Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

شرق

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
«خاور» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها،خاور (ابهام‌زدایی) را ببینید.

شَرق یاخاوَر یکی ازچهار جهت اصلی است که درنقشه‌ها به‌طور قراردادی معمولاً به سویراست است. خاور، نقطه روبرویباختر است و °۹۰ باشمال وجنوب اختلاف زاویه دارد و خود در زاویه °۹۰ جای دارد. این سو، سویِبرآمدنخورشید است.

جهت‌های جغرافیایی
شمال(اپاختر، هودر)
شمال شرقی
شرق(خاور)
جنوب شرقی
جنوب(نیمروز، دشتر)
جنوب غربی
غرب(باختر)
شمال غربی

ریشه‌شناسی

[ویرایش]

«شرق» ریشه در زبان عربی دارد و برابرِ فارسیِ آن «خاور» است. گرچه در ابیاترودکی و شاهنامه،[۱] باختر به‌عنوان شرق و خاور به‌عنوان غرب نام برده شده‌است ولی در دیگر نوشته‌هایسده‌های میانه خاور به معنای شرق و غرب معرفی گشته‌است.[۲]

رودکی می‌گوید مِهر (خورشید) به سوی خاور می‌شتابد و پنهان می‌شود که می‌نمایاند او خاور را در معنای غرب دانسته:[۳]

مهر دیدم، بامدادان چون بتافتاز خراسان سویخاور می‌شتافت
نیم‌روزان بر سرِ ما برگذشتچو بهخاور شد ز ما نادید گشت

فخرالدین اسعد گرگانی ریشهٔ واژهٔ خراسان را مرتبط با «جایی که خور (خورشید) از آنجا می‌آید» می‌داند که شرق است:[۴]

خراسان را بود معنی خور آیانکجا از وی خور آید سوی ایران
چه خوش نامست و چه خوش آب خاکستزمین و آب و خاکش هر سه پاکست

در نوشته‌های امروزی نیز خاور در معنای شرق به کار می‌رود و باختر در معنای غرب.

جهت‌یابی

[ویرایش]

برپایۀقرارداد،سمت راستنقشه، شرق است. این قرارداد با این معیار است کهشمال را در بالا باشد.

برای رفتن به شرق با استفاده از قطب‌نما برایناوبری، یک یاتاقان یاآزیموت باید روی ۹۰ درجه تنظیم شود.

منابع

[ویرایش]
  1. حماسه ملی ایران، تئودور نولدکه، ص ۲۰۹.
  2. برهان قاطع، تصحیح محمد معین ص۷۱۰ مدخل خاور و خاوران.
  3. https://ganjoor.net/roodaki/masnaviha/kalila-sand/sh2/
  4. «گنجور» فخرالدین اسعد گرگانی» ویس و رامین» بازگشتن شاه موبد از کهستان به خراسان».ganjoor.net. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۱۲-۰۱.

جستارهای وابسته

[ویرایش]
مکان آفریقاآفریقاشمالی(مغرب) • مرکز • جنوب • غرب • شرق مکان خاورمیانهخاورمیانهشبه جزیره عربستان • قفقاز • شام • میان‌رودان • فلات ایران • آسیای کوچک • آناتولی
مکان آمریکاآمریکاشمال(شمالی • میانه • مرکزی • کارائیب) • جنوب(مخروط جنوبی) • آنگلو • لاتینمکان اقیانوسیهاقیانوسیهاسترالزی • ملانزی • میکرونزی • پلی‌نزی
مکان آسیاآسیاشرق(خاور دور • آسیا-اقیانوسیه)  • جنوب‌شرقی(هندوچین • مجمع‌الجزایر مالایی)  • جنوب  • جنوب باختر  • مرکز • شمال(سیبری)مکان مناطق قطبیقطبیشمالگان · جنوبگان
مکان اروپااروپاغرب • مرکز • شرق • شمال • جنوباقیانوس‌های جهاناقیانوس‌هاجهان • شمال • اطلس • هند • آرام • جنوب
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=شرق&oldid=40855296»
رده‌ها:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp