جمعیت فرانسه فراتر از ۶۷٫۲ میلیون نفر است که با این شمار، فرانسه در رتبه دومینکشور پرجمعیت پس ازآلمان دراتحادیه اروپا قرار می‌گیرد.پایتخت فرانسه، شهرپاریس است. این شهر بزرگترین شهر این کشور و مرکز اصلیتجارت وفرهنگ فرانسه است.قانون اساسی فرانسه برپایه یکهمه‌پرسی در ۴اکتبر ۱۹۵۸ به رسمیت رسیده است. این قانون تأکید بر ایجاد کشوریسکولار ودموکرات دارد که مردم در آن، حق حاکمیت را ایجاد می‌کنند.اعلامیهٔ حقوق انسان و شهروند که درانقلاب فرانسه تدوین شد و در گونه خود یکی از نخستین سندهای تاریخی در این زمینه به‌شمار می‌آید، به گونه‌ای بیانگر باورهای این کشور است.[۷]
پس از پایانقرون وسطا، فرانسه تبدیل به یکی از سهابرقدرت در قاره اروپا شد به گونه‌ای که در سده‌های ۱۹ و ۲۰ دارای مناطق تحتاستعمار بسیاری بود. همچنین در طول تاریخ طولانی این کشور، فرانسه تبدیل به مهم‌ترین کانون پرورش بسیاری از هنرمندان، اندیشمندان ودانشمندان در زمینه‌های گوناگون گردید تا جایی که این کشور را مرکز پیدایش و شکوفایی فرهنگ مدرن جهان می‌پندارند. در طی سده‌های هفدهم و هجدهم، جامعهٔ علمی، فرهنگی و هنری فرانسه و اندیشمندانی که از سراسر اروپا به آن می‌پیوستند دورانی را رقم زدند که از آن «دوره روشنگری» نامبرده می‌شود و از لحاظ دستاوردهای فکری و اجتماعی یکی ازدرخشان‌ترین دوره‌هایتاریخ بشر است. فرانسهچهارمینکشور دارندهٔ بیشترینمیراث جهانی یونسکو در جهان است. هر ساله بیش از ۸۸ میلیون گردشگر به این کشور سفر می‌کنند. اینکشور دارنده مقام اول از نظر شمار گردشگر است.[۸]
در زمینه‌هایی چون فرهنگ، علوم بنیادی،صنعت و فناوری، هنر، نظام، اقتصاد و سیاست، فرانسه یکی از کشورهای مهم و اثرگذار جهان است. این کشور دارای رتبهٔپنجم در میان دیگر کشورها از نظر بودجه و هزینه‌های نظامی است. همچنین از نظر ذخایر هسته‌ای، رتبهٔ سوم را داراست. فرانسه یکی ازکشورهای توسعه یافته است که قدرت اقتصادی بسیاری دارد. از دید اقتصادی، هفتمیناقتصاد بزرگ جهان و از نظربرابری قدرت خرید رتبهٔ نهمجهان است.
واژه فرانسه (France) برگرفته شده از واژهلاتینFrancia به معنایکشورفرانک‌ها است. البته دربارهٔ ریشهٔ واژه فرانک نیز دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد. یکی از این نگرش‌ها اشاره به این دارد که واژهٔ فرانک از کلمهٔ frankon برگرفته شده است. نگرهٔ دیگری نیز به این موضوع اشاره می‌کند که فرانک در زبان باستانیژرمنی به معنای آزاد است. واژه‌ای مخالف برده وبرده‌داری.[۹][۱۰]
بر پایه گفته‌های یکتاریخ‌شناس اهلجمهوری چک، نام فرانسه برگرفته شده از Franci (یا Francio) یکی از پادشاهان کهنژرمن است که قلمرو اش تااستراسبورگ وبلژیک گسترش یافته بود.ژولیوس سزار نیز از نام Francio برای نام بردن از این سرزمین در یادداشت‌های خود استفاده می‌کرده است.[۱۱]
برپایه کهن‌ترین مدارک به‌دست آمده، انسان‌هایی در منطقه‌ای که امروزه با عنوان کشور فرانسه شناخته می‌شود در حدود ۱٫۸ میلیون سال گذشته می‌زیسته‌اند.[۱۲] این انسان‌ها در رویارویی با عوامل مختلف آب‌وهوایی آغاز به زندگیعشایری وشکارچی-گردآورنده کرده‌اند. فرانسه دارای غارهای بسیاری چونلاسکو است که پیشینه آثار شکل گرفتهٔ روی آن به دورانپارینه‌سنگی می‌رسد.[۱۳]
پس از پایانواپسین دوره یخبندان (نزدیک ۱۰٫۰۰۰ سال پیش از میلاد)، هوای این منطقه رو به عادی شدن گذاشت و حدود ۷٫۰۰۰ سال پیش از میلاد، این منطقه از اروپای غربی وارد دوراننوسنگی شد. سپس شاهد رشد و شکوفایی در زمینه‌های جمعیتی و کشاورزی هستیم که این رخداد در میانهٔ هزاره چهارم و سوم اتفاق افتاد.
فرانسه از شمال شرقی، شرق و جنوب غربی دارای مرزهای مشترک بابلژیک،لوکزامبورگ،آلمان،سوئیس،ایتالیا،موناکو،اسپانیا وآندورا است. خاک کشور فرانسه در اروپا شامل مساحتی ۵۴۷٫۰۳۰ کیلومترمربعی می‌شود که با این شمار، فرانسه بزرگترین کشور در میان اعضایاتحادیه اروپا، از دید مساحت است. فرانسه همچنین دارای جاذبه‌های طبیعی بسیاری همچون جاذبه‌های ساحلی در مناطق شمالی و غربی و مناظر کوهستانی بیشتر مربوط به رشته‌کوه‌هایآلپ در بخش شرقی است.[۱۵]
اکثریت قریب به اتفاق قلمرو و جمعیت فرانسه در اروپای غربی قرار دارد و برای متمایز کردن آن از سیاست‌های مختلف خارج از کشور، فرانسه متروپولیتن نامیده می‌شود. این کشور از شمال با دریای شمال، از شمال غربی کانال مانش، از غرب به اقیانوس اطلس و از جنوب شرقی با دریای مدیترانه همسایه است. مرزهای زمینی آن شامل بلژیک و لوکزامبورگ در شمال شرقی، آلمان و سوئیس در شرق، ایتالیا و موناکو در جنوب شرقی و آندورا و اسپانیا در جنوب و جنوب غربی است.[۱۶] به جز شمال شرق، بیشتر مرزهای زمینی فرانسه تقریباً با مرزهای طبیعی و ویژگی‌های جغرافیایی مشخص می‌شوند: در جنوب و جنوب شرقی، به ترتیب کوه‌های پیرنه و آلپ و ژورا، و در شرق، رودخانه راین. به دلیل شکل آن، فرانسه اغلب به عنوانl'Hexagone (" شش ضلعی ") شناخته می‌شود. کشور فرانسه شامل جزایر ساحلی مختلفی است که بزرگترین آنهاجزیره کرس است. کشور فرانسه بیشتر بین عرض جغرافیایی ۴۱ درجه و ۵۱ درجه شمالی و طول جغرافیایی ۶ درجه غربی و ۱۰ درجه شرقی در لبه غربی اروپا قرار دارد و بنابراین در منطقه معتدل شمالی قرار دارد.[۱۷][۱۸] قسمت قاره ای آن از شمال به جنوب و از شرق به غرب حدود ۱٬۰۰۰ کیلومتر را پوشش می‌دهد. فرانسه دارای شش نمای دریایی در (از شمال به جنوب): دریای شمال،کانال مانش، دریای آیرویز،اقیانوس اطلسدریای مدیترانه،دریای تیرنی. بنابراین طول کل سواحل آن به ۳٬۴۲۷ کیلومتر می‌رسد. به استثنای مرز شمال شرقی، این کشور عمدتاً توسط دریاها، اقیانوس‌ها و مرزهای طبیعی محدود می‌شود.[۵][۱۹]
جنگل‌ها ۳۱ درصد از مساحت فرانسه را تشکیل می‌دهند که چهارمین در اروپا است. همچنین جنگل‌های فرانسه از متنوع‌ترین جنگل‌های اروپا هستند که شامل بیش از ۱۴۰ گونه درخت می‌باشند.
