مالاوی ، که رسماًجمهوری مالاوی نامیده میشود ، کشوری محصور در خشکی درجنوب شرقیآفریقا است . این کشور از غرب بازامبیا ، از شمال و شمال شرقی با تانزانیا و از شرق، جنوب و جنوب غربی با موزامبیک هممرز است . مالاوی بیش از 118,484 کیلومترمربع (45,747 مایل مربع) وسعت دارد و جمعیت تخمینی آن 22,224,282 نفر (تا ژوئیه 2025) است. لیلونگوه پایتخت و بزرگترین شهر آن است ، در حالی که سه شهر بزرگ بعدی عبارتند از بلانتیر ، مزوزو و زومبا ، پایتخت سابق
مالاوی، کشوری استمحصور در خشکی؛ واقع در جنوب شرقی آفریقا که از شرق، جنوب شرقی، جنوب، جنوب غربی باموزامبیک و از شمال غربی و غرب بازامبیا و از شمال، شمال شرقی و غرب باتانزانیا مرز مشترک دارد.
جمهوری مالاوی تا سال ۱۹۶۴ مستعمره بریتانیا بود. نام مالاوی از نام ماراوی که نام قدیمی قومنیانجا است و از ساکنان اصلی این ناحیه هستند گرفته شدهاست.
زبان رسمی مالاوی زبان انگلیسی است وزبان چوایی نیز به عنوان زبان محلی رسمیت دارد. اقوام اصلی مالاوی عبارتند از چوایی (۳۲٫۶۷ درصد جمعیت کشور)، یائو (۲۰٫۵ درصد)، و لوموه (۱۷٫۶ درصد).واحد پول این کشورکواچای مالاوی است. این کشور دارای حکومت، جمهوری چند حزبی با یک مجلس است.
در مورد دین مردم مالاوی آمار دقیقی در دست نیست اما پژوهشها نشان میدهد که حدود ۶۸ درصد از مردم این کشور مسیحی، ۲۵ درصد مسلمان هستند و ۵ درصد نیز پیرو ادیان دیگر میباشند.[۱]
محدودهٔ مالاوی امروز پیش از اینکه موجی از مهاجرانبانتوزبان به این سرزمین بیایند جمعیت اندکی از شکارچیان و گردآوران داشت. مردمان بانتو در سدهٔ دهم از سوی شمال وارد این منطقه و دیگر مناطق جنوبیتر آفریقا شدند. هرچند بیشتر بانتوها به راه خود به سوی جنوب ادامه دادند، گروههایی از آنها در مالاوی مانده و گروههای قومی مختلفی را با نیای مشترک در این منطقه تشکیل دادند.[۲]
در سال ۱۵۰۰ میلادی قبایل این ناحیه مملکتی به نام پادشاهی «ماراوی» تشکیل دادند که از سوی شمال ازانخوتاکوتای امروزی شروع میشد و تا رودخانه زامبزی ادامه مییافت و از جهت دیگر از دریاچهٔ مالاوی تا رودلوآنگوا، در زامبیای امروزی، ادامه داشت.[۳] کمی پس از سال ۱۶۰۰، یعنی زمانی که بیشتر این منطقه تحت فرمان یک حاکم محلی درآمده بود، افراد قبایل محل با بازرگانان پرتغالی مواجه شده و به دادوستد و ایجاد ائتلاف با آنها پرداختند.
در سال ۱۷۰۰ میلادی اما، پادشاهی مستقر در محدوده مالاوی از هم پاشید و قبایل گوناگون هر یک کنترل بخشی از این محدوده را بهدست گرفتند.[۴] از اواسط دههٔ ۱۸۰۰ میلادی، فروشندگان عرب وسواحلبرده، به اوج فعالیت خود در این منطقه رسیدند و هر ساله در حدود ۲۰ هزار نفر از مردم مالاوی را به بردگی کشیده و در انخوتاکوتا و کیلوه به فروش رساندند.[۵]
مالاوی، در ادامهٔ تاریخ خود، از جمله مستعمرات بریتانیا بودهاست، این کشور در سال ۱۸۹۱ به صورت مستعمرهٔ بریتانیا درآمد و در سال ۱۹۰۷ به سبب قرار داشتن در کناردریاچهٔ نیاسا، نیاسالند خوانده شد.
از سال ۱۹۵۳ تا سال ۱۹۶۴ این کشور بهرودزیای شمالی و جنوبی پیوست و فدراسیون رودزیا و نیاسالند را تشکیل داد. مالاوی در ۶ ژوئیه ۱۹۶۴ از این فدراسیون جدا و به عنوانکشوری مستقل رسماً از بریتانیا اعلام استقلال کرد.
پایههای دموکراسی در کشوری که از زمان استقلال در سال ۱۳۴۳ تا سال ۱۳۷۲ فقط با وجود یک حزب اداره میشد، هنوز چندان محکم نشدهاست. در چنین شرایطی، بیش از ۷۵۰ هزار آواره موزامبیکی در این کشور نیز زمینه ایجاد مشکلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را بیش از پیش فراهم میکند.
در سال ۱۹۶۴ دکتر هاستینگز کاموزو باندا رئیسجمهور مالاوی شد و تنها حزب سیاسی تا سال ۱۹۹۳ حزب کنگرهٔ مالاوی بود. برای اولین بار انتخابات به صورت چند حزبی در سال ۱۹۹۴ برگزار شد.باکیلی مولوزی از حزب اتحاد دموکراتیک پیشرو به عنوان رئیسجمهور برگزیده شد. در سال ۲۰۰۴ میلادی نیزبینگو وا موتاریکا به سمت رئیسجمهور مالاوی انتخاب شد.
برداشت دولت از ذخایر ارزی در خردادماه سال ۹۰، بر بحران کمبود سوخت در این کشور دامن زد و اعتراضهای ضد دولتی را سبب شد. در حالی که به دلیل کشته و زخمی شدن برخی معترضان به سیاستهای دولتی، به موتاریکا پیشنهاد شده بود از قدرت کنارهگیری کند اما وی سی ام تیرماه با رد خواسته مخالفان تأکید کرد 'کمبود ذخایر ارزی با کمبود سوخت نباید به عنوان نشانهای از زمامداری بد یا شکست حکومت تلقی شود'.
موتاریکا، مخالفان و رهبران سازمانهایجامعه مدنی مالاوی را به اجیر کردن آشوبطلبان برای غارت اموال در شهرها به منظور دامن زدن به این آشوبها متهم کرد و یک روز بعد گزارش شد که در خونبارترین تظاهرات دولتی در سالهای اخیر، ۱۸ نفر به دلیل شلیک تیرهای واقعی از سوی پلیس کشته شدند و ۲۷۵ نفر نیز به زندان افتادند.
ناآرامیها که بیش از یک ماه به طول انجامید، سرانجام با میانجیگری سازمان ملل متحد و برخی سراناتحادیه آفریقا خاتمه یافت. اما همین امر، سبب افزایش نارضایتیهای مردم و گروههای سیاسی مخالف از دولت موتاریکا شده بود. از سوی دیگر، تعلیق فعالیتهای کمیسیون ملی انتخابات از سوی موتاریکا در سیزدهم آذرماه ۱۳۸۹ به دلیل مفقود شدن ۹ میلیون دلار هزینه انتخابات منطقهای که قرار بود در فروردین ماه برگزار شود، نشان از ضعف سیستم مالی و نظارتی در این کشور دارد. رئیسجمهوری پیش از موتاریکا نیز برای رسیدگی به پروندهاختلاس ۱۲ میلیون دلاری و فساد مالی خود به دادگاه میرود.
در سال ۲۰۱۲ انتقال قدرت بهجویس باندا در مالاوی به دلیل درگذشت موتاریکا، رئیسجمهوری پیشین، سرنوشت این کشور فقیر را در دستان نخستین رئیس دولت زن درجنوب آفریقا قرار داد. بینگو وا موتاریکا، رئیسجمهوری ۷۸ ساله مالاوی، هفدهم فروردین ماه ۹۱، ۵ آوریل ۲۰۱۲، به دلیل عارضه قلبی درگذشت و بر اساس قانون اساسی این کشور، معاون او باید ریاست دولت را بر عهده بگیرد.
جویس باندا دختر یک افسر پلیس بوده و به علت تلاشهای خود در زمینه آموزش دختران محروم در سطح بینالمللی شناخته شدهاست. انتقادهای سال ۱۳۸۹ باندا دربارهٔ مسئله جانشینی، سبب اخراج او ازحزب ترقیخواه دموکراتیک موتاریکا شد. روی کار آمدن باندا به عنوان یکی از فعالانحقوق بشری و مسائل زنان که از حمایت کشورهای غربی نیز برخوردار است، راه دریافت کمکهای مالی بیشتر را برای این کشور فراهم میکند.
