فرانک آنتونی ویلچک (بهانگلیسی :Frank Anthony Wilczek ۱۵ مه ۱۹۵۱ ) دانشمندآمریکایی فیزیک نظری است و از برندگانجایزهٔ نوبل فیزیک .
ویلچک به همراهدیوید گراس ودیوید پولیتزر جایزهٔ نوبل فیزیک سال ۲۰۰۴ را از آن خود کرد. آنها این جایزه را برای کشفآزادی مجانبی درنیروی هسته‌ای قوی دریافت کردند.[ ۲]
ویلچک که دانشجوی دکتریدیوید گراس دردانشگاه پرینستون بود، در سال ۱۹۷۳ مدرک خود را دریافت کرد. او در آن دوران موفق به کشفآزادی مجانبی شد به این معنی که هرآنچهکوارکها به یکدیگر نزدیک تر باشند، به همان اندازهنیروی هسته‌ای قوی میان آنها کمتر خواهد شد. اگر کوارک‌ها به یکدیگر بسیار نزدیک شوندنیروی هسته‌ای میان آنها بسیار ضعیف خواهد شد، در این صورت می‌توان گفت که آنها تقریباً مانند ذرات آزاد عمل می‌کنند. این تئوری که به صورت جداگانه از سویدیوید پولیتزر نیز بدست آمده بود در پیشرفتکرومودینامیک کوانتومی بسیار مؤثر بود.[ ۳]
همچنین ویلچک در کشف و توسعهٔآکسیون ،آنیون ،آزادی مجانبی ، فازهایابررسانایی رنگی و دیگر بخش‌هاینظریهٔ میدان‌های کوانتومی همکاری کرده‌است. ویلچک در بحث‌های گوناگون و البته غیرمعمولی از فیزیک، ازفیزیک مادهٔ چگال تااخترفیزیک وفیزیک ذرات کار کرده‌است. وی در سال 2012 پدیده‌های فرضی به نامکریستال‌های زمان یا (time crystals) را پیشنهاد داد که بعد ها دانشمندان موفق به ساخت آنها شدند.[ ۴] [ ۵]
۲۰۰۸.The Lightness of Being: Mass, Ether, and the Unification of Forces .Basic Books .ISBN 978-0-465-00321-1 . ۲۰۰۷.La musica del vuoto . Roma: Di Renzo Editore. ۲۰۰۶.Fantastic Realities: ۴۹ Mind Journeys And a Trip to Stockholm . World Scientific.ISBN 978-981-256-655-3 . ۲۰۰۲، «On the world's numerical recipe (an ode to physics),»دایدالوس ۱۹۸۹ (withBetsy Devine ).Longing for the Harmonies: Themes and Variations from Modern Physics . W W Norton.ISBN 978-0-393-30596-8 . ۱۹۸۸.Geometric Phases in Physics . ۱۹۹۰.Fractional Statistics and Anyon Superconductivity . Wilczek, F.; Gross, D. J. (1973). "Asymptotically Free Gauge Theories. I".Physical Review D 8 (10): 3633.Bibcode :1973PhRvD...8.3633G .doi :10.1103/PhysRevD.8.3633 .OSTI 4312175 . Wilczek, F.; Gross, D. J. (1973). "Ultraviolet Behavior of non-Abelian Gauge Theories".Physical Review Letters 30 (26): 1343.Bibcode :1973PhRvL..30.1343G .doi :10.1103/PhysRevLett.30.1343 . Wilczek, F.; Zee, A.; Treiman, S. B. (1974). "Scaling Deviations for Neutrino Reactions in Aysmptotically Free Field Theories".Joseph Henry Laboratories .doi :10.2172/4256152 .OSTI 4256152 . {{cite journal }}:Cite journal requires|journal= (help ) Wilczek, F.; Zee, A.; Kingsley, R. L.; Treiman, S. B. (1975). "Weak Interaction Models with New Quarks and Right-handed Currents".Physical Review D 12 (9): 2768–2780.Bibcode :1975PhRvD..12.2768W .doi :10.1103/PhysRevD.12.2768 .OSTI 4082874 . Wilczek, F. (1978). "Problem of Strong P and T Invariance in the Presence of Instantons".Physical Review Letters 40 (5): 279–282.Bibcode :1978PhRvL..40..279W .doi :10.1103/PhysRevLett.40.279 . Wilczek, F. (1982). "Quantum