سانتیاگو (بهاسپانیایی: Santiago de chile) پایتخت کشورشیلی درآمریکای جنوبی است و جمعیتی در حدود شش میلیون و سیصد و ده هزار نفر (سال ۲۰۱۷) دارد.
سانتیاگو بزرگترین شهر کشور شیلی است. این شهر در ارتفاع ۱۷۰۰ پایی (۵۲۰ متری) از سطح دریا در دره مرکزی کشور واقع شده، و از لحاظ اداری بخشی از ناحیه پایتختی سانتیاگو است. با وجود پایتخت بودن سانتیاگو، کنگره ملی شیلی در نزدیکی ناحیهوالپارایسو تشکیل می‌شود.
دو دهه رشد اقتصادی، سانتیاگو را به یکی از پیچیده‌ترین پایتخت‌هایآمریکای لاتین به‌همراه توسعه گسترده حومه شهر، بازارهای متعدد خرید و فروش و معماری برجسته آسمان‌خراش‌ها تبدیل کرده است. این شهر بهترین زیرساخت‌ها در آمریکای جنوبی، همچون مترو سانتیاگو و و یک «نوار ساحلی شمالی» جدید را دارد. از جمله یکسیستم بزرگراهی که از زیر مرکز شهر عبور کرده و محدوده‌های شرقی و غربی شهر را ظرف ۱۵ دقیقه به‌هم متصل می‌کند. سانتیاگو مقر بسیاری از شرکت‌های مهم و نیز از لحاظ منطقه‌ای یک مرکز مهم اقتصادی است.
سانتیاگو دارایاقلیم معتدل مدیترانه‌ای است؛ یعنی تابستان‌های نسبتاً خشک (از ماهنوامبر تامارس) بادرجه حرارتی که به ۳۵ درجهسلسیوس (۹۵ درجه فارنهایت) در گرمترین روزها می‌رسد؛ زمستان‌ها (از ماهژوئن تااوت) با حداکثر درجه حرارت روزانه ۱۵ درجه سلسیوس (۵۹ درجه فارنهایت) بیشتر مرطوب بوده، و حداقل دمای آن به چند درجه بالای صفر می‌رسد. بارش برف گهگاهی در مناطق مرتفع‌تر درحومه شهر رخ می‌دهد. میانگین بارش سالانه آن ۳۳۸ میلی‌متر است.
وارونگی گرمایی (یک پدیدههواشناسی که به‌وسیله آن یک لایه پایدار از هوای گرم هوای سرد نزدیک به زمین را پایین نگه می‌دارد) موجب سطوح بالایی ازمه، دود وآلودگی هوا می‌شود که طی ماه‌های زمستان موجب تجمع و تمرکز در داخل شهر می‌شود. در دهه ۱۹۹۰، آلودگی هوا حدود یک سوم بود اما از سال ۲۰۰۰ تاکنون افزایش اندکی داشته است.
رود ماپوچو که شهر را از شمال شرقی تا جنوب غربی در دره مرکزی تقسیم می‌کند، با فاضلاب‌های صنعتی و خانگی آلوده شده، که بدون هیچگونه پالایشی و با زباله شناور معدنمس به داخل آن سرازیر می‌شود (تعدادی معدن مس در شرقکوه‌های آند وجود دارند). اخیراً دولت مرکزی قانونی را تصویب نموده که مسئولان صنعتی و محلی را وادار می‌کند تا تمام فاضلاب خود را تا سال ۲۰۰۶ فرآوریبازیافت کنند. هم‌اکنون شماری از تأسیسات بزرگ فرآوری و بازیافت فاضلاب در دست احداث هستند. برنامه‌های جاری نیز برای آلودگی‌زدایی از رودخانه و قابل کشتیرانی کردن آن وجود دارند.
آلودگی صوتی در خیابان‌های اصلی بالاست، که بیشتر به دلیل اتوبوس‌های دیزلی پرسروصدا است. کامیون‌ها و اتوبوس‌های دیزلی همچنین عوامل اصلی کمک‌کننده به ایجاد مه دود زمستانی هستند. فرایند طولانی جایگزینی سیستم اتوبوس در سال ۲۰۰۵ آغاز شد و تا سال ۲۰۱۰ ادامه خواهد داشت (نگاه کنید به # حمل و نقل | ترابری بخش زیر).
"بنیانگذاری سانتیاگو توسط پدرو والدیویا " اثر پدرو لیرا (۱۸۸۹)
سانتیاگو در ۱۲ فوریه ۱۵۴۱، با نام «سانتیاگو در محدوده جدید» توسط پدرو دو والدیویا پایه‌گذاری شد. مراسم بنیانگذاری بر رویتپه هولین (که بعدها دوبارهتپه سانتا لوسیا نام‌گذاری شد) برگزار گردید. والدیویا مکان سانتیاگو را به دلیل اقلیم معتدلش و این که به آسانی می‌شد از آن دفاع نمود، برگزید- رودخانه ماپوچو به دو شاخه تقسیم شده که بعدها در جریان پایین رود به هم مجدداً می‌پیوندند و یک جزیره ایجاد می‌کنند.
دیوار اولین ساختمان‌ها درشهر سانتیاگو با کمک قبایل بومی هندیپیکانچه بالا رفتند. کرانه جنوبی رودخانه ماپوچو بعدها ته نشست نمود و به سمت تفرجگاه عمومی تغییر جهت داد که تحت عنوان «آلمادا» می‌باشد (هم‌اکنون «خیابان آلمادا برناردو اوگین آزادیخواه» است). این شهر تا حدودی طیجنگ استقلال شیلی| نبرد استقلال (۱۸|۱۸۱۸–۱۸۱۰) درنبرد ماپیو که در جنوب غرب این شهر واقع شد، آسیب دید. سانتیاگو در سال ۱۸۱۸ پایتخت نامیده شد.
طی اوایل قرن ۱۹ ام، سانتیاگو شهر کوچکی مانده بود با ساختمان‌های معدود به استثنایضرابخانه، ساختمانی که برای ضرب پول شیلیایی طی دوره (حضور)اسپانیایی‌ها استفاده می‌شد، و تعدادی نیزکلیسا و دیگر ساختمان‌های شهری. کلیسایانجمن عیسی طی یک مراسم مذهبی در سال ۱۸۶۳ آتش گرفت و ۲۰۰نفر جان دادند، یکی از بدترین آتش‌سوزی‌های دوران جدید.
در دهه ۱۸۸۰ استخراج از معدن کود (بارورکننده)نیترات در شمال شیلی آبادانی را برای کشور به بار آورد، و موجب ارتقا توسعه شهر پایتخت شد. اماکن مهم دیدنی همچون کتابخانه ملی و موزههنرهای تجسمی، در سال ۱۹۱۰ طی برگزاری مراسم صدمین سالگرد استقلال ازاسپانیا احداث گردید.
سانتیاگو، با احداثبخش حومه در اطراف ضرابخانه، در دهه ۱۹۳۰ به تبدیل شدن به یکشهر نوین تبدیل شد. این شهر همچنین در اثرمهاجرت از شمال و جنوب شیلی، از نظر جمعیت رشد نمود. در سال ۱۹۸۵ یکزلزله برخی از ساختمان‌های مهم از لحاظ تاریخی را در ناحیه مرکزی ویران نمود.
تراکم جمعیت شهری سانتیاگو از ۹۸۲/۰میلیون در سال ۱۹۴۲ به ۸۲/۲میلیون در سال ۱۹۷۰و ۷۵/۴ میلیون در سال ۱۹۹۲ افزایش یافته‌است. بر طبق سرشماری سال۲۰۰۲، این شهر جمعیتی حدود ۴۵/۵ میلیون نفر، معادل ۳۷٪ کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد و با داشتن ۴۳٪ کل جمعیت شهری، سانتیاگو به یکی از بزرگترین شهرها در آمریکای لاتین تبدیل می‌شود.
بیشتر جمعیت سانتیاگو از نسل اروپایی سفید هستند،[۱] که در وهله نخست، اسپانیایی هستند، ولی پس از اسپانیایی‌ها شامل مهاجران متصدی دولتی،آلمانی‌ها؛آلمانی،سوئیسی، وانگلیسی بوده‌اند. سپس به دنبال آن‌هاایتالیایی‌ها،ایرلندی، و مهاجرانکرووات قرار می‌گیرند. ساکنان مرکب دورگه اروپایی و آمریندیانی بخش عمده‌ای از جمعیت را تشکیل می‌دهند.
