ضریب تقسیم (partition-coefficient) با نمادP یاضریب توزیع (distribution-coefficient) با نمادD عبارت است از نسبتغلظت یکترکیب شیمیایی در مخلوطی از دوفازامتزاج شده در حالت تعادل؛ بنابراین این نسبت شاخصی است برای سنجش تفاوتانحلالپذیری ترکیبات شیمیایی در این دو فاز. ضریب تقسیم معمولاً برای نسبت غلظت در ترکیباتی کهیونیزه نشدهاند بکار میرود در حالی که ضریب توزیع برای نسبت غلظت همه نوع ترکیبی بکار میرود (که میتواند یونیزه یا غیریونیزه باشد).[۱]
دردانش شیمی و داروسازی، هر دو فاز معمولاًحلالاند.[۲] و البته معمولاً یکی از این حلالها، آب است و دیگری یک مادهٔآبگریز مانند ۱-اوکتانول.[۳] در مجموع میتوان گفت که با کمک ضریب تقسیم برآورد میشود که یک مادهٔ شیمیایی چه میزانآبگریز یاآبدوست است.
به صورت عملی تر ضریب تقسیم در برآورد میزان توزیع یک دارو یا مخدر در سطح بدن کاربرد دارد. داروهای آبگریز با نسبت اکتانول به آب بالا معمولاً در ناحیههای آبگریز بدن مانندغشاء دولایه لیپیدی سلول توزیع میشوند. در مقابل، داروهای آبدوست (نسبت اکتانول به آب پایین) در درجهٔ نخست در ناحیههای آبی بدن مانندپلاسمای خون دیده میشوند.[۴]
اگر یکی از حلالها گازی و دیگری مایع باشد نسبت گاز به مایع را میتوان بدست آورد. برای نمونه ضریب تقسیم خون به گاز در یکبیهوشکننده عمومی نشان میدهد گازهای بیهوشی آیا میتوانند به آسانی وارد خون شوند یا خیر.[۵] همچنین اگر یکی از فازها جامد باشد هم میتوان ضریب تقسیم آن را تعیین کرد. برای نمونه هنگامی که یکی از فازهافلز ذوب شده و دیگری فلز جامد است[۶] یا هنگامی که هر دو فاز جامدند.[۷]
{{cite book}}
:Unknown parameter|name-list-format=
ignored (|name-list-style=
suggested) (help){{cite journal}}
:|access-date=
requires|url=
(help)نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link){{cite book}}
:Unknown parameter|name-list-format=
ignored (|name-list-style=
suggested) (help){{cite book}}
:Unknown parameter|name-list-format=
ignored (|name-list-style=
suggested) (help){{cite book}}
:Unknown parameter|name-list-format=
ignored (|name-list-style=
suggested) (help){{cite book}}
:Unknown parameter|name-list-format=
ignored (|name-list-style=
suggested) (help)Solid–solid equilibria equivalent to the solid–liquid case
{{cite book}}
:Unknown parameter|name-list-format=
ignored (|name-list-style=
suggested) (help)![]() | این یکمقالهٔ خردشیمی است. میتوانید باگسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |