| ماسول | |
|---|---|
| ساتراپ کاریا | |
 مجسمه‌ای متعلق به ماسول مربوط به ۳۷۷ تا ۳۵۳ پ. مموزه پوشکین | |
| سلطنت | ۳۷۷–۳۵۳ پ. م |
| تاج‌گذاری | ۳۷۷ پ. م |
| پیشین | هکاتومنوس |
| جانشین | آرتمیس دوم |
| زاده | هالیکارناس |
| درگذشته | ۳۵۳ پ. م هالیکارناس،ساتراپی کاریا،شاهنشاهی هخامنشی |
| آرامگاه | |
| همسر(ان) | آرتمیس دوم |
| دودمان | خاندان هکاتومن |
| پدر | هکاتومنوس |
ماسول،موزول،ماسولوس یاموزولوس (۳۷۷–۳۵۳ پیش از میلاد) (بهیونانی:Μαύσωλος یا Μαύσσωλλος)، (بهکاریایی:[𐊪𐊠] 𐊲𐊸𐊫𐊦 Mauśoλ) به معنای «بسیار خوشبخت» حاکم و ساتراپکاریا که در اصل از ساتراپی‌هایشاهنشاهی هخامنشی در آسیای کوچک محسوب می‌شد، بود. او به واسطه موقعیت قدرتمندی که پدرش هکاتومنوس (کاریایی: 𐊴𐊭𐊪𐊳𐊫 K̂tmño) که جانشینتیسافرن ساتراپ ایرانی کشته شده در ساتراپی کاریا شده و سلسله موروثی هکاتومن را بنیان نهاده بود، از مقام پادشاه و ساتراپ برخوردار شد. وی بیشتر به خاطر مقبره‌ای (زیارتگاه و بنای یادبود) که به دستور همسرشآرتمیس دوم (که خواهرش نیز بود) درهالیکارناس مرکز ساتراپی کاریا برای او ساخته و نامگذاری شده بود شناخته می‌شود.ماسول در ۳۶۲ پیش از میلاد به همراه ساتراپی‌های هخامنشی در غرب آسیای کوچک براردشیر دوم شورید و توانست بخشهای زیادی ازایونیا و چند جزیرهٔ یونانی را به تصرف درآورد سپس در همکاری بارودسی‌ها علیه یونانیان جنگید.
ماسول بزرگترین پسرهکاتومنوس، یککاریایی بومی بود که در پی قتلتیسافرن، در حدود ۳۹۵ سال پیش از میلاد، از طرف شاهنشاه ایران به عنوان ساتراپ کاریا منصوب شد. پس از مرگ هکاتومونوس پسرش ماسول با تأییدشاهنشاهی هخامنشی بر تخت ساتراپیکاریا شد.
ماسول درشورش بزرگ ساتراپ‌ها،[۲] هم از جانب فرمانروای خود یعنیاردشیر دوم و هم (مدت زمان کوتاهی) علیه او شرکت داشت. در سال ۳۶۶ پیش از میلاد، ماسول بنا به درخواست اردشیر دوم، به همراهوادفرداد ساتراپلیدی بر ضدآریوبرزن، یکی از اعضایشورش بزرگ ساتراپ‌ها شرکت کرده وآدرامیتیون را محاصره نمود. این محاصره تا زمانی کهآگسیلائوس دوم، پادشاهاسپارت، دربارهٔ عقب‌نشینی محاصره‌کنندگان مذاکره کرد ادامه داشت.[۳]
ماسول در حدود سال ۳۶۰ پ. م قسمت عمده‌ای ازلیکیه را فتح کرد و به حکومت دودمان‌های حاکم در آنجا پایان داد. وی همچنین بهایونیا و چندین جزیره یونانی حمله کرد؛ او همچنین بین سالهای ۳۵۷–۳۵۵ پ. م بارودسیان بر ضدآتن و متحدینش همکاری کرد. وی پایتخت خود را ازمیلاس، مقر قدیمی پادشاهانکاریایی، بههالیکارناسوس منتقل کرد.
ماسول همچون پدرش بهفرهنگ هلنیستی علاقه فراوان داشت. وی بیشتر به خاطر زیارتگاه با بنای یادبودی که به دستورآرتمیس دوم همسرش (که خواهرش نیز بود) برای او ساخته وآرامگاه هالیکارناسوس نامگذاری شد، شناخته می‌شود.انتیپاتر صیدایی مقبره را به عنوان یکی ازعجایب هفتگانه جهان باستان ذکر کرد.ساتیروس وپیتیوس، و مجسمه سازاناسکوپاسپاروس،بریاکسیس،لئوخارس وتیموتئوس، کار را پس از مرگآرتمیس دوم به پایان رساندند، بعضی از آنها صرفاً برای شهرت کار می‌کردند. این مکان و چند بقایای باقی مانده هنوز هم دربدرومترکیه امروزی دیده می‌شود. اصطلاح "mausoleum" از نام او گرفته شده‌است و به‌طور عام برای هر مقبره بزرگ استفاده می‌شود.
کتیبه‌ای کشف شده درمیلاس باستان،[۴]جزئیات مجازات برخی از توطئه‌گران که در جشنواره‌ای در یک معبد درلابرائوندا در سال ۳۵۳ پیش از میلاد برای اجرای توطئه تلاش کردند، بیان می‌کند.
حاکمان در قلمروشاهنشاهی هخامنشی | ||
|---|---|---|
| شاه شاهان شاهنشاهی هخامنشیان |  | |
| ساتراپ‌هایاسپاردا | ||
| ساتراپ‌هایفریگیه هلسپونت | ||
| ساتراپ‌هایکاپادوکیه | ||
| حاکمان یونانی شهرهایآسیای کوچک | ||
| خاندانلیکیه | ||
| خاندانکاریا | ||
| پادشاهانمقدونیه | ||
| شاهان صور | ||
| شاهان صیدا |
| |
| ساتراپ‌هایارمنستان | ||
| ساتراپ‌هایمصر | ||
| ساتراپ‌هایباختریش | ||
| ساتراپ‌هایماد | ||
| ساتراپ‌هایکیلیکیه | ||
| ساتراپ‌هایبابیروش | ||
از سال ۳۳۰ پ. م در بیشتر مناطق،حاکمان هلنی جایگزین حاکمان هخامنشی شدند. | ||