این شهر در اثر رشد اقتصادی شدید و قابل مقایسه اش، به‌طور فزاینده‌ای از سوی کشورهای دیگر در آمریکای لاتین پذیرای مهاجرت است. بسیاری ازپرویی‌ها و نیزبولیویایی‌ها،آرژانتینی‌ها واکوادوری‌ها در سانتیاگو زندگی می‌کنند.
سانتیاگو مهم‌ترین مرکز صنعتی و اقتصادی شیلی است و ۴۵ درصدتولید ناخالص ملی را تولید می‌کند. همچنین، سانتیاگو شهری است که در کناربوینس آیرس وسائو پائولو، یکی از بزرگترین مراکز اقتصادی آمریکای جنوبی محسوب می‌شود. برخی از موسسات بین‌المللی همچون ECLAC (کمیسیون اقتصادی آمریکای لاتین و (حوزه)کارائیب)، دارای دفاتری در سانتیاگو هستند. در سال‌های اخیر، در اثر رشد و پایداری قوی اقتصاد شیلی، بسیاری ازشرکت‌های چندملیتی سانتیاگو را به عنوان مقرهای خود در منطقه انتخاب نموده‌اند همچون:
مترو سانتیاگو، ایستگاه دانشگاه شیلینقشه خطوط مترو سانتیاگو
فرودگاه آرتورو مرینو بنیتز، فرودگاه کشوری و بین‌المللی سانتیاگو است و از لحاظ کیفیت در منطقه در رده بالایی جای دارد. قطارها توسط راه‌آهن ملی اداره می‌شوند، شرکت راه‌آهندل استادو، که سانتیاگو را به بندر مونت در بخش حنوبی مرکز کشور متصل نموده، و در شمال پایتخت با شهرایکویکو ارتباط پیدا می‌کند. تمام یک چنین قطارهایی از "ایستگاه مرکزی " (" ایستگاه مرکزی") وارد و خارج می‌شوند. در واقع، شرکت‌های خصوصی اتوبوسرانی بین شهری، حمل و نقل عالی و ارزانی را از سانتیاگو به هر نقطه از کشور فراهم می‌سازند. همچنین بزرگراه‌های عوارضی جدید و متعدد بین شهری وجود دارند که که محدوده‌های شهر را به هم متصل می‌کنند از جمله بزرگراهوسپوچیو (که به صورت یک نیم دایره شهر را احاطه نموده)، روتا ۵ (که شهر را در جهت شمال- جنوب قطع می‌کند) و و کاستانرا نورته (که از سمت شرق درلاس کندس به سمت غرب درپوداهوئل امتداد دارد).
سیستم حمل ونقل شهری مسافر شامل یک سرویس گسترده اما شلوغ و اداره شده خصوصی و نیز مترو بامالکیت عمومی است. اتوبوس‌ها به عنوان «میکروس» (به جهت مینیبوس) شناخته می‌شوند و به عنوان نمونه زرد رنگ هستند. لین سیستم اتوبوس رانی در فرایند تکمیلی جایگزینی در اوایل سال ۲۰۰۷ با سیستمی جدید است که شامل مسیرهای جدیدتر و بزرگتر، اتوبوس‌های جدیدتر، با سیستم بهتر پرداخت (کارت مولتی ویا)، و سازگار با مترو هستند (" نگاه به " قطار سانتیاگو). مترو تمیز و ایمن بوده و پنج خط در حال عملیات دارد اما پوشش آن هنوز تا حدودی به حاشیه‌های جنوبی و شمالی شهر محدود می‌شود. دولت هم‌اکنون دو خط اضافی مترو (خط ۴ a۴) را افتتاح نمود، اما مترو هنوز در حال گسترش است، و توسعه ساختمانی آن مربوط به خطوط ۱ و ۲ است (مترو سانتیاگو).
سواری‌های تاکسی را معمولاً می‌توان در خیابان‌ها یافت و سقف آن‌ها با سیاه و زرد رنگ شده‌است؛ و تاکسی‌های بدون آرم را می‌توان با تلفن فرا خواند («رادیوتاکسی‌ها»).«تعاونی‌ها» در کار سواری‌های تاکسی دخیل هستند که مسافران را در طول یک مسیر خاص با کرایه‌ای ثابت جابجا می‌کنند.
سواری‌های تاکسی را معمولاً می‌توان در خیابان‌ها یافت و سقف آن‌ها با سیاه و زرد رنگ شده‌است؛ و تاکسی‌های بدون آرم را می‌توان با تلفن فرا خواند («رادیوتاکسی‌ها»).«تعاونی‌ها» در کار سواری‌های تاکسی دخیل هستند که مسافران را در طول یک مسیر خاص با کرایه‌ای ثابت جابجا می‌کنند.
هم‌اکنون مرکز کاستانرا تحت ساخت و ساز قرار دارد و پروژه‌ای کلان در بخش اقتصادی سانتیاگو محسوب می‌شود. این مرکز شامل ۲۸۰۰۰۰متر مربع مساحت بازار، یک برج به ارتفاع ۳۰۰ متر، دو برج اداری که هریک ۱۷۰ متر ارتفاع دارند، و یک هتل بلند به ارتفاع ۱۰۵ متر می‌باشد. زمانی که در سال ۲۰۱۰ تکمیل شود، بلندترین ساختمان در آمریکای جنوبی خواهد شد. نزدیک مرکزکاستانرا یک آسمانخراش دیگر ساخته می‌شود، با نمایتیتانیوم، و این ساختمان ۱۹۰ متر ارتفاع دارد. اگرچه این دو پروژه از بزرگترین نمونه‌ها هستند، اما ساختمان‌های اداری متعدد دیگر و همچنین صدها ساختمان مسکونی بلند مرتبه، نیز در حال ساخت در سانتیاگو هستند.
سانتیاگوی بزرگ (Greater Santiago) در ۳۷ شهرداری و با مساحتی بالغ بر ۶۴۱۴۰ هکتار در سال ۲۰۰۲ گسترش یافت. اکثر قسمت‌های شهر سانتیاگو در داخل ایالت سانتیاگو، شیلی| ایالتی با همان نام با برخی نواحی جانبی واقع است که شامل ایالتتالاگانته| تالاگانته، ایالتمیپو| میپو وکوردیلرا| کوردیلرا می‌شوند. علی‌الخصوص، سانتیاگو شهرهایسن برناردو (ایالت میپو) وپوئنته آلته (ایالتکوردیلرا) را جهت تشکیل حومه‌های سانتیاگو بزرگتر به هم ملحق می‌سازد.
ایالت سانتیاگو به ۳۲ شهرداری (در زبان اسپانیایی| اسپانیولی "comunas") تقسیم می‌کند. هر شهرداری در شیلی به ریاست یک شهردار «آلکالده» اداره می‌شود که توسط رای‌دهندگان هر چهار سال یکبار انتخاب می‌شود. اعضای شورای شهرداری «کنسجالس» در همان انتخابات با رایی جداگانه انتخاب می‌شوند.
بیشتر جمعیت شیلی را کاتولیک‌ها تشکیل می‌دهند و سانتیاگو نیز از این قاعده مستثنی نیست. برطبق سرشماری ملی، که در سال ۲۰۰۲ توسط اداره آمار ملی (INE| ادره آمار ملی) در ناحیه پایتختی سانتیاگو انجام شد، ۳۱۲۹۲۴۹نفر فرد ۱۵سال و بالتر خود را کاتولیک معرفی نمودند که معادل ۷٪/۶۸ کل جمعیت است در حالی که ۵۹۵٬۱۷۳ نفر (۱٪/۱۳) خود را مسیحی انجیلی| پروتستان انجیلی توصیف کردند. حدود ۲٪/۱ از جمعیت از فرقه یهودی گواهان یهوه اعلام شدند، در حالی که ۹٪/۰ خود را پیرو فرقه قدیسان امروزی (مورمون‌ها)، ۲۵/۰ به عنوان یهودی، ۰۳/۰ مسلمان و ۱۱/۰ به عنوان پیروان کلیسای ارتودوکس| ارتودوکس‌ها خوانده‌اند.نخستین مشرق‌الاذکارآیین بهائی درآمریکای جنوبی در شهر سانتیاگو بنا شده‌است[۲] و کشور شیلی طبق آمار سال ۲۰۰۵ حدوداً ۲۵۰۰۰بهائی دارد.[۳] تقریباً ۴٪/۱۰ جمعیت ناحیه پایتخت اظهار داشته‌اند که کافر یا منکر وجود خدا هستند، در حالی که ۴٪/۵ دیگر خود را پیرو مذاهب دیگر دانسته‌اند.
.svg)
