شارل آزناوور با نامشاهنور واغیناک آزناووریان (ارمنی:Շահնուր Վաղինակ Ազնավուրեանانگلیسی:Shahnour Vaghinag Aznavourian) در ۲۲ مه ۱۹۲۴ درمحله لاتن پاریس از پدر و مادریارمنی و مهاجر زاده شد که به‌دلیلنسل‌کشی ارمنی‌ها از کشورشان گریخته، به پاریس پناه آورده بودند.[۱][۲][۳][۴][۵][۶] تولد آزناوور در فرانسه، اتفاقی بود.[۴] آزناوور هنگامی که پدر و مادرش در انتظار ویزای ورود به آمریکا بودند در پاریس به دنیا آمد.[۴] پدر و مادر آزناوور عاقبت در فرانسه ماندگار شدند و رستوران کوچکی در پاریس دایر کردند که عمدتاً به پاتوق هنرمندان، به‌ویژه هنرمندان تبعیدیروسیه و ارمنستان، تبدیل شد.[۴]
شارل آزناوور، سیمای فرانسهٔاَنترناسیونالیست بود که ارزش‌های بنیانی جمهوری و رومانتیسم را به فرزندانش منتقل می‌کند.[۴] پدر آزناوور، میشا آزناووریان، متولد گرجستان و مادرش، کنار باغداساریان، در یکی از خانواده‌های ارمنیترکیه به دنیا آمده بود.[۴] شارل آزناوور به هنگام تولد «شاه نور» نام گرفت. اما، از آنجا که قابلهٔ فرانسوی قادر به نوشتن صحیح نام او نبود، عاقبت نام «شاه نور» به «شارل» تغییر یافت.[۴]
پس از ورود به دنیای هنر و موسیقی به‌دلیل ذوق سرشار و نشر احساسات پاک انسانی در قالب ترانه و تصنیف به سرعت پله‌های ترقی را پیمود.[۱]
آزناوور در سال‌های دهه ۱۹۷۰ از پاریس بهسوئیس مهاجرت کرده بود[۶] و در حوالیلوزان زندگی می‌کرد.[۶]
این ستاره ارمنی‌تبار فرانسه در امور خیریه بسیار فعال بود[۳] و بعد از زلزله سال ۱۹۸۸ ارمنستان با دوستشلووِن سایان سازمانی خیریه تأسیس کرد.[۳]
آزناوور هرگز ریشه‌های ارمنی خود را فراموش نکرد و پس اززلزله مهیب سال ۱۹۸۸ در ارمنستان بنیادی غیرانتفاعی را برای کمک به آسیب‌دیدگان راه انداخت.[۲] پس از استقلال ارمنستان از شوروی، آزناوور به سرزمین اجدادی اش سفر کرد.[۲]
هواداران ایرانی او پس از شنیدن خبر درگذشتش، عکسهای سفرش بهایران را، زمانی که برای اجرا در کلوپ ارامنه تهران به آنجا سفر کرده بود، درفضای مجازی به اشتراک می‌گذاشتند؛[۲]
گوگوش هم در شب اول در کنار آزناوور در هتل هیلتون به اجرای برنامه پرداخت.[۲]
او که دوران جنگ جهانی را تجربه کرده بود همواره به ریشه‌های ارمنی خود افتخار می‌کرد.[۷] او در این باره گفته بود: «فرانسوی زبان کار من است اما زبان خانوادگی من همیشه ارمنی است.[۷]»
در زندگینامهای که خود او با عنوان «آزناوور به قلم آزناوور» نوشته، می‌گوید پس از دوره‌ای که همراه دوستانش سعی می‌کرد نقش یک مرد بزن‌بهادر را بازی کند، یک شب به زور او را روی صحنه فرستادند تا آواز بخواند.[۵]
او می‌افزاید:
«همان‌جا به من الهام شد. دیدم که دختران با چشمانی اشکبار و لب‌هایی آویزان بیشتر از زمانی که نقش‌های وحشتناک بازی می‌کردم، به من نگاه می‌کنند. من ۱۵–۱۶ساله بودم ولی خیلی خوب فهمیدم».[۵]
