قاسم بن هارون یکی از فرزندانهارون‌الرشید،خلیفهٔعباسی بود، که در طی تعیین نظام جانشینی توسط هارون، به جهت سفارش شخصی به نام عبدالملک بن صالح، به عنوان جانشینمأمون تعیین شد و ابقا و خلع او نیز به مأمون واگذار شد.[۱] هارون نیز در هنگام تقسیم سرزمین‌های امپراتوری میان سه فرزند خود، امارت سرزمین جزیره و قلاع و بعضی از مناطقآذربایجان وروم را به قاسم اهدا کرد.[۲] پس از وفات هارون و سلسله کشمکش‌هایی که میانامین و مأمون در جهت جانشینی وی صورت گرفت، امین در سال ۱۹۴ هجری/ ۸۰۹ میلادی، قاسم را نیز از حکومت جزیره برکنار کرد و بهبغداد فرا خواند.[۳] امین همچنین پس از عزل مأمون از جانشینی خود، قاسم را نیز از جانشینی عزل نمود.[۴]