در سال ۱۳۵۰ روابط ایران و کشور مالاوی در جنوب آفریقا آغاز و سفیر ایران درکنیا در مالاوی نیزآکرودیته شد. پس از انقلاب ۵۷ در ایران، به دلیل نوع رابطه مالاوی با اسرائیل، دولت جمهوری اسلامی ایران از معرفی سفیر خود در نایروبی به عنوان آکرودیته در مالاوی خودداری کرد. اما به دنبال تغییر رئیسجمهور و شروع به کار خانم باندا رئیسجمهور مالاوی و دگرگونی سیاست خارجی این کشور، روابط دوکشور مجدداً برقرار و این کشور به صورت آکرودیته سفارت جمهوری اسلامی ایران در تانزانیا - دارالسلام میباشد.[۶]
مالاوی کشوری است محصور به خشکی در جنوب شرق قاره آفریقا. پایتخت این کشور شهرلیلونگوه (Lilongwe) با ۶۴۶ هزار نفر میباشد. مساحت مالاوی ۱۱۸٫۴۸۴کیلومتر مربع و جمعیت آن حدود ۱۹ میلیون نفر میباشد. مالاوی از کوچکترین کشورهای آفریقا است.
شهربلانتایر پایتخت تجاری مالاوی است که در حدود ۳۵۰ کیلومتری جنوب شهر لیلنگوه پایتخت سیاسی این کشور قرار دارد.
دره بزرگ آفریقا از شمال به جنوب از خاک مالاوی میگذرد و در شرق این دره،دریاچه مالاوی واقع شدهاست. دریاچه مالاوی (نام دیگر: دریاچه نیاسا) حدود یکسوم از مساحت این کشور را پوشاندهاست.[۷]رودخانه شایر از انتهای جنوبی این دریاچه جریان مییابد و ۴۰۰ کیلومتر جلوتر، در خاک موزامبیک، بهرودخانه زامبزی میپیوندد. دریاچه مالاوی، دوازدهمین دریاچه بزرگآب شیرین در جهان است.[۸]
آبوهوای مالاوی در مناطق پست جنوب کشور بسیار گرم و در بلندیهای شمالی معتدل است. دمای هوا بین ماههاینوامبر وآوریل بالا است و بین این ماهها بارانهای استوایی میبارد و رعد و برق زیادی رخ میدهد. بارش زیاد در اواخر ماه مارس به اوج خود میرسد.[۹]
مالاوی در میان کمتوسعهیافتهترین و متراکمترین کشورها از نظر جمعیت است. حدود ۸۲ درصد از جمعیت این کشور در روستاها زندگی میکنند و اقتصاد مالاوی بر کشاورزی استوار شدهاست و فراوردههای کشاورزی ۹۰ درصد از صادرات آن را تشکیل میدهند.
واحد پول مالاوی،کواچا، با واحد جزء (تامبالا) نام دارد. صادرات مالاوی را، تنباکو، چای و شکر تشکیل میدهند. مالاوی از اعضایکشورهای همسود و اتحادیهٔ آفریقاست.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد وبرنامه جهانی غذا، طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵، حدود ۲۹ درصد جمعیت حدود ۱۳ میلیونی مالاوی، دچارسوء تغذیه بودند که این کشور را در رتبه بیست و یکم جهانی قرار میداد.
از سوی دیگر، سرانهتولید ناخالص داخلی مالاوی بر اساس گزارش سال ۱۳۸۹ صندوق بینالمللی پول ۳۲۲ دلار بود (یکصد و هشتادم جهان). گزارش سال ۱۳۸۸بانک جهانی این رقم را ۳۱۰ ذکر کرد (یکصد و هفتاد و هشتم جهان).
به نوشته وبگاه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، 'از سال ۱۳۸۵ مالاوی در برنامه تسهیل برای کشورهای مقروض گنجانده شد و از اواخر سال ۱۳۸۷ نیز آمریکا، این کشور را واجد شرایط دریافت حمایتهای مالی در برنامهابتکار چالش هزاره دانست.
مشکلات اقتصادی مالاوی از سال ۲۰۱۱ پس از اینکه نهادهای بینالمللی که معمولاً ۴۰ درصد از بودجه این کشور را پشتیبانی میکردند، کمک خود را به دلیل نگرانیهای مربوط به حقوق بشر در این کشور متوقف کردند، وخیمتر شد.صندوق بینالمللی پول برنامه ۷۹ میلیون دلاری خود برای مالاوی را بر سر سیاست اقتصادی رئیسجمهوری پیشین این کشور متوقف کرده بود. توقف کمک موجب کمبود شدید دلار شد که به دلیل کاهش چشمگیر فروش دخانیات که منبع اصلی درآمد خارجی مالاوی است، به وجود آمد.
با روی کار آمدن یک رئیسجمهوری جدید در این کشور و اقدامات وی برای ترمیم روابط مالاوی با حامیان بینالمللیاش، صندوق بینالمللی پول در سال ۲۰۱۲ اعلام کرد سرگرم مذاکره با مالاوی در مورد یک برنامه اقتصادی جدید است که با یکوام از سوی این سازمان مورد پشتیبانی قرار میگیرد.
زبان رسمی مالاوی زبان انگلیسی است وزبان چیوا نیز به عنوان زبان محلی رسمیت دارد. اقوام اصلی مالاوی عبارتند ازچیوا (۳۲٫۶۷ درصد جمعیت کشور)، یائو (۲۰٫۵ درصد)، و لوموه (۱۷٫۶ درصد).
در مورد دین مردم مالاوی آمار دقیقی در دست نیست اما پژوهشها نشان میدهد که حدود ۶۸ درصد از مردم این کشور مسیحی، ۲۵ درصد مسلمان هستند و ۵ درصد نیز پیرو ادیان دیگر میباشند.[۱]قبایل ناراضی مسیحی که اکثریت آنها در شمال کشور اقامت داشتند از نتایج انتخابات که رئیسجمهوری مسلمان از جنوب را سرکار آورده بود راضی نبوده و در نتیجه ستادی خشونتآمیز علیه مسلمانان به راه انداختند.در سال ۱۹۹۹ شورشیهای مسیحی حدود ۲۰۰ مسجد را در مالاوی به آتش کشیده شده بودند که هشت سال پس از آن،بینگو وا موتاریکه رئیسجمهور این کشور که پیرو مذهبکاتولیک مسیحیت است ستادی برای بازسازی و مرمت مساجد به آتش کشیده شده راهاندازی کرد.[۱۰]
در برخی مناطق این کشور سنت پاکسازی جنسی اجرا میشود؛ که در آن دختران پس از نخستین قاعدگی خود به عنوان نشان بلوغ خود باید با مردی رابطه جنسی انجام دهند. برخی از این دختران تنها ۱۲ ساله دارند.سنتهای مربوط بهپاکسازی جنسیکوساسا فومبی: «پاکسازی جنسی» دختران تازه بالغ درست پس از اولین عادت ماهانه.کولووا کوف: «پاکسازی جنسی» زنان و مردان تازه بیوه پس از مرگ همسرشان.فیسی یا هینئا: به مردی گفته میشود که در مواردی که یک زوج برای بچه دار شدن مشکل دارند به جای شوهر با زن همبستر میشود. در سالهای اخیر این لقب برای همه مردانی که در اجرای سنتهای جنسی مشارکت میکنند به کار برده میشود.[۱۱]
به گزارش رسانهها در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۷ سازمان ملل متحد بدنبال شایعه حضورخونآشامها در مالاوی و قتل پنج شهروند عادی نیروهای خود را از دو منطقه در جنوب این کشور خارج کرد. در گزارشهای امنیتی اداره امنیت و سلامت سازمان ملل متحد آمدهاست: «مردم این مناطق به شدت تحت تأثیر داستانهای مربوط به خونآشامی و وجود خونآشامها در منطقه هستند… و این شایعات ازموزامبیک، کشور همسایه مالاوی آغاز شدهاست».
خبرگزاریرویترز گزارش داد که شماری از شهروندان بومی به دلیل اعتقاد به پدیدار شدن این موجودات خونآشام ۵ نفر را کشتهاند.
در سال ۲۰۰۲ نیز در پی پخش شایعه حضور خونآشامها در این کشور، خشونتهای مشابهی به وقوع پیوست.
رئیسجمهوری مالاویپیتر موتاریکا، در واکنش به این وقایع آن را «دلهرهآور و تکاندهنده» خواندهاست.[۱۲]
به جز سازمان ملل متحد، برخی دیگر ازسازمانهای غیرانتفاعی نیز فعالان خود از این منطقه تخلیه و اعلام کردند فعالیتهای این گروهها تا زمان عادی شدن وضعیت به حالت تعلیق درآمدهاست.[۱۲]