دوستداران شارل آزناوور در سال‌های بعد او را به خاطر توانایی فوق‌العاده‌اش در قصه‌گویی و صدای رام نشده‌اش که چندان زیبا تلقی نمی‌شد ولی احساس و توانایی فراوانی داشت مورد ستایش قرار دادند.[۵]
آزناوور بی آنکه منکر فرهنگ فرانسوی خود بشود، نمایندگی ارمنستان را در شماری از نهادهای دیپلماتیک بین‌المللی برعهده گرفت[۴] و در سال ۲۰۰۸ ملیت ارمنستان را دریافت کرد.[۴]
او، به عنوان سفیر ارمنستان در یونسکو انتخاب شد و در سال ۲۰۰۹ نیز، سفیر ارمنستان در سوئیس شد.[۲]
سازمان یونسکو در سال ۱۹۹۵ شارل آزناوور را به عنوان نماینده خود در ارمنستان برگزید[۴][۶]
همچنین نمایندهٔ دائم ارمنستان در سازمان ملل انتخاب شد[۴]
در تاریخ ۱۱ سپتامبر۱۹۹۷، نشان «لژیون دو نور» توسط ژاک شیراک، رئیس‌جمهوری وقت فرانسه به وی اعطاء شد.[۸]
در سال ۱۹۹۸ شبکهسی‌ان‌ان او را به عنوان هنرمند و سرگرمی‌ساز قرن معرفی کرد.[۳]
شهرت جهانی آزناوور در سال ۱۹۹۹ او را در فهرست هنرمند برتر قرن مجلهتایم قرار داد.[۲]
آزناوور برای رهبران و رئیس‌جمهورها، برای پاپ‌ها و خانواده‌های سلطنتی و همین‌طور برای مراسم خیریه و برنامه‌های انسان‌دوستانه آواز می‌خواند و اجرا می‌کرد.[۳]
هم‌زمان (۲۰۰۹) به عنوان نماینده دائم ارمنستان در مقر سازمان ملل در ژنو هم فعال بود.[۳]
در سال ۲۰۰۹ نیز جمهوری ارمنستان او را به عنوان سفیر خود در سوئیس معرفی کرد.[۳][۴][۶]
شارل آزناوور که رسانه‌های فرانسوی از او به عنوان سفیر فرهنگی این کشور یاد کرده‌اند[۱]
در سال ۲۰۱۱ «جایزهٔ اسکوپوس» را از سوی دانشگاه بیت‌المقدس دریافت نمود.[۸]
در مراسم رونمایی از این ستاره پیتر بوگدانوویچ کارگردان مشهور گفت:
«سیناترا یک بار گفته بود، ترانه یک نمایش تک نفره با یک شخصیت است، شارل بازیگر و خواننده‌ای خارق‌العاده است.[۷]»
شارل آزناوور به خواندن شاعران ایرانی از حمله خیام علاقه داشت. در مصاحبه ای گفت «روزی نبود که ما در منزل، اشعار خیام نخوانیم، حتی یک روز». در مقاله ای در نیویورکر در سال ۱۹۶۳ گفته شده که ۹۰۰ شعر از خیام را میدانسته[۹]،
شارل آزناوور سه بار ازدواج کرد و صاحب شش فرزند شد.[۲][۴] در همین سال (۱۹۴۶) آزناوور با نخستین همسرش میشلین ازدواج کرد و حاصل این ازدواج دختری به نام «سدا» بود.[۴]
امانوئل مکرون با انتشار پیامی بر روی توییتر پس از توصیف شارل آزناوور به عنوان هنرمندی عمیقاً فرانسوی که به شدت به ریشه‌های کشور زادگاه والدینش، ارمنستان پایبند بود، نوشت: «شاهکارها، لحن و درخشش منحصر به فرد شارل آزناوور برای سال‌های طولانی او را زنده نگاه خواهد داشت.[۱]»
فرانسوا نیسن، وزیر فرهنگ فرانسه نیز در پیامی از او به عنوان اسطوره‌ای یاد کرد که مرزهای را درنوردیده است.[۱]
نخست‌وزیر ارمنستان پس از انتشار خبر درگذشت شارل آزناوور وی را «فرزند استثنایی مردم ارمنستان» خواند و مرگ او را «فقدانی بزرگ برای کل جهان» توصیف کرد.[۱]
