| المتوکل علی الله | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| دهمینخلیفه ازخلافت عباسیان | |||||
| سلطنت | ۱۰ اوت ۸۴۷ – ۱۱ دسامبر ۸۶۱ | ||||
| پیشین | واثق | ||||
| جانشین | منتصر | ||||
| زاده | مارس ۸۲۲ | ||||
| درگذشته | ۱۱ دسامبر ۸۶۱ | ||||
| همسران | اسحاق بنت الاندلسیه نسیب المتوکلیه قبیحه فریده محبوبه | ||||
| فرزند(ان) |
| ||||
| |||||
| دودمان | خلافت عباسیان | ||||
| پدر | معتصم | ||||
| مادر | شجاع | ||||
متوکل (نام کامل وی:أبو الفضل جعفر المتوکل علی‌الله بن المعتصم بن الرشید بن المهدی)خلیفه عباسی بود که در سال‌های ۸۴۷ تا ۸۶۱ میلادی درسامرا فرمان راند. متوکل پس از درگذشت برادرشواثق با کمک غلامان ترک بر تختخلافت نشست و به دست آنان هم به قتل رسید.
او نخستین خلیفه عباسی بود که مذهبشافعی اختیار کرد؛ او همچنین درفقه وسنت مطالعه کرده بود. در زمان او طوفان سختی بربغداد وبصره وکوفه وعراق وزید و چهارپایان و کشت و خواربارها از میان رفت و قحطی وخشکسالی فراگیر شد. در این دوره،بیزانسی‌ها نیز به قلمرو عباسی دست‌اندازی می‌کردند. آغاز خلافت متوکل همزمان با قدرت یافتن ترکان در حکومت بود. خود متوکل به دست شماری از ترکان درباری به قتل رسید. وی از فاسدترین خلفای عباسی بود. چهار هزار کنیز داشت و افتخارش این بود که با همه آنها خوابیده است.[۱]
برخلافمأمون که سیاست مذهبی میانه‌روی داشت، متوکل بهاهل حدیث نزدیک شد و آنان قدرت یافتند و به برخی از آنان اجازه داد، که روایات رؤیت خدا را نقل کنند. او حاکمانمعتزلی را برکنار کرد،محنة خَلق قرآن را پایان داد، واحمد بن حنبل را، که نماد ایستادگی اهل حدیث بود، گرامی داشت. به همین دلیل حنبلیان او را «محیی السنه» (احیاکنندهٔسنت) لقب دادند. اوناصبی بود و بهعلی بن ابی طالب بی‌احترامی می‌کرد وحرم حسین بن علی را ویران کرد.[۲]همچنین او فردی بسیارایرانی‌ستیز بود و علاوه بر مخالفت با شیعیان با ایرانیان که اکثر آنها در آن زمانزرتشتی بودند هم دشمنی می ورزید و به مکان‌های زرتشتی هم بی‌حرمتی می‌کرد؛ به‌طوری که دستور دادسرو باستانی و مقدس زرتشتیان در شهرکاشمر را نابود کنند.[۳]