بخش‌هایشمالی وشمال شرقی فرانسه دارایآب‌وهوای معتدل است. بخش‌های جنوبی نیزآب‌وهوای مدیترانه‌ای دارند. بخش‌های غربی فرانسه دارایاقلیم اقیانوسی است؛ یعنی این مناطق دارای میزان بارش بالایی بوده و زمستان‌هایی معتدل و تابستان‌هایی گرم را تجربه می‌کنند. شرق این کشور نیز داری آب و هوای کوهستانی است. دیگر مناطق فرانسه معمولاً از تابستان‌هایی گرم و گاهی طوفانی و زمستان‌هایی سرد برخوردارند.[۲۱][۲۲]
به دلیل موقعیت جغرافیایی و آب و هوا (اقیانوسی، قاره ای، مدیترانه ای و کوهستانی) گیاهان و جانوران فرانسه بسیار متنوع و گوناگون هستند.
پارک‌های طبیعی محلی، ملی و دیگر مناطق طبیعی در فرانسه
فرانسه یکی از نخستین کشورهای جهان است که در سال ۱۹۷۱ برای خود یک وزارت‌خانه در رابطه با محیط زیست ایجاد کرد. همچنین با اینکه فرانسه یکی از کشورهای صنعتی جهان شمرده می‌شود، اما دارنده رتبه هفدهم تولیدکنندهدی‌اکسید کربن در جهان است و در کنار کشورهای کم جمعیت جهان چونکانادا واسترالیا جای گرفته است. البته این اهمیت به محیط زیست از زمانی آغاز شد که فرانسه بابحران نفتی سال ۱۹۷۳ دست‌به‌گریبان بود و تصمیم به این گرفت که روی بهانرژی هسته‌ای بیاورد. اهمیت انرژی هسته‌ای برای فرانسه به اندازه‌ای شد که امروزه بیش از ۷۵٪ از برق این کشور نیز از همین روش تأمین می‌شود که در نتیجه برابر شد با آلودگی کمتر محیط زیست. ۲۸درصد از خاک فرانسه شامل جنگل می‌شود. این کشور همچنین دارنده ۹ پارک ملی و ۴۶ پارک طبیعی است. دولت فرانسه بنابر برنامه‌هایش قرار است تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰ درصد ازمناطق انحصاری اقتصادی خویش را تبدیل به مناطق حفاظت‌شده کند.[۲۳][۲۴]
برپایهٔ گزارشی که توسط دودانشگاه ییل ودانشگاه کلمبیا در سال ۲۰۱۲ تهیه شد؛ نشان می‌دهد فرانسه ششمین کشور آگاه و هشیار در زمینهٔ محیط زیست است. در گزارش پیشین این دو نهاد آموزشی که در سال ۲۰۱۱ منتشر شده بود، رتبهٔ فرانسه هفتم بود که یک رتبه بالاروی را بیان می‌کند.
فرانسه دارای یک حکومت متمرکز بر اساسنظام نیمه‌ریاستی است. قانون اساسی کنونی این کشور برپایه همه‌پرسی در ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۸ تأیید و اجرایی شد که تأکید بسیاری بر توانبخشی رابطه شاخه اجرایی (دولت) با شاخه قانون‌گذاری (مجلس) دارد. شاخه اجرایی خود شامل دو بخش می‌شود، بخش نخست ریاست جمهوری است که هر پنج سال با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شود و ریاست شاخه اجرایی را بر عهده می‌گیرد. اکنون امانوئل مکرون عهده‌دار این جایگاه است که در سال۲۰۱۷ و درانتخابات دور دوم به ریاست جمهوری برگزیده شد. بخش دوم مقام نخست‌وزیری است که اکنونژان کاستکس عهده‌دار آن است.[۲۵][۲۶]
مجلس فرانسه نیز از دو بخش تشکیل شده، یکیمجمع ملی و دیگریسنا. مجمع ملی شامل نمایندگان محلی است که با رای مستقیم مردم برای دوره‌های پنج ساله انتخاب می‌شوند. این مجلس قدرت انحلال کابینه دولت را دارند؛ اما بخش دوم، سناست که شامل سناتورها می‌شود. سناتورها برای دوره‌های شش ساله (پیش‌تر ۹ ساله) و توسط هیئت انتخابات برگزیده می‌شوند. قدرت قانون‌گذاری سنا کوچک است. در صورت ایجاد شدن مشکل در میان شورای ملی و سنا، سخن مورد تأیید نهایی را مجمع ملی خواهد زد.
کشور فرانسه ازنظام حقوقی رومی-ژرمنی استفاده می‌کند. به عنوان مثال، قاضی امکان ساخت و ایجاد احکام جدید را ندارد و باید بر اساس تفسیرش حکم را صادر کند.[۲۷] (تفسیر مذکور باید همخوان با تفاسیر دیگر قضات در شرایط مشابه باشد)
حقوق در فرانسه شامل دو شاخهحقوق عمومی وحقوق خصوصی می‌شود. حقوق خصوصی شاملحقوق مدنی و احکام جزایی بوده، در حالی که حقوق عمومی دربارهٔ احکام اداری و قانون اساسی است. به‌طور کلی، قانون فرانسه شامل سه جزء اصلی می‌شود که عبارتند از حقوق مدنی، حقوق جزا (مجرمین) و اداری. احکام جزایی متمرکز بر آینده است.حقوق اداری هم که در بسیاری از کشورها جزئی از حقوق مدنی شمرده می‌شود، در فرانسه شاخه‌ای کاملاً جداگانه است.[۲۸][۲۹]
فرانسه از کشورهای سکولار بوده و از احکام وابسته به دین استفاده نمی‌کند.
نیروی اصلی این کشور پس از دوران جنگ جهانی و پس از پیوستنش به اتحادیهٔ اروپا - که خود یکی از کشورهای بنیان‌گذار این اتحادیه بود - روی داد. فرانسه پس از جنگ در دهه ۱۹۶۰ میلادی آغاز به ایجاد روابط نزدیکی باآلمان، که پس از جنگ تبدیل به ویرانه‌ای شده بود، کرد و توانست نیروی خود را افزایش دهد.
کشور فرانسه از اعضای پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو است اما پس از ماجرای ارتباط نزدیک آمریکا و انگلیس با یکدیگر و در راستای نگهداری از استقلال سیاست خارجی و سیاست‌های امنیتی خود، به نشانه خرده‌گیری، از عضویت در شورای فرماندهی ناتو چشم پوشی کرد و خارج شد. فرانسه همچنین گرایش بسیاری به شرکت درجنگ عراق نداشت. در سال ۲۰۰۹ و به دلیل پشتیبانینیکولا سارکوزی، رئیس‌جمهور وقت فرانسه که گرایش بسیاری به آمریکا داشت، فرانسه دوباره به شورای فرماندهی ناتو ملحق شد.
فرانسه از دیدگاه اقتصادی و نظامی کشورهایی که سال‌ها پیش، تحت استعمارش بودند، مانندچاد وساحل عاج را پشتیبانی کرده و حتی برای برقراری صلح در این کشورها، نیروهای نظامی خویش را روانه این کشورها می‌کند. در واپسین کمک نظامی، فرانسه برای کمک به ارتشمالی، نیروهای نظامی خود را برای کمک به این کشور فرستاده است.[۳۱]
نیروهای مسلح فرانسه (یا به فرانسوی: Armées françaises) نیروهای نظامی این کشور هستند که زیر فرماندهی رئیس‌جمهور قرار دارند. این نیروها شامل سه دسته اصلینیروی زمینی،نیروی دریایی ونیروی هوایی می‌شوند. همچنینژاندارمری فرانسه نیز از نهادهای نظامی این کشور است. همه یگان‌های نظامی این کشور زیر دیدوزارت دفاع هستند، درحالی که ژاندارمری زیر دیدوزارت کشور فرانسه کار می‌کند.
ژاندارمری با کمکپلیس ملی وظیفه تأمین امنیت درون کشور (روستایی و شهری) را برعهده دارند.
فرانسه از اعضای شورای امنیت سازمان ملل و از دارندگان رسمی سلاح‌های هسته‌ای است. فرانسه پیمانان‌پی‌تی را پذیرفته است.
مساحت کشور فرانسه برابر با ۶۴۳ هزار کیلومتر مربع بوده و گسترده‌ترین کشور اروپای غربی است (یک سوم گسترهایران) و منطقه دریایی گسترده‌ای را در اختیار دارد.
سطح فرانسه شبیه به یک شش‌ضلعی است، که سه ضلع آن به آب منتهی می‌شوند. (دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس)
بر اساس واپسین تقسیمات کشوری فرانسه به ۲۲ناحیه بخش و از ۹۶ شهرستان (یا دپارتمان) تشکیل شده که زیر دید دولت مرکزی اداره می‌شوند و زیر نظارت شورای انتخابی محلی کار می‌کنند.
همچنین هر ناحیه به کانتون‌ها و بخش‌هایی بخش شده و هر بخش از شورای شهر و شهردار خاص خود برخوردار است.
علاوه بر خاک اصلی این کشور در اروپا به شرح فوق، سرزمین‌های دیگری بیشتر به صورت جزیره نیز تحت حاکمیت و سلطهٔ حکومت فرانسه قرار دارند.
از این جمله می‌توان به کالِدونیای جدید و والیس و فوتونا در شرق استرالیا، جزایر سنت مارتین در محدوده میان دو آمریکای شمالی و جنوبی، و همچنین جزایری مانند مایوت در جنوب آفریقا اشاره کرد.
از بزرگترینِ این مناطق می‌توان بهگویانِ فرانسه یاگویان با مساحت حدودی ۸۳ هزار کیلومتر مربع اشاره کرد که در همسایگی برزیل در آمریکای جنوبی قرار دارد.
فرانسه دارای یک اقتصاد بازار مختلط است که با مشارکت قابل توجه دولت و تنوع اقتصادی مشخص می‌شود. تقریباً برای دو قرن، اقتصاد فرانسه همواره در بین ده اقتصاد بزرگ جهان قرار گرفته است. در حال حاضر نهمین جهان از نظر برابری قدرت خرید، هفتمین از نظر تولید ناخالص داخلی اسمی و دومین در اتحادیه اروپا از نظر هر دو معیار است. فرانسه با عضویت در گروه هفت کشور صنعتی پیشرو، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) و گروه بیست، یک قدرت اقتصادی محسوب می‌شود.[۳۲]
در فرانسه تاکستان‌ها و توتستان‌ها، باغ‌های مرکبات وزیتون و گلزارها نزدیکمارسی قرار دارند. عطرهای معروف فرانسه از همین گلزارها فراهم می‌آید. در جنوب غربی فرانسه رودگارون از سرزمینی می‌گذرد که به آن سرزمینذرت و شراب می‌گویند. در شمال این سرزمین منطقه‌ای است که گندم فراوان در آن به عمل می‌آید و آن را انبارغله فرانسه می‌نامند. در فلات جنوب فرانسه کشاورزان گوسفند و بز پرورش می‌دهند و پنیر معروف فرانسه در همین فلات تهیه می‌شود. بسیاری از کشاورزان فرانسه چهارپایان اهلی دارند. شهرهای فرانسه نیز مانند مناطق کشاورزی آن فعالیت‌های اقتصادی گوناگون دارند. فرانسه از لحاظ تاریخی یکی از مراکز عمده کشاورزی جهان بوده و همچنان یک «قدرت کشاورزی جهانی» باقی مانده است. فرانسه ششمین صادرکننده بزرگ محصولات کشاورزی در جهان است. بیش از نیمی از مساحت کل زمین آن را زمین‌های کشاورزی تشکیل می‌دهد که ۴۵ درصد آن به محصولات مزرعه دائمی مانند غلات اختصاص دارد. آب و هوای متنوع، زمین‌های قابل کشت وسیع، فناوری کشاورزی مدرن و یارانه‌های اتحادیه اروپا، این کشور را به تولیدکننده و صادرکننده کشاورزی پیشرو در اروپا تبدیل کرده است. فرانسه بزرگترین تولیدکننده گوشت گاو، تخم مرغ، غلات و شکر چغندر در اروپا است. این کشور ششمین تولیدکننده بزرگ کره و بزرگترین صادرکننده سیب زمینی در جهان است.[۳۳]
شهرلیون مرکز تهیه پارچه‌های ابریشمی است.بوردو بندر شراب ونیس گردشگاهی بسیار معروف است. معادن آهن فرانسه در شمال شرق آن کشور است و نزدیک آن محل کارخانه‌های فولادسازی بسیاری تأسیس شده است. میلیون‌ها نفر از مردم فرانسه در کارخانه کار می‌کنند و به کسب و تجارت اشتغال دارند. در فرانسه چند هزار کیلومتر شاهراه آبی وجود دارد و قایق‌ها در سراسر این راه‌ها رفت‌وآمد می‌کنند.[۲۰]
امروزه دولت سوسیالیست، بسیاری از شرکت‌های بزرگ، بانک‌ها و بیمه‌ها را خصوصی اعلام نموده است؛ اما چندین شرکت بزرگ همچونایرفرانس،فرانس تله‌کوم،رنو وتالس در اختیار دولت است و در برخی از امور به ویژه نیرو،ترابری همگانی و صنایع دفاعی دولت حاکمیتی دارد.بخش ارتباطات راه دور برای بخش خصوصی کم‌کم آزاد شده است.
