ماه تنهاقمر طبیعیزمین است. این قمر با حدود یک چهارمقطر زمین تقریباً برابر عرضاسترالیا است. ماه بزرگ‌ترین قمر طبیعی درمنظومه شمسی نسبت به اندازه بزرگیسیاره‌ای که به دور آن می‌چرخد، می‌باشد.
این قمر پنجمین قمر بزرگ درسامانه خورشیدی است. به‌طور کلی ماه بزرگتر از هرسیاره کوتوله شناخته شده است. ماه یک جرم سیاره‌ای است که یک جسم سنگی متمایز را تشکیل می‌دهد و آن را به یک سیاره اقماری تحت تعاریفژئوفیزیکی این اصطلاح تعریف می‌کند. ماه فاقد هر گونهاتمسفر،هیدروسفر یامیدان مغناطیسی قابل توجهی است.گرانش سطحی آن حدود یک ششمگرانش زمین است (۰٫۱۶۵۴ گرم). قمرمشتریآیو تنها قمر منظومه شمسی است که گرانش وچگالی سطحی بالاتری نسبت به ماه دارد. گردش به دور زمین در فاصله متوسط ۳۸۴۴۰۰ کیلومتر (۲۳۸۹۰۰ مایل)،[۱۸] یا حدود ۳۰ برابر قطر زمین، تأثیر گرانشی آن اندازه زمانیروز زمین را طولانی می‌کند و محرک اصلیجزر و مد زمین است. گردش ماه به دور زمین یک دوره تقریبی ۲۷٫۳ روزه دارد. در طول هر دوره سینودیک ۲۹٫۵ روزه، مقدار سطح قابل مشاهده ای که توسط خورشید روشن می‌شود از صفر تا ۱۰۰٪ متغیر است و در نتیجه فازهای قمری که اساس ماه‌های یک تقویم قمری را تشکیل می‌دهند، ایجاد می‌شوند. ماه به صورت جزر و مدی به زمین قفل شده است، به این معنی که طول یک چرخش کامل ماه روی محور خود باعث می‌شود که همان سمت آن (سمت نزدیک) همیشه رو به زمین باشد و روز قمری کمی طولانی‌تر مانند روز سینودی است. دوره زمانی. با این حال، ۵۹٪ از کل سطح ماه را می‌توان از زمین از طریق تغییر در پرسپکتیو به دلیلرخ‌گردی مشاهده کرد. پذیرفته‌شده‌ترین توضیح مبدأ نشان می‌دهد که ماه حدود ۴٫۵۱ میلیارد سال پیش، اندکی پس از زمین، از قطعات ناشی از برخورد غول پیکر بین سیاره و جسم فرضی به اندازه مریخ به نام Theia شکل گرفت. سپس به دلیلبرهم کنش جزر و مدی با زمین به مدار وسیع‌تری فرورفت. سمت نزدیک ماه با ماریاهای آتشفشانی تیره ("دریاها") مشخص شده است، که فضاهای بین ارتفاعات پوسته درخشان باستانی و دهانه‌های برخوردی برجسته را پر می‌کند. بیشتر حوضه‌های ضربه‌ای بزرگ و سطوح مادیان تا پایان دوره ایمبریا، حدود سه میلیارد سال پیش، در جای خود قرار داشتند. سطح ماه نسبتاً غیرانعکاسی است، با انعکاس کمی روشن‌تر از سطح آسفالت فرسوده. با این حال، به دلیل داشتنقطر زاویه‌ای بزرگ، ماه کامل درخشان‌ترینجرم آسمانی در آسمان شب است. اندازه ظاهری ماه تقریباً مشابه اندازه خورشید است و به آن اجازه می‌دهد در طول یک خورشید گرفتگی کامل، خورشید را تقریباً به‌طور کامل بپوشاند. هم برجستگی ماه در آسمان زمین و هم چرخه منظم مراحل آن، ارجاعات فرهنگی و تأثیراتی را برای جوامع بشری در طول تاریخ فراهم کرده است. چنین تأثیراتی را می‌توان در زبان، نظام‌های تقویمی، هنر و اسطوره‌ها یافت. اولین جسم مصنوعی که به ماه رسید، فضاپیمای بدون خدمه لونا ۲ شوروی سابق در سال ۱۹۵۹ بود. به دنبال آن اولین فرود موفقیت‌آمیز توسط لونا ۹ در سال ۱۹۶۶ انجام شد. تنها ماموریت‌های انسانی در ماه تا به امروز، برنامه آپولو ایالات متحده بوده است که دوازده فضانورد مرد را بین سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ بر ماه فرود آورد. این ماموریت‌ها و بعداً بدون سرنشین. سنگ‌های ماه برگشتی که برای ایجاد درک دقیق زمین‌شناسی از منشأ ماه، ساختار داخلی و تاریخ بعدی استفاده شده‌اند.[۱۰][۱۱][۱۲]
پویانمایی برخوردتیا با زمین نخستین و تشکیل ماه (قرمز>خاکستری)، نسبت بزرگی جرم‌های آسمانی دقیق نیست.
ماه ۴٫۵۱ میلیارد سال پیش،[ج] نزدیک به ۶۰ میلیون سال پس از تشکیل منظومهٔ شمسی ایجاد شد. چندین سازوکار برای چگونگی پدید آمدن ماه پیشنهاد شده است[۱۳] مانند جدا شدن ماه ازپوستهٔ زمین در اثرنیروی گریز از مرکز[۱۴] (که باید گردش اولیهٔ زمین بسیار قوی بوده باشد)،[۱۵] نیروی جاذبهٔ ماه دیگری که پیشتر تشکیل شده است[۱۶](که برای آن بایداتمسفر زمین به طرز غیرمنطقی گسترش یافته باشد که انرژی ماه عبوری راهدر دهد)،[۱۵] تشکیل همزمان ماه و زمین از آغاز به صورتقرص برافزایشی (که نبود یا کمبود فلزها در ماه را نمی‌تواند توضیح دهد).[۱۵] هیچ‌کدام از این فرضیه‌ها نمی‌تواندتکانه زاویه‌ای بزرگ میان ماه و زمین را تأمین کند.[۱۷]
فرگشت ماه
فرضیهٔ پذیرفته‌تر برای پدیداری ماه این است که سامانهٔ ماه-زمین پس از برخورد جِرمی به بزرگیمریخ (به نامتیا) بازمین نخستین به‌وجود آمده است (فرضیه برخورد بزرگ). برخورد باعث شد جرم‌هایی از زمین کَنده وارد مدار زمین شود سپس با گذشت سال‌ها این جرم‌ها یکپارچه شدند و ماه شکل می‌گیرد.[۱۸][۱۹]
در کنفرانس ۱۹۸۴کونا،هاوایی، فرضیهٔ برخورد بیش از همه مورد پذیرش قرار گرفت:
پیش از کنفرانس شرکت کنندگان به سه دسته تقسیم می‌شدند، آنهایی که به سه نظریهٔ سنتی تشکیل ماه باور داشتند، گروه اندکی که تازه داشتند برخورد بزرگ را جدی می‌گرفتند و دستهٔ بزرگی که در میانه قرار داشتند، نسبت به بحث بی‌تفاوت بودند و معتقد بودند که این بحث هرگز به نتیجه نمی‌رسد. پس از کنفرانس تنها دو گروه اصلی وجود داشت: گروه طرفداران برخورد بزرگ و ندانم‌گراها[۲۰]
برخوردهای بزرگ در دوران آغازین منظومهٔ شمسی بسیار معمول بوده است،شبیه‌سازی کامپیوتری برخوردهای پرقدرت نشان داده که جرم هسته ماه با گشتاور (حرکت زاویه دار) سامانه زمین-ماه همخوانی دارد، همچنین شیبه سازی‌های قدیمی نشان دادند که بیشتر جرم ماه از جرم برخوردکننده گرفته شده است و نه از زمین نخستین؛[۲۱] اما شبیه‌سازی‌های تازه‌تر بیان می‌دارد که بخش زیادی از جرم ماه از زمین نخستین گرفته شده است.[۲۲][۲۳][۲۴][۲۵] دیگر جرم‌های داخلسامانه خورشیدی مانندوستا و مریخ بر اساس شهاب سنگ‌هایی که از آنها به دست آمده ترکیب‌هایایزوتوپی بسیار متفاوتی از اکسیژن و تنگستن نسبت به آنچه در زمین است دارند اما ماه و زمین ترکیب‌های ایزوتوپی تقریباً یکسانی دارند. نزدیکی ایزوتوپ‌های ماه و زمین می‌تواند ناشی از آمیخته شدن بخارهایی باشد که پس از برخورد ایجاد شده است[۲۶] البته بر سر این مطلب هنوز اختلاف نظر وجود دارد.[۲۷]
برخورد بزرگ انرژی زیادی آزاد کرد و مواد آزاد شده دوباره در اثرنیروی گرانش به سامانهٔ ماه-زمین تبدیل شد. این احتمالاً باعث مذاب شدن لایهٔ بیرونی زمین و تشکیل اقیانوسی از مواد مذاب شده است؛[۲۸][۲۹] به طریق مشابه ماه تازه تشکیل شده هم تأثیر پذیرفته و اقیانوسی از مواد مذاب در سطحش تشکیل شده است که عمق آن از ۵۰۰ کیلومتر تا ۱۷۳۷ کیلومتر برآورد می‌شود.[۲۸] همچنین پوستهٔ چهرهٔ دورتر ماه ۵۰ کیلومتر از چهرهٔ نزدیک تر ماه ضخیم‌تر است، پژوهشگران هنوز در این باره تحقیق می‌کنند.[۳۰]
در حالی که فرضیهٔ برخورد بزرگ بسیاری از شواهد را توضیح می‌دهد اما همچنان سوالات بسیاری بی‌پاسخ مانده است که مهم‌ترین آنها دربارهٔ ترکیبات ماه است.[۳۱]
در سال ۲۰۰۱ گروهی از دانشگاه کارنگی واشینگتن گزارشی بسیار دقیق از ایزوتوپ‌هایسنگ‌های ماه ارایه کردند.[۳۲]با کمال تعجب آنها دریافتند که سنگ‌های به‌دست آمده ازبرنامه فضایی آپولو همان نشانه‌های ایزوتوپی را داشتند که سنگ‌های زمین داشت اما با تقریباً با تمام جرم‌های دیگر سامانهٔ خورشیدی متفاوت است. این مشاهده به این دلیل غیرقابل انتظار بود که تصور می‌شود بیشتر مادهٔ سازندهٔ ماه ازتیا گرفته شده است در سال ۲۰۰۷ نیز اعلام شد که کمتر از ۱ درصد احتمال این وجود دارد که تیا و زمین نشانه‌های ایزوتوپی یکسان داشته باشند.[۳۳] در سال ۲۰۱۲ اعلام شد که دیگر نمونه‌های گرفته شده از ماه توسط آپولو ایزوتوپ‌های تیتانیم یکسان با زمین دارند.[۳۴]
بر طبق یافته‌های جدید آب در ماه موجود است[۳۵][۳۶][۳۷][۳۸] و برخلاف زمین، ماه دارایهوا،زندگی ومیدان مغناطیسی نیست. نمی‌توان گفت که ماه کاملاً غیرفعال است، زیرا «ماه‌لرزه» را باید نشانه‌ای از وجود نوعی حرکت در درون آن دانست. ماه در دوران گذشته،آتشفشان‌هایی داشته است؛ اما غالب حفره‌هایی را که در آن می‌بینیم، نتیجه اصابت سنگ‌های آسمانی در نخستین روزهای شکل‌گیری آن است. بعضی از این حفره‌ها عظیمند برای نمونه عمق حفرهنیوتون ۸٬۰۰۰ متر است. هنگامی که سفینه فضاییشوروی به ناملونا ۳ از پشت ماه عکس گرفت، دانشمندان دیدند که روی پنهان ماه درست مانند روی آشکار آن نیست. در آنجا، تعداد حفره‌ها بسیار بیشتر بود؛ اما به‌طور کلی، از حفره‌های روی آشنای ماه کوچک‌تر بودند.
جو کره ماه نسبت به جوّ زمین بسیار رقیق و ناچیز است و به این دلیلصدا در جوّ ماه منتقل نمی‌شود و سطح ماه مکانی خاموش و بی‌صداست. فقدان جوّ واقعی به این معنی است که در سطح ماه، مولکول‌های هوا نیز وجود ندارند تا نور خورشید را بپراکنند و با این کار در آسمان ماه ایجاد رنگ کنند؛ به این دلیل، آسمان ماه همیشه سیاه است.[۳۹] نبودِ جو همچنین باعث می‌شود کهشهاب‌سنگ‌های کوچک و بزرگ که پیش از رسیدن به زمین در هوا می‌سوزند، در آسمان ماه نسوزند و به‌آسانی به سطح ماه برسند و با شدت به آن اصابت کنند.[۳۹]
در کرهٔ ماه همچنین سنگبازالت به فراوانی یافت می‌شود. در زیر بیشتر سطح ماه، گدازههای بازالتی در جریان‌اند. پس از برخورد شهاب‌های کهن به سطح ماه به خاطر نازک شدن سطح،گدازههای بازالت به سطح راه یافت و بخش‌های عظیمی از رویه کره را پوشاند. این مناطق بازالتی و تیره‌رنگ کره ماه به نام دریاوارهای ماه شناخته می‌شوند.[۴۰]
خاک ماه تقریباً یک‌رنگ و در همه‌جاخاکستری‌رنگ است و با گرد و غباری پوشیده شده که اصطلاحاً خاکه‌سنگ نامیده می‌شود. ماه در زمین خود صفحاتزمین‌ساختی ندارد و از آنجا که در کره زمین کوه‌ها در نتیجه فشرده شدن این صفحات به هم پدید می‌آیند در ماه پدیدهکوهزایی منشأ زیرسطحی ندارد و تنها بر اثر برخورد شهاب‌ها است که ماه دارای پستی و بلندی‌هایی شده است. ماه مثل زمین روز و شب دارد. روز ماه آن قدر گرم است که می‌تواند سرب را ذوب کند. پدیدهُ تفاوت مفرط دمای شب با روز (°۱۵۳-) و (°۱۲۳+) درجه سلسیوس نتیجهُ دیگری از نبودن جو در ماه است.[۴۱]
