Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

سده بیستم میلادی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر ازقرن بیستم)
Millennia
Centuries
  • '
Timelines
  • [[#Events|]]
  • [[#Events|]]
  • [[#Events|]]
State leaders
  • '
Decades
خطای عبارت: عملگر < دور از انتظار
خطای عبارت: عملگر < دور از انتظار

سدهٔ ۲۰ میلادی از سال ۱۹۰۱ تا۲۰۰۰ درگاه‌شماری میلادی است. این دوره برابر با سال‌های بین۱۲۷۹ تا۱۳۷۹ درگاه‌شماری هجری خورشیدی است.

در اصطلاح عوام آن را از سال۱۹۰۰ تا۱۹۹۹ می‌دانند. استدلال‌های زیادی برای تصدیق برداشت عامیانه از این اصطلاح آورده شده است.استفان جی گولد بر این باور است که دههٔ اول سده، ۹ سال دارد. عده‌ای نیز بر این باورند که سیستم سالشماری نجومی دارای سالی به نام صفر است که معمولاً آن را به نام ۱ سال قبل از میلاد می‌شناسند.سازمان بین‌المللی استانداردسازی در سال ۲۰۰۰ استانداردی به نامایزو ۸۶۰۱ را برای استفاده از سیستم سال‌شماری نجومی معرفی کرد. این استاندارد نظر کسانی را که معتقد بودند سدهٔ جدید چند ماه زودتر آغاز شده تصدیق می‌کرد. ضمناً تقریباً همیشه دهه‌ها با سال «۰» آغاز می‌شوند، در نتیجه همانگونه نیز نامگذاری می‌شوند (۱۹۶۰).

این اصطلاح همچنین برای دوره‌هایی که روی تقویم با هم برخورد دارند نیز استفاده می‌شود که از این میان می‌توانسدهٔ بیستم کوتاه را نام برد که طبق آن سدهٔ بیستم به سال‌های بین۱۹۱۴ تا۱۹۸۹ گفته می‌شود. در نتیجه دوران پیش ازجنگ جهانی اول بهسدهٔ ۱۹ و سال‌هایدههٔ ۱۹۹۰ جزوسدهٔ ۲۱ تلقی می‌شوند.

این نکته به درستی قابل درک است که بخشی از سال‌های ابتدایی سدهٔ بیستم پیش از جنگ جهانی اول از دیدگاه فرهنگی و پیشرفت فناوری جزو سدهٔ ۱۹ به‌شمار می‌آید. همچنین بسیاری بر این باورند کهدههٔ ۱۹۹۰ به دلیل رخ دادن وقایعی (نظیر ظهوراینترنت) جزوسدهٔ ۲۱ به حساب می‌آید.

از موفقیت‌های بشر در قرن بیستم سفر به فضا و ارسال ماهواره‌های تحقیقاتی است. تصاویر زمین که توسط ماهواره‌ها تهیه شده، شناخت انسان از زمین را افزایش داده است. این تصاویر نشان می‌دهد که بخش اعظم کره زمین پوشیده از آب است.[۱]

دورنما

[ویرایش]
نقشه جهان در اوایل سده بیستم (سال ۱۹۰۰)

در سدهٔ بیستم میلادی تغییرات قابل توجهی در شیوهٔ زندگی مردم به وجود آمد. این تغییرات در نتیجهٔ پیشرفت‌ها و نوآوری‌های فنّی، پزشکی، اجتماعی، نظری و سیاسی بود. اصطلاحاتی چونایدئولوژی،جنگ جهانی،قتل‌عام وجنگ هسته‌ای وارد واژه‌های روزمرهٔ مردم شدند و تأثیرات زیادی روی زندگی آن‌ها گذاشتند. جنگ‌ها به مقیاس‌ها و درجه‌های بی‌سابقه‌ای از پیچیدگی رسیدند. تنها درجنگ جهانی دوم (۱۹۴۵-۱۹۳۹) حدود۵۷ میلیون نفر کشته شدند که یکی از دلایل مرگشان پیشرفت در تولید سلاح‌ها بود. روند مکانیزه‌سازی کالاها و خدمات و شبکه‌های ارتباطی که ازسدهٔ نوزدهم آغاز شده بود با سرعت بیشتری در سدهٔ بیستم ادامه یافت. در این سده به جای ترور و هرج و مرج شاهد تلاش‌های زیادی برای استقرار صلح بودیم.جان اف کندی، ۳۵امینرئیس‌جمهور آمریکا زمانی گفت:

ما به دنبال چه نوع صلحی هستیم؟ من راجع به صلحی حقیقی صحبت می‌کنم، صلحی که زمین را مکانی ارزشمند برای زیستن می‌سازد. نه فقط برای زمان ما، بلکه برای همهٔ زمان‌ها. مشکلات ما را انسان‌ها ساخته‌اند، پس توسط انسان‌ها نیز باید حل شوند. به عنوان آخرین سخن باید بگویم که کم‌ترین پیوند ما این است که روی یک سیاره زندگی می‌کنیم، از یک‌هوا نفس می‌کشیم، نگران آیندهٔ کودکانمان هستیم و همه روزی خواهیم مرد.

تقریباً همهٔ شئون زندگی در اکثر جوامع به‌طور اساسی تغییر پیدا کرد و افراد برای نخستین بار توانستند فارغ از سابقه و طبقهٔ اجتماعی بر تاریخ تأثیرگذار باشند. به جرأت می‌توان گفت که سدهٔ بیستم آنچنان چهرهٔ زمین را دگرگون ساخت که با هیچ سدهٔ دیگری قابل مقایسه نیست.

اکتشافات علمی مانندفرضیهٔ نسبیت ومکانیک کوانتوم جهان‌بینی دانشمندان را به‌طور اساسی تغییر داد و باعث شد تا آن‌ها دریابند که جهان ما بسیار پیچیده‌تر از آن است که فکر می‌کردند. این امر همچنین موجب آن شد که در ابتدای سدهٔ بعد، امیدها برای تکمیل آخرین جزئیات باقی‌ماندهٔ علوم بالا بروند.

برای کسب دورنمایی بهتر از رویدادهای تاریخی این سده به مقالهٔمروری بر سدهٔ ۲۰ مراجعه کنید.

گاهی اوقات سدهٔ بیستم را چه در داخل و چه در خارج ازایالات متحده،سدهٔ آمریکا می‌خوانند که البته بسیاری نیز با این اصطلاح مخالف هستند.

پیشرفت‌های مهم، رویدادها و دستاوردها

[ویرایش]

در سده بیستم میلادی رویدادهای بسیار مهمی رخ داده است که مهم‌ترین رویدادها اشاره شده‌اند.

۱۹۰۱: مرگملکه ویکتوریا و سپس پایانعصر ویکتوریا

۱۹۰۱: استرالیا ازامپراتوری بریتانیا،استقلال یافت.

۱۹۰۱: آغاز سلطنتادوارد هفتم

۱۹۰۱:اصلاحیه پلات در ۲ مارس ۱۹۰۱

۱۹۰۱:ترور ویلیام مک‌کینلی در تاریخ ۱۴ سپتامبر

۱۹۰۲: استقلالکوبا از ایالات متحده

۱۹۰۲: پایانجنگ بوئر دوم

۱۹۰۲: پایانجنگ فیلیپین و آمریکا

۱۹۰۲: اختراع اولینتهویه مطبوع الکترونیکی توسطویلیس کریر

۱۹۰۳: برگذاری اولینتور دو فرانس

۱۹۰۲–۱۹۰۳:بحران ونزوئلا ۱۹۰۲–۱۹۰۳

۱۹۰۲–۱۹۰۵:آرتور بالفور تأثیر دراستقلال اسرائیل

۱۹۰۳: اختراعهواپیما توسطبرادران رایت

۱۹۰۳–۱۹۱۸:راه‌آهن برلین–بغداد

۱۹۰۴:توافق قلبی

۱۹۰۴:نبرد عنیزه (۱۹۰۴)

۱۹۰۴–۱۹۰۵:جنگ روسیه و ژاپن

۱۹۰۴–۱۹۰۸:نسل‌کشی در هررو و نامیبیا

۱۹۰۵:انقلاب ۱۹۰۵ روسیه

۱۹۰۶–۱۹۰۵:بحران طنجه

۱۹۰۷:قرارداد سن پترزبورگ

۱۹۰۸:به‌توپ بستن مجلس به دستورمحمدعلی شاه

۱۹۰۸:انقلاب ترکان جوان در عثمانی

۱۹۰۸–۱۹۰۹:بحران بوسنی

۱۹۱۰:تهمت خون در شیراز

۱۹۱۱:بحران اقادیر

۱۹۱۱–۱۹۱۲:جنگ عثمانی و ایتالیا

۱۹۱۲: فروپاشیدودمان چینگ و قدرت‌گیریجمهوری چین

۱۹۱۳:جنگ‌های بالکان

۱۹۱۴: آغازجنگ جهانی اول باترور آرشیدوک فرانتس فردیناند

۱۹۱۴:بحران ژوئیه

۱۹۱۵: ۲۴آوریل، سالروز اولیننسل‌کشی سده بیستمنسل‌کشی ارمنی‌ها

۱۹۱۶: قیام عید پاک

۱۹۱۷:انقلاب اکتبر (انقلاب بلشویکی روسیه)

۱۹۱۸: پایان جنگ جهانی اول باتجزیه امپراتوری عثمانی،اتریش-مجارستان و قرارداد

۱۹۱۹:خیزش ژانویه در آلمان

۱۹۲۰:کودتای کاپ

۱۹۲۱:کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹

۱۹۲۱:عهدنامه قارص میان آتاتورک و لنین

۱۹۲۲:راهپیمایی رم

۱۹۲۲:انقلاب یازده سپتامبر ۱۹۲۲ و تشکیلاتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی

۱۹۲۳:کودتای آبجوفروشی

۱۹۲۵:شورش شیخ سعید در کردستان ترکیه

۱۹۲۶:کوتای مه در لهستان

۱۹۲۷:شورش آرارات علیه دولت ترکیه

۱۹۲۹–۳۳:رکود بزرگ اقتصادی و بیکاری

۱۹۳۰:حادثه موشا

۱۹۳۱:شورش احمد بارزانی

۱۹۳۲: شروعمناقشه لتیسیا میان پرو و کلمبیا

۱۹۳۳:دفاع از دیوار بزرگ

۱۹۳۴:جنگ عربستان سعودی و یمن (۱۹۳۴)

۱۹۳۵:حمله ایتالیا به اتیوپی

۱۹۳۶:انقلاب ۱۹۳۶ اسپانیا

۱۹۳۷:شورش اسلام‌گرایان در سین‌کیانگ (۱۹۳۷)

