شیر کوهی (بهانگلیسی:Cougar) و (نام علمی:Puma concolor) گونهایگربهسان بزرگ از زیرخانوادهگربهایان کوچک و بومیقاره آمریکا است.زیستگاه این جانور ازکوههای آند درآمریکای جنوبی تایوکان درکانادا را شامل میشود. شیرکوهی بزرگترین گربهسان قاره آمریکا بعد ازجگوار میباشد.پوما جانوری با انطباقپذیری بسیار بالاست که در زیستگاههای گوناگونی زندگی کرده و از طعمههای مختلف تغذیه میکند. بیشترشبزی وپگاهرو است اما در طول روز هم دیده میشود.
شیر کوهی درندهای کمینکننده میباشد که طعمهٔ اصلیاشسمداران از جملهگوزن میباشد با این حال از طعمههای کوچک مثلجوندگان و حشرهها نیز تغذیه میکند و گاهی نیز به دامهای اهلی حمله میکند.بوتهزارهای متراکم و مناطق صخرهای را که امکانکمین کردن وجود دارد ترجیح میدهد اما دردشتهای باز هم زندگی میکند. پوما مثل بقیه گربهسانانقلمروطلب است و قلمرو بسیار بزرگی دارد.تراکم جمعیتی کمی دارد و در برخی مناطق رقیب شکارچیان دیگری چونجگوار،گرگ،خرس سیاه آمریکایی وتمساح آمریکایی است.
نام انگلیسی آن به نامهای Puma, Cougar و Mountain lion است. درزبان فارسی، نام آن با «شیر کوهی» شناختهشده است. هر چند این جانور شیر کوهی نامیده میشود اما جزو زیرگونههای شیر نیست و تنها به دلیل شباهت آن به شیر، در زبان فارسی و انگلیسی «شیر کوهی» نامیده میشود. این جانور گاهی با نام پوما، نامیده میشوند که به نام سردهٔ این گونه (نام علمی:Puma) اشاره دارد. در نام علمی گونه (concolor)، یکرنگی و همرنگی کل بدن این جانور را یادآور میسازد. همچنین «پوما» نماد برخی از لباسهای و ابزار ورزشی است. هرچند دهها نام برگرفته از افسانههای مردمان بومی قاره آمریکا برای این گربهسان وجود دارد اما بیشتر دانشمندان آن را با نام پوما (puma) میشناسند.[۲][۳][۴][۵]
شیرکوهی از جملهگربهسانان باریکاندام و چابک بهشمار میرود. این جانور، چهارمین گربهسان بزرگ در میان تمامی گربهسانان است.[۱۱] یک شیرکوهی بالغ، ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر قد تا شانه دارد.[۱۲] طول شیر کوهی نر در حدود ۲٫۴ متر از بینی تا انتهای دم است. شیرهای کوهی ماده در حدود ۱٫۵ متر طول دارند و بهطور کلی طول این جانور، در بازهٔ ۱٫۵۰ تا ۲ متر، در نظر گرفته میشود.[۱۳][۱۴]
طولدُم به تنهایی بین ۶۳ تا ۹۵ سانتیمتر است.[۱۵] وزن شیرکوهی نر بین ۱۳۰ تا ۱۸۰ کیلوگرم و بهطور میانگین ۱۵۰ کیلوگرم است. گونه ماده بین ۷۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم وزن دارد و بهطور میانگین وزن گونه ماده حدود ۹۰ کیلوگرم است.[۱۶][۱۷]اندازه شیرکوهی در نواحیاستوایی کوچکتر است و درمناطق قطبی اندازه آنها بزرگتر است.[۱۸] بزرگترین شیر کوهی با وزنی معادل ۱۰۵٫۲ کیلوگرم در سال ۱۹۰۱ میلادی شکار شد.[۱۹] در مناطق مختلف، پوماها ممکن است کوچکتر یا بزرگتر ازجگوارها باشند اما معمولاً کوچکتر، ضعیفتر و دارای تودهٔ عضلانی کمتری در مقایسه با جگوارها هستند.[۱۸] شیرهای کوهی، بهدلیل فقدانحنجره واستخوان لامی تخصصیافته، قادر به غرش کردن همانندپلنگمانندها نیستند؛ بنابراین، پوماها با وجود اندازهای بزرگ، در دستهٔگربههای بزرگ طبقهبندی نشدهاند.[۲۰]
↑Kitchener, A. C.; Breitenmoser-Würsten, C.; Eizirik, E.; Gentry, A.; Werdelin, L.; Wilting, A.; Yamaguchi, N.; Abramov, A. V.; Christiansen, P.; Driscoll, C.; Duckworth, J. W.; Johnson, W.; Luo, S. -J.; Meijaard, E.; O'Donoghue, P.; Sanderson, J.; Seymour, K.; Bruford, M.; Groves, C.; Hoffmann, M.; Nowell, K.; Timmons, Z.; Tobe, S. (2017)."A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group"(PDF).Cat News (Special Issue 11): 33–34.
↑"Eastern Cougar Fact Sheet". New York State Department of Environmental Conservat ion. Archived fromthe original on December 29, 2007. RetrievedMarch 30, 2007.