Mechanics of Fractional Spin Particles".Physical Review Letters 49 (14): 957.Bibcode :1982PhRvL..49..957W .doi :10.1103/PhysRevLett.49.957 . Wilczek, F.; Turner, M. S. (1990). "Inflationary Axion Cosmology".Physical Review Letters 66 (1): 5–8.Bibcode :1991PhRvL..66....5T .doi :10.1103/PhysRevLett.66.5 .OSTI 6099352 . Wilczek, F.; Alford, M. G.; Rajagopal, K. (1998). "QCD at finite baryon density: Nucleon droplets and color superconductivity".Physics Letters B 422 (422): 247–256.arXiv :hep-ph/9711395 Bibcode :1998PhLB..422..247A .doi :10.1016/S0370-2693(98)00051-3 . Wilczek, F. (1998). "Riemann-Einstein structure from volume and gauge symmetry".Physical Review Letters 80 (22): 4851–4854.arXiv :hep-th/9801184 Bibcode :1998PhRvL..80.4851W .doi :10.1103/PhysRevLett.80.4851 . Wilczek, F.; Fradkin, E. H.; Nayak, C.; Tsvelik, A. (1998). "A Chern-Simons effective field theory for the Pfaffian quantum Hall state".Nuclear Physics B 516 (3): 704–718.arXiv :cond-mat/9711087 Bibcode :1998NuPhB.516..704F .doi :10.1016/S0550-3213(98)00111-4 . Wilczek, F.; Alford, M. G.; Rajagopal, K. (1999). "Color-flavor locking and chiral symmetry breaking in high density QCD".Nuclear Physics B 537 : 443–458.arXiv :hep-ph/9804403 Bibcode :1999NuPhB.537..443A .doi :10.1016/S0550-3213(98)00668-3 . Wilczek, F. (1999). "Quantum field theory".Reviews of Modern Physics 71 (71): S85–S95.arXiv :hep-th/9803075 Bibcode :1999RvMPS..71...85W .doi :10.1103/RevModPhys.71.S85 . Wilczek, F.; Schafer, T. (1999). "Continuity of quark and hadron matter".Physical Review Letters 82 (82): 3956–3959.arXiv :hep-ph/9811473 Bibcode :1999PhRvL..82.3956S .doi :10.1103/PhysRevLett.82.3956 . Wilczek, F.; Babu, K.S.; Pati, J.C. (2000). "Fermion masses, neutrino oscillations, and proton decay in the light of SuperKamiokande".Nuclear Physics B 566 : 33–91.arXiv :hep-ph/9812538 Bibcode :1998hep.ph...12538B .doi :10.1016/S0550-3213(99)00589-1 . مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به
فرانک ویلچک در ویکی‌گفتاورد موجود است.
↑ Frank Wilczek - Autobiography ↑ Frank Anthony Wilczek atMathematics Genealogy Project ↑ Wilczek, Frank (September 15, 2020)."Oral history interview with Frank Wilczek, 2020 June 4" . AIP. RetrievedSeptember 18, 2020 .Somewhere between working class and lower middle class. Yeah, lower middle class, I guess I would say. Unlike my grandparents, who really did work with their hands, my father, as I said, was kind of a technician and repairman. He actually got very good at the job and was rising through the ranks. ↑ Thomas, Burnett (May 11th, 2022)."Dr. Frank Wilczek Receives 2022 Templeton Prize" ,The Templeton Prize ↑ "Frank Wilczek, Herman Feshbach Professor of Physics" . Department of Physics, MIT. 2011. Retrieved2011-06-14 .
عمومی کتابخانه‌های ملی پایگاه‌های دادهٔ علمی سایر
۱۹۰۱–۱۹۲۵ ۱۹۲۶–۱۹۵۰ ۱۹۵۱–۱۹۷۵ ۱۹۷۶–۲۰۰۰ ۲۰۰۱–تاکنون