۱۹۳۸: اتم شکافته شد

۱۹۳۹:جنگ جهانی دوم کشتار بی‌رحمانه انسانها

۱۳۳۹–۴۰: شروع شدنجنگ زمستان میان شوروی و فنلاند

۱۹۴۱:کودتای یوگسلاوی

۱۹۴۱:شورش لژونرها و قتل‌عام بخارست

۱۹۴۴:کودتای ۱۹۴۴ بلغارستان ورومانی

۱۹۴۵: پایان جنگ جهانی دوم و پیروزینیروهای متفقین

۱۹۴۵ (ششم اوت): استفاده ازبمب هسته‌ای در جنگ برای نخستین بار

۱۹۴۵:انقلاب ملی اندونزی

۱۹۴۵: تأسیس سازمان ملل

۱۹۴۵:حادثه کیوجو وماتسویی در ژاپن

۱۹۴۶:شورش‌های ۱۹۴۶ لاپاز

۱۹۴۶:نبرد آتن ۱۹۴۶

۱۹۴۷:قیام ماداگاسکار

۱۹۴۷:مناقشه کشمیر میان هند و پاکستان

۱۹۴۸: اعلامیه جهانیحقوق بشر

۱۹۴۷–۹۱:جنگ سرد

۱۹۴۷: فروپاشیپروس پس از ۴۰۰ سال

۱۹۴۸:کودتای ۱۹۴۸ چکسلواکی

۱۹۴۸- اکنون:مناقشات اعراب و اسرائیل در خاورمیانه

۱۹۴۸–۱۹۴۹:خیزش ججو در کره جنوبی

۱۹۴۹:انقلاب کمونیستی چین و قدرت‌گیریمائو

۱۹۵۰–۵۳:جنگ کره

۱۹۵۲:انقلاب ۱۹۵۲ مصر

۱۹۵۳:مرگ استالین و شروع شدناستالین‌زدایی

۱۹۵۳:کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت مصدق

۱۹۵۴:کودتای ۱۹۵۴ گواتمالا

۱۹۵۵–۷۵: شروعجنگ ویتنام

۱۹۵۵: فروپاشی و انحلالخانات کلات توسطدولت پاکستان

۱۹۵۸: تأسیسجمهوری متحد عربی و شروع شدنپان‌عربیسم

۱۹۵۸:انقلاب ۱۴ ژوئیه در عراق

۱۹۵۸:کودتای ۱۹۵۸ پاکستان

۱۹۶۰: وقوع بزرگ‌ترین زلزله جهان با ۹٫۵ ریشتر در شیلی

۱۹۶۰:کودتای ۲۷ مه ترکیه و برکنای دولت

۱۹۶۱: نخستینپرواز فضایی انسان توسطیوری گاگارین و شروع شدنعصر فضا

۱۹۶۱:شکاف چینی شوروی و درگیری در منچوری

۱۹۶۱:کودتای ۱۹۶۱ الجزایر

۱۹۶۲:عملیات کارگر مزرعه در ویتنام

۱۹۶۳:کودتای ۱۹۶۳ سوریه

۱۹۶۳:انقلاب رمضان،شورش الرشید و درنهایتکودتای نوامبر ۱۹۶۳ عراق

۱۹۶۳:رویارویی اندونزی و مالزی

۱۹۶۴:کودتای ۱۹۶۴ برزیل

۱۹۶۵:راه‌پیمایی‌های سلما به مونتگمری

۱۹۶۶:کودتای ۱۹۶۶ سوریه

۱۹۶۷:تشکیل حکومت نظامی یونان

۱۹۶۸: انقلاب ۱۷ ژوئیه و تشکیلعراق بعثی

۱۹۶۹:شورش ۱۹۶۹ ایرلند شمالی

۱۹۶۹: فرود نخستین ادم بر روی ماه (نیل آرمسترانگ)

۱۹۶۹:عملیات مشترک اروند

۱۹۷۰: شروعاستعمارزدایی در جهان

۱۹۷۱:سپتامبر سیاه در اردن

۱۹۷۳:کودتای ۱۹۷۳ شیلی و سرنگونی آلنده

۱۹۷۳:کودتای ۲۶ سرطان در افغانستان

۱۹۷۴:تجاوز نظامی ترکیه به قبرس

۱۹۷۴:انقلاب میخک در پرتغال

۱۹۷۵: پایانجنگ ویتنام

۱۹۷۵: پیوستن ایالتسیکیم به هند

۱۹۷۵:بحران قانونی استرالیا

۱۹۷۶:قیام اخوان المسلمین سوریه

۱۹۷۸:انقلاب ثور و نفوذامپریالیسم شوروی در افغانستان

۱۹۷۸:منازعه ترکیه با کردها

۱۹۷۹:انقلاب ۵۷

۱۹۷۹:پاکسازی حزب بعث

۱۹۷۹:عملیات طوفان

۱۹۸۰:کودتای نوژه

۱۹۸۰:خیزش ۱۹۷۹–۱۹۸۰ شیعیان عراق و سپسجنگ ایران و عراق

۱۹۸۱:جنگ نفت‌کش‌ها و سپس تأسیسشورای همکاری خلیج فارس

۱۹۸۱:جنگ فالکلند میان آرژانتین و بریتانیا

۱۹۸۲:جنگ ۱۹۸۲ لبنان

۱۹۸۳:تهاجم آمریکا به گرانادا

۱۹۸۴:طرح رود بزرگ دست‌ساز

۱۹۸۵:عملیات پای چوبین

۱۹۸۶: وقوعفاجعه چرنوبیل دراوکراین شوروی

۱۹۸۶:انقلاب قدرت مردم در فیلیپین

۱۹۸۷:انتفاضه اول

۱۹۸۷:کودتای ۱۹۸۷ فیجی

۱۹۸۸:ایران کنترا،عملیات آخوندک و در آخر پایان جنگ ایران و عراق

۱۹۸۹: فروپاشیدیوار برلین و شروع شدنانقلاب‌های ۱۹۸۹

۱۹۹۰:اتحاد آلمان

۱۹۹۱:فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی

۱۹۹۱–۹۲:کودتای ۱۹۹۱–۹۲ گرجستان

۱۹۹۲: تجزیه شدن کشورچکسلواکی و به وجود آمدن کشورهایی هم چونجمهوری چکواسلوواکی

۱۹۹۲: فروپاشییوگسلاوی و به وجود آمدن کشورهایی همچونکرواسی.بوسنی و هرزگوین.صربستان.مونته‌نگرو.اسلوونی.کوزوو

۱۹۹۳:نبرد موگادیشو

۱۹۹۴:جنگ اول قره‌باغ

۱۹۹۵: تأسیسسازمان تجارت جهانی

۱۹۹۶: شروعجنگ داخلی نپال

۱۹۹۷: پایاننخستین جنگ داخلی لیبریا

۱۹۹۷:واگذاری هنگ کنگ پس از صد سال

۱۹۹۸: تصویبقانون اساسی آلبانی

۱۹۹۹: تصویبقانون اساسی فدرال سوئیس

۱۹۹۹: انعقادپیمان اتاوا و انتخابیورو به عنوان پول رایج توسط کشورهای اروپایی

۱۹۹۹:کودتای ۱۹۹۹ پاکستان

علم و فناوری

[ویرایش]

نیروی فیوزن به‌طور گسترده‌ای مورد مطالعه قرار گرفت اما در پایان سده به صورت یک فناوری آزمایشی باقی‌ماند.

جنگ‌ها و سیاست‌ها

[ویرایش]
  • اعطایحقّ رأی به همهٔ افراد بالغ در ملل دموکراتیک آغاز شد.
  • ناسیونالیسم و آگاهی‌های ملی رو به رشد یکی از دلایل آغازجنگ جهانی اول بود که قدرت‌های اصلی جهان همچونآلمان،فرانسه،ایتالیا،ژاپن،آمریکا وکشورهای همسود بریتانیا را وارد این جنگ خانمان‌سوز کرد. جنگ جهانی اول باعث خلق کشورهای جدیدی در جهان مخصوصاًاروپای شرقی شد. برخی، این جنگ را به کنایه «جنگی برای خاتمهٔ همهٔ جنگ‌ها» خواندند. در این جنگ جان میلیون‌ها انسان گرفته شد، مانندقحطی ۱۲۹۸–۱۲۹۶ ایران بدست انگلیس و روس، در این قحطی نزدیک به ۵۰٪ از جمعیت ایران (۹ میلیون) به سبب گرسنگی، سوءتغذیه و قحطی از بین رفتند.
  • پس‌آمدهای اقتصادی و سیاسی جنگ جهانی اول باعث رشدفاشیسم ونازیسم در اروپا شد. در این جنگ همچنین کشورهایی ازآسیا واقیانوس آرام نیز شرکت داشتند به این شکل کهژاپن بهچین و آمریکا تعرض کرد. در حالیکه در جنگ جهانی اول بیشتر کشته‌شدگان را سربازان تشکیل می‌دادند ولی درجنگ جهانی دوم مردم بی‌گناه بسیاری کشته شدند. از بمباران شهرها گرفته مانندبمباران درسدن تا بار دیگر قحطی در ایران بدستمتفقین، و قتل‌عامیهودی‌ها و دیگران به دست آلمان‌ها (هولوکاست)
  • تلاش‌هایبولشویک‌ها در طول جنگ جهانی اول درروسیه موجبانقلاب ۱۹۱۷ روسیه شد. پس از حضورجماهیر متحد شوروی در جنگ جهانی دوم،کمونیسم تبدیل به قدرتی مهم در عرصه سیاست جهانی شد و شروع به گسترش در تمامی جهان کرد. از این میان می‌توان کشورهای اروپای شرقی،چین،هندوچین وکوبا را نام برد. این امر باعث به وجود آمدنجنگ سرد و جنگ‌هایی باجهان غرب شد (مانندجنگ کره (۵۳–۱۹۵۰) وجنگ ویتنام (۷۵–۱۹۵۷))
  • پیدایش تفکر و مکتبی جدید در قالب یک حکومت بدون پشتوانهبلوک شرق وبلوک غرب درانقلاب ۱۳۵۷ ایران، ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، کشور عراق به‌طور رسمی به رهبری صدام (رهبر رژیم بعث عراق) ایران را مورد حمله قرار داد و به جرئت می‌توان گفت جنگ جهانی سومی علیه این کشور به راه انداخت، بدون شک رژیم بعث اولین حکومتی در تاریخ بود که بیشترین حمایت‌ها را در یک جنگ از کشورهای مختلف جهان دریافت می‌نمود.
  • سقوط کمونیسم در سال‌های پایانیدههٔ ۸۰ میلادی کشورهای اروپای شرقی و مرکزی را از زیر استیلای شوروی خارج کرد. این امر همچنین باعث تجزیهٔ جماهیر متحد شوروی ویوگسلاوی به بخش‌های کوچک‌تر شد که بسیاری از این تجزیه‌ها بر اساسناسیونالیسم قومی بود. همهٔ این وقایع دست به دست هم دادند تاایالات متحد آمریکا تبدیل بهابرقدرتی جهانی شود.
  • باهم‌پیمان شدن ملل جهان پس از جنگ جهانی دوم،همکاری‌های بین‌الملی افزایش یافت.اتحادیهٔ اروپا تشکیل شد که یکی از دستاوردهای آن در پایان هزارهٔ دوم، به جریان افتادن واحد پولی جدیدی به نامیورو برای کشورهای عضو بود.
  • پایاناستعمار باعث استقلال کشورهای زیادی درآفریقا وآسیا شد. بسیاری از این کشورها در طول جنگ سرد به طرف یکی از سه کشور قدرتمند آمریکا، شوروی یا چین رفتند تا بتوانند از خود دفاع کنند.
  • به وجود آمدن کشوری به ناماسرائیل با مردمیهودی‌تبار در عربی‌ترین نقطهٔ جهان باعث درگیری‌های زیادی در منطقه شد. این درگیری‌ها توسط چاه‌های نفت کشورهایعرب منطقه تحت تأثیر قرار گرفت.
  • اصطلاحآسیای جنوب شرقی ساخته شد.