بیش از ۴٬۵ میلیارد سال پیش، سطح ماه به شدت توسطشهاب‌سنگ‌ها بمباران شد و گودال‌های زیادی به نام دهانه در سطح آن به‌وجود آمدند. وسعت بعضی از این دهانه‌های برخوردی به ۳۰۰ کیلومتر (۱۸۵ مایل) می‌رسد که توسط دیواره‌هایی از کوه‌های سنگی که بر اثر برخورد شهاب‌سنگ‌ها به‌وجود آمده‌اند، محصور شده‌اند. بعضی از گودال‌ها، دیوارهای تراس دار یا حلقه‌های کوهستانی هم مرکز داشته و در اکثر آنها قله‌هایی نیز وجود دارند. دهانه‌هایی که رگه‌های بزرگ و درخشانتوف نام دارند، بسیار تماشایی هستند. تعدادی از گودال‌های بزرگتر ازگدازه آتشفشانی پر شده و دریاهایی در سطح ماه به‌وجود آورده‌اند.
سوی رو به زمین کره ماه (سوی نزدیک)، ظاهری بسیار متفاوت نسبت به سوی دور آن دارد. علت آن اینست که پهنه‌های زیادی از این سوی ماه بر اثر فعالیت‌های آتشفشانی با گدازههای تیره‌رنگ پوشیده شده‌اند وآبگیروارهای گوناگونی را به‌وجود آورده‌اند ولی سوی دور ماه همچنان به شکل قدیم یعنی آکنده از گودال باقی‌مانده است.[۴۲]
انسان‌ها از قدیم از کرهٔ ماه و چرخشِ منظم آن برایگاهشماری، به‌ویژه در کشاورزی بهره می‌گرفتند، مسافران و دریانوردان نیز از نور و حضورِ ماه برای جهت‌یابی وناوبری استفاده می‌کردند؛ ماه همچنین در اسطوره‌های اقوام حضور زیادی دارد و در برخی فرهنگ‌ها حتی آن را به عنوان یکایزد پرستش می‌کرده‌اند.گرانش (جاذبه) ماه باعث به‌وجود آمدنجزر و مد آب‌های کره زمین می‌شود و گرانش کره ماه همچنین باعث باثبات ماندن محور گردش زمین به دور خود می‌شود که در صورت عدم وجود ماه،انحراف محوری زمین مرتباً تغییر می‌کرد و این امر باعث آشفته شدن آب و هوا و فصل‌ها در زمین می‌شد.[۳۹]
از آنجا که همیشه یک سمت ماه به سوی زمین است؛ به‌طور متوسط، ماه در هر ۲۷٫۳۲۱۶۶۱ روز یک بارتناوب مداری یا نجومی دارد (یعنی نسبت به یک ستاره ثابت یکبار بدور زمین حرکت انتقالی دارد) که با حرکت وضعی آن نیز برابر است؛ و به‌طور متوسط در هر ۲۹٫۵۳۰۵۸۹ روز یک بار تناوب هلالی دارد (یعنی هر بار زاییده شدن هلال ماه) که دقیقاً با یکشبانه‌روز در کره ماه و همچنین با یکماه قمری درتقویم قمری برابر است.[۴۴][۴۵][۴۶]
زمین با نیروی گرانش ماه را به سوی خود می‌کشد. اگر انسان ماه را که در حقیقت بی‌وقفه به دور سیاره ما می‌چرخد، از گردش بازمی‌داشت، ماه فقط برای مدت کوتاهی ثابت می‌ایستاد، آنگاه با سرعتی فزاینده به سمت زمین می‌شتافت و در نهایت با آن برخورد می‌کرد. البته این عمل میسر نیست. ماه از همان زمان‌های اولیه با سرعتی برابر ۳۶۵۹ کیلومتر در ساعت به دور زمین در حال گردش بوده است. در اثر این حرکت گردشی، یک نیرویگریز از مرکز به سمت خارج ایجاد می‌شود، که درست به اندازه نیروی گرانش زمین که به سمت داخل کشش دارد، است. این دو نیروی مخالف، اثر یکدیگر را به‌طور متقابل خنثی می‌کنند، به نحوی که ماه همواره برمدار خود باقی می‌ماند.
خورشید خود می‌درخشد، ماه را از این رو می‌بینیم که خورشید به آن می‌تابد. اگر آن روی ماه که به سوی ماست، به‌طور کامل مورد تابش خورشید قرار گیرد، ما ماه را به صورت قرص کامل و به عبارت دیگر در حالت بدر مشاهده می‌کنیم. اگر نور خورشید فقط قسمتی از آن روی ماه را که بسوی ماست دربر گیرد، ما ماه را بر حسب میزان تابش نور به صورت هلال باریک نوری، نیم قرص یا به صورت یک گلوله تقریباً گرد نورانی می‌بینیم. این پدیده‌های نوری را فازها یا صورت‌های مختلف ماه می‌نامند.
هنگامی که ماه در جهت تابش خورشید قرار گیرد، دیده نمی‌شود، زیرا در تابش شدید خورشید محو می‌گردد و علاوه بر این، آن روی ماه که بسوی ماست مورد تابش واقع نمی‌گردد. این وضعیت راماه نو می‌نامیم. اکنون ماه بر روی مدار خود به حرکت ادامه می‌دهد و پس از چند روز به‌طور محسوسی در سمت چپ یا در شرق خورشید واقع می‌شود. در این وضعیت قسمت کوچکی از نیمه رو به زمین ماه، تحت تابش نور خورشید قرار می‌گیرد. در این دوران ماه را در اوایل شب به صورت داس باریکی که البته روز به روز بر قطر هلال آن افزوده می‌شود، مشاهده می‌کنیم، زیرا در این وضع ماه بعد از خورشید غروب می‌کند.
تقریباً یک هفته پس از ماه نو، از دید ناظر زمینی، ماه دقیقاً از پهلو مورد تابش نور خورشید واقع می‌شود. در این حالت انسان نیمی از ماه را تاریک و نیم دیگر را روشن می‌یابد؛ این وضعیتیک‌چهارم نخست نامیده می‌شود. دوباره یک هفته بعد، ماه از دید این ناظر، دقیقاً در مقابل خورشید قرار می‌گیرد. در این حالت ماه به صورت قرص کامل نورانی می‌شود، که به آنبدر (یا در اصطلاح عامیانه ماه شب چهاردهم) می‌گویند.
از این حالت به بعد از قطر قسمت نورانی ماه کاسته می‌شود. تقریباً هفت روز پس از بدر، دوبارهیک‌چهارم دوم حادث می‌شود. ماه در این حالت از دید ناظر زمینی اکنون در سمت راست یا در غرب خورشید قرار دارد و به عبارت دیگر قبل از طلوع خورشید در آسمان صبحگاهی پدیدار می‌شود، تا بالاخره دوباره به وضعیت ماه نو می‌رسد.
ماه نزدیک‌ترین جِرم آسمانی به زمین است و کرهٔ ماه در حدود سی برابر قطر زمین از زمین فاصله دارد. میانگین فاصلهٔ ماه تا زمین ۳۸۴٬۴۰۳ کیلومتر و قطر ماه ۳٬۴۷۶ کیلومتر است. به‌خاطر این نزدیکیِ نسبیِ فاصله، ماه در آسمان شب تقریباً به‌اندازهٔ خورشید دیده می‌شود، و گاه با گذر از جلوِ خورشید، باعثخورشیدگرفتگی نیز می‌شود.
مَهتاب نوری است که ازخورشید آمده و از سطح ماه رو به کره زمین بازتابانده شده. نور تقریباً در مدت ۱٫۳ثانیه فاصله بین زمین تا ماه را طی می‌کند.
این تصاویر هلال‌های مختلف ماه را در طول یک ماه نشان می‌دهد.نمایزمین از ماه که در ۲۴ دسامبر ۱۹۶۸ به‌وسیله ویلیام بیل اندرس در سفرآپولو ۸ عکس‌برداری شده است.
همیشه ۵۰ درصد سطح ماه در معرض نور خورشید قرار دارد. میزان ناحیه روشن ماه، به موقعیت ماه نسبت به زمین و خورشید بستگی دارد. اندازه ناحیه قابل رویت، از کاملاً تاریک تا ماه کامل متغیر است. این دوره کامل هشت مرحله دارد که اهله ماه نامیده می‌شوند. چرخهگام‌های ماه، هر ۲۹٫۵۳ روز کامل می‌شود.
سَمتِ پنهانِ ماه نیمکره‌ای از کرهٔ ماه است که به‌طور دائمی ازکرهٔ زمین روی‌گردان است. سمتِ رو به زمین از کرهٔ ماه راسمت پیدای ماه می‌نامند. سمت پنهان ماه نخستین بار در سال ۱۹۵۹ توسطکاوشگرلونا ۳ شوروی عکس‌برداری شد و نخستین رؤیت مستقیم با چشم انسان در سال ۱۹۶۸ و در جریان مأموریتآپولو ۸ صورت گرفت. تا امروز جمعاً ۲۴ انسان موفق به مشاهدهٔ عینی سمت پنهان ماه شده‌اند. این افراد فضانوردان مأموریت‌هایآپولو ۸ و آپولو ۱۰ تا ۱۷ بوده‌اند.[۴۷]
انسان تاکنون ۷۳ مأموریت فضایی به سوی ماه انجام داده است. تغییرات دمایی زیاد بر سطح ماه، تابش‌های زیان بار کیهانی و بارش انواع شهاب‌سنگ‌هااسکان انسان در ماه را با دشواری‌هایی روبه‌رو می‌کند. پژوهشگران آژانس فضایی ژاپن موفق به کشف حفره‌ای گدازه‌ای در کره ماه شده‌اند که به باور آنها این حفره مکانی مناسب برای ساخت اقامتگاه‌های فضایی در آینده‌ای نه چندان دور خواهد بود.[۴۸]
سفر به ماه با فناوری‌های کنونی سه روز به درازا می‌کشد[۳۹] و ماه تنها کره خارج از زمین است که انسان‌ها بر آن گام نهاده‌اند. در سال۱۹۶۹ سازمانناسا اعلام کرد که نخستین فضانوردان به نام‌هاینیل آرمسترانگ وباز آلدرین در قالبپروژه آپولو بر سطح ماه فرود آمدند.
در سال ۲۰۰۷ بنیاد جایزهٔ ایکس با همراهی گوگل جایزه لونار ایکس گوگل را جهت تشویق و ترغیب فعالیت‌های تجاری به سمت ماه راه‌اندازی کردند. برای نخستین اقدام خصوصی که تا پایان مارس ۲۰۱۸ برای رسیدن به ماه با یک فرودگر رباتیک صورت می‌گرفت، جایزه‌ای به مبلغ ۲۰ میلیون دلار، و برای دستیابی به شاخص‌های فراتر از آن نیز یک جایزهٔ ۱۰ میلیون دلاری در نظر گرفته شده‌بود.[۴۹][۵۰] بر پایه گزارش‌ها، تا ماه اوت ۲۰۱۶ تعداد ۱۶ تیم در این رقابت شرکت می‌کرده‌اند.[۵۱] در ژانویه ۲۰۱۸ این بنیاد اعلام کرد که با توجه به این که هیچ‌یک از تیم‌های فینالیست قادر نخواهند بود که تا پیش از موعد مقرر اقدام به پرتاب فضاپیما کنند، این جایزه غیرقابل دریافت خواهد بود.[۵۲]
در اوت ۲۰۱۶ دولت ایالات متحده آمریکا اجازهٔ فرود بر روی ماه را برای یکشرکت نوپای مستقر در این کشور با نام «مون اکسپرس» صادر کرد.[۵۳] این اولین باری بود که حق انجام چنین کاری به یک سرمایه‌گذاری خصوصی اعطا می‌شد. این تصمیم به‌عنوان سابقه‌ای در نظر گرفته می‌شود که به تعریف استانداردهای نظارتی برای فعالیت‌های تجاری در اعماق فضا در آینده کمک کرد. از آن زمان تاکنون عملیات شرکت‌ها به روی زمین یا اطراف آن محدود شده است.[۵۳]
در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۸ ناسا اعلام کرد که نه شرکت بازرگانی در قالب آنچه که با عنوان خدمات محموله‌های قمری تجاری شناخته می‌شود، برای رسیدن به قراردادی با یکدیگر رقابت خواهند کرد که طبق آن قرارداد قادر خواهند بود تا محموله‌های کوچکی را به ماه ارسال کنند.جیم برایدنستاین، مدیر ناسا گفته است: «ما در حال بنا کردن یک قابلیت آمریکایی بومی هستیم تا به سطح ماه رفت و آمد کنیم.»[۵۴]
علاوه بر ردپاهای برجای مانده از فعالیت‌های انسانی بر روی ماه، تأسیسات دائمی از پیش معین‌شده‌ای نظیراثر هنریموزهٔ ماه، پیام‌های حسن نیت آپولو ۱۱، پلاک قمری، یادبودفضانورد افتاده، و مصنوعات دیگری نیز وجود داشته‌اند.
یک تصویر رنگی اززمین درپرتوی فرابنفش که در طول مأموریتآپولو ۱۶ از سطح ماه به ثبت رسیده است. سمت روز سیاره مقدار زیادی از نورماورای بنفش خورشید را بازتاب می‌دهد، اما سمت شب آن نوارهای ضعیفی از انتشار پرتوهای ماورای بنفش ازشفق‌های قطبی را نشان می‌دهد که به‌واسطهٔذرات باردار شده پدید آمده‌اند.[۵۵]
ماه محلی مناسب برای استقرار تلسکوپ‌ها است[۵۶] چون فاصلهٔ آن بازمین کم است، نگرانی برای قوهٔ دید نجومی در آن وجود ندارد، دهانه‌های نزدیک قطب‌های ماه به‌طور دائمی تاریک و سرد بوده و برایتلسکوپ‌های فروسرخ سودمند و کاربردی هستند.رادیو تلسکوپ‌های مستقر در سوی دیگر ماه نیز در برابر تداخل باامواج رادیویی زمین محافظت می‌شوند.[۵۷] اگرچه خاک ماه برای بخش‌های متحرکتلسکوپ‌ها مشکلاتی را ایجاد می‌کند، اما ترکیبنانولوله‌های کربنی واپوکسی می‌تواند در ساخت آینه‌هایی با قطر تا ۵۰ متر به‌کار گرفته‌شود.[۵۸] تلسکوپ سمت‌الرأس قمری با استفاده ازمایع یونی با کمترین هزینه ساخته می‌شود.[۵۹]
در آوریل ۱۹۷۲ در مأموریتآپولو ۱۶ با استفاده از طیف‌سنج/دوربین فرابنفش دور طیف‌ها و تصاویر نجومی متنوعی درطیف فرابنفش به‌ثبت رسید.[۶۰]
با وجود این که سطح‌نشین‌هایلونا پرچم‌هایشوروی را برروی ماه پراکنده کرده بودند، و پرچم‌های ایالات متحده توسطفضانوردان آپولو به‌طور نمادین در منطقهٔ فرودشان کاشته شده‌بودند، اما هیچ کشوری ادعای مالکیت بر هیچ‌یک از بخش‌های سطح ماه را ندارد.[۶۱] روسیه، چین و ایالات متحدهٔ آمریکا هرسه عضوپیمان فضای بیرونی سال ۱۹۶۷ هستند،[۶۲] که بر پایهٔ آن، ماه و تمام فضای بیرونی به‌عنوان قلمروی همهٔ بشریت شناخته شده‌اند.[۶۱] این پیمان استفاده از ماه را به استفاده با اهداف صلح‌آمیز محدود کرده و استقرار تأسیسات نظامی وجنگ‌افزارهای کشتارجمعی را صراحتاً منع کرده است.[۶۳]
در سال ۱۹۷۹پیمان ماه ایجاد شد تا بهره‌برداری از منابع ماه توسط هر یک از کشورها را محدود کند، اما این پیمان تا ماه نوامبر ۲۰۱۶ تنها توسط ۱۸ کشور به امضا رسیده و تصویب شده‌بود که هیچ‌یک از آنها مشغول برنامهٔاکتشاف فضایی انسانی که راه‌اندازی آن به‌عهدهٔ خودش بوده‌باشد نبوده یا برنامه‌ای برای اجرای آن نداشته است.[۶۴] گرچه چندین شخص حقیقی ادعای مالکیت بر بخش‌ها یا کلیت ماه را داشته‌اند، اما هیچ‌یک از این‌ها معتبر و موثق در نظر گرفته نشده‌اند.[۶۵][۶۶][۶۷]
تضاد نور میان ارتفاعات درخشان‌تر و دریاوارهای تاریک باعث خلق الگوهایی می‌شوند که از نظر فرهنگ‌های مختلف به‌شکل‌هایی نظیر انسانی در ماه، خرگوش، بوفالو و اشکال دیگری دیده شده‌اند. ماه در بسیاری از تمدن‌های باستانی و ماقبل تاریخی دارای شخصیت یک خدای قمری و دیگر پدیده‌هایفراطبیعی بوده است، و ترویج مناظر طالع‌بینی ماه امروزه نیز ادامه دارد.
دردین نیاهندواروپایی شخصیت خدای مذکری به‌نام مت‌نات[چ] به ماه نسبت داده شده است.[۶۸]سومری‌های باستان معتقد بودند که ماه همان خداینانا، پدراینانا، ایزدبانوی سیارهٔزهره، واوتو، خدای خورشید بوده است.[۶۹][۷۰] نانا بعداً با نام سین شناخته‌شد[۶۹][۷۰] و منحصراً به افسون و جادوگری ربط پیدا کرد.[۶۹] در اسطوره‌شناسی یونانی-رومی خورشید و ماه به‌ترتیب به‌عنوان مرد و زن نمود یافته‌اند (هلیوس/سل وسلنه/لونا).[۶۸] این سیر تکاملی منحصر به شرق دریای مدیترانه است،[۶۸] و در سنت یونان آثار یک خدای قمری مذکر در پیکرهٔمنلائوس حفظ شده است.[۶۸]
در شمایل‌نگاری بین‌النهرینیهلال نماد اصلی نانا-سین بود.[۷۰] درهنر یونان باستان، سلنه، ایزدبانوی ماه، با یک هلال در پوشش سر خود تصویر شده است؛ آرایش این هلال به گونه‌ای است که یادآور شاخ است.[۷۱][۷۲] چیدمانماه و ستاره نیز بهعصر برنز بازمی‌گردد، جایی که این نماد نمایانگر ترکیب خورشد و ماه، یا ماه و سیارهٔ زهره بوده است. این نماد به‌عنوان نشانآرتمیس وهکاته استفاده‌شد، و سپس به‌واسطهٔ حمایت هکاته، به‌عنوان نمادبیزانتیوم مورد استفاده قرار گرفت.
در اواخرقرون وسطی، سنت نمادینی برای نمایش دادن خورشید و ماه با صورت شکل گرفت.
ماه را در فارسی ماج و ماس و مج و مهیر نیز گفته‌اند. صورت‌های این واژه درزبان‌های ایرانی کهن‌تر مانگ بوده است.[۷۴] در ادبیات عرفانی همچنینگوهر شب‌چراغ کنایه از ماه است.
درستاره‌شناسی کهن گفته می‌شد که خانهٔ ماه سرطان است و شرف او در ثور است و این‌که ماه در فلک اول است و یکی از کواکب یا سیارات سبعه است.در ادبیات فارسی تابان، شب‌گرد، ناشسته‌رو، مهرپرور از صفات و شمع، چراغ، مشعله، شعله، نقره چنبر، دایره، شیشه، ساغر، پیمانه، قرص، ترنج، سیب، نسرین، صندل، پنبه، گوی، کف، پنجه از تشبیهات ماه است.[۷۴]
↑There are a number ofnear-Earth asteroids, including3753 Cruithne, that areco-orbital with Earth: their orbits bring them close to Earth for periods of time but then alter in the long term (Morais et al, 2002). These arequasi-satellites – they are not moons as they do not orbit Earth. For more information, seeOther moons of Earth.
↑Themaximum value is given based on scaling of the brightness from the value of −12.74 given for an equator to Moon-centre distance of 378 000 km in the NASA factsheet reference to the minimum Earth–Moon distance given there, after the latter is corrected for Earth's equatorial radius of 6 378 km, giving 350 600 km. Theminimum value (for a distantnew moon) is based on a similar scaling using the maximum Earth–Moon distance of 407 000 km (given in the factsheet) and by calculating the brightness of theearthshine onto such a new moon. The brightness of the earthshine is[ Earthalbedo ×(Earth radius / Radius ofMoon's orbit)2 ] relative to the direct solar illumination that occurs for a full moon. (Earth albedo = 0.367;Earth radius = (polar radius × equatorialradius)½ = 6 367 km.)
↑The range of angular size values given are based on simple scaling of the following values given in the fact sheet reference: at an Earth-equator to Moon-centre distance of 378 000 km, theangular size is 1896arcseconds. The same fact sheet gives extreme Earth–Moon distances of 407 000 km and 357 000 km. For the maximum angular size, the minimum distance has to be corrected for Earth's equatorial radius of 6 378 km, giving 350 600 km.
↑Lucey et al. (2006) give107 particles cm−3 by day and105 particles cm−3 by night. Along with equatorial surface temperatures of 390K by day and 100 K by night, theideal gas law yields the pressures given in the infobox (rounded to the nearestorder of magnitude): 10−7Pa by day and 10−10 Pa by night.
↑Smith, David E.; Zuber, Maria T.; Neumann, Gregory A.; Lemoine, Frank G. (1 January 1997). "Topography of the Moon from the Clementine lidar".Journal of Geophysical Research.102 (E1): 1601.Bibcode:1997JGR...102.1591S.doi:10.1029/96JE02940.
↑۷٫۰۷٫۱Matthews, Grant (2008). "Celestial body irradiance determination from an underfilled satellite radiometer: application to albedo and thermal emission measurements of the Moon using CERES".Applied Optics.47 (27): 4981–93.Bibcode:2008ApOpt..47.4981M.doi:10.1364/AO.47.004981.PMID18806861.
↑۸٫۰۸٫۱A.R. Vasavada, D.A. Paige, and S.E. Wood (1999). "Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits".Icarus.141 (2): 179–193.Bibcode:1999Icar..141..179V.doi:10.1006/icar.1999.6175.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑۹٫۰۹٫۱Lucey, P.; Korotev, Randy L.; et al. (2006). "Understanding the lunar surface and space-Moon interactions".Reviews in Mineralogy and Geochemistry.60 (1): 83–219.doi:10.2138/rmg.2006.60.2.
.svg)
.gif)
.jpg)
.jpg)
