یکتوربین بخار با محفظه بازشده. توربین بخار وتوربین گاز، بیشتر برق موردنیاز انسان را در سراسر جهان تأمین می‌کنند. مصرف برق واستاندارد زندگی ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند.[۱] تصور بر این است کهبرق‌رسانی بزرگترین دستاورد بشر در قرن بیستم بوده‌است.
فناوری[۲] یاتِکنولوژی (بهفرانسوی:Technologie) کاربرددانش مفهومی برای دستیابی به اهداف عملی، به‌ویژه به‌روشیبازتولیدپذیر است.[۳] واژه فناوری همچنین می‌تواند به‌معنای محصولاتی باشد که از چنین تلاش‌هایی به‌دست می‌آیند،[۴][۵] که شامل ابزارهای ملموس مانندظروف یاماشین‌آلات و ابزارهای ناملموس مانندنرم‌افزار می‌شود. فناوری نقش مهمی درعلم،مهندسی وزندگی روزمره ایفا می‌کند.
پیشرفت فناوری منجر به تغییرات چشمگیری در جامعه شده‌است. قدیمی‌ترین فناوری شناخته‌شده،ابزار سنگی است که در دورانپیشاتاریخ به‌کار می‌رفت و پس از آنچیرگی بر آتش - که به‌نوبه خود، بنابر فرضیه آشپزی، به رشد مغز انسان و توسعهزبان درعصر یخبندان کمک کرد. اختراع چرخ درعصر برنز امکان سفر بیشتر و ایجاد ماشین‌های پیچیده‌تر را فراهم نمود. اختراعات فناورانه جدیدتر، از جملهچاپ فشاری، تلفن واینترنت، موانع ارتباطی را کاهش داده واقتصاد دانش‌بنیان را آغاز کرده‌اند.
اگرچه فناوری منجر بهتوسعه اقتصادی می‌شود ورفاه انسان را بهبود می‌بخشد، اما می‌تواند اثرات منفی مانندآلودگی وکاهش منابع نیز داشته باشد و می‌تواند باعث آسیب‌های اجتماعی مانندبیکاری فناورانه ناشی ازاتوماسیون شود. در نتیجه، بحث‌های فلسفی و سیاسی در مورد نقش و کاربرد فناوری،اخلاق فناوری و راه‌های کاهش معایب آن همچنان ادامه دارد.
فناوری اصطلاحی است که قدمت آن بهاوایل قرن هفدهم برمی‌گردد و به معنای «درمان نظام‌مند» است (واژهیونانیΤεχνολογία، ازیونانی:τέχνη،ت. «tékhnē» به‌معنای «صنعت، هنر» و-λογία ت. «-logíā»، به‌معنای «مطالعه، دانش»).[۶][۷] این اصطلاح پیش از واژهیونانی باستانτέχνη ت. «tékhnē» استفاده می‌شد که به‌معنای «دانش چگونگی ساختن چیزها» بود و فعالیت‌هایی مانند معماری را دربر می‌گرفت.[۸]
از قرن نوزدهم، اروپایی‌ها آغاز به به‌کارگیری اصطلاحات Technik (آلمانی) یا Technique (فرانسوی) برای اشاره به «روش انجام کار» کردند که شامل همه هنرهای فنی مانند رقص،ناوبری یا چاپ می‌شد، چه به ابزار یا وسایل نیاز داشتند و چه نداشتند.[۹] در آن زمان، Technologie (آلمانی و فرانسوی) به رشته دانشگاهی که «روش‌های هنرها و صنایع دستی» را مطالعه می‌کرد، یا به رشته سیاسی که «قصد داشت در مورد کارکردهای هنرها و صنایع دستی قانون وضع کند» اشاره داشت.[۱۰] تمایزی بین Technik و Technologie در انگلیسی وجود ندارد، بنابراین هر دو به‌عنوان فناوری ترجمه می‌شدند. این اصطلاح پیش‌تر در انگلیسی رایج نبود و بیشتر به یک شاخه دانشگاهی اشاره داشت، مانندمؤسسه فناوری ماساچوست.[۹]
در قرن بیستم، در نتیجهپیشرفت علمی وانقلاب صنعتی دوم، فناوری دیگر به‌عنوان یک شاخه دانشگاهی مجزا درنظر گرفته نمی‌شد و معنای زیر را به خود گرفت: کاربرد نظام‌مند دانش برای تحقق اهداف عملی.[۱۰]
توسعهٔ فناوری بزرگترین علترشد اقتصادی بلندمدت است.[۱۱][۱۲] در طول تاریخ بشر، تولید انرژی محدودیت اصلیتوسعه اقتصاد بود و فناوری‌های نو به انسان‌ها اجازه دادند تا میزان انرژی موجود را به میزان چشمگیری افزایش دهند. نخست آتش به‌وجود آمد که دامنه گسترده‌تری از غذاها را قابل خوردن کرد و هضم آن‌ها را از نظر فیزیکی آسان‌تر کرد. آتش همچنینذوب فلزات و به‌کارگیری ابزارهایقلع، مس و آهن را که برای شکار یا بازرگانی به‌کار می‌رفتند، امکان‌پذیر ساخت. سپس انقلاب کشاورزی از راه رسید: انسان‌ها دیگر نیازی بهشکار یاگردآوری برای زنده‌ماندن نداشتند و آغاز به سکونت در شهرها و شهرستان‌ها کردند و جوامع پیچیده‌تری را باارتش و اشکال سازمان‌یافته‌تر دین تشکیل دادند.[۱۳]
فناوری‌ها از طریق افزایش رفاه، بهبود آسایش و کیفیت زندگی وپیشرفت پزشکی به رفاه انسان کمک کرده‌اند، اما می‌توانند سلسله مراتب اجتماعی موجود را نیز مختل کنند، باعث آلودگی شوند و به افراد یا گروه‌ها آسیب برسانند.
سال‌های اخیر افزایش اهمیت فرهنگی رسانه‌های اجتماعی را به‌همراه داشته است که پیامدهای بالقوه‌ای بردموکراسی و زندگی اقتصادی و اجتماعی دارد. در آغاز، اینترنت به‌عنوان یک «فناوری رهایی‌بخش» دیده می‌شد که دانش را دموکراتیک می‌کرد، دسترسی به آموزش را بهبود می‌بخشید و دموکراسی را ترویج می‌داد. پژوهش‌های مدرن به بررسی جنبه‌های منفی اینترنت، از جمله اطلاعات نادرست، قطبی‌سازی، نفرت‌پراکنی و تبلیغات، روی آورده‌اند.[۱۴]
از دهه ۱۹۷۰، تأثیر فناوری بر محیط‌زیست مورد انتقاد قرار گرفته‌است و سبب افزایش سرمایه‌گذاری درانرژی خورشیدی،بادی و دیگر اشکال انرژی پاک شده‌است.
مهندسی، فرآیندی است که طی آن فناوری توسعه می‌یابد. این فرآیند اغلب نیازمند حل مسئله تحت محدودیت‌های سختگیرانه است.[۱۵]توسعه فناوری «عمل‌محور» است، درحالی‌که دانش علمی اساساً توضیحی است.[۱۶] فیلسوف لهستانی، هنریک اسکولیموفسکی، آن را این‌گونه بیان کرد: «علم به آنچه هست می‌پردازد، فناوری به آنچه قرار است باشد».[۱۷]
جهتعلیت میان کشف علمی و نوآوری فناورانه توسط دانشمندان، فیلسوفان و سیاست‌گذاران مورد بحث قرار گرفته‌است.[۱۸] از آنجا که نوآوری اغلب در لبه دانش علمی انجام می‌شود، بیشتر فناوری‌ها از دانش علمی مشتق نمی‌شوند، بلکه از مهندسی، دستکاری و شانس ناشی می‌شوند.[۱۹] به‌عنوان مثال، در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، زمانی که دانش احتراق آشفته یا دینامیک سیالات هنوز خام بود،موتورهای جت از طریق «به‌کار انداختن دستگاه تا نابودی، تجزیه و تحلیل آنچه می‌شکند [...] و تکرار این فرآیند» اختراع شدند.[۱۵] توضیحات علمی اغلب به‌جای اینکه مقدم بر پیشرفت‌های فناوری باشند، از آن‌ها پیروی می‌کنند.[۱۹] بسیاری از اکتشافات نیز از شانس محض ناشی شده‌اند، مانند کشفپنی‌سیلین در نتیجه آلودگی تصادفی آزمایشگاه.[۲۰] از دهه ۱۹۶۰، این فرض که بودجه دولتیپژوهش‌های پایه سبب کشف فناوری‌های قابل‌فروش می‌شود، اعتبار خود را از دست داده‌است.[۲۱][۲۲] نسیم طالب، دانشمند احتمالات، استدلال می‌کند که برنامه‌های پژوهشی ملی که مفاهیمیافتن تصادفی وتحدب را از طریق آزمون و خطای مکرر پیاده‌سازی می‌کنند، بیشتر از پژوهش‌هایی که هدفشان دستیابی به نتایج خاص است، به نوآوری‌های مفید منجر می‌شوند.[۱۹][۲۳]
با وجود این، فناوری مدرن به‌طور فزاینده‌ای به دانش علمی عمیق و خاص هر حوزه وابسته است. در سال ۱۹۷۵، به‌طور متوسط در هر سه اختراع ثبت‌شده در ایالات متحده، یک استناد به ادبیات علمی وجود داشت؛ تا سال ۱۹۸۹، این میزان به‌طور متوسط به یک استناد به‌ازای هر اختراع افزایش یافت. این میانگین به‌دلیل ثبت اختراعات مرتبط باصنعت داروسازی،شیمی والکترونیک، به‌سمت بالا متمایل شده‌است.[۲۴] یک تحلیل در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که اختراعات مبتنی بر اکتشافات علمی به‌طور متوسط ۲۶٪ ارزشمندتر از اختراعات معادل غیرعلمی هستند.[۲۵]
فناوری‌های نوپدید، فناوری‌های جدیدی هستند که توسعه یا کاربردهای عملی آن‌ها هنوز تا حد بسیاری محقق نشده‌است. این فناوری‌ها شاملنانوفناوری،زیست‌فناوری،رباتیک،چاپ سه‌بعدی وبلاک‌چین می‌شوند.
در سال ۲۰۰۵،ری کرزویل، آینده‌پژوه، ادعا کرد که انقلاب فناوری آینده بر پیشرفت درژنتیک، نانوفناوری و رباتیک استوار خواهد بود و رباتیک تأثیرگذارترین فناوری از میان این سه فناوری است.[۲۶]مهندسی ژنتیک از طریق فرآیندی به نامفرگشت جهت‌دار، کنترل بسیار بیشتری بر طبیعت زیستی انسان خواهد داشت. برخی از اندیشمندان باور دارند که این امر ممکن است حس خودشناسی ما را از میان ببرد و خواستار بحث عمومی دوباره برای بررسی دقیق‌تر این موضوع شده‌اند؛[۲۷] برخی دیگر نگرانند که فرگشت جهت‌دار می‌تواند منجر به اصلاح‌نژاد یا نابرابری شدید اجتماعی شود. نانوفناوری به ما توانایی دستکاری ماده "در مقیاس مولکولی و اتمی" را می‌دهد،[۲۸] که می‌تواند به ما اجازه دهد خود و محیط خود را به روش‌های اساسی تغییرشکل دهیم.[۲۹] نانوربات‌ها می‌توانند در بدن انسان برای از میان بردن سلول‌های سرطانی یا تشکیل اعضای جدید بدن به‌کار روند و مرز میان زیست‌شناسی و فناوری را محو کنند.[۳۰]ربات‌های خودمختار پیشرفت تندی داشته‌اند و انتظار می‌رود در بسیاری از کارهای خطرناک، از جملهامداد و نجات،خنثی‌سازی بمب،آتش‌نشانی و جنگ، جایگزین انسان‌ها شوند.[۳۱]
تخمین‌ها در مورد ظهورهوش جامع مصنوعی متفاوت است، اما نیمی از متخصصانیادگیری ماشین که در سال ۲۰۱۸ مورد تحقیق قرار گرفتند، باور دارند که هوش مصنوعی تا سال ۲۰۶۳ "هر کاری را بهتر و ارزان‌تر" از انسان‌ها انجام خواهد داد و تا سال ۲۱۴۰ همه مشاغل انسانی را خودکار خواهد کرد.[۳۲] این بیکاری فناورانه مورد انتظار، منجر به درخواست‌هایی برای تأکید بیشتر بر آموزشعلوم رایانه و بحث‌هایی در مورددرآمد پایههمگانی شده‌است. کارشناسان علوم سیاسی پیش‌بینی می‌کنند که این امر می‌تواند سبب افزایش افراط‌گرایی شود، درحالی‌که برخی دیگر آن را فرصتی برای ورود بهاقتصاد پساکمیابی می‌دانند.
↑National Research Council; Division on Engineering and Physical Sciences; Energy Engineering Board; Commission on Engineering and Technical Systems; Committee on Electricity in Economic Growth (1986).Electricity in Economic Growth. Washington, DC: National Academies Press. pp. 16, 40.ISBN978-0-309-03677-1.Archived from the original on 7 June 2014. Retrieved8 May 2015.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑(Salomon 1984، صص. 117–118): "The first pole, that of the naturalisation of a new discipline within the university curriculum, was presented by Christian Wolff in 1728, in Chapter III of the "Preliminary discourse" to hisPhilosophia rationalisis sive Logica: 'Technology is the science of skills and works of skill, or, if one prefers, the science of things made by man's labour, chiefly through the use of his hands.'"
↑۱۰٫۰۱۰٫۱(Salomon 1984، ص. 119): "With the industrial revolution and the important part England played in it, the word technology was to lose this meaning as the subject or thrust of a branch of education, as first in English and then in other languages it embodied all technical activity based on the application of science to practical ends."