در کشور فرانسه بالغ بر ۸۴۰ هزار کیلومتر راه آسفالته و بزرگراه وجود دارد. طول راه‌آهن مورد استفاده نیز بیش از ۵۵۵، ۴۲ کیلومتر بوده و ارتباطات هوایی بین‌المللی این کشور توسط شرکت‌های هواپیمایی ایرفرانس، (UTA) و پروازهای داخلی توسط ایر- اینتر صورت می‌پذیرد.
فرانسه در سال ۲۰۲۴ با ۱۰۰ میلیونگردشگر خارجی محبوب‌ترین و نخستین کشور دررتبه‌بندی گردشگری جهان و سومین کشور پر درآمد گردشگری نام گرفت.[۱۹]
در سال ۲۰۰۶، ۷۹٫۱ میلیون نفر گردشگر به فرانسه سفر کرده‌اند که این شمار بیشترین در میان کشورهای جهان بوده است. درآمد فرانسه از این شمار گردشگر برابر ۴۶٫۳ میلیارد دلار بوده است.[۱۱]
زیباترین روستاهای فرانسه(بهفرانسوی:Les Plus Beaux Villages de France) یکانجمن جداگانه ایجاد شده در سال ۱۹۸۲ است که با هدف تشویق روستاهای کوچک و زیبا برای بهبود جاذبه‌های گردشگری تشکیل شده است. تا سال ۲۰۱۵ شمار ۱۵۵ روستا این برچسب را داشته و جزء این طرح شده‌اند.[۳۴]
↑«United States». CIA.۳۰ سپتامبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده ازاصلی در ۷ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در۵ ژانویه ۲۰۱۰.
↑"Field Listing :: Area".The World Factbook. CIA. Archived fromthe original on 31 January 2014. Retrieved1 November 2015.This article incorporates text from this source, which is in thepublic domain.
↑Jean Carpentier (dir.), François Lebrun (dir.), Alain Tranoy, Élisabeth Carpentier et Jean-Marie Mayeur (préface de Jacques Le Goff), Histoire de France, Points Seuil, coll. " Histoire ", Paris, 2000 (1re éd. 1987), p. 17شابک۹۷۸−۲−۰۲−۰۱۰۸۷۹−۹
↑۱۹٫۰۱۹٫۱"UNWTO Highlights"(PDF). United Nations World Tourism Organization. Archived fromthe original(PDF) on 18 July 2013. Retrieved11 September 2013.
↑۲۰٫۰۲۰٫۱پارکر، برتا موریس: فرهنگنامه پارکر. جلد یازدهم. ترجمه و تنظیم زیر نظر رضا اقصی. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی و مؤسسهانتشارات امیرکبیر با همکاری مؤسسه انتشارات فرانکلین. چاپ اول ۱۳۴۶. ص۱۰۲۶.
↑In European countries, legal doctrine has long faced the question of succession of criminal laws in time:Buonomo, Giampiero (2015). "La rivendicazione di Gallo".Mondoperaio Edizione Online.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.svg)
.svg)
