مارسل پانیول | |
|---|---|
 | |
| نام اصلی | Marcel Pagnol |
| زاده | ۱۸۹۵ میلادی |
| درگذشته | ۱۹۷۴ میلادی |
| پیشه | نویسنده،نمایشنامه نویس وفیلم‌ساز |
| ملیت | فرانسوی |
مارسل پانیول (بهفرانسوی:Marcel Pagnol) (۲۸ فوریه ۱۸۹۵–۱۸ آوریل ۱۹۷۴)نویسنده،نمایش‌نامه‌نویس وفیلم‌ساز اهلفرانسه است.او در سال ۱۹۴۶ نخستین فیلم‌سازی بود که به عضویتآکادمی فرانسه درآمد.
مارسل پانیول فرزند معلم مدرسه و خود در آغاز معلمزبان انگلیسی بود، اما زود از آن کار دست کشید و به پاریس رفت و استعدادش را در نویسندگی آزمود و نخست نمایشنامه‌ای در جانبداری از صلح نوشت به نام «سوداگران افتخار»[۱] (۱۹۲۶) و سپس نمایشنامه‌هایی که نوشت او را به شهرت و محبوبیت رساند و فیلم‌های پانیول براساس فیلم‌نامه‌هایی که همه به قلم خود اوست، بسیار نمایش داده شد. برخی از این فیلم‌ها که مشهورند امروز جزء آثار کلاسیک سینمایی به‌شمار می‌آیند و بهسینماتکها راه یافته‌اند.
نخستین نمایشنامه‌های معروف پانیولجاز[۲] وتوپاز[۳] نام دارد. نمایشنامهجاز که اول بار در ۱۹۲۶ به روی صحنه رفت، در واقع تملق و تقدیرهای بی‌جا در جامعه را نشان می‌دهد و گویی زندگی اجتماعی بعضی افراد را در مقابل آیینه قرار می‌دهد.توپاز داستان مردی به نام توپاز است که پاره‌ای از روحیات و خلق‌وخوی تارتوف[۴] و ولپن[۵] را به ارث برده‌است.
این نمایشنامهٔ چهارپرده‌ای در ۹ مه ۱۹۲۹ به نمایش درآمد و در ۱۹۳۰ به چاپ رسید و با اقبال تماشاگران مواجه شد. پانیول پس از توفیق توپاز که همزمان در پاریس و لندن و برلن و رم وبخارست و مسکو و کپنهاک و زاگرب به نمایش درآمد، نمایشنامهٔ ماریوس را در تئاتر دوپاری به صحنه برد، با بازی‌های پیر فرنه[۶] در نقش ماریوس. این نمایشنامه نیز با همان استقبالی که ماریوس پنج ماه پیش از آن به خود دیده بود، روبرو شد و منتقدان آن را حتی بیش از توپاز ستودند.
ثروتی که پانیول از فروش فیلم‌های خود به دست آورد به او آزادی عمل داد و وی سرانجام شرکت فیلمبرداری خود را تأسیس کرد. استودیوهای پانیول با تجهیزات کامل و همه وسایل و امکانات مورد نیاز از سال ۱۹۳۴ در مارسی به‌کار پرداختند؛ و همه کارها در همین استودیو انجام می‌شد و تنها چیزی که پانیول قادر به تولید آن نبود، نوار فیلم بود.علاوه بر این پانیول از نخستین کسانی است که صدا را مستقیماً در صحنه ضبط کرد و در هوای آزاد به فیلمبرداری پرداخت.
فعالیت پانیول با وقوعجنگ جهانی دوم متوقف نشد، او همزمان با شروع جنگ فیلمدختر چاه‌کن را بر اساس داستانی که خود نوشته بود، با شرکتفرناندل و رمو تولید کرد. اما کمی بعد پانیول ناگزیر استودیوهایش را فروخت تا اشغالگران نازی مجبورش نکنند که برای آن‌ها فیلم‌های تبلیغاتی بسازد. البته گروهش پراکنده شدند.
کارهای پانیول یکدست است و در آن هیچ گسستی نیست، چون زبان فرهنگ مردم جنوب فرانسه است.
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| نهادهای پژوهش هنری | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
