مْتْسْخِتا (بهگرجی:მცხეთა) پایتخت پیشین پادشاهی تاریخیگرجستان شرقی، در ایالتشیدا کارتلی واقع شده‌است. متسختا از شهرهای قدیمیگرجستان است. بنای آن در نیمهٔ دوم هزارهٔ اول پیش از میلادعیسی مسیح نهاده شده‌است.[۱]
اکنون این شهر در نوار باریکی در طول ساحل رودمتکواری وآراگوی کشیده شده و تقریباً به طول کامل توسط کوهستان‌ها، احاطه شده‌است. در دوره‌های گذشته این شهر به استحکامات و ساختمان‌های پیوسته‌ای متصل بود که تا دامنهٔ کوه‌های اطراف کشیده می‌شد و بر روی هم باپایتخت، مرکز دولتی بزرگی را تشکیل می‌دادند.[۱]
دورهٔ رشد متسختا از قرن‌های اولیهٔ عصر مسیحیت آغاز و تا قرن ششم میلادی ادامه یافته‌است. پس از انتقال پایتخت بهتفلیس در قرن ۶ میلادی، متسختا باکلیساهای متعدد وکلیساهای جامعی که بعدها در آنجا ساخته می‌شود، به عنوان مرکز دینی کشور باقی می‌ماند.
متسختای امروز با آثار معماری و باستانی ارزشمند خود همچون یک موزه است. کاوش‌هایی که در شهر و پیرامون آن صورت گرفته آثار ارزشمندی از نمونه‌های فرهنگ مادی هزارهٔ اول پیش از میلادحضرت عیسی (ع) تا قرن‌های ۱ تا ۶ میلادی را در بر می‌گیرد.
بررسی محل‌ها، ساختمان‌های مسکونی و بناهای مربوط به آن و همچنین ظروف متعدد خانگی و جواهرات، نشان دهندهٔ شکوفاییتاریخ تمدن شهر است. متسختا همچنین به عنوان یکی از مراکز مهم آثار معماری باستانیگرجستان شناخته می‌شود. هنگام ورود به شهر از شمال از طریق جاده یا از غرب از طریق راه آهن، معبد جواری که در بالای صخره‌ای کوهستانی که درست در روبه روی بلوک هی مسکونی در محل تلاقی دو رود قرار دارد خود نمایی می‌کند. معبد جواری یکی از ارزشمندترین آثار معماری باستانیگرجستان است (۶۴ تا ۵۸۵ میلادی). این بنا قدیمی‌ترین نمونهٔ ساختمان‌های گنبدی است. ساختمان صومعه چنان به نظر می‌رسد که از درون صخره، به سوی قلهٔ مخروطی آن بیرون آمده است. جواری به ویژه هنگام شب در زیر تابش نورافکن‌ها زیباتر دیده می‌شود.
درست در مرکز متسختا،کلیسای جامع «سوِتیتسخُوِلی» قرار دارد که در آغاز سدهٔ ۱۱ میلادی توسط معمارگرجی، آرساکیدزه ساخته شده‌است. این بنای عظیم به سبب معماری بسیار زیبا و ارزشمند خود و ترکیب قطعات حجاری‌های هنرمندانه روی سنگ قابل توجه بسیار است.
در فاصلهٔ کمی ازکلیسای سوتیتسخوولی،صومعهٔ سامتاورو، یکی دیگر از نمونه‌های برجستهٔ معماری همان عصر قرار دارد. هنگام نزدیک شدن به مستختا در طول جادهٔ نظامی گرجستان ستون سنگی بلندی در ساحل رو به رویآراگوی، در سمت چپ قرار دارد. این ستون یادبود در محل مرگایلیا چاوچاوادزه، مشهورترین نویسنده و اندیشمندگرجستان سربرافراشته است. جمعیت این شهر در سال ۲۰۰۶ برابر با ۱۹۴۲۳ تن بوده‌است.[۲]
ترکیب اصلی اقتصادی این منطقه کشاورزی، باغداری و پرورش گوسفند می‌باشد که این فعالیت آخر، در مناطق مرتفع تیانتی، توشِتی و کازبگی صورت می‌گیرد. جاده‌های نظامیگرجستان از این منطقه یعنی از میانتفلیس و مرز بافدراسیون روسیه می‌گذرد. این منطقه با توجه به بسته بود مسیرآبخازیا مهم‌ترین کانال تردد جاده‌ایگرجستان وروسیه می‌باشد.
بیشترین صنایع این منطقه در متسختا و توشتی قرار دارد. ضمن اینکه پیست‌های اسکی در بخش گودائوری این منطقه واقع می‌باشد. نرخ بیکاری در این منطقه ۶ درصد گزارش شده‌است.[۳]
_rivers.jpg)
.jpg)
