سودان جنوبی (بهانگلیسی:South Sudan)، با نام رسمیجمهوری سودان جنوبی (بهانگلیسی:Republic of South Sudan)، کشوری در آفریقاست که در۹ ژوئیه۲۰۱۱ میلادی برابر با ۱۸ تیر ۱۳۹۰هجری خورشیدی ازسودان استقلال یافت وسازمان ملل متحد استقلال سودان جنوبی را به رسمیت شناخت.
افزون بر منابع ثروت زیرزمینی مانند نفت، وجودرود نیل موجب اهمیت سودان به خصوص سودان جنوبی است. سودان جنوبی به لحاظ منابع جنگلی هم دارای اهمیت است. بر اساس برخی برآوردها بیش از ۶۸ درصد از ذخایر شناخته شدهٔ نفت سودان، در سودان جنوبی قرار دارد، برخی از برآوردها نیز این رقم را ۸۰ درصد تخمین زده‌اند.
مناقشهٔ میان شمال و جنوب از سال ۱۹۵۵ میلادی تا سال ۲۰۰۵ میلادی، منجر به دوجنگ داخلی و جان‌باختن دست‌کم ۲ میلیون نفر شده است.[۱۹]
ریشهٔ این جدایی به جنگ‌های داخلی سودان بازمی‌گردد. جنگ‌های داخلی سودان تنها مربوط به دوران جدید سودان (روی کار آمدنصادق المهدی وعمر البشیر) نمی‌شود و این جنگ‌ها در زمانجعفر نمیری آغاز شد. پس از سرنگونی نمیری و استمرار جنگ داخلی، عمر البشیر در سال ۲۰۰۵ زیر فشارهای ناشی از جنگ و فشارهایبین‌المللی به قرارداد صلحی با شورشیان جنوب تن در داد.
دولتسودان بر طبق توافق‌نامهٔ صلحی که در۹ ژانویهٔ۲۰۰۵ در کنیا امضا شد و بهجنگ داخلی دوم سودان پایان داد، به بخش جنوبی سودان این حق داده شد که بین اتحاد با بخش شمالی یا استقلال کامل از آن، یکی را انتخاب کند.[۱۸] بر اساس این توافقنامه قرار شد در ژانویه ۲۰۱۱ یک همه‌پرسی برای تعیین تکلیف قسمت جنوبی برگزار شود.
استقلال کشور سودان جنوبی در ساعت ۲۱:۰۰ روز شنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۰ (۸ ژوئیه ۲۰۱۱) به‌طور رسمی اعلام شد. در ۹ ژانویه ۲۰۱۱ مردم جنوب سودان برای شرکت در یک همه‌پرسی دربارهٔ استقلال از بخش شمالی این کشور، به پای صندوق‌های رای رفتند. نتیجهٔ همه‌پرسی به نفع استقلال جنوب سودان شد، کشور جدید آفریقایی روز نهم ژوئیهٔ ۲۰۱۱، یعنی درست شش سال پس ازمعاهدهٔ صلح، تأسیس، و (سالوا کیر مایارادیت) رئیس‌جمهور آنکشور مستقل شد.[۲۰] با پذیرش این همه‌پرسی از سوی کشور مادر، جمهوری سودان جنوبی به عنوان پنجاه و پنجمین کشور در قاره آفریقا، یکصد و نود و ششمین کشور جهان و یکصد و نود و سومین کشور عضوسازمان ملل زاده شد.
به دنبال اعلام رسمی تشکیل کشور سودان جنوبی هزاران نفر در خیابان‌هایجوبا پایتخت این کشور به شادمانی پرداختند.[۲۱]سالواکی‌یر مایاردیت رئیس‌جمهور کشور سودان جنوبی است. دراواخر سال ۲۰۱۳ میلادی ری یک ماچار معاون اول رئیس‌جمهور سالوا کی‌یر تلاش خود را بر کودتایی نظامی انجام داد اما این کودتا توسط رئیس‌جمهوری خنثی شد ولی جنگ داخلی شدیدی به راه افتاد که تا سال ۲۰۲۰ یعنی زمانی که ماچار وکی‌یر برای تشکیل یکدولت ائتلافی توافق کردند ادامه داشت و حدوداً سیصد هزار نفر کشته و آواره بر جای گذاشت.[۲۲] سودان جنوبی نیز مانند هر کشور تازه استقلال یافته‌ای با مشکلات امنیتی، اقتصادی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کند. فقدان زیرساخت‌های لازم برای توسعه، ناکارآمدی سامانه اداری به دلیل کمبود نیروی انسانی تحصیل‌کرده، ادامه اختلافات با شمال در مورد مرزها به‌ویژه در مناطق نفتی، وجود گروه‌های مسلّح شورشی که از جانب شمال حمایت می‌شوند از مشکلاتی است که سودان جنوبی با آن روبرو است.
این کشور ۱۱٬۱۸۰٬۰۰۰ نفر جمعیّت دارد[۲۳] که ۸۵ درصد اهالی آن زیرخط فقر زندگی می‌کنند.[۱۷]ویرجینیا گامبا. گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد کودکان و نبردهای مسلحانه در بازدیدش از سودان جنوبی در آوریل ۲۰۱۷ گفت نیمی از ساکنان سودان جنوبی زیر ۱۸ سال هستند.[۲۴]۲۴٫۶٪ از جمعیت ساکن مناطق شهری هستند.میانگین سنی مردم این کشور ۱۹ سال است.امید به زندگی برای مردان ۵۷٫۲ و برای زنان ۶۰٫۳ سال است.[۲۳]
بیشتر مردم سودان جنوبیمسیحی یا پیرو ادیان کهن قبیله‌ای هستند.[۲۵] درمناطق شمال این کشور مسلمانان زندگی می‌کنند که حدود ۲۰ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند.
جنوب سودان سرشار ازمنابع نفتی است.[۱۷] و مهم‌ترین صادرات آن نفت خام است. اقتصاد سودان جنوبی افزون بر ۹۵ درصد به درآمدهای نفتی متکی است.[۲۵]
این منطقه، یکی از فقیرترین مناطق جنگ‌زده جهان محسوب می‌شود که به دلیل سال‌هانزاع،تبعیض و درگیری‌های قبیله‌ای با دولت مرکزی سودان به ویرانی کشیده شده است.[۲۶]
↑Manfredi Stefano; Tosco Mauro (2013),Language uses vs. language policy: South Sudan and Juba Arabic in the post-independence eraبایگانی‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۸ توسطWayback Machine (PDF; 301 kB), Pages 798–802, III Congresso Coordinamento Universitario per la Cooperazione allo Sviluppo, Sep 2013, Turin, Italy. JUNCO, Journal of Universities and International Development Cooperation, 2014, Imagining Cultures of Cooperation – Proceedings of the III CUCS Congress, Turin 19–21 September 2013, Retrieved 9 September 2018
.svg)
