«خاور» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها،خاور (ابهامزدایی) را ببینید.
شَرق یاخاوَر یکی ازچهار جهت اصلی است که درنقشهها بهطور قراردادی معمولاً به سویراست است. خاور، نقطه روبرویباختر است و °۹۰ باشمال وجنوب اختلاف زاویه دارد و خود در زاویه °۹۰ جای دارد. این سو، سویِبرآمدنخورشید است.
«شرق» ریشه در زبان عربی دارد و برابرِ فارسیِ آن «خاور» است. گرچه در ابیاترودکی و شاهنامه،[۱] باختر بهعنوان شرق و خاور بهعنوان غرب نام برده شدهاست ولی در دیگر نوشتههایسدههای میانه خاور به معنای شرق و غرب معرفی گشتهاست.[۲]
رودکی میگوید مِهر (خورشید) به سوی خاور میشتابد و پنهان میشود که مینمایاند او خاور را در معنای غرب دانسته:[۳]
مهر دیدم، بامدادان چون بتافت
از خراسان سویخاور میشتافت
نیمروزان بر سرِ ما برگذشت
چو بهخاور شد ز ما نادید گشت
فخرالدین اسعد گرگانی ریشهٔ واژهٔ خراسان را مرتبط با «جایی که خور (خورشید) از آنجا میآید» میداند که شرق است:[۴]
خراسان را بود معنی خور آیان
کجا از وی خور آید سوی ایران
چه خوش نامست و چه خوش آب خاکست
زمین و آب و خاکش هر سه پاکست
در نوشتههای امروزی نیز خاور در معنای شرق به کار میرود و باختر در معنای غرب.