فرهنگ و سرگرمی

[ویرایش]
  • فیلم‌ها،موسیقی ورسانه‌ها تأثیر شدیدی روی سبک و شیوهٔ زندگی مردم گذاشت. به دلیل اینکه بسیاری از فیلم‌ها و موسیقی‌ها درایالات متحد آمریکا تولید می‌شوند، فرهنگ آمریکایی نیز به سرعت در جهان پخش شد.
  • زنان با کسب حقوق سیاسی درآمریکا واروپا در نیمهٔ اول این سده و ظهور شیوه‌های نوینجلوگیری از بارداری توانستند استقلال بیشتری کسب کنند.
  • در آمریکا سبک‌هایراک اند رول وجاز در موسیقی به وجود آمدند و به زودی تبدیل به عمده‌ترین نوع موسیقی مورد علاقهٔ آمریکایی‌ها و سپس مردم جهان شدند. گروه موسیقیبیتلز که دردههٔ ۱۹۶۰ درانگلستان شکل گرفت تبدیل به یکی از موفق‌ترین گروه‌های موسیقی تاریخ شد. همچنین با ظهورمایکل جکسون تحول عظیمی درموسیقی پاپ به وجود آمد کهپرفروشترین آلبوم‌های موسیقی جهان حاصل همین تحول عظیم بود.
  • هنر مدرن سبک‌های جدیدی همچوناکسپرسیونیسم،کوبیسم وسوررئالیسم را به وجود آورد.
  • حمل و نقل توسطاتوموبیل در نیمهٔ سدهٔ بیستم برای طبقات متوسط غربی میسر و آسان شد. این امر همچنان در حال پیشرفت در جهان است. طراحی شهرها در اکثر کشورهای غربی به شکلی بود که اتوموبیل‌ها را مرکز توجه قرار می‌داد. اتوموبیل تبدیل به نماد جوامع مدرن شد.
  • ورزش تبدیل به بخش مهمی از جامعه شد، به‌طوری‌که دیگر مخصوص طبقات خاص نبود. بعدها تماشای ورزش ازتلویزیون نیز تبدیل به فعالیتهمه‌گیری شد.

بیماری‌ها و داروها

[ویرایش]

منابع طبیعی و طبیعت

[ویرایش]

شخصیت‌های مهم

[ویرایش]

رهبران جهان

[ویرایش]

آسیا

[ویرایش]

خاورمیانه

[ویرایش]

آفریقا

[ویرایش]
نلسون ماندلا، مبارز و رئیس‌جمهورآفریقای جنوبی

آمریکا

[ویرایش]

اروپا

[ویرایش]
ژنرالشارل دوگل، نظامی و رئیس‌جمهورفرانسه

استرالیا واقیانوسیه

[ویرایش]

ایالات متحده آمریکا

[ویرایش]
جان اف کندی، رئیس‌جمهورایالات متحده آمریکا

روسیه وشوروی

[ویرایش]

دانشمندان

[ویرایش]

پزشکی وداروسازی

روان‌شناسی

ریاضیات

زیست‌شناسی وانسان‌شناسی

شیمی

علوم رایانه

فیزیک وستاره‌شناسی

علوم انسانی

[ویرایش]

بازرگانی

[ویرایش]

پیشگامان هوافضا

[ویرایش]

فرماندهان نظامی

[ویرایش]

شخصیت‌های معنوی

[ویرایش]

هنرمندان

[ویرایش]

موسیقی

[ویرایش]

سینما

[ویرایش]
لی رمیک در سال ۱۹۷۴ میلادی

نویسندگان و شاعران

[ویرایش]

شخصیت‌های ورزشی

[ویرایش]
اسب‌سواری
مارک تاد
اسکواش
جانشیر خان
جهانگیر خان
اسکی
اینگمار اشتنمارک
جان کلود کیلی
فرانتز کلمر
بدنسازی
آرنولد شوارتزنگر
بسکتبال
جان استاکتون
کارل مالون
کریم عبدالجبار
لری بیرد
مایکل جردن
مجیک جانسون
ویلت چمبرلین
بوکس
جک دمپسی
جو لوییس
راکی مارسیانو
لری هولمز
محمد علی کلی
بیسبال
باب راث
تد ویلیامز
جکی رابینسون
روبرتو کلمنت
تنیس
آرتور اش
استفی گراف
بوریس بکر
بیل تیلدن
پت سمپراس
جان مک‌انرو
جورن بورگ
راب لور
سرنا ویلیامز
فرد پری
مارتینا ناوراتیلوا
ونوس ویلیامز
دوچرخه‌سواری
ادی مرکس
فاستو کاپی
لنس آرمسترانگ
شنا
داون فریزر
مارتین استرل
مارک اسپیتز
فوتبال
آلساندرو کاستاکورتا
آلفردو دی استفانو
آندره آ پیرلو
خاویر زانتی
آندری شفچنکو
سراستنلی متیوز
الساندرو نستا
الیور بیرهوف
اوبدیلیو وارلا
اوزبیو
بابی مور
بیل شنکلی
پائولو مالدینی
پله
جرج بست
جوزپه مزا
جیان لوئیجی بوفون
جیانی ریورا
جیوانی تراپاتونی
چزاره مالدینی
دانیل ماسارو
دنیس لا
دیگو مارادونا
دیوید بکهام
روبرتو باجو
روبرتو دونادونی
روود گولیت
فراتس پوشکاش
فرانتس بیکن بائر
فرانک رایکارد
فرانکو بارزی
فیلیپو اینزاگی
کارلو آنجلوتی
کنی دالگلیش
گونار نوردال
گوردن بنکس
لو یاشین
مارکو سیمونه
مارکو فان باستن
مانوئل روی کاستا
میشل پلاتینی
یوهان کرایف
فوتبال آمریکایی
استیو یانگ
ایمت اسمیت
جان الوی
جرج هالاس
جری رایس
جو مونتانا
جیم براون
دن مارینو
رد گرانج
والتر پایتون
وینس لومباردی
فوتبال راگبی
کالین میدز
گرت ادواردز
والی لوییس
کریکت
استیو واگ
برایان لارا
جرج هدلی
سرجک هابس
داگلاس جاردین
سردان بردمن
ری لیندوال
ریچارد هدلی
سانیل گاواسکار
شن وارن
سرگری سوبرز
لن هاتن
مالکوم مارشال
وسیم اکرم
ویکتور ترامپر
ویلفرد رودس
سرویویان ریچاردز
هربرت ساتکلیف
کوه‌نوردی
سرادموند هیلاری
تنزینگ نورگی
گلف
آرنولد پالمر
بابی جونز
تایگر وودز
جک نیکولاس
سوریانو بالستروس
گری پلیر
ماشین‌رانی
لستر پیگوت
تونی مک‌کوی
ورزش‌های موتوری
آیرتون سنا
جیم کلارک
خوان مانوئل فانجیو
مایکل شوماخر
می‌دانی
استیو اووت
ال اورتر
امیل زاتوپک
باب بیمون
بتی کاثبرت
پاوو نورمی
جس اونز
جیم تروپ
سب کو
فنی بلنکرز کوئن
کارل لویس
مایکل جانسون
هاکی روی یخ
بابی اور
گوردی هو
مائوریس ریچارد
ماریو لمیوکس
وین گرتزکی
هنرهای رزمی
بروس لی

منابع

[ویرایش]
  1. زمین‌شناسی سال سوم دبیرستان صفحهٔ ۳
هزارهسده
۹ پ‌م:۹۰ پ‌م۸۹ پ‌م۸۸ پ‌م۸۷ پ‌م۸۶ پ‌م۸۵ پ‌م۸۴ پ‌م۸۳ پ‌م۸۲ پ‌م۸۱ پ‌م
۸ پ‌م:۸۰ پ‌م۷۹ پ‌م۷۸ پ‌م۷۷ پ‌م۷۶ پ‌م۷۵ پ‌م۷۴ پ‌م۷۳ پ‌م۷۲ پ‌م۷۱ پ‌م
۷ پ‌م:۷۰ پ‌م۶۹ پ‌م۶۸ پ‌م۶۷ پ‌م۶۶ پ‌م۶۵ پ‌م۶۴ پ‌م۶۳ پ‌م۶۲ پ‌م۶۱ پ‌م
۶ پ‌م:۶۰ پ‌م۵۹ پ‌م۵۸ پ‌م۵۷ پ‌م۵۶ پ‌م۵۵ پ‌م۵۴ پ‌م۵۳ پ‌م۵۲ پ‌م۵۱ پ‌م
۵ پ‌م:۵۰ پ‌م۴۹ پ‌م۴۸ پ‌م۴۷ پ‌م۴۶ پ‌م۴۵ پ‌م۴۴ پ‌م۴۳ پ‌م۴۲ پ‌م۴۱ پ‌م
۴ پ‌م:۴۰ پ‌م۳۹ پ‌م۳۸ پ‌م۳۷ پ‌م۳۶ پ‌م۳۵ پ‌م۳۴ پ‌م۳۳ پ‌م۳۲ پ‌م۳۱ پ‌م
۳ پ‌م:۳۰ پ‌م۲۹ پ‌م۲۸ پ‌م۲۷ پ‌م۲۶ پ‌م۲۵ پ‌م۲۴ پ‌م۲۳ پ‌م۲۲ پ‌م۲۱ پ‌م
۲ پ‌م:۲۰ پ‌م۱۹ پ‌م۱۸ پ‌م۱۷ پ‌م۱۶ پ‌م۱۵ پ‌م۱۴ پ‌م۱۳ پ‌م۱۲ پ‌م۱۱ پ‌م
۱ پ‌م:۱۰ پ‌م۹ پ‌م۸ پ‌م۷ پ‌م۶ پ‌م۵ پ‌م۴ پ‌م۳ پ‌م۲ پ‌م۱ پ‌م
۱:  ۱  ۲  ۳  ۴  ۵  ۶  ۷  ۸  ۹۱۰
۲:۱۱۱۲۱۳۱۴۱۵۱۶۱۷۱۸۱۹۲۰
۳:۲۱۲۲۲۳۲۴۲۵۲۶۲۷۲۸۲۹۳۰
۴:۳۱۳۲۳۳۳۴۳۵۳۶۳۷۳۸۳۹۴۰

عوام

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سده_بیستم_میلادی&oldid=42994467»
رده‌ها:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp