانند مربع، مثلث، لوزی، متوازی الاضلاع، دایره (با استفاده از محاسبات انتگرال) و ... دست یافت. با استفاده از استدلال و قضایای ریاضی نیز می‌توان مساحت کل احجام منتظم را (با بهره‌گیری از مساحت اشکال پایه) به دست آورد.

برای به دست آوردن مساحت اشکال نامنتظم می‌توان آن‌ها را به پاره‌های منتظم (مانند مثلث، مستطیل، دایره و ...) تفکیک کرد و با تجمیع مساحت این پاره‌ها، مساحت شکل اصلی را به دست آورد. همچنین برای به دست آوردن مساحت کل احجام نامنتظم، می‌توان مساحت هر سطح را جداگانه محاسبه کرد و با یکدیگر جمع بست.

فرمول‌های مساحت

[ویرایش]
شکلفرمولمتغیرها
مستطیلlw{\displaystyle lw\,\!}l{\displaystyle l} وw{\displaystyle w} به ترتیب اندازه طول و عرض مستطیل هستند.
مربعs2{\displaystyle s^{2}\,\!}s{\displaystyle s} طول یک ضلع مربع است.
متوازی الاضلاعbh{\displaystyle bh\,\!}b{\displaystyle b} طول قاعده وh{\displaystyle h} ارتفاع عمود بر آن است.
لوزی12ab{\displaystyle {\tfrac {1}{2}}ab}a{\displaystyle a} وb{\displaystyle b} طول دو قطر لوزی هستند.
مثلثمتساوی الاضلاع143s2{\displaystyle {\tfrac {1}{4}}{\sqrt {3}}s^{2}\,\!}s{\displaystyle s} طول یک ضلع مثلث است.
مثلث12bh{\displaystyle {\tfrac {1}{2}}bh\,\!}b{\displaystyle b} وh{\displaystyle h} به ترتیبقاعده وارتفاع هستند
مثلث (فرمول هرون)s(sa)(sb)(sc){\displaystyle {\sqrt {s(s-a)(s-b)(s-c)}}\,\!}s{\displaystyle s} نصفمحیط،a{\displaystyle a},b{\displaystyle b} وc{\displaystyle c} طول هر ضلع هستند.
مثلث12absin(C){\displaystyle {\tfrac {1}{2}}ab\sin(C)\,\!}a{\displaystyle a} وb{\displaystyle b} دو ضلع دلخواه وC{\displaystyle C} زاویه بین شان است.
ذوزنقه12(a+b)h{\displaystyle {\tfrac {1}{2}}(a+b)h\,\!}a{\displaystyle a} وb{\displaystyle b} طول دو ضلع موازی وh{\displaystyle h} فاصله بین شان (ارتفاع) است.
شش ضلعیمنتظم323s2{\displaystyle {\tfrac {3}{2}}{\sqrt {3}}s^{2}\,\!}s{\displaystyle s} طول یکی از اضلاع است.
هشت ضلعیمنتظم2(1+2)s2{\displaystyle 2\left(1+{\sqrt {2}}\right)s^{2}\,\!}s{\displaystyle s} طول یکی از اضلاع است.
چند ضلعی منتظمns24tan(π/n){\displaystyle {\frac {ns^{2}}{4\cdot \tan(\pi /n)}}\,\!}s{\displaystyle s} طول یک ضلع وn{\displaystyle n} تعداد اضلاع است.
12ap{\displaystyle {\tfrac {1}{2}}ap\,\!}a{\displaystyle a}شعاعدایره فرضی محیط بر چندضلعی وp{\displaystyle p} محیط چندضلعی است.
دایرهπr2 یا πd24{\displaystyle \pi r^{2}\ {\text{یا}}\ {\frac {\pi d^{2}}{4}}\,\!}r{\displaystyle r}شعاع وd{\displaystyle d} قطر است.
قطاع دایره12r2θ{\displaystyle {\tfrac {1}{2}}r^{2}\theta \,\!}r{\displaystyle r} وθ{\displaystyle \theta } به ترتیبشعاع و زاویه (برحسبرادیان) هستند.
بیضیπab{\displaystyle \pi ab\,\!}a{\displaystyle a} وb{\displaystyle b} دو شعاع بیضی هستند.
مساحت کل یکاستوانه2πr(r+h){\displaystyle 2\pi r(r+h)\,\!}r{\displaystyle r} وh{\displaystyle h} به ترتیبشعاع وارتفاع هستند.
مساحت جانبیاستوانه2πrh{\displaystyle 2\pi rh\,\!}r{\displaystyle r} وh{\displaystyle h} به ترتیبشعاع وارتفاع هستند.
مساحت کلمخروطπr(r+l){\displaystyle \pi r(r+l)\,\!}r{\displaystyle r} وl{\displaystyle l} به ترتیبشعاع و مولد مخروط (r2+h2{\displaystyle {\sqrt {r^{2}+h^{2}}}}) هستند.
مساحت جانبیمخروطπrl{\displaystyle \pi rl\,\!}r{\displaystyle r} وl{\displaystyle l} به ترتیبشعاع و مولد مخروط (r2+h2{\displaystyle {\sqrt {r^{2}+h^{2}}}}) هستند.
مساحت کلکره4πr2 or πd2{\displaystyle 4\pi r^{2}\ {\text{or}}\ \pi d^{2}\,\!}r{\displaystyle r} وd{\displaystyle d} به ترتیبشعاع وقطر کره هستند.
مساحت کلکره بیضوی4πabc{\displaystyle 4\pi abc}مانند کره

a=شعاع b X=شعاع c Y=s=شعاع Z

مساحت کلهرمB+PL2{\displaystyle B+{\frac {PL}{2}}\,\!}B{\displaystyle B} مساحت قاعده،P{\displaystyle P} محیط قاعده وL{\displaystyle L} ارتفاع عمود بر آن هستند.

منابع

[ویرایش]
  1. ایوز، هاورد و. (۱۳۷۹).آشنایی با تاریخ ریاضیات. مرکز نشر دانشگاهی.
داده‌های کتابخانه‌ای: کتابخانه‌های ملیویرایش در ویکی‌داده
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مساحت&oldid=42929126»
رده:
رده‌